Rèn luyện bản lĩnh chính trị cho thanh niên hiện nay

g nữ: Hợp xướng acappella là hợp xướng chỉ có người 
giọng cao của trẻ em giống giọng nữ cao (soprano); hát đứng trên bục, ngoài ra không có một thứ nhạc 
giọng trầm trẻ em giống giọng nữ trầm (alto). cụ hoặc dàn nhạc nào cùng diễn. 
 Với giọng cao trẻ em không có quãng chuyển rõ Thành phần của hợp xướng acappella gồm đủ 4 
ràng như người lớn. Khi hát cũng sử dụng khoảng bè: Nữ cao (soprano), nữ trầm (alto)., nam cao 
vang như đối với giọng nữ, song chỉ là giọng pha (terno), và nam trầm (basse). 
(mixte) chứ chưa phải là kiểu cộng minh, để giữ Vì không có nhạc cụ hay dàn nhạc nào làm 
tính chất trong sáng, tự nhiên của tuổi thơ. nhiệm vụ dẫn nhạc hoặc đệm, nên trước khi hát hợp 
 Tổ chức dàn hợp xướng thiếu nhi có thể từ 20 xướng phải lấy được âm chuẩn cho từng bè hoặc 
em trở lên. Trong đó chia ra một nửa giọng cao và 
 nghe một hợp âm chủ của tác phẩm làm chuẩn. 
một nửa giọng trầm (có thể lấy giọng trầm nhiều 
 Khi nghe một dàn hợp xướng acappella mẫu mực 
hơn một chút). 
 người ta cảm thấy như trong đó cóa cả dàn nhạc đệm 
 3.2.2. Hợp xướng nữ 
 cùng hòa tấu. 
 Giọng nữ cũng chia làm hai loại chính là giọng 
 Hợp xướng acappella là hình thức hợp xướng 
nữ cao (soprano) và giọng nữ trầm (alto). 
 khó, dàn hợp xướng phải được rèn luyện để có một 
 Giọng nữ cao chia làm ba loại có màu sắc khác 
 trình độ cao thì mới thể hiện tốt được 
nhau: Soprano trữ tình (nhẹ nhàng, mềm mại), 
 3.2.5. Hợp xướng hỗn thanh (Hợp xướng nam 
soprano kịch tính (giọng đầy, khỏe, vanh), soprano 
 và nữ) 
hoa mỹ (giọng đặc biệt, lên được rất cao). 
 Hợp xướng hỗn thanh cũng gồm đủ 4 bè như 
 Trong hợp xướng nữ, bè cao thường được chia 
làm hai bè gọi là soprano I và soprano II; hợp xướng acappella: Nữ cao (soprano), nữ trầm 
 Giọng nữ trầm chia làm ba loại: Nữ trung (alto), nam cao (terno), và nam trầm (basse), có dàn 
(Mezzo – soprano), nữ trầm (alto), nữ cực trầm nhạc đệm hoặc một nhạc cụ đệm (piano). 
(Contralto) Trong hợp xướng có dàn nhạc đệm thì dàn nhạc 
 3.2.3. Hợp xướng giọng nam đóng vai trò dạo đầu, đệm và nối. 
 Giọng nam gồm có: nam cao (terno), nam trung Trong hợp xướng có dàn nhạc đệm thì người hát 
(Baryton), nam trầm (basse) và nam cực trầm có nhàn hơn nhưng người chỉ huy lại vất vả hơn. 
(octavist) Người chỉ huy phải quan tâm thêm một phần nữ đó 
 Giọng terno có thể chia làm 4 loại giọng: terno là dàn nhạc, do đó phải có kiến thức về tính năng 
trữ tình, terno kịch tính, terno hài hướng, terno nhạc cụ, phải biết điều chỉnh âm lượng của dàn hợp 
altino (là loại giọng có âm khu thấp, nghe rất yếu, xướng và dàn nhạc để âm thanh có sự hài hòa, cân 
khẽ, khi hát âm khu cao có màu sắc như giọng nữ). đối, không lấn át nhau. 
 Trong hợp xướng bè terno thường được chia 3.3. Cách sắp xếp dàn hợp xướng 
làm 2 bè: terno I và terno II. Giọng terno là giọng Cách sắp xếp thông thường nhất cho một dàn 
có nhiều khả năng diễn đạt, có thể hát được giọng hợp xướng cũng như dàn nhạc theo truyền thống là: 
khỏe khoắn vui tươi, khi lại nhẹ nhàng thoải mái, Bố trí cho các giọng cao, cũng như các nhạc cụ có 
lúc ghìm giọng thì trầm ấm, xa xăm. âm sắc cao ở bên phía tay trái của người chỉ huy; 
 Giọng nam trung (Baryton) là giọng mang tính còn các giọng trầm ở bên phía tay phải của người 
chất pha giữ giọng nam kịch tính và giọng nam chỉ huy. 
trầm. Bục đứng được bố trí từ thấp lên cao để người 
 Giọng nam trầm (basse) đảm nhiệm chức trách đứng ở vị trí sau không bị vướng đầu người trước, 
bè nền, bè hòa thanh cho toàn bộ các bè. Giọng nam 
 làm ảnh hưởng âm thanh phát ra và gây khó khăn 
trầm có đặc điểm chuyển động ít, khó hát nhanh do 
 cho việc theo dõi của hợp xướng viên đối với người 
dây thanh đới to và khỏe, tính chất trầm hùng, đầy 
 chỉ huy. 
174 
 H.T.T.Linh/ No.20_Mar 2021|p.172-178 
 Hợp xướng có dàn nhạc đệm hoặc có người lĩnh giáo viên được phân công dạy một lớp năng khiếu, 
xướng thì bố trí dàn nhạc và người lĩnh xướng ở giáo viên lựa chọn những bài hát phù hợp với khả 
phía trước dàn hợp xướng năng giọng hát và lứa tuổi các em để giảng dạy. 
 4. Hoạt động dạy học hát hợp xướng cho học 4.2. Các hoạt động dạy hợp xướng cho học 
sinh sinh 
 4.1. Giới thiệu các lớp Năng khiếu nghệ thuật Hiện tại, môn hợp xướng mới chỉ áp dụng dạy cho 
của trường Phổ thông Tuyên Quang học sinh khối Tiểu học và khối THCS, chưa áp dụng 
 với khối THPT vì lớp năng khiếu hát khối THPT có 
 Học sinh trường Phổ thông Tuyên Quang (TSE) 
 số lượng ít, chưa đảm bảo để học hát hợp xướng. 
được học năng khiếu nghệ thuật 3 tiết/ 1 tuần, các 
 Chúng tôi xây dựng chương trình dạy học hát 
em học sinh được đăng ký học môn học năng khiếu 
 hợp xướng phù hợp với lứa tuổi, xây dựng hệ thống 
phù hợp với khả năng và sở thích của mình ngay từ 
 tác phẩm theo cấp độ từ dễ đến khó. Các giờ học 
đầu năm học mới, các môn học năng khiếu nghệ 
thuật gồm có các lớp: Năng khiếu hát, Năng khiếu năng khiếu hát thường học tại lớp học, có loa, Ti vi, 
Đàn, Năng khiếu múa, Năng khiếu vẽ. Sau mỗi học băng đĩa, đàn phím điện tử phục vụ dạy học. Khi 
kỳ hoặc sau mỗi năm học, học sinh được đăng ký luyện tập đã hoàn chỉnh bài hát, học sinh được thực 
chuyển môn học năng khiếu hoặc có những bạn hành tập hát hợp xướng trên sân khấu tại Hội 
được giáo viên tư vấn chuyển sang môn học năng trường lớn của nhà trường, có đầy đủ thiết bị âm 
khiếu khác phù hợp với khả năng của bản thân hơn. thanh, ánh sáng. Các tiết mục hát hợp xướng 
 Năm học 2020-2021, trường Phổ thông Tuyên thường xuyên được biểu diễn trong các chương 
Quang có 3 lớp Năng khiếu hát với sĩ số học sinh ổn trình văn nghệ chào mừng các ngày lễ trong năm 
định: lớp Năng khiếu hát khối Tiểu học có 20 học học hoặc các hoạt động ngoại khóa của trường. 
sinh; lớp Năng khiếu hát khối THCS có 15 học sinh 4.2.1. Rèn luyện hơi thở 
và lớp Năng khiếu hát khối THPTcó 10 học sinh. Mỗi Trước tiên cần phải rèn luyện kỹ năng lấy hơi 
tuần, các lớp này học 3 tiết vào giờ học bổ trợ buổi thở, cần lấy hơi nhanh bằng mũi và bằng mồm, 
chiều, không ảnh hưởng đến giờ học và chương trình nhưng phải nhẹ nhàng để không phát ra âm thanh, 
học chính khóa. tránh làm ảnh hưởng đến chất lượng của tác phẩm. 
 Trong các giờ học năng khiếu hát, học sinh Luồng hơi sẽ khó đi sâu vào phổi nếu lấy hơi hoàn 
được học hát đơn ca, song ca, tam ca, tốp ca và hát toàn bằng mũi hoặc bằng mồm. Khi hát, học sinh 
hợp xướng. Những bài hát được giáo viên tập luyện nên giữ lại một ít hơi thở trước khi lấy hơi thở khác, 
thành các tiết mục văn nghệ biểu diễn trên sân không nên dùng hết hơi để tránh bị đuối sức, giọng 
khấu, học sinh có thể biểu diễn những tiết mục đó hát sẽ bị yếu. Trong quá trình rèn luyện hát hợp 
trong các chương trình văn nghệ của nhà trường, đi xướng, ngoài giảng giải về kỹ thuật lấy hơi thở, 
giao lưu hoặc tham gia các hội diễn văn nghệ. giáo viên cần hướng dẫn học sinh thực hành trên 
 Về đội ngũ giáo viên giảng dạy: giáo viên giảng các mẫu luyện thanh, quá trình rèn luyện đó sẽ giúp 
dạy năng khiếu nghệ thuật tại TSE có 3 người, các em biết cách tiết kiệm hơi thở, biết cách hát âm 
trong đó 2 người trình độ Cử nhân Sư phạm Âm thanh có độ vang, sáng. Ngoài ra, khi rèn luyện, các 
nhạc, là giáo viên âm nhạc của trường TSE, 1 người em phải có sự phối hợp với nhau nhịp nhàng, sao 
trình độ Thạc sĩ lý luận và phương pháp dạy học âm cho khi hát sử dụng rất ít hơi, không để bị hụt hơi 
nhạc, là giảng viên Bộ môn Nghệ thuật của trường khi chưa hát hết câu. 
Đại học Tân Trào được lãnh đạo trường Đại học 4.2.2. Luyện thanh 
Tân Trào cử sang dạy kiêm nhiệm tại TSE. Mỗi a) Bài luyện thanh tập hát liền tiếng (Legato) 
 Mẫu 1: 
 175 
 H.T.T.Linh/ No.20_Mar 2021|p.172-178 
 Mẫu 2: 
 Mẫu 3: 
 b) Bài luyện thanh tập hát nhanh 
 Mẫu 4: 
 Mẫu 5: 
 Mẫu 6: 
 c) Bài luyện thanh tập nẩy tiếng (Staccato) 
 Mẫu 7: 
176 
 H.T.T.Linh/ No.20_Mar 2021|p.172-178 
 Mẫu 8: 
 Mẫu 9: 
 4.2.3. Luyện tập một số kĩ năng hát hợp xướng lắng nghe âm thanh chung của tập thể để điều chỉnh 
 a. Hát chính xác sao cho giọng hát của mình hòa vào giọng hát 
 Hát chính xác là một kĩ năng hát cơ bản, cần chung với mọi người. 
thiết trong đồng ca, hợp xướng. Hát chính xác đòi c. Hát rõ lời 
hỏi phải hát đúng giai điệu, tiết tấu âm nhạc, thể Để hát rõ lời, cần quan tâm chú ý đến sự vận 
hiện rõ những sắc thái cường độ, nhịp độ quy định động của sáu thanh điệu với các nguyên tắc phát âm 
trong tác phẩm. Trong dàn hợp xướng có từ hai bè trong tiếng Việt. Trong hát đồng ca, hợp xướng, có 
trở lên, nếu từng bè không hát chính xác, thì âm những từ cần phải ngân dài phần nguyên âm, hoặc 
thanh vang lên kém hiệu quả, hòa sắc của tác phẩm đóng tiếng ngay, hoặc ngân bằng âm ngậm, hay 
sẽ bị thay đổi và có thể ý nghĩa, nội dung âm nhạc phải hát bật các từ thật gọn, chắc theo nhịp độ 
của tác phẩm cũng bị khác đi. nhanh đều đòi hỏi mọi thành viên phải thể hiện 
 Khi phân bè, giáo viên phải chú ý phân bè phù thật rõ. Muốn vậy, khi tập phải chú ý cách phát âm, 
hợp với khả năng giọng hát của từng học sinh, để nhả chữ cho tròn vành, rõ nét từng từ. 
giúp học sinh sẽ hát chính xác vì không phải cố Thông thường, ở bè chủ đạo thì lời ca dễ dàng 
gắng thực hiện những yêu cầu quá cao hoặc quá tương ứng với đường nét giai điệu, phù hợp với 
thấp về cao độ. thanh điệu trong lời ca, vì vậy người hát dễ dàng 
 Cần bố trí tập riêng từng bè, đến khi các bè thực hiện kĩ năng hát rõ lời. Nhưng ở các bè phụ 
vững vàng, chính xác mới tập hát chung tất cả các họa, bè đệm thì giai điệu thường trúc trắc, không 
bè. Có thể kiểm tra từng cá nhân để xác định rõ chỗ hoàn toàn phù hợp với thanh điệu lời ca. Vì vậy 
sai để sửa chi tiết cho chính xác. việc tập riêng từng bè cho chuẩn xác, sau đó mới 
 b. Hát đồng đều, hòa giọng ghép bè là cần thiết. 
 Trong hát hợp xướng, hát đồng đều, hòa giọng d. Hát theo lối hoà thanh 
là một kĩ năng quan trọng. Giáo viên dạy cần phải Là lối hát có bè, tiết tấu không thay đổi, các bè 
hướng dẫn để mọi thành viên trong dàn đồng ca, cùng vận động, cùng ngắt, cùng kết và chỉ khác 
hợp xướng đều hát đúng, chính xác giai điệu, tiết 
 nhau về nét nhạc. Bè trên cùng thường hát giai điệu 
tấu âm nhạc, ngắt, nghỉ, lấy hơi đúng chỗ qui định 
 chính, các bè dưới đảm nhiệm hoà thanh. Vẻ đẹp 
của tác phẩm âm nhạc theo tay người chỉ huy. Hát 
 của âm nhạc chính là vẻ đẹp của hoà thanh, của sắc 
đồng đều còn thể hiện ở chỗ, mọi sắc thái cường 
 thái, của ngắt/kết và giá trị lời ca. 
độ, nhịp độ - những chỗ cần hát nhấn, hát mạnh, 
 e. Hát theo lối phức điệu 
nhẹ, mạnh lên hay nhẹ đi, hát nhanh, hát chậm, 
 Giai điệu trong âm nhạc phức điệu thường bao 
ngân dài một âm.được tất cả mọi người cùng 
 gồm phần chủ đề (khá ngắn gọn súc tích) và phần 
thực hiện như nhau và rõ nét. 
 đối đề (thường không có kết cấu phân định rõ ràng) 
 Hát hòa giọng đòi hỏi cả dàn đồng ca hay hợp 
 Ở lối phức điệu, các bè độc lập về giai điệu. 
xướng phải có một khối âm thanh thống nhất. 
 g. Hát đuổi (canon) 
Muốn vậy, mỗi thành viên cần phải hát với một âm 
 Khi rèn luyện hát đuổi, giáo viên cần xem xét 
lượng vừa phải, có khống chế hơi thở, không được 
 về cấu trúc hòa thanh của giai điệu trong các tiết 
dùng hết sức để hát quá to. Vừa hát phải vừa biết 
 177 
 H.T.T.Linh/ No.20_Mar 2021|p.172-178 
nhạc nhằm tạo ra hòa thanh giữa nhóm hát trước và tổng hợp hướng học sinh đến khả năng cảm thụ âm 
nhóm hát sau. Giáo viên chú ý, sự xuất hiện của nhóm nhạc, ý thức tổ chức kỷ luật, tình đồng đội và sự thể 
hát trước là bè chính cần phải hát với âm lượng mạnh hiện một cách hài hòa cái cá nhân và tập thể. Ngoài 
hơn so với các nhóm sau. Tuy nhiên, việc bắt vào của ra việc tập luyện hợp xướng thường xuyên cũng 
các nhóm sau cũng cần phải rõ ràng. góp phần không nhỏ vào việc phát hiện và đào tạo 
 h. Hát có sắc thái, diễn cảm. những nhân tài nghệ thuật cho đất nước. 
 Thể hiện sắc thái cường độ, nhịp độ đúng với References 
tính chất của tác phẩm âm nhạc là một yêu cầu 1. Dao Ngoc Dung , (1997), The collective songs, 
quan trọng trong hát hợp xướng. chorus, choir, Central Music College of Music, Ha 
 Trong hợp xướng, có thể có bè đảm nhiệm phần noi. 
giai điệu chính là chủ đạo, các bè khác là phụ họa, 2. Ngo Thi Nam ((2007), Sing episode II, 
đệm theo. Khi đó, âm lượng của bè chính phải được Pedagogical University publishing company 
ưu tiên, các bè khác phải giảm bớt âm lượng để bè 3. Ngo Thi Nam ((2007), Sing, Pedagogical 
chính nổi lên. Nếu trong hợp xướng có phần lĩnh University publishing company 
xướng, thì âm lượng của toàn hợp xướng khi đó 4. Le Anh Tuan (2007), Curriculum Synthesized 
phải giảm đi để làm nền cho lĩnh xướng. music program, Pedagogical University publishing 
 Trong phần hát của hợp xướng, khi giai điệu, company 
tiết tấu, nhịp độ đều đặn, không thay đổi thì phải 5. Le Vinh Hung (2007), Method of practicing 
thể hiện rõ tính chất nhịp nhàng. Tuy nhiên, nếu choir singing skills for students, Pedagogical 
trong tác phẩm có chỗ thay đổi như nhanh dần hoặc University publishing company 
chậm dần, mạnh lên hoặc nhẹ đi, có lúc đột ngột 6. Nguyen Bach (2010), The art of conducting 
thay đổi Người hát cần phải chú ý theo dõi thái the orchestra and choral, young publishing 
độ và động tác của người chỉ huy để điều khiển hơi company, Ho Chi Minh, City. 
thở, âm thanh để thể hiện đúng những yêu cầu về 7. Nguyen Minh Cam (2004), Choir 
sắc thái thái, tình cảm quy định trong tác phẩm. commander, Ministry of Culture publishing 
 5. Kết luận company Ha Noi conservatory. 
 Hiện nay, hợp xướng nói chung và hợp xướng 8. Vu Tu Lan - Le The Hao (1998), Singing 
Thiếu nhi nói riêng đóng vai trò quan trọng trong method and choreographing commander, Education 
giáo dục âm nhạc. Đây là nội dung mang tính chất publishing company 
 PUTTING THE CHOIR INTO TEACHING ARTISTIC TALENT 
 PROGRAM FOR TUYEN QUANG SCHOOL EXCELLENCE 
Ha Thi Thuy Linh1,* 
1 Tan Trao University, Viet Nam 
* Email address: linhha.cdtq@gmail.com 
https://doi.org/10.51453/2354-1431/2020/421 
Article info Abstract 
 In the period of promoting cultural exchange with international friends, the 
Recieved: Vietnamese Children's Choir has had certain achievements and is gradually 
13/12/2020 
 looking for steps with its own characteristics. In order for this highly scholarly art 
Accepted: 
22/02/2021 to spread widely to a large number of Vietnamese Children, it is necessary to 
 introduce choirs to students in schools. We are bringing the choir into teaching 
 artistic talent for primary school students and junior school of Tuyen Quang school 
Keywords: for excellence, Tuyen Quang province. We hope to create excitement for students 
Choir; Children's Choi; 
Teach choir singing; in each class, help them access true art, contribute to improving the quality of 
Artistic talent music teaching, and develop musical talents for students. Selecting new talents for 
 in-depth training and opportunities to take part in the domestic, and international 
 music competitions. 
178