Tài liệu Chương trình bồi dưỡng cán bộ quản lý trường phổ thông

 chuyên đề 
1. Công nghệ thông tin và truyền thông 
1.1. Các khái niệm cơ bản 
1.1.1. Thông tin 
1.1.2. Công nghệ thông tin và truyền thông 
1.2. Vai trò của công nghệ thông tin trong sự phát triển xã hội 
1.2.1. Vai trò đối với sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước 
1.2.3. Vai trò đối với phát triển kinh tế, xã hội 
1.2.3. Vai trò đối với việc quản lý xã hội 
1.3. Tác động của CNTT và truyền thông đối với giáo dục 
1.3.1. Thay đổi mô hình giáo dục 
1.3.3. Thay đổi chất lượng giáo dục 
1.3.3. Thay đổi hình thức đào tạo 
1.3.4. Thay đổi phương thức quản lý 
2. Ứng dụng CNTT trong trường phổ thông 
2.1. Ứng dụng CNTT trong dạy học phổ thông 
2.1.1. Ứng dụng trong soạn thảo giáo án 
2.1.2. Ứng dụng trong thực hiện bài giảng 
2.1.3. Ứng dụng trong khai thác tài liệu 
2.1.4. Ứng dụng trong đánh giá 
2.1.5. Ứng dụng trong học tập của học sinh 
2.3. Ứng dụng CNTT trong quản lý trường phổ thông 
2.3.1. Hệ thống thông tin quản lý 
2.3.2. Phần mềm quản lý 
2.3.3. Một số ứng dụng cụ thể 
2.4. Vai trò của CBQL với việc ứng dụng CNTT trong trường phổ thông 
2.4.1. Xây dựng kế hoạch ứng dụng CNTT 
2.4.2. Tổ chức triển khai và quản lý ứng dụng 
 57
2.4.3. Đánh giá hiệu quả ứng dụng 
3. Thực hành 
3.1. Internet thư điện tử (email) 
3.3. Sử dụng phần mềm để thiết kế bài trình bày 
3.3. Một số phần mềm quản lý trường trường phổ thông 
D. Tài liệu học tập 
Tài liệu bắt buộc 
- Tài liệu về Chuyên đề: Ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông 
trong nhà trường (Do cơ sở ĐT BD biên soạn theo đề cương chi tiết dưới 
đây). 
Tài liệu tham khảo 
1. Học viện Quản lý giáo dục, Bài giảng Ứng dụng CNTT trong quản lý trường 
phổ thông, Hà Nội, 2010 
 2. Học viện Quản lý giáo dục, Bài giảng Ứng dụng CNTT trong quản lý ở Sở, 
Phòng Giáo dục và Đào tạo, Hà Nội, 2010 
 3. Bộ Giáo dục và Đào tạo, Chỉ thị số 55/2008/CT-BGDĐT ngày 30/9/2008 về 
tăng cường giảng dạy, đào tạo và ứng dụng CNTT trong ngành giáo dục giai 
đoạn 2008-2012 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo, Năm 2008. 
E. Hình thức tổ chức dạy học 
Hình thức tổ chức dạy học chuyên đề 
Lên lớp 
Nội dung 
Lý 
thuyết 
Bài 
tập 
Thảo 
luận 
Thực 
tế 
Tự 
nghiên 
cứu Tổng 
1. Thông tin và Công nghệ thông 
tin 
1 1 1 3 
2. Ứng dụng CNTT ở trường 
phổ thông 
1 1 2 4 
3. Thực hành 8 8 
Tổng 2 0 2 8 3 15 
Module 5. CÁC KỸ NĂNG HỖ TRỢ QUẢN LÝ TRƯỜNG PHỔ 
THÔNG 
 58
Chuyên đề 16. Kỹ năng đàm phán và tổ chức cuộc họp 
 Số tiết học: 10 
A. Mục tiêu của chuyên đề: 
Kiến thức: 
Người học nắm được những kiến thức cơ bản về đàm phán; những nguyên 
tắc cơ bản trong trong đàm phán; những đặc điểm của đàm phán đạt hiệu quả; 
những yếu tố tác động đến đàm phán không đạt hiệu quả; các yếu tố của một 
cuộc họp đạt hiệu quả 
 Kĩ năng: 
Có kĩ năng đàm phán và tổ chức họp đạt hiệu quả 
Thái độ: 
 Tự tin và quyết tâm rèn luyện để đàm phán đạt hiệu quả và tổ chức cuộc 
họp thành công 
B. Tóm tắt nội dung chuyên đề 
Cung cấp những thông tin cốt lõi về đàm phán; những nguyên tắc cơ bản 
trong đàm phán; những đặc điểm của đàm phán đạt hiệu quả; những yếu tố tác 
động đến đàm phán không đạt hiệu quả; các yếu tố của một cuộc họp đạt hiệu quả. 
C. Nội dung chi tiết chuyên đề 
1. Kỹ năng đàm phán, thương thuyết 
1.1. Khái niệm chung về đàm phán 
 1.1.1 Khái niệm 
 1.1.2. Đặc điểm của đàm phán 
1.2. Mục đích của đàm phán trong quản lý lãnh đạo 
1.3. Những đặc điểm của đàm phán đạt hiệu quả 
1.4. Các bước tiến hành một cuộc đàm phán 
1.5. Thực hành đàm phán trong quản lý lãnh đạo; xử lý một số tình huống trong 
giao tiếp của hiệu trưởng trường phổ thông: Đàm phán giữa hiệu trưởng với chủ tịch 
xã; với hội cha mẹ học sinh; với giám đốc sở GD& ĐT 
1.5.1 Tình huống giao tiếp giữa HT với GV 
1.5.2 Tình huống giao tiếp giữa HT với Phụ huynh 
1.5.3 Tình huống giao tiếp giữa HT với HS 
2. Tổ chức hội họp 
 2.1. Khái niệm 
 59
 2.2 Các yếu tố của cuộc họp đạt hiệu quả 
2.3. Thực hành tổ chức cuộc họp 
D. Tài liệu học tập 
Tài liệu bắt buộc 
- Tài liệu về Chuyên đề: Kỹ năng đàm phán và tổ chức cuộc họp (Do cơ sở 
ĐT BD biên soạn theo đề cương chi tiết dưới đây). 
 Tài liệu tham khảo 
1. Giang Hà Huy Kỹ năng trong quản lý, NXB Thống kê. (1999), 
2. Trần Thị Bích Nga- Phạm Ngọc Sáu biên dịch Các kĩ năng quản lý hiệu quả 
(cẩm nang kinh doanh Harvard) NXB Tổng hợp TP. Hồ Chí Minh. (2006)- 
3. Phillip L.Hunsaker (university of SanDiego) Training in management Skills- 
(2001)- 
4. Leslie W. Rue and Lloyd L. Byars -Management (Skill and appalication) - 
(2005) 
5.  
6.  
E. Hình thức tổ chức dạy học 
Hình thức tổ chức dạy học chuyên đề 
Lên lớp Nội dung 
Lý 
thuyết 
Bài 
tập 
Thảo 
luận 
Thực 
tế Tự NC
Tổng 
1. Kỹ năng đàm phán, thương 
thuyết 
1 1 2 1 5 
2. Tổ chức hội họp 1 1 2 1 5 
Tổng 2 2 4 0 2 10 
Chuyên đề 17. Kỹ năng ra quyết định 
 Số tiết học: 15 
A. Mục tiêu của chuyên đề: 
 Kiến thức: 
- Sau khi học chuyên đề này người học có được: khái niệm chung về quyết 
định, vai trò, các yếu tố cấu thành một quyết định, hoàn cảnh môi trường ra quyết 
 60
định, các bước cơ bản của quá trình ra và tổ chức thực hiện quyết định, các kiểu ra 
quyết định... 
- Cung cấp những hiểu biết cụ thể về kỹ năng chuẩn bị một quyết định và tổ 
chức thực hiện quyết định 
Kĩ năng 
Vận dụng được các lý thuyết để hình thành kỹ năng xác định và phân tích vấn 
đề; áp dụng các bước để ra quyết định trong quản lý 
Thái độ 
Có thái độ đúng trong quá trình chuẩn bị quyết định và ra quyết định quản lý 
cũng như tổ chức thực hiện quyết định. 
B. Tóm tắt nội dung chuyên đề 
Cung cấp những thông tin cốt lõi: Khái niệm chung về quyết định; vai trò, các 
yếu tố cấu thành một quyết định, hoàn cảnh môi trường ra quyết định, kịch bản quyết 
định, các kiểu ra quyết định, mô hình ra quyết định hợp lý. 
C. Nội dung chi tiết chuyên đề 
1. Khái quát chung về quyết định quản lý 
 1.1. Khái niệm 
 1.2. Phân loại quyết định 
 1.2.1. Phân loại theo nội dung quyết định 
 1.2.2. Phân loại theo tính thành văn của quyết định 
 1.2.3. Phân loại theo tính công bố của quyết định 
 1.2.4. Phân loại theo cách thức tác động tới đối tượng thực hiện quyết 
định 
 1.2.5. Phân loại theo tầm hạn quản lý 
 1.3. Yêu cầu cơ bản đối với quyết định quản lý 
 1.3.1. Phải có căn cứ khoa học toàn diện 
 1.3.2. Phải bảo đảm tính thống nhất 
 1.3.3. Phải đúng thẩm quyền 
 1.3.4. Phải kịp thời, ngắn gọn, chính xác 
 1.3.5. Phải có tính pháp lý 
 1.4. Các phương pháp ra quyết định 
 1.4.1. Phương pháp kinh nghiệm 
 1.4.2. Phương pháp phân tích 
 1.4.3. Phương pháp kết hợp 
 61
 1.4.4. Phương pháp thực nghiệm 
2. Chủ thể quyết định 
 2.1. Khái niệm “Chủ thể quyết định” 
2.2. Phân loại chủ thể quyết định 
2.2.1. Chủ thể cá nhân 
2.2.2. Chủ thể nhóm 
 2.3. Vai trò của chủ thể quyết định 
2.3.1. Vai trò của chủ thể quyết định trong hệ thống quản lý 
2.3.2. Chức năng của chủ thể quyết định trong hệ thống quản lý 
2.3.3. Những giới hạn trước vai trò của chủ thể 
2.3.4. Vai trò của chủ thể trong việc xử lý quan hệ giữa môi trường và 
quyết định. 
3. Quy trình ra quyết định quản lý 
 3.1. Phát hiện vấn đề, phân tích thông tin, sơ bộ đề ra nhiệm vụ 
 3.2. Chọn tiêu chuẩn đánh giá hiệu quả của phương án ra quyết định và xác 
định mục tiêu 
 3.3. Xây dựng các phương án giải quyết vấn đề 
 3.4. Phân tích đánh giá các phương án và so sánh các phương án theo tiêu chuẩn 
và mục tiêu đã xác định 
 3.5. Lựa chọn phương án tối ưu và hình thức ra quyết định 
 3.6. Ra quyết định 
4. Quá trình tổ chức thực hiện quyết định 
 4.1. Truyền đạt quyết định 
 4.2. Lập kế hoạch thưc hiện quyết định 
 4.3. Bố trí nguồn lực thực hiện quyết định 
 4.4. Chỉ đạo triển khai thực hiện quyết định, kiểm tra đánh giá thực hiện quyết định 
 4.5. Điều chỉnh quyết định (nếu có) 
 4.6. Tổng kết việc thực hiện quyết định 
D. Tài liệu học tập 
 Tài liệu bắt buộc 
- Tài liệu về Chuyên đề: Kỹ năng ra quyết định (Do cơ sở ĐT BD biên soạn 
theo đề cương chi tiết dưới đây). 
 Tài liệu tham khảo 
 62
1. Học viện Quản lý giáo dục (2011), Giáo trình bồi dưỡng cán bộ quản lý giáo 
dục (tài liệu sẽ viết theo chương trình chi tiết này). 
2. Học viện chính trị quốc gia Hồ Chí Minh , Khoa học quản lý (2005). 
3. Đỗ Hoàng Toàn (chủ biên), (2000), Giáo trình Khoa học quản lý, NXB Khoa 
học và kỹ thuật, Hà Nội. 
4. Vũ Cao Đàm, Đào Thanh Trường (2004) Lý thuyết ra quyết định, Trường 
DHKHXH&NV 
5. Harold Koontz, Cyril Odonnell, Heinz Weihrich (1994), Những vấn đề cốt 
yếu về quản lý, NXB Khoa học và kỹ thuật, Hà Nội. 
E. Hình thức tổ chức dạy học 
Hình thức tổ chức dạy học chuyên đề 
Lên lớp Nội dung 
Lý 
thuyết 
Bài 
tập 
Thảo 
luận 
Thực 
tế Tự NC
Tổng 
1. Khái quát chung về quyết định 
quản lý 
1 1 1 3 
2. Chủ thể quyết định 1 1 2 
3. Quy trình ra quyết định quản lý 2 2 1 5 
4. Quá trình tổ chức thực hiện quyết 
định 
1 1 2 1 5 
Tổng 5 1 6 0 3 15 
 63
Chuyên đề 18. Kỹ năng làm việc nhóm 
 Số tiết học: 10 
A. Mục tiêu của chuyên đề: 
Kiến thức: 
Sau khi học xong chuyên đề người học có khả năng: 
Trình bày được khái niệm về nhóm, nhóm làm việc; cấu trúc tổ chức nhóm 
làm việc; các giai đoạn hình thành và phát triển nhóm; nguyên tắc làm việc nhóm 
Kỹ năng: 
 Biết tổ chức các nhóm làm việc; tham gia làm việc nhóm và quản lý nhóm 
hiệu quả. 
Thái độ: 
Có thái độ tích cực, tinh thần hợp tác, chia sẻ trong làm việc nhóm; có ý thức 
trong xây dựng và tổ chức các nhóm làm việc trong hoạt động của cơ quan giáo dục 
hay cơ sở giáo dục 
B. Tóm tắt nội dung chuyên đề 
Cung cấp những thông tin cốt lõi về nhóm, nhóm làm việc; cấu trúc tổ chức 
nhóm làm việc; các giai đoạn hình thành và phát triển nhóm; nguyên tắc làm việc 
nhóm; tổ chức các nhóm làm việc; tham gia làm việc nhóm và quản lý nhóm hiệu 
quả. 
C. Nội dung chi tiết chuyên đề 
1. Khái quát về nhóm và làm việc nhóm 
1.1. Khái niệm nhóm 
1.1.1. Nhóm và nhóm làm việc 
1.1.2. Vai trò của nhóm làm việc trong tổ chức 
1.2. Phân loại nhóm 
1.2.1. Nhóm chính thức 
1.2.2. Nhóm không chính thức 
1.3. Các giai đoạn hình thành và phát triển nhóm 
1.3.1. Giai đoạn hình thành 
1.3.2. Giai đoạn xung đột 
1.3.3. Giai đoạn bình thường hóa 
1.3.4. Giai đoạn hoạt động trôi chảy 
2. Các nguyên tắc tổ chức làm việc nhóm 
 64
2.1. Các đặc điểm của một nhóm làm việc hiệu quả 
2.2. Nguyên tắc làm việc nhóm 
3. Kỹ năng làm việc nhóm 
3.1. Tổ chức nhóm: 
3.1.1. Trưởng nhóm 
3.1.2. Các thành viên 
3.1.3. Kĩ thuật thiết kế nhóm 
3.2. Xây dựng kế hoạch làm việc nhóm 
3.2.1. Yêu cầu 
3.2.2. Nội dung 
3.3. Họp nhóm: 
3.3.1. Cuộc họp đầu tiên 
3.3.2. Các cuộc họp tiếp theo 
3.3.3. Cuộc họp cuối cùng 
3.4. Thông tin trong nhóm 
3.4.1. Các phương pháp thông tin 
3.4.2. Yêu cầu đối với thông tin trong nhóm 
3.5. Giải quyết các vấn đề phát sinh trong làm việc nhóm 
3.5.1. Nhận diện các vấn đề phát sinh trong nhóm 
3.5.2. Nguyên tắc và phương pháp giải quyết các vấn đề phát sinh trong làm 
việc nhóm 
3.6. Đánh giá kết quả làm việc nhóm 
3.6.1. Xây dựng chuẩn đánh giá 
3.6.2. Đánh giá kết quả làm việc nhóm 
D. Tài liệu học tập 
Tài liệu bắt buộc 
- Tài liệu về Chuyên đề: Kỹ năng làm việc nhóm (Do cơ sở ĐT BD biên soạn 
theo đề cương chi tiết dưới đây). 
Tài liệu tham khảo 
1. Giang Hà Huy Kỹ năng trong quản lý, NXB Thống kê. (1999), 
2. Trần Thị Bích Nga- Phạm Ngọc Sáu biên dịch Các kĩ năng quản lý hiệu quả 
(cẩm nang kinh doanh Harvard) NXB Tổng hợp TP. Hồ Chí Minh. (2006)- 
3. Phillip L.Hunsaker (university of SanDiego) Training in management Skills- 
(2001)- 
 65
4. Leslie W. Rue and Lloyd L. Byars -Management (Skill and appalication) - 
(2005) 
7.  
8.  
E. Hình thức tổ chức dạy học 
Hình thức tổ chức dạy học chuyên đề 
Lên lớp 
Nội dung 
Lý 
thuyết Bài tập
Thảo 
luận 
Thực 
tế 
Tự 
nghiên 
cứu 
Tổng 
1. Khái quát về nhóm và làm 
việc nhóm 
1 1 2 
2. Các nguyên tắc tổ chức làm 
việc nhóm 
1 1 1 3 
3. Kỹ năng làm việc nhóm 1 1 2 1 5 
Tổng 3 1 4 0 2 10 
Chuyên đề 19. Phong cách lãnh đạo 
 Số tiết học: 10 
A. Mục tiêu của chuyên đề: 
Kiến thức: 
Hiểu được khái niệm phong cách, phong cách lãnh đạo, các loại phong cách 
lãnh đạo và các yếu tố tạo nên phong cách lãnh đạo của người cán bộ quản lý hiện 
nay 
Kĩ năng: 
Xây dựng phong cách lãnh đạo dân chủ, quyết đoán và ra quyết định hiệu quả 
Thái độ: 
Tự tin, quyết tâm rèn luyện và xây dựng phong cách lãnh đạo hiệu quả 
B. Tóm tắt nội dung chuyên đề 
 Chuyên đề đề cập đến vấn đề phong cách, phong cách lãnh đạo của người 
cán bộ quản lý giáo dục; Những nhân tố ảnh hưởng đến phong cách lãnh đạo; 
những phong cách lãnh đạo hiện hành với những ưu điểm, nhược điểm và điều kiện 
 66
sử dụng của từng loại phong cách, các cách xây dựng phong cách lãnh đạo hiệu quả 
hiện nay. 
C. Nội dung chi tiết chuyên đề 
1. Một số vấn đề chung 
 1.1. Phong cách 
 1.2. Phong cách lãnh đạo 
 1.3. Phong cách lãnh đạo của người cán bộ quản lý giáo dục 
 1.4. Những nhân tố ảnh hưởng đến phong cách lãnh đạo 
2. Những phong cách lãnh đạo hiện nay 
 2.1. Các cách phân loại phong cách lãnh đạo 
 2.2. Một số phong cách lãnh đạo cơ bản 
 2.2.1. Phong cách lãnh đạo dân chủ 
 2.2.2. Phong cách lãnh đạo độc đoán 
 2.2.3. Phong cách lãnh đạo tự do 
 3. Xây dựng phong cách lãnh đạo của người Cán bộ quản lý trường phổ thông 
 3.1. Loại bỏ phong cách lãnh đạo độc đoán quan liêu 
 3.2. Xây dựng phong cách lãnh đạo quyết đoán hiệu quả 
 4. Một số vấn đề trong thực tiễn về phong cách lãnh đạo của người cán 
bộ quản lý trường phổ thông. 
D. Tài liệu học tập 
 Tài liệu bắt buộc 
- Tài liệu về Chuyên đề: Phong cách lãnh đạo (Do cơ sở ĐT BD biên soạn 
theo đề cương chi tiết dưới đây). 
 Tài liệu tham khảo 
1. Đỗ Long, Vũ Dũng. Giám đốc Những yếu tố để thành công. NXB Cà Mau,1990. 
2. Đỗ Long, Vũ Dũng (chủ biên). Tâm lý học xã hội với quản lý doanh nghiệp. 
NXB Khoa học Xã hội, 1995. 
3. Vũ Dũng (chủ biên). Từ điển Tâm lý học. NXB Khoa học Xã hội, 2000. 
4. Vũ Dũng. "Học thuyết về đặc điểm nổi bật của người lãnh đạo". Tạp chí Tâm lý 
học, số 1/2000. 
5. Vũ Dũng. "Quyền lực của người lãnh đạo". Tạp chí Tâm lý học, số 7/2001. 
6. Vũ Dũng, Phan Thị Mai Hương, Ito Tetsuji, Yamamoto. Ứng dụng Tâm lý học ở 
Nhật Bản. NXB Từ điển Bách Khoa, 2005. 
7. Gustave Nicolas Fischer. Những khái niệm cơ bản của Tâm lý học xã hội. Huy 
Giang (dịch). NXB Thế giới, 1992. 
8. Nguyễn Thị Hoa. Nữ quản lý ngành dệt may ở TP. Hồ Chí Minh. Tạp chí Khoa 
học về Phụ nữ, số 6/2002. 
 67
E. Hình thức tổ chức dạy học 
Hình thức tổ chức dạy học môn học 
Lên lớp 
Nội dung Lý 
thuyết 
Bài 
tập 
Thảo 
luận 
Thực 
tế 
Tự 
NC 
Tổng
1. Một số vấn đề chung 1 1 2 
2. Những phong cách lãnh đạo hiện nay 1 1 1 3 
 3. Xây dựng phong cách lãnh đạo của người Cán 
bộ quản lý giáo dục cơ quan quản lý GD 
1 1 1 3 
4. Một số vấn đề trong thực tiễn về phong cách 
lãnh đạo của người cán bộ quản lý cơ sở GD 
 2 2 
Tổng 3 0 5 0 2 10 
 KT. BỘ TRƯỞNG 
THỨ TRƯỞNG 
Nguyễn Vinh Hiển 
 68