Thực hành thông điệp 5K trong phòng, chống dịch bệnh Covid-19: Một nghiên cứu tại trường Trung học Phổ thông chuyên Nguyễn Bỉnh Khiêm, tỉnh Vĩnh Long

g dây nóng của y tế địa phương để được tư vấn, 
hỗ trợ, hướng dẫn đi khám bệnh đảm bảo an toàn và khai báo y tế cho Trường sau khi nghỉ dài ngày (Bộ Y tế, 2020). 
VJE Tạp chí Giáo dục, Số 495 (Kì 1 - 2/2021), tr 47-51 ISSN: 2354-0753 
48 
2.2. Khảo sát về thực trạng thực hành Thông điệp 5K trong phòng, chống dịch bệnh COVID-19 của học sinh 
Trường Trung học phổ thông chuyên Nguyễn Bỉnh Khiêm, tỉnh Vĩnh Long 
2.2.1. Thang đo bao gồm 24 biến đo lường theo thang đo Linkert 5 mức độ lựa chọn (1: “Không thực hiện”, 
2: “Không thường xuyên”, 3: “Không biết/không ý kiến”, 4: “Thường xuyên”, 5: “Rất thường xuyên”) và 2 thông 
tin về đặc điểm của HS. Có 460 mẫu khảo sát, 460 phiếu hỏi được gửi đi trong khảo sát năm 2021, thu về 449 với 
444 phiếu hợp lệ (đạt 98,9%). 
444 mẫu khảo sát có 2 thông tin về đặc điểm được mô tả như sau: - 256 HS chuyên và 188 HS không chuyên; 
- Lớp: 151 HS lớp 10, 225 HS lớp 11, 68 HS lớp 12; - Mức độ biết của HS về Thông điệp 5K trong phòng, chống 
dịch COVID-19 khảo sát ở 3 mức độ (1: Biết rất rõ, 2: Biết ít, 3: Hoàn toàn không biết). 
Sử dụng phần mềm SPSS 18.0 phân tích độ tin cậy, phân tích nhân tố khám phá EFA, phân tích định lượng, định 
tính của kết quả nghiên cứu thu được, phân tích tương quan của mối quan hệ tuyến tính giữa một vài biến số. Kết 
quả phân tích: Tất cả các tiêu chí đều phù hợp và các tiêu chí của phép đo có tính đồng nhất và đều đóng góp cho độ 
tin cậy của toàn bộ phép đo. 
2.2.2. Mô tả thực hành của học sinh về Thông điệp 5K trong phòng, chống dịch COVID-19 
a. Mô tả thực hành của HS về đeo khẩu trang 
Bảng 1. Thống kê mô tả “Đeo khẩu trang vải thường xuyên tại nơi công cộng, nơi tập trung đông người; 
đeo khẩu trang y tế tại các cơ sở y tế, khu cách li” 
Đeo 
khẩu 
trang 
vải tại 
nơi công 
cộng 
Đeo khẩu 
trang vải 
nơi 
tập trung 
đông người 
Đeo khẩu 
trang y tế 
tại các 
cơ sở y tế, 
khu cách li 
Đeo khẩu trang khi 
ở gần những người 
không sống trong 
nhà, đặc biệt khi khó 
duy trì 
các biện pháp cách li 
giao tiếp xã hội 
Đeo khẩu trang 
vẫn cần duy trì 
khoảng cách tối 
thiểu 1 mét tại các 
không gian chung, 
khu sinh hoạt 
cộng đồng 
Không chạm tay vào 
mặt ngoài khẩu trang 
trong suốt quá trình sử 
dụng. Nếu chạm vào 
phải rửa tay đúng cách 
với xà phòng 
hoặc dung dịch 
rửa tay sát khuẩn 
Trung bình 
(TB) 
4,24 4,23 4,53 4,22 4,23 4,24 
Độ lệch 
chuẩn (ĐLC) 
,537 ,577 ,452 ,580 ,560 ,540 
Nhỏ nhất 2 2 4 2 3 2 
Lớn nhất 5 5 5 5 5 5 
Thống kê mô tả tại bảng 1 chỉ rõ: giá trị trung bình (GTTB) từ 4,22-4,53; ĐLC từ 0,452-0,580. Khảo sát cho thấy, 
97,5%-99,5% số người được hỏi đều đánh giá thực hành đeo khẩu trang vải thường xuyên tại nơi công cộng, nơi tập 
trung đông người; đeo khẩu trang y tế tại các cơ sở y tế, khu cách li “Thường xuyên ” và “Rất thường xuyên”. Như 
vậy, đa số HS thực hành đúng chỉ báo này. 
b. Mô tả thực hành của HS về “Khử khuẩn” 
Bảng 2. Thống kê mô tả “Khử khuẩn” 
Rửa tay bằng 
xà phòng hoặc 
dung dịch sát 
khuẩn tay sau 
khi đến khu 
vực công cộng 
Rửa tay trước 
khi ăn hoặc 
chuẩn bị đồ 
ăn, trước khi 
chạm vào mắt, 
mũi và miệng 
Rửa tay sau 
khi cầm khẩu 
trang, chăm 
sóc người bệnh 
hoặc nghi ngờ 
mắc bệnh 
Rửa tay bằng xà 
phòng hoặc dung 
dịch sát khuẩn 
tay sau khi đi vệ 
sinh, xì mũi, ho 
hoặc hắt hơi 
Vệ sinh các bề mặt/ 
vật dụng thường 
xuyên tiếp xúc (tay 
nắm cửa, điện thoại, 
máy tính bảng, mặt 
bàn, ghế) 
Giữ vệ 
sinh, lau 
rửa và để 
nhà cửa 
thông 
thoáng 
TB 4,84 4,83 4,73 4,23 3,23 4,24 
ĐLC ,543 ,552 ,552 ,552 ,552 ,543 
Nhỏ nhất 4 4 4 2 2 2 
Lớn nhất 5 5 5 5 5 5 
Thống kê mô tả tại bảng 2 chỉ rõ: GTTB từ 4,23-4,84; ĐLC từ 0,552-0,543. Khảo sát cho thấy, 98,4%-99,1% số 
người được hỏi đều trả lời “Thường xuyên” và “Rất thường xuyên”. Như vậy, các hướng dẫn về khử khuẩn được HS 
VJE Tạp chí Giáo dục, Số 495 (Kì 1 - 2/2021), tr 47-51 ISSN: 2354-0753 
49 
thực hành tốt. Tuy nhiên, vẫn còn một số HS trả lời: “Không thường xuyên” và “Không biết/không ý kiến” về chỉ báo 
“Vệ sinh các bề mặt/ vật dụng thường xuyên tiếp xúc (tay nắm cửa, điện thoại, máy tính bảng, mặt bàn, ghế)”. 
c. Mô tả thực hành của HS về duy trì khoảng cách an toàn 
Bảng 3. Thống kê mô tả “Giữ khoảng cách khi tiếp xúc với người khác” 
Giữ khoảng 
cách tối 
thiểu 1 mét 
tại các 
không gian 
chung, khu 
sinh hoạt 
cộng đồng 
Duy trì khoảng 
cách tối thiểu 
1 mét giữa bản 
thân và người 
cung cấp dịch vụ 
vận chuyển trong 
khi trao đổi và 
đeo khẩu trang 
Nếu phải gặp gỡ trực 
tiếp những người khác, 
luôn giữ khoảng cách 
tối thiểu 1 mét 
với những người khác 
không sống cùng nhà 
Luôn chọn một địa 
điểm định ghé 
thăm có thể giúp 
duy trì khoảng cách 
tối thiểu 1 mét với 
người không sống 
cùng nhà 
Tăng cường kết nối xã hội 
với bạn bè và gia đình 
không sống cùng trong 
nhà bằng cách gọi điện, 
sử dụng trò chuyện video 
hoặc giữ liên lạc thông 
qua mạng xã hội 
TB 4,24 4,23 3,93 3,23 4,51 
ĐLC ,549 ,535 ,557 ,560 ,560 
Nhỏ nhất 2 2 1 1 4 
Lớn nhất 5 5 4 4 5 
Thống kê mô tả tại bảng 3 chỉ rõ: GTTB từ 4,23-4,51; ĐLC từ 0,535-0,560. Khảo sát cho thấy, 98,4-98,9% số 
người được hỏi đều thực hành “Rất thường xuyên” và “Thường xuyên”. Chỉ báo về “Giữ khoảng cách khi tiếp xúc 
với người khác” được 98,4-98,9% HS thực hành đúng. 
Thống kê cho thấy, đa số HS không duy trì khoảng cách an toàn với những người khác không sống cùng nhà, 
thực tế nhiều người rơi vào những tình huống hoặc hoàn cảnh riêng vốn rất khó thực hiện cách li giao tiếp xã hội để 
ngăn ngừa lây lan COVID-19, tuy nhiên có thể yên tâm khi 97,5%-99,5% HS thực hành đeo khẩu trang vải thường 
xuyên tại nơi công cộng, nơi tập trung đông người. 
d. Mô tả thực hành của HS về “Không tụ tập đông người” 
Bảng 4. Thống kê mô tả “Không tụ tập đông người” 
Tránh những nơi đông người và 
các điểm tụ tập khó duy trì 
khoảng cách tối 1 mét với những 
người không sống cùng nhà 
Không tham gia 
các hoạt động, sự kiện tập 
trung đông người 
khi không cần thiết 
Không đến các tụ điểm nghệ 
thuật, tăng cường các hoạt động 
giải trí qua các nền tảng 
ứng dụng công nghệ thông tin 
TB 4,22 4,24 4,24 
ĐLC ,546 ,536 ,536 
Nhỏ nhất 2 2 2 
Lớn nhất 5 5 5 
Thống kê mô tả tại bảng 4 chỉ rõ: GTTB từ 4,22-4,24; ĐLC từ 0,536-0,546. Kết quả khảo sát cho thấy, 98,4-
98,6% số người được hỏi đều trả lời “Thường xuyên” và “Rất thường xuyên” không tụ tập đông người. Như vậy, 
chỉ báo về không tụ tập đông người được đa số HS thực hành đúng. 
e. Mô tả thực hành của HS về “Khai báo y tế” 
Bảng 5. Thống kê mô tả “Khai báo y tế” 
Thực hiện khai báo y tế 
trên App NCOVI hoặc 
https://tokhaiyte.vn 
Cài đặt ứng dụng 
BlueZone 
Khi có dấu hiệu sốt, ho, khó thở 
lập tức được gia đình báo y tế 
địa phương để được tư vấn, 
hỗ trợ, hướng dẫn đi khám bệnh 
đảm bảo an toàn 
Khai báo y tế 
cho Trường sau khi 
nghỉ dài ngày 
TB 4,83 4,26 4,26 4,76 
ĐLC ,449 ,489 ,553 ,553 
Nhỏ nhất 4 2 2 4 
Lớn nhất 5 5 5 5 
Thống kê mô tả tại bảng 5 chỉ rõ: GTTB từ 4,26-4,83; ĐLC: 0,449-0,553. Kết quả khảo sát cho thấy 98,4-98,6% 
số người được hỏi trả lời “Thường xuyên” và “Rất thường xuyên” về khai báo y tế. Như vậy, chỉ báo về khai báo y 
VJE Tạp chí Giáo dục, Số 495 (Kì 1 - 2/2021), tr 47-51 ISSN: 2354-0753 
50 
tế được đa số HS thực hành đúng. Thống kê này khớp với số lượng HS khai báo y tế trên App NCOVI hoặc 
https://tokhaiyte.vn mà nhà trường chỉ đạo thực hiện. 
2.2.3. Mối quan hệ giữa các đặc điểm của học sinh và nhận biết của học sinh về Thông điệp 5K trong phòng, chống 
dịch COVID-19 
Từ 2 đặc điểm của HS (HS chuyên/HS không chuyên và HS của các khối lớp) và mức độ biết của HS về Thông 
điệp 5K trong phòng, chống dịch COVID-19, chúng tôi đặt 2 giả thuyết về mối quan hệ giữa các đặc điểm của HS 
và nhận biết của HS về Thông điệp 5K trong phòng, chống dịch COVID-19 như sau: - Giả thuyết H1: Không có sự 
khác biệt về HS chuyên/ HS không chuyên và nhận biết về Thông điệp 5K trong phòng, chống dịch COVID-19; 
- Giả thuyết H2: Không có sự khác biệt HS thuộc các khối lớp khác nhau và nhận biết về Thông điệp 5K trong phòng, 
chống dịch COVID-19. 
Kết quả phân tích phương sai ANOVA: 
Giả thuyết H1: Kiểm định Levene có Sig.α = 0,09-0,523 (>0,05) nên chấp nhận giả thuyết phương sai của nhận 
biết về Thông điệp 5K trong phòng, chống dịch COVID-19 là bằng nhau giữa các HS chuyên và HS không chuyên 
(độ tin cậy 95%). 
Bảng ANOVA cho kết quả: 
Sig.α của biến số “Luôn chọn một địa điểm định ghé thăm có thể giúp duy trì khoảng cách tối thiểu 1 mét với 
người không sống cùng nhà” <0,05 nên bác bỏ giả thuyết H2 cho các biến số ở độ tin cậy 95%, có nghĩa là có sự 
khác biệt có ý nghĩa thống kê về thực hành luôn chọn một địa điểm định ghé thăm có thể giúp duy trì khoảng cách 
tối thiểu 1 mét với người không sống cùng nhà giữa các HS chuyên và HS không chuyên mức ý nghĩa 95%. 
Kết quả GTTB của các biến số về “Luôn chọn một địa điểm định ghé thăm có thể giúp duy trì khoảng cách tối thiểu 1 
mét với người không sống cùng nhà” có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê giữa HS chuyên và HS không chuyên. GTTB 
của HS không chuyên luôn lớn hơn GTTB của HS chuyên. Nội dung về Thông điệp 5K trong phòng, chống dịch COVID-
19 được triển khai, phổ biến thường xuyên trong nhà trường với nhiều hình thức (pano, website, thông báo, tờ rơi,). 
Sig.α của các biến số còn lại >0,05 nên chấp nhận giả thuyết H2 ở độ tin cậy 95%, có nghĩa là không có sự khác 
biệt có ý nghĩa thống kê về Thông điệp 5K trong phòng, chống dịch COVID-19 giữa HS chuyên và HS không chuyên. 
Giả thuyết H2: Kiểm định Levene có Sig.α = 0,059-0,864 (>0,05) và Bảng ANOVA cho kết quả Sig.α >0,05 nên 
chấp nhận giả thuyết H2 ở độ tin cậy 95%, có nghĩa là không có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê về Thông điệp 5K 
trong phòng, chống dịch COVID-19 giữa các HS thuộc các khối lớp khác nhau. 
 Kết quả thống kê mô tả còn cho thấy mức độ biết khác nhau về Thông điệp 5K trong phòng, chống dịch COVID-
19 của HS ở mức độ “Biết rất rõ” và “Biết rõ” chiếm ưu thế (97,3%) so với “Biết ít” (2,7%). Kết quả phân tích này 
phù hợp với 97,3%-99,5% về thực hành đúng Thông điệp 5K trong phòng, chống dịch COVID-19. 
2.3. Đánh giá chung về mối quan hệ giữa các đặc điểm của học sinh và thực hành Thông điệp 5K trong phòng, 
chống dịch COVID-19 
2.3.1. Ưu điểm 
97,3%-99,5% HS về thực hành đúng Thông điệp 5K trong phòng, chống dịch COVID-19. Kết quả này rất có ý 
nghĩa vì HS thực hành đúng để giữ an toàn cho bản thân và xã hội trước đại dịch COVID-19. 
Thực hành đúng Thông điệp 5K trong phòng, chống dịch COVID-19 là bằng nhau giữa các đặc điểm của HS. 
Đa số các biến số khảo sát (96%) không có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê về mối quan hệ giữa các đặc điểm của 
HS và Thông điệp 5K trong phòng, chống dịch COVID-19. 
Có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê mức ý nghĩa 95% giữa HS chuyên và HS không chuyên về “Luôn chọn một 
địa điểm định ghé thăm có thể giúp duy trì khoảng cách tối thiểu 1 mét với người không sống cùng nhà”. 
2.3.2. Hạn chế 
Vẫn còn một bộ phận nhỏ HS (0,2%-2,5%) thực hành chưa đúng hoặc không biết/không có ý kiến về thực hành 
đúng Thông điệp 5K trong phòng, chống dịch COVID-19. Đặc biệt, có 32,6% HS “Không thực hiện”, “Không 
thường xuyên” và “Không biết/không ý kiến” chỉ báo “Vệ sinh các bề mặt/ vật dụng thường xuyên tiếp xúc (tay nắm 
cửa, điện thoại, máy tính bảng, mặt bàn, ghế)” nhằm giảm lượng mầm bệnh, bụi bẩn và tạp chất trên bề mặt có vai 
trò diệt mọi mầm bệnh còn sót lại trên các bề mặt, giúp giảm thêm mọi nguy cơ lây nhiễm bệnh. Có 97,6-98,2% HS 
“không thường xuyên” và “rất không thường xuyên” giữ khoảng cách tối thiểu 1 mét nếu phải gặp gỡ trực tiếp những 
người khác không sống cùng nhà, và HS “không thường xuyên” và “rất không thường xuyên” chọn một địa điểm 
định ghé thăm có thể giúp duy trì khoảng cách tối thiểu 1 mét với người không sống cùng nhà, đặc biệt những địa 
điểm khó thực hiện các biện pháp cách li giao tiếp xã hội. 
VJE Tạp chí Giáo dục, Số 495 (Kì 1 - 2/2021), tr 47-51 ISSN: 2354-0753 
51 
Tóm lại, kết quả nghiên cứu cho thấy, đa số HS Trường THPT chuyên Nguyễn Bỉnh Khiêm có quan tâm và thực 
hành đúng Thông điệp 5K trong phòng, chống dịch COVID-19; thực hành đúng Thông điệp 5K trong phòng, chống 
dịch COVID-19 là bằng nhau giữa các đặc điểm của HS; đa số không có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê về mối 
quan hệ giữa các đặc điểm của HS và về Thông điệp 5K trong phòng, chống dịch COVID-19. 
3. Kết luận 
Kết quả nghiên cứu cho thấy, đa số HS Trường THPT chuyên Nguyễn Bỉnh Khiêm có quan tâm và thực hành đúng 
Thông điệp 5K trong phòng, chống dịch COVID-19. Kết quả thể hiện hầu hết HS lo lắng về sức khỏe và sự an toàn của 
bản thân mình trong đại dịch COVID-19. Kết quả này rất có ý nghĩa, bởi lẽ thực tế hiện nay, nguy cơ dịch COVID-19 
vẫn tiềm ẩn và có thể bùng phát bất cứ lúc nào nếu chúng ta chủ quan, lơ là. Trong trạng thái “bình thường mới”, Bộ Y 
tế đã luôn khuyến cáo những thông điệp, những việc cần làm rất cụ thể, chính xác, phù hợp với diễn biến và tình huống 
phòng, chống dịch COVID-19. Mỗi HS thực hành tốt Thông điệp 5K trong phòng, chống dịch COVID-19 thì việc kiểm 
soát dịch COVID-19 là hoàn toàn có thể. Việc thực hành đúng Thông điệp 5K sẽ giúp giảm nguy cơ lây truyền dịch 
bệnh trong trường học và cần thực hiện nghiêm túc ngay cả khi gánh nặng tiềm ẩn tại cộng đồng với nguy cơ ở mức 
thấp nhất và chung sống an toàn với đại dịch COVID-19. Kết quả nghiên cứu sẽ giúp Lãnh đạo Nhà trường tuyên truyền 
trọng tâm hơn thực hành Thông điệp 5K ở các nội dung về vệ sinh các bề mặt/ vật dụng thường xuyên tiếp xúc (tay 
nắm cửa, điện thoại, máy tính bảng, mặt bàn, ghế); luôn giữ khoảng cách tối thiểu 1 mét với những người không sống 
cùng nhà. 
Tài liệu tham khảo 
Bộ Y tế (2020a). 
benh-covid-19-ngay-30-11-2020. 
Bộ Y tế (2020b). https://ncov.moh.gov.vn/web/guest/-ieu-can-biet. 
Bộ Y tế (2020c). Sổ tay “Hướng dẫn phòng, chống dịch COVID-19 tại cộng đồng trong trạng thái bình thường 
mới”.  
Sở GD-ĐT Vĩnh Long (2020). Công văn số 6428/SGDĐT-CTTT ngày 26/12/2020 về việc tăng cường công tác 
phòng, chống dịch bệnh COVID-19 trong ngành Giáo dục. 
Sở GD-ĐT Vĩnh Long (2021). Công văn số 21/SGDĐT-CTTT ngày 07/01/2021 về việc tăng cường công tác phòng, 
chống dịch COVID-19. 
Trường THPT chuyên Nguyễn Bỉnh Khiêm (2020). Công văn số 207/CV-NBK ngày 26/12/2020 của Trường THPT 
chuyên Nguyễn Bỉnh Khiêm về việc tăng cường công tác phòng, chống dịch bệnh COVID-19. 
Trường THPT chuyên Nguyễn Bỉnh Khiêm (2021). Công văn số 11/CV-NBK ngày 07/01/2021 của Trường THPT 
chuyên Nguyễn Bỉnh Khiêm về việc tăng cường công tác phòng, chống dịch bệnh COVID-19. 
World Health Organization (2020a). https://www.who.int/health-topics/coronavirus#tab=tab_1. 
World Health Organization (2020b). https://www.who.int/vietnam/vi/news/detail/14-07-2020-q-a-how-is-covid-19-
transmitted. 
World Health Organization (2021). https://covid19.who.int/.