Tài liệu dạy học môn Giáo dục chính trị - Chương trình đào tạo trình độ Cao đẳng

g dân tộc, là bài học lịch sử quý báu truyền trao cho thế 
hệ sau nhằm hình thành những phẩm chất đạo đức tốt của mỗi người dân, tiếp 
nối truyền thống yêu nước hào hùng, xây dựng lòng tự hào dân tộc. 
 144 
 Người học cần nhận thức rõ đất nước là của dân, do dân, vì dân. Trách 
nhiệm của người dân trong công cuộc đổi mới là tương lai của dân tộc, hạnh 
phúc của mỗi gia đình. Bởi vậy, mỗi người học cần phải: 
 - Tu dưỡng ý chí, tiếp nối truyền thống yêu nước, biết điều chỉnh hành vi 
phù hợp với chuẩn mực đạo đức xã hội; xác định quyền hạn, trách nhiệm và 
thực hiện nghĩa vụ của người công dân. 
 - Có lòng nhân ái, yêu thương, nhân nghĩa, đoàn kết, trân trọng các giá trị 
đạo đức nền tảng. 
 - Có trách nhiệm xây dựng lối sống lành mạnh và nơi làm việc văn minh 
để phát huy bản sắc văn hóa dân tộc. 
 - Biết phê phán những hủ tục, lạc hậu cũng như phê bình chủ nghĩa cá 
nhân, trục lợi bản thân, tránh xa các tệ nạn xã hội. 
 - Có động cơ học tập đúng, chọn ngành nghề phù hợp với năng lực và 
lòng đam mê để có thể làm việc tốt nhất, có đạo đức nghề nghiệp và thích ứng 
với sự phát triển của khoa học công nghệ. 
 2. Phấn đấu học tập nâng cao năng lực và rèn luyện phẩm chất cá 
nhân 
 Những tiêu chí của người lao động có đức, có tài, có kiến thức chuyên 
môn không thể có ngay mà là quá trình tu dưỡng, rèn luyện mà hình thành. Các 
tiêu chí đó tập trung vào 3 nội dung chủ yếu sau: 
 a) Tu dưỡng và rèn luyện về phẩm chất chính trị 
 Trước hết là tu dưỡng rèn luyện để bồi đắp tinh thần yêu nước, trung với 
nước, hiếu với dân; tin tưởng và đi theo con đường mà Chủ tịch Hồ Chí Minh, 
Đảng và nhân dân ta ta đã chọn. Đó là kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ 
nghĩa xã hội, chủ nghĩa Mác-Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, kiên định đường lối 
đổi mới của Đảng. Tu dưỡng bản lĩnh chính trị với mỗi sinh viên là sự vững 
vàng, không dao động trước mọi khó khăn, gian khổ; kiên quyết đấu tranh 
chống lại mọi âm mưu và hoạt động sai trái “diễn biến hòa bình” của các thế lực 
thù địch. 
 Bản lĩnh chính trị của người học chỉ có được thông qua hoạt động thực 
hiện chủ trương, đường lối của Đảng; chính sách, pháp luật của Nhà nước, nội 
quy, quy chế của nhà trường; thông qua quá trình học tập, hoạt động chính trị-xã 
hội trong nhà trường, có quan điểm, thái độ, chính kiến rõ ràng, đúng mực trước 
tình hình đất nước. 
 145 
 Qua trải nghiệm thực tiễn học nghề, thực tế sản xuất, tiếp xúc với môi 
trường xã hội, mỗi người học mới tích lũy hiểu biết về mọi mặt, trở nên vững 
vàng, kiên định. Bởi vậy cần tích cực học tập, nâng cao trình độ về mọi mặt, tích 
lũy kiến thức và kinh nghiệm, làm giàu vốn hiểu biết của mình. Cùng với rèn 
luyện bản lĩnh chính trị, cần thường xuyên trau dồi đạo đức cách mạng, chống 
chủ nghĩa cá nhân, ích kỷ. 
 Mỗi người học cần xác định động cơ học tập, rèn luyện đúng đắn. Học là 
để có phẩm chất chính trị, đạo đức lối sống, có kiến thức chuyên môn, kỹ năng 
nghề nghiệp để thành người công dân tốt, người lao động tốt. Khi có động cơ 
học tập đúng, chọn ngành nghề phù hợp với năng lực và lòng đam mê để có thể 
làm việc tốt nhất, rèn luyện kỹ năng, đạo đức nghề nghiệp, ý thức chấp hành kỷ 
luật, chấp hành nội quy, quy chế của tổ chức, hình thành tác phong công nghiệp 
thích ứng với sự phát triển của cách mạng khoa học công nghệ hiện đại. 
 Cần thực hiện đúng và đầy đủ các quyền, nghĩa vụ của người công dân; 
thấy được sự quan tâm của Nhà nước, xã hội của nhà trường đào tạo nghề, của 
gia đình đối với việc học tập của mình. Từ đó có ý thứcnâng cao trách nhiệm 
của bản thân, tích cực cần cù, chăm chỉ, kiên trì, sáng tạo, tự giác và giữ kỷ luật 
trong học tập và rèn luyện. 
 Hiện tại trong việc học tập và rèn luyện, mỗi người học cần nhận thức rõ 
quyền và nghĩa vụ cụ thể của mình khi đến lớp, khi tự nghiên cứu, khi ở ở 
trường, đi thực tế và ở ngoài xã hội. 
 b) Tu dưỡng và rèn luyện về đạo đức, lối sống, sức khỏe 
 Theo tư tưởng Hồ Chí Minh “Có đạo đức cách mạng thì khi gặp khó 
khăn, gian khổ, thất bại, cũng không sợ sệt, rụt rè, lùi bước... khi gặp thuận lợi 
và thành công cũng vẫn giữ vững tinh thần gian khổ, chất phác, khiêm tốn, “lo 
trước thiên hạ, vui sau thiên hạ”; lo hoàn thành nhiệm vụ cho tốt chứ không kèn 
cựa về mặt hưởng thụ; không công thần, không quan liêu, không kiêu ngạo”. 
Mỗi người học cần góp phần thực hiện tốt cuộc vận động “Tiếp tục đẩy mạnh 
học tập và làm theo tư tưởng, tấm gương đạo đức và phong cách Hồ Chí Minh: 
Rèn luyện bản lĩnh chính trị,trung với nước, hiếu với dân, có tinh thần tự cường 
dân tộc, có tinh thần nhân ái, đoàn kết, có thương yêu quý trọng con người, nhất 
là người lao động nghèo khổ. Yêu thương con người phải Cần có tinh thần phê 
bình và tự phê; phân biệt đúng sai, tôn trọng lẽ phải; thực hiện tự phê bình, phê 
bình chân thành, giúp nhau sửa chửa khuyết điểm. 
 Mỗi người học cần biết điều chỉnh hành vi phù hợp với chuẩn mực đạo 
đức công dân; rèn luyện lối sống lành mạnh “Cần, kiệm, liêm, chính, chí công 
 146 
vô tư”. theo Hồ Chí Minh: “Cần là lao động cần cù, siêng năng; lao động có kế 
hoạch, sáng tạo, có năng suất cao; lao động với tinh thần tự lực cánh sinh, không 
lười biếng, không ỷ lại, không dựa dẫm. Phải thấy rõ lao động là nghĩa vụ thiêng 
liêng, là nguồn sống, nguồn hạnh phúc của mỗi con người. 
 Kiệm là tiết kiệm sức lao động, tiết kiệm thì giờ, tiết kiệm tiền của dân, 
của nước, của bản thân mình, tiết kiệm từ cái to đến cái nhỏ. Liêm là luôn tôn 
trọng, giữ gìn của công và sống trong sạch. “Không tham tiền tài. Không tham 
sung sướng. Không ham người tâng bốc mình...”1. Chính là không tà, là thẳng 
thắn, đúng đắn; không tự cao, tự đại; đối với người không nịnh trên, khinh dưới, 
không đối trá, lừa lọc, luôn giữ thái độ chân thành, khiêm tốn, đoàn kết. Đối với 
việc thì để việc công lên trên, tên trước việc tư, việc nhà. Chí công vô tư là đem 
lòng chí công vô tư đối với người, với việc, “khi làm bất cứ việc gì cũng đừng 
nghĩ đến mình trước, mà phải nghĩ đến đồng bào, đến toàn dân. 
 Cần, kiệm, liêm, chính có quan hệ chặt chẽ với nhau và với chí công vô 
tư. Cần, kiệm, liêm, chính sẽ dẫn đến chí công vô tư. Ngược lại, đã chí công vô 
tư, một lòng vì nước, vì dân, vì đất nước thì sẽ thực hiện được cần, kiệm, liêm, 
chính. 
 Mỗi người học cần rèn luyện đức tính cần cù, chăm chỉ, kiên trì, sáng tạo, 
tự giác và giữ kỷ luật trong học tập và rèn luyện. Giữ gìn đạo đức nghề nghiệp, 
yêu lao động và tôn trọng lao động của người khác. Tham gia tích cực các hoạt 
động đoàn thể; các hoạt động xã hội; bảo vệ và sử dụng hiệu quả, tiết kiệm tài 
sản của cá nhân, của tập thể, của Nhà nước và xã hội. 
 Mỗi người học luôn xác định quyền hạn, trách nhiệm và thực hiện nghĩa 
vụ trách nhiệm bản thân, xây dựng lối sống lành mạnh ở nhà trường và ngoài xã 
hội. Xây dựng lối sống trung thực, tự tin vào bản thân, kiên quyết chống chủ 
nghĩa cá nhân, phấn đấu vượt qua những khó khăn thử thách, chống chạy theo 
chủ nghĩa cá nhân, vụ lợi; không gian lận trong học tập và tiêu cực trong cuộc 
sống, tránh xa các thói hư tật xấu, các tệ nạn xã hội và những cám dỗ thấp hèn 
để đạt kết quả cao nhất trong học tập, rèn luyện. 
 c) Tu dưỡng, rèn luyện về văn hóa, nâng cao trình độ chuyên môn nghề 
nghiệp 
 Xã hội càng phát triển, càng có nhiều ngành nghề đào tạo, nghề nào cũng 
quý, nghề nào cũng ngày càng đổi mới và phát triển. Mỗi học sinh khi đã chọn 
nghề, cần rèn tình yêu nghề, say mê với nghề mà tích cực học tập toàn diện. Các 
1 Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđđ, t.5, tr.292 
 147 
cơ sở đào tạo đã luôn bám sát cuộc sống, phối hợp với doanh nghiệp để đưa 
chương trình đào tạo sát với thực tế nhu cầu xã hội, sát với trình độ tiên tiến của 
thế giới. Sự chủ động của nhà trường trong công tác kết nối với doanh nghiệp, 
để giúp sinh viên có nơi thực tập, rèn luyện kỹ năng nghề nghiệp, tìm việc làm 
đúng với chuẩn đầu ra. Bởi vậy mỗi sinh viên phải không ngừng nâng cao trình 
độ chuyên môn nghề nghiệp. Học nghề nào phải phấn đấu để giỏi nghề đó. 
 Tuy nhiên, học tập bằng cấp chỉ nghề mới là điều kiện cần nhưng chưa 
đủ. Cuộc sống vốn rất phong phú nên mỗi sinh viên phải không ngừng nâng cao 
trình độ về mọi mặt, hiểu biết, tích lũy thêm về lý luận chính trị, các môn khoa 
học cơ bản, khoa học xã hội và nhân văn, khoa học kỹ thuật, khoa học và công 
nghệ thông tin, ngoại ngữ, tin học... Trừ một số bẩm sinh, còn đại đa số các 
thiên tài là do cần cù, thông minh do tích lũy mà nên. Người học sinh học ở 
trường, ở lớp, học thầy vẫn chưa đủ, cần học qua sách vở tham khảo, học trong 
thực tiễn, học lẫn nhau, học nhân dân và luôn biết cách tự học. 
 Tích cực chủ động tìm hiểu khoa học kỹ thuật và công nghệ mới, rèn 
luyện sức khỏe đảm bảo để trở thành lực lượng lao động tiến bộ, rèn luyện tác 
phong công nghiệp, thích ứng với yêu cầu phát triển của cách mạng khoa học và 
công nghệ, vì cầu phát triển của bản thân, hạnh phúc gia đình và phồn vinh của 
đất nước. 
 Tựu trung lại, sinh viên được đào tạo nghề phải thạo nghề, tư duy sáng 
tạo, áp dụng kỹ thuật, công nghệ hiện đại vào công việc, có kỹ năng giải quyết 
đúng đắn mối quan hệ giữa cá nhân, tập thể và xã hội. Thực hiện tốt các chuẩn 
mực đạo đức cơ bản như: Hiếu kính đối với ông bà, cha mẹ; yêu thương, 
nhường nhịn anh em; nghiêm khắc với bản thân, hòa đồng với bạn bè; kiên trì 
học tập, say mê nghiên cứu; bảo vệ môi trường; chấp hành luật pháp. 
 d) Tu dưỡng, rèn luyện về tinh thần trách nhiệm: với công việc, với gia 
đình, với cơ quan, đơn vị, cộng đồng và toàn xã hội 
 Đây là nội dung tu dưỡng, rèn luyện về trách nhiệm các nhân trong các 
mối quan hệ xã hội; yêu cầu mỗi người trong xã hội vừa có trách nhiệm với bản 
thân và có trách nhiệm với xã hội. 
 Nội dung tu dưỡng rèn luyện trong các mối quan hệ xã hội là làm tốt vị 
trí, vai trò, trách nhiệm của cá nhân trong các quan hệ xã hội đó. Với công việc, 
cần xác định mình là một mắt khâu trong dây chuyền hoạt động làm ra sản phẩm 
cho xã hội để hoàn thành công việc được giao, đúng yêu cầu chất lượng, thời 
gian, hiệu quả và tiết kiệm. Với gia đình cần xác định trách nhiệm của cá nhân 
trong xây dựng gia đình hạnh phúc, trách nhiệm với vợ (chồng), con cái, cha mẹ, 
 148 
họ hàng nội ngoại để phấn đấu rèn luyện, giữ gìn. Với cơ quan đơn vị, xác 
định rõ mình là một thành viên, có lợi ích chung trong hoạt động của cơ quan 
đơn vị để tham gia xây dựng cơ quan đơn vị vững mạnh, có văn hóa, thu nhập 
cao. Với cộng đồng, cần xác định rõ trách nhiệm tham gia các sinh hoạt chung, 
góp phần mình vào xây dựng quê hương, nơi cư trú có môi trường tự nhiên và 
xã hội xanh, sạch, đẹp, văn minh, thân thiện, đoàn kết. Với toàn xã hội, là rèn 
luyện trở thành người công dân tốt, có trách nhiệm, tuân thủ tự giác các quy 
định của pháp luật, thực hiện quyền và trách nhiệm làm chủ của mỗi công dân 
 CÂU HỎI 
 1. Trình bày quan niệm về người công dân tốt, người lao động tốt? 
 2. Cần phải làm gì và như thế nào để tu dưỡng và rèn luyện trở thành 
người công dân tốt, người lao động tốt? 
 149 
 TÀI LIỆU THAM KHẢO 
 1. Ban Bí thư Trung ương Đảng (2014), Kết luận số 94-KL/TW, ngày 
28/3/2014 của Ban Bí thư Trung ương Đảng “về tiếp tục đổi mới, học tập lý luận 
chính trị trong hệ thống giáo dục quốc dân” 
 2. Ban Tuyên Giáo Trung ương: Tài liệu bồi dưỡng lý luận chính trị dành cho 
học viên lớp Đối tượng kết nạp Đảng của. Nxb CTQG. ST. HN, 2016 
 3. Ban Tuyên Giáo Trung ương: Tài liệu bồi dưỡng lý luận chính trị dành cho 
Đảng viên mới của Ban Tuyên Giáo Trung ương Nxb CTQG. ST. HN, 2016. 
 4. Ban Tuyên giáo Trung ương (2016), Những điểm mới trong văn kiện Đại 
hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia 
 5. Ban Tuyên giáo Trung ương (2018), sổ tay các văn bản hướng dẫn thực 
hiện Chỉ thị số 05-CT/TW ngày 15-5-2016 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh học tập 
và làm theo tư tưởng, đạo đức phong cách Hồ Chí Minh, Nhà xuất bản Chính trị 
quốc gia Sự thật 
 6. Bộ Chính trị (2013): Nghị quyết 22-NQ/TWngày 10/4/2013 về hội nhập 
quốc tế 
 7. Bộ Chính trị (2016), Chỉ thị số 05-CT/TW, ngày 15/5/2016 của Bộ Chính 
trị về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh 
 8. Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội (2008), Quyết định số 03/2008/QĐ-
BLĐTBXH ngày 18/2/2008 của Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội ban hành 
chương trình môn học Chính trị dùng cho các trường trung cấp nghề, trường cao 
đẳng 
 9. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2008), Quyết định số 52/2008/QĐ-BGDĐT, ngày 
18/9/2008 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về Ban hành chương trình Các môn lý luận 
chính trị trình độ đại học, cao đẳng dùng cho sinh viên khối không chuyên ngành 
Mác-Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh. 
 10. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2012), Thông tư số 11/2012/TT-BGDĐT, ngày 
7/3/2012 của Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành chương trình môn học Giáo dục 
chính trị dùng trong đào tạo trình độ trung cấp chuyên nghiệp 
 11. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2019), Giáo trình Triết học Mác-Lênin 
 12. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2019), Giáo trình Kinh tế chính trị học Mác-Lênin 
 13. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2019), Giáo trình Chủ nghĩa xã hội khoa học 
 14. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2019), Giáo trình Lịch sử Đảng cộng sản Việt Nam 
 15. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2019), Giáo trình Tư tưởng Hồ Chí Minh 
 150 
 16. Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ 
XII của Đảng 
 17. Đảng Cộng sản Việt Nam (2011) Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần 
thứ XI của Đảng. Nxb. CTQG, HN 
 18. Đảng CSVN (2014), Văn kiện Hội nghị lần thứ 9 BCH Trung ương, khóa 
XI, Nxb CTQG, Hội nghị 
 19. Đảng Cộng sản Việt Nam (2016) Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần 
thứ XII của Đảng., Nxb. CTQG, HN 
 20. Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh (2017), Giáo trình Trung cấp 
Lý luận-Hành chính: Những vấn đề cơ bản về quản lý nhà nước, Nhà xuất bản Lý 
luận chính trị, Hà Nội 
 21. Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh (2017), Giáo trình Trung cấp 
Lý luận-Hành chính: Những vấn đề cơ bản của Chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng 
Hồ Chí Minh, Nhà xuất bản Lý luận chính trị, Hà Nội 
 22. Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh (2017), Giáo trình Trung cấp 
Lý luận- Hành chính: Đường lối chính sách của Đảng, Nhà nước Việt Nam về các 
lĩnh vực của đời sống xã hội, Nhà xuất bản Lý luận chính trị, Hà Nội 
 23. Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh (2017), Giáo trình Trung cấp 
Lý luận-Hành chính: Nghiệp vụ công tác đảng ở cơ sở, Nhà xuất bản Lý luận 
chính trị, Hà Nội 
 22. Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh (2017), Giáo trình Trung cấp 
Lý luận-Hành chính: Những vấn đề cơ bản về Đảng Cộng sản và lịch sử Đảng 
Cộng sản Việt Nam, Nhà xuất bản Lý luận chính trị, Hà Nội 
 24. Hội đồng Lý luận Trung ương (2017), Phê phán các quan điểm sai trái, 
bảo vệ nền tảng tư tưởng, cương lĩnh, đường lối của Đảng Cộng sản Việt Nam, 
nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội 
 25. Quốc hội (2013), Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam 
 151