Tạp chí Khoa học - Đại học Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thanh Hóa - Số 13, T4/2016
Tóm tắt: Hệ thống từ xưng hô trong tiếng Việt gồm đại từ nhân xưng chuyên dùng
(đại từ nhân xưng chân chính), và các yếu tố đại từ hóa dùng để xưng hô (các từ xưng
hô lâm thời). Việc hiểu và sử dụng từ xưng hô cho đúng với chuẩn mực văn hóa xã hội
Việt Nam là điều rất khó khăn không chỉ đối với người nước ngoài học tiếng Việt mà
ngay cả người Việt cũng vậy. Trong bài viết, chúng tôi chỉ miêu tả, phân tích từ xưng hô
ngôi thứ nhất và ngôi thứ hai của tiếng Việt nhằm làm tư liệu để nghiên cứu giảng dạy tiếng
Việt cho lưu học sinh Lào tại Trường Đại học Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thanh Hóa.
1. Khái quát về đại từ nhân xưng trong tiếng Việt
Đại từ chỉ ngôi (hay đại từ nhân xưng) trong tiếng Việt khá phức tạp, do chúng
không chỉ được dùng để chỉ ngôi mà còn được dùng để biểu thị những thái độ, tình cảm
khác nhau của người nói. Đại từ chỉ ngôi tiếng Việt được chia làm hai loại: đại từ nhân
xưng chuyên dùng (đại từ nhân xưng chân chính), có nguồn gốc thuần Việt và các yếu
tố đại từ hóa (đại từ xưng hô lâm thời), đa phần có nguồn gốc vay mượn.
1.1. Các đại từ nhân xưng chuyên dùng (đại từ nhân xưng chân chính)
Nhóm đại từ này được sử dụng để chỉ ngôi, không dùng trong chức năng của từ
loại khác. Hệ thống đại từ chỉ ngôi chuyên dùng gồm những loại sau:
1.1.1. Ngôi thứ nhất (người nói): tao/ta
Tao dùng để tự xưng khi nói với người ngang hàng hay người hàng dưới, tỏ ý coi
thường, coi khinh hoặc thân mật, gần gũi (thường dùng trong lớp người trẻ tuổi, nhỏ
tuổi), từ xưng hô tương ứng với tao ngôi thứ nhất sẽ là mày ở ngôi thứ hai.
Ta dùng để tự xưng khi nói với người khác, thường với tư cách người trên. Vì thế,
tương ứng với ta trong trường hợp này sẽ là các từ chỉ người với tư cách người dưới hay
các từ tỏ ý khinh miệt ở ngôi thứ hai: các người, nhà ngươi, con, các con. Trong văn
chương, ta còn được dùng để tự xưng khi nói thân mật với người ngang hàng hoặc khi
tự nói với mình. Tương ứng với ta trong trường hợp này sẽ là mình ở ngôi thứ hai.
Trang 1
Trang 2
Trang 3
Trang 4
Trang 5
Trang 6
Trang 7
Trang 8
Trang 9
Trang 10
Tải về để xem bản đầy đủ
Tóm tắt nội dung tài liệu: Tạp chí Khoa học - Đại học Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thanh Hóa - Số 13, T4/2016
ỉnh Thanh Hóa. Về phía lãnh đạo các trường có PGS.TS Trần Văn Thức - Bí thư Đảng ủy, Hiệu trưởng Trường Đại học Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thanh Hóa, các đồng chí đại diện Ban giám hiệu Trường Chính trị tỉnh, Trường Cao đẳng Kinh tế kỹ thuật Công thương, Trường Cao đẳng Thể dục Thể thao, cán bộ giảng viên, các cơ quan thông tấn báo chí địa phương cùng hơn 1.000 tình nguyện viên tham gia HMTN. Hiến máu cứu người là nghĩa cử cao đẹp thể hiện tính nhân văn, lòng từ bi của mỗi con người Việt Nam vốn có truyền thống nhân văn cao cả. Sau khi TS. Lê Thanh Hà - Phó Hiệu trưởng nhà trường phát động phong trào hiến máu nhân đạo đã có 250 cán bộ giảng viên và sinh viên Trường Đại học Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thanh Hóa cùng với hơn 1.000 tăng ni, phật tử, tình nguyện viên, sinh viên Trường Chính trị tỉnh, Trường Cao đẳng Kinh tế kỹ thuật Công thương, Trường Cao đẳng Thể dục Thể thao, Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Thanh Hóa và Câu lạc bộ Tuyên truyền vận động HMTN tỉnh đã tham gia hiến máu. Tổng kết ngày hội, Ban tổ chức đã thu được 635 đơn vị máu an toàn. Số lượng máu thu được sẽ được bổ sung vào ngân hàng máu sống, góp phần giúp đỡ những bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo, bệnh nhân nghèo có hoàn cảnh khó khăn tại các cơ sở y tế trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa. Đây là hoạt động thường xuyên, thiết thực hằng năm nhằm tuyên truyền, giáo dục cho cán bộ, giảng viên, học sinh, sinh viên hiểu được ý nghĩa tốt đẹp của việc HMTN. GIẢNG VIÊN BA LAN GIẢNG DẠY TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC VĂN HÓA, THỂ THAO VÀ DU LỊCH THANH HÓA Được sự đồng ý của UBND tỉnh Thanh Hóa và thực hiện biên bản ký kết giữa Trường Đại học Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thanh Hóa và Trường Đại học Zielona Gora, Ba Lan. Từ ngày 25/02 đến ngày 04/3/2016, hai giảng viên của Trường Đại học Zielona Gora, Ba Lan là GS. Piotr Szurek và GS. TSKH Bogumila Tarasiewicz đã đến thỉnh giảng tại khoa Âm nhạc và khoa Mỹ thuật, Trường Đại học Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thanh Hóa. BẢN TIN 125 Trong thời gian tham gia giảng dạy tại Trường Đại học Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thanh Hóa, GS. TSKH Bogumila Tarasiewicz đã giảng dạy các kỹ thuật thanh nhạc tiên tiến, hiện đại của thế giới cho sinh viên khoa Âm nhạc. Cũng trong thời gian này, giảng viên khoa Âm nhạc đã có các buổi trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm giảng dạy Thanh nhạc với GS. TSKH Bogumila Tarasiewicz. Tại khoa Mỹ thuật, GS. Piotr Szurek giảng dạy chuyên đề về Thiết kế đồ họa, trong đó tập trung vào kỹ thuật in độc bản và trổ giấy. Kết thúc đợt giảng dạy, khoa Mỹ thuật đã phối hợp tổ chức cuộc Triển lãm Đồ họa với GS. Piotr Szurek để trưng bày, giới thiệu các tác phẩm của ông và giảng viên, sinh viên khoa Mỹ thuật trong đợt học tập. Đợt triển lãm đã thu hút được sự quan tâm của cán bộ giảng viên, học sinh, sinh viên nhà trường và những người yêu thích nghệ thuật đồ họa trên địa bàn thành phố Thanh Hóa. Ban giám hiệu Trường Đại học Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thanh Hóa cùng cán bộ lãnh đạo các khoa, phòng chụp ảnh lưu niệm với giảng viên Ba Lan ĐOÀN TRƯỜNG ĐẠI HỌC VĂN HÓA, THỂ THAO VÀ DU LỊCH THANH HÓA TỔ CHỨC TỌA ĐÀM KỶ NIỆM 85 NĂM NGÀY THÀNH LẬP ĐOÀN THANH NIÊN CỘNG SẢN HỒ CHÍ MINH (26/3/1931 - 26/3/2016) Hòa chung không khí vui tươi của tuổi trẻ cả nước hướng tới kỷ niệm 85 năm ngày thành lập Đoàn Thanh niên Cộng sản (TNCS) Hồ Chí Minh (26/3/1931- 26/3/2013), ngày 25/3/2016, Ban chấp hành Đoàn Trường Đại học Văn hóa, Thể thao BẢN TIN 126 và Du lịch Thanh Hóa tổ chức buổi tọa đàm kỷ niệm 85 năm ngày thành lập Đoàn TNCS Hồ Chí Minh. Tham dự buổi tọa đàm có sự hiện diện của PGS.TS Trần Văn Thức - Bí thư Đảng ủy, Hiệu trưởng nhà trường; ThS. Vũ Văn Bình - Phó Bí thư Đảng ủy, Phó Hiệu trưởng nhà trường cùng các đồng chí trong Đảng ủy, Ban giám hiệu, lãnh đạo các phòng, khoa, trung tâm và toàn thể các đồng chí đoàn viên, thanh niên (ĐVTN) đang học tập và rèn luyện tại trường. Thay mặt Ban chấp hành Đoàn, đồng chí Lê Xuân Sơn - Phó Bí thư Đoàn trường đã đọc diễn văn ôn lại truyền thống vẻ vang 85 năm của tổ chức Đoàn TNCS Hồ Chí Minh. Tự hào về truyền thống vinh quang của Đoàn, tuổi trẻ Trường Đại học Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thanh Hóa tiếp tục kế thừa, phát huy những thành tựu đã đạt được, tạo bước chuyển biến về nhiều mặt trong ĐVTN, đặc biệt là ý thức chấp hành kỷ cương nề nếp, quyết tâm phấn đấu vươn lên trong học tập, xây dựng một môi trường học tập lành mạnh góp phần tô thắm truyền thống vinh quang ấy. Phát biểu tại buổi tọa đàm, đồng chí Trần Văn Thức - Bí thư Đảng ủy, Hiệu trưởng nhà trường đã chúc mừng và ghi nhận những kết quả tốt đẹp trong công tác Đoàn của tuổi trẻ Trường Đại học Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thanh Hóa trong giai đoạn vừa qua. Đồng chí đánh giá cao tâm huyết của các đồng chí trong Ban chấp hành Đoàn trường trong sự nghiệp phát triển chung của nhà trường; đồng thời yêu cầu các tổ chức cơ sở Đoàn và mỗi ĐVTN phải quan tâm đến việc giáo dục, bồi dưỡng lý luận chính trị, đổi mới phương pháp giảng dạy và học tập, rèn luyện các kỹ năng xã hội cần thiết để hoàn thiện bản thân. Mỗi ĐVTN phải tích cực, chủ động và có những hành động cụ thể, thiết thực để tạo dựng tương lai cho chính bản thân mình, vì ngày mai lập nghiệp, góp phần cống hiến và xây dựng tổ chức Đoàn vững mạnh cùng với sự phát triển chung của nhà trường. Cũng nhân dịp này, Ban chấp hành Đoàn trường đã làm Lễ trưởng thành Đoàn cho 25 đồng chí là cán bộ giảng viên đã hết tuổi sinh hoạt Đoàn thuộc Chi đoàn cán bộ giảng viên nhà trường. Buổi tọa đàm cũng là dịp để các đồng chí ĐVTN gặp gỡ giao lưu tạo một không khí trẻ trung, sôi nổi. BẢN TIN 127 TIẾP ĐOÀN CÁN BỘ QUẢN LÝ TRƯỜNG ĐẠI HỌC ZIELONA GORA (BA LAN) THĂM VÀ LÀM VIỆC TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC VĂN HÓA, THỂ THAO VÀ DU LỊCH THANH HÓA Trong khuôn khổ chương trình hợp tác giữa Trường Đại học Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thanh Hóa với Trường Đại học Zielona Gora (Ba Lan), được sự đồng ý của UBND tỉnh Thanh Hóa, từ ngày 05 đến ngày 11 tháng 4 năm 2016 đoàn cán bộ quản lý Trường Đại học Zielona Gora do GS.TSKH Zdzilaw Wolf - Phó Hiệu trưởng phụ trách NCKH và HTQT dẫn đầu đã đến thăm và làm việc tại Trường Đại học Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thanh Hóa. Lãnh đạo Trường Đại học Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thanh Hóa làm việc với đoàn cán bộ quản lý Trường Đại học Zielona Gora (Ba Lan) Tiếp và làm việc với đoàn có PGS.TS Trần Văn Thức - Bí thư Đảng ủy, Hiệu trưởng nhà trường, các đồng chí trong Ban giám hiệu và đại diện các đơn vị có liên quan. Tại buổi làm việc chính thức, PGS.TS Trần Văn Thức thay mặt lãnh đạo nhà trường phát biểu chào mừng đoàn cán bộ quản lý Trường Đại học Zielona Gora (Ba Lan) đã đến thăm và làm việc tại Trường, đồng thời tóm lược những kết quả đã đạt được của các chương trình hợp tác quốc tế nói chung, hợp tác với Trường Đại học Zielona Gora (Ba Lan) nói riêng và hy vọng chương trình hợp tác với Trường Đại học Zielona Gora (Ba Lan) trong thời gian tới mở rộng toàn diện và chất lượng hơn. Thay mặt đoàn công tác Trường Đại học Zielona Gora (Ba Lan), GS.TSKH Zdzilaw Wolf cảm ơn những tình cảm chân thành, nồng hậu và chu đáo của Trường Đại học Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thanh Hóa đã dành cho đoàn. Đồng thời, đánh giá cao sự nỗ lực của lãnh đạo và tập thể cán bộ giảng viên Trường Đại học Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thanh Hóa trong việc triển khai và phát triển các chương trình hợp tác giữa hai trường; mong muốn hai trường đại học sẽ tiếp tục đẩy mạnh hợp tác ở các lĩnh vực mỗi bên có thế mạnh. BẢN TIN 128 Cũng trong chương trình nghị sự, hai bên đã đánh giá kết quả và đề xuất các phương án hợp tác hiệu quả trong thời gian sắp tới, đặc biệt là hợp tác trao đổi sinh viên, giảng viên trong đào tạo và nghiên cứu khoa học. Sau buổi làm việc, hai bên đã tiếp tục thống nhất một số nội dung hợp tác nhằm đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho Trường Đại học Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thanh Hóa. TỔ CHỨC ĐÓN TẾT CỔ TRUYỀN BUNPIMAY CHO LƯU HỌC SINH LÀO TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC VĂN HÓA, THỂ THAO VÀ DU LỊCH THANH HÓA Nhân dịp Tết cổ truyền Bunpimay của nước CHDCND Lào diễn ra từ ngày 13 đến ngày 16/4/2016. Ngày 13/4/2016, Đoàn Thanh niên, Hội Sinh viên phối hợp với các phòng, ban, khoa phụ trách lưu học sinh của Trường Đại học Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thanh Hóa đã tổ chức buổi lễ chào mừng Tết cổ truyền Bunpimay cho các lưu học sinh Lào đang học tập tại trường theo truyền thống văn hóa của nước bạn Lào anh em. Tham dự lễ chào mừng Tết cổ truyền Lào có đại diện Ban giám hiệu nhà trường, Đoàn Thanh niên, Hội Sinh viên, các phòng, khoa, các giảng viên và đông đảo lưu học sinh Lào đang học tập tại trường. Phát biểu tại buổi lễ, PGS.TS Trần Văn Thức - Bí thư Đảng ủy, Hiệu trưởng nhà trường gửi lời chúc mừng năm mới đến các lưu học sinh Lào đang học tập tại trường nhân ngày Tết cổ truyền của nước CHDCND Lào và chỉ đạo các bộ phận phụ trách công tác lưu học sinh, các giảng viên tạo mọi điều kiện tốt nhất để các em được hưởng một cái Tết cổ truyền xa quê hương thực sự đầm ấm, nhiều ý nghĩa. Buổi lễ chào mừng diễn ra với nhiều hoạt động giao lưu văn hóa độc đáo theo truyền thống tết Bunpimay của nước Lào giữa các lưu học sinh và cán bộ giảng viên trong bầu không khí hân hoan, phấn khởi, thắm đượm tình đoàn kết Việt - Lào. BẢN TIN 129 NÓI CHUYỆN CHUYÊN ĐỀ “TÍNH CÁCH NGƯỜI VIỆT TRƯỚC NGƯỠNG CỬA TOÀN CẦU HÓA VÀ HỘI NHẬP” CỦA GS.TSKH TRẦN NGỌC THÊM VỚI GIẢNG VIÊN VÀ SINH VIÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC VĂN HÓA, THỂ THAO VÀ DU LỊCH THANH HÓA Ngày 10 tháng 4 năm 2016, GS.TSKH Trần Ngọc Thêm, chuyên gia nghiên cứu về văn hóa Việt Nam đã có buổi nói chuyện chuyên đề với chủ đề “Tính cách người Việt trước ngưỡng cửa toàn cầu hóa và hội nhập” với các giảng viên và học sinh, sinh viên Trường Đại học Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thanh Hóa tại nhà Biểu diễn, cơ sở 2, số 20 Nguyễn Du, phường Điện Biên, Thành phố Thanh Hóa. Nội dung chuyên đề được Giáo sư thuyết trình và thảo luận tập trung nêu bật bản sắc văn hóa Việt Nam trên cơ sở lý thuyết cấu trúc loại hình và nhận diện tính giá trị, phi giá trị của người Việt trước ngưỡng cửa toàn cầu và hội nhập quốc tế. Đến dự buổi nói chuyện chuyên đề của GS.TSKH Trần Ngọc Thêm với giảng viên và sinh viên nhà trường, PGS.TS Trần Văn Thức- Bí thư Đảng ủy, Hiệu trưởng nhà trường có lời cảm ơn trân trọng tới Giáo sư đã dành thời gian để trao đổi kiến thức chuyên sâu về các khía cạnh liên quan đến văn hóa Việt và tính cách người Việt. Hy vọng trong tương lai, GS.TSKH Trần Ngọc Thêm sẽ có thêm những chuyên đề khoa học bổ ích cho giảng viên và học sinh, sinh viên nhà trường cũng như các hình thức hợp tác đào tạo và nghiên cứu khoa học khác. Buổi nói chuyện chuyên đề của GS.TSKH Trần Ngọc Thêm là một hoạt động khoa học bổ ích, có ý nghĩa giúp giảng viên và học sinh, sinh viên nhà trường hiểu hơn về văn hóa Việt Nam nói chung và tính cách người Việt nói riêng. BẢN TIN 130 TRIỂN LÃM, TRƯNG BÀY SÁCH HƯỞNG ỨNG NGÀY SÁCH VIỆT NAM (21/4/2016) Sáng ngày 21/4/2016, Trung tâm Thông tin - Thư viện đã tổ chức khai mạc triển lãm Ngày sách Việt Nam. Tới dự khai mạc có PGS.TS Trần Văn Thức - Bí thư Đảng ủy, Hiệu trưởng nhà trường; ThS. Vũ Văn Bình - Phó Bí thư Đảng ủy, Phó Hiệu trưởng nhà trường; đại diện lãnh đạo các đơn vị, cùng cán bộ giảng viên và học sinh, sinh viên trong Trường. Trong diễn văn khai mạc, ThS. Vũ Văn Bình - Phó Bí thư Đảng ủy, Phó Hiệu trưởng nhà trường thay mặt Ban giám hiệu phát biểu chỉ đạo: Việc tổ chức Ngày Sách Việt Nam hàng năm chính là nhằm mục đích xây dựng và phát triển phong trào đọc sách, hướng tới một xã hội học tập và rèn luyện suốt đời; khẳng định vai trò, vị trí, tầm quan trọng của sách đối với hoạt động nghiên cứu khoa học, giảng dạy của cán bộ giảng viên; học tập của học sinh, sinh viên và đề nghị Thư viện cũng như các đơn vị trong Trường, đặc biệt các Khoa, Bộ môn cần nâng cao nhận thức, trách nhiệm trong việc xây dựng và phát triển phong trào đọc sách trong từng cán bộ giảng viên và học sinh, sinh viên. Tiếp đó, Thư viện đã tổ chức phát động phong trào đọc sách với mục đích khẳng định vai trò của sách, cũng như xây dựng tình yêu sách của bạn đọc; giữ gìn nét văn hóa học đường; giúp bạn đọc hình thành thói quen đọc và nghiên cứu sách rộng rãi góp phần nâng cao chất lượng dạy và học trong Trường. Nằm trong các hoạt động hưởng ứng Ngày Sách Việt Nam lần thứ 3 do UBND tỉnh Thanh Hóa phát động trên địa bàn toàn tỉnh, Trung tâm Thông tin - Thư viện đã phối hợp với Công ty Cổ phần Văn hóa Huy Hoàng đã trao tặng sách cho Hội Sinh viên nhà trường nhằm hỗ trợ các đơn vị khó khăn, vùng biên giới, hải đảo. Kết thúc chương trình khai mạc, toàn thể cán bộ, giảng viên và học sinh, sinh viên đến tham dự Khai mạc đã tham quan triển lãm, trưng bày sách với chủ đề “Lịch sử - Văn hóa - Con người xứ Thanh”. TABLE OF CONTENTS TRAINING MANAGEMENT HOANG THI KIM OANH - HOANG THI HUE Vietnamese addressing forms and the teaching of words of Vietnamese addressing forms to Laotian students at Thanh Hoa University of Culture, Sports and Tourism.. 5 TRINH XUAN PHUONG Enhancing regular training actitivies for the laborers at hotels in Thanh Hoa in the integration context. 15 NGO PHUONG THUY Opportunities and challenges of employment for students of Hotel Management at Thanh Hoa University of Culture, Sports and Tourism. 21 DISCUSSION - RESARCH TRAN VIET ANH Symbol of fairy dragon presented in traditional wooden carving art of the 17th-18th centuries in Thanh Hoa 29 HOANG THI THANH BINH - NGUYEN THI HONG THUY Characteristics of costumes worn by royal families under Le Dynasty from comparative studies between historical documents and statues at temples of the later Le Dynasty and in Lam Kinh historical relic. 36 LE THI BUOI Competitive advantages of Sam Son tourism urban area in the integration of Asean community... 45 NGUYEN VAN DUNG Some typical cultural charactersistics in Thanh land from the survey of words related to procedures of fishing job in Thanh Hoa.............................................. 51 NGUYEN THI THUY DUONG The impact of labor migration on rural families in Vietnam nowdays 60 TRAN DINH HANG Historical lessons of interrelious dialogue from the relationship among Taoism-Buddhism-Confucianism and indigenous belief in the Central of Vietnam under the ruler of Nguyen Lords... 69 NGO THI PHUONG LAN Theory of cultural ecology and its application in studying culture in Vietnam... 83 VU THI THUY Developing the Meeting Incentive Conference Event (MICE) in Thanh Hoa 96 TRAN TIEN Solutions to the promotion of tourism in the North Central of Vietnam............. 106 DOAN VAN TRUONG - HOANG THI THU HOA Improving the community awareness of social work in the integration context nowadays.. 114 NEWS 121
File đính kèm:
- tap_chi_khoa_hoc_dai_hoc_van_hoa_the_thao_va_du_lich_thanh_h.pdf