Phong cách ngoại giao Hồ Chí Minh

 ln  trong nưc như nn ñói, nn dt, khó khăn v tài chính. Hot 
ñng ngoi giao ca Ngưi trong hơn mt năm này ñã phn ánh ñy ñ bn lĩnh, phong 
cách ngoi giao H Chí Minh 
 Trưc ht, cn phi nhìn nhn Hip ñnh sơ b là kt qu ca mt quá trình ñàm phán, 
 thương lưng lâu dài gia chính quyn Vit Nam Dân ch Cng hòa, ñng ñu là H Chí 
Minh và Chính ph Cng hòa Pháp vi ñi din là Jean Sainteny, ch không ñơn thun là 
h qu trc tip ca tha hip Pháp – Hoa ngày 28/2/1946. Quá trình này ñã bt ñu t 
ngay trong giai ñon cui ca cuc chin tranh chng Nht, khi mà c Vit Minh và các 
ñi din Pháp ñu mong mun t chc các cuc tip xúc (tuy không thành hin thc) ñ 
thương lưng v vic hp tác chng Nht và hp tác trong vic xây dng mi quan h Vit 
– Pháp trong tương lai. Sau khi Vit Minh nm ñưc chính quyn trong c nưc, cuc gp 
g chính thc Pháp – Vit ñu tiên din ra vào ngày 27/8/1945, gia Đi tưng Võ Nguyên 
Giáp, B trưng B Ni v trong Chính ph lâm thi và Sainteny, y viên Cng hòa Pháp 
ti Bc B và nhiu cuc tip xúc bí mt trong sut 6 tháng sau ñó gia các nhân vt cp 
cao ñ ñi ti mt hip ưc hp tác có th dung hòa quyn li ca c hai bên. 
TẠP CHÍ KHOA HỌC −−− SỐ 13/2017 145 
 Ti sao Vit Nam mun thương lưng vi Pháp? Không nên cho rng ñó ch là mt 
 gii pháp tm thi. Nhng ñiu sau ñây chng minh thin chí ca H Chí Minh trong vic 
 hp tác vi Pháp là có tht. 
 Th nht, H Chí Minh ng h mnh m con ñưng thương lưng vi Pháp, vì mun 
 tránh mt cuc xung ñt ñm máu không cn thit. Đi vi H Chí Minh, mt con ngưi 
 thm nhun ch nghĩa nhân văn ca chính nưc Pháp mà Sainteny ñã cm nhn  ông mt 
 tinh thn “ghê tm bo lc” thì thương lưng là cách thc có th tit kim ñưc xương 
 máu nht. Tin trình thương lưng vi Pháp t sau Hip ñnh sơ b ñã chng t nhng n 
 lc to ln ca H Chí Minh ñ ngăn chn mt cuc chin tranh gia hai dân tc. Cho nên 
 thin chí thương lưng hòa bình vi Pháp ca H Chí Minh, ca Chính ph Vit Nam năm 
 1946 là có tht, và cn ñưc nhn mnh như là ñng lc quan trng nht ca cuc thương 
 lưng, ch không ch là mt gii pháp hòa hoãn tm thi. Có th Sainteny trong quá trình 
 thương lưng tng có lúc cm nhn: “ Ngưi Vit Nam cũng như ngưi châu Á ñu nghiêng 
 v phía hi ñàm, nhưng hình như ch tham gia hi ñàm ñ nhm mc ñích tranh th thi 
gian ” [5, tr.227]. Nhưng ñó là mt s cn tc vô ưu ca chính ph Vit Nam ñ ñ phòng 
 trưng hp xu nht là chin tranh có th xy ra, ch hoàn toàn không phi mc tiêu thc 
 s ca cuc thương lưng. 
 Th hai , trong giai ñon 19451946, Vit Minh ñã xây dng chính quyn mi trong 
 tình hình thách thc toàn din trên tt c các lĩnh vc và không có mt ñng minh nào. 
 Trung Hoa dân quc vi ch trương “dit cng, cm H” ñã ng h các lc lưng ñi lp 
 Vit Minh, Đng Cng sn Trung Quc vn còn  phía Bc quá xa xôi. Đi vi Hoa Kỳ và 
 Anh, H Chí Minh ñã nhiu ln ng li nhưng không ñưc ñáp ng Trong m bòng 
bong ca mt chính ph “không ñng minh, không tin, hu như không c vũ khí” [6], s 
 chng ñi quyt lit ca các ñng ñi lp ñưc ñ ñu bi Trung Hoa dân quc ñã khin 
 cho nhng ngưi ñng ñu Chính ph cách mng hiu rng h ñang thc s ñi vào ngõ 
 ct. Vi tính nhy bén chính tr, H Chí Minh nhn thc rng không th có ñng minh nào 
 có th h tr cho tình hình ca Vit Nam tt hơn Pháp, nht là trong tư tưng H Chí 
 Minh, nhng ngưi Pháp mi (ch không phi thc dân cũ và phái Pháp thân phát xít) ñã 
 ñng ñu công cuc gii phóng nưc Pháp khi ách thng tr ca phát xít Đc trong sut 4 
 năm có th thu hiu nguyn vng ñc lp ca nhân dân Đông Dương. Hơn na, s gn bó 
 cht ch gia Vit Nam và Pháp v mi mt, nht là văn hóa; các trí thc Vit Nam thông 
 tho ngôn ng, văn hóa Pháp s là cơ s ñ Vit – Pháp hp tác thun li, không ch trưc 
 mt mà trong tương lai. Trong cuc hp ca Vit Minh ngày 28/01/1946  Nhà hát ln, có 
 ngưi ñã tuyên b: “ Chính Pháp là nưc mà Vit Nam có th ch ñi nhiu s giúp ñ và 
 thông cm hơn c” [7]. Mt khác vi tm nhìn xa trông rng, H Chí Minh hiu rng trong 
146 TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ ĐÔ H NỘI 
công cuc xây dng nưc Vit Nam mi, s h tr ca mt cưng quc là ñiu cn thit. 
H Chí Minh khng ñnh: “ Chúng tôi mun t mình cai qun ñt nưc mình và nu tôi ñ 
ngh các ông rút ht các quan cai tr ngưi Pháp v nưc thì ngưc li chúng tôi li cn 
ñn các ông ñ xây dng mt nưc Vit Nam ñc lp và hùng mnh ” [8, tr.227]. Vic kí 
kt Hip ñnh sơ b ngày 06/3/1946, như mong mun ca H Chí Minh, có th xem là s 
khi ñu ca mt tin trình quan h Vit – Pháp lí tưng trong tương lai mà H Chí Minh 
mun xây dng. T mc ñích ca nó, Hip ñnh sơ b không ch là mt gii pháp hòa bình 
trong tình th tm thi mà ñã ñt ra mt hưng gii quyt lâu dài trong tương lai hp tác 
hu ngh gia Vit Nam và Pháp. 
  mi tình hung Ngưi ñu có cách phn ng nhanh nhy nhm khng ñnh và nâng 
cao v th ca dân tc. Tháng 5/1946, Cao y Đông Dương ñn Hà Ni. Phía Pháp t chc 
l ñón long trng ñ phô trương thanh th. H mi Bác ñn d l vào ngày 19/5/1946. 
Ngày 18, sau khi nhn giy mi, Bác cho thư ký Vũ Đình Huỳnh thông báo vi các ñng 
chí trong Chính ph, Trung ương và các ñoàn th: Ngày 195 ñn d k nim ngày sinh 
ca Bác và c B trưng Phan Anh thay mt Chính ph ñn d l ca phía Pháp. Năm 
1946, tàu ch Bác t Pháp v ñi qua vùng Manta, thuc quyn kim soát ca nưc Anh, 
viên hm trưng Pháp phi cho tàu cp bn ñ xin th tc hi quân Anh. Hiu rõ thông l 
quc t, Bác thy ñây là cơ hi tt ñ nâng cao hình nh và v th ca ñt nưc, nên ñã yêu 
cu kéo lá c Vit Nam lên, nhưng viên thuyn trưng ñã thoái thác. Bác ñáp li nh nhàng 
nhưng cương quyt: “Thưa ngài, Vit Nam Dân ch Cng hòa hin là mt nưc t do, là 
mt thành viên trong liên bang Đông Dương Hơn ai ht, các Ngài phi hiu rng, lá 
quc kỳ ca chúng tôi phi ñưc kéo lên ñ cho ngưi Anh và nhng thc dân khác  
Châu Á bit s hin din ca nưc Vit Nam” [9, tr.39]. 
2.2. Phong cách ngoi giao gn gũi, t nhiên và chân thành 
 ng x ngoi giao phi tuân th nhng nghi thc nên cũng d hình thành mt th 
 “ngh thut ngoi giao”, có tính cht b ngoài ñ “ly lòng”, ñ mua chuc lòng ngưi. 
 Điu này hoàn toàn xa l vi phong cách ngoi giao H Chí Minh. Sc hp dn, cm hóa 
 ca H Chí Minh toát ra mt cách t nhiên, t tm lòng ñôn hu bm sinh, t nhân cách 
 văn hóa siêu vit ca Ngưi, không chút gưng ép. 
 Trong các cuc tip xúc ñi ngoi, Ch tch H Chí Minh luôn gn gũi, quan tâm chu 
 ñáo ñn mi ngưi xung quanh. Là mt nguyên th quc gia, mt chính khách ni danh 
 trên th gii, nhưng trong các cuc tip xúc, không bao gi H Chí Minh t ra mình ñc 
bit hơn ngưi mà luôn mun n mình ñi, dành s quan tâm chu ñáo cho nhng ngưi 
 xung quanh. 
TẠP CHÍ KHOA HỌC −−− SỐ 13/2017 147 
 Trong mt bui chiêu ñãi  n Đ ngày 06/02/1958, Bác ñã nói li cm ơn rt chân 
thành: “Tôi rt cm ơn nhng li khen ngi thân ái ca ông Ch tch. Song tôi không phi 
là anh hùng. Chính nhng ngưi dân Vit Nam và n Đ ñã ñoàn kt ñu tranh giành li 
t do, ñc lp cho T quc mình – ñó mi là nhng ngưi anh hùng” [10, tr.83]. 
 Ti cuc chào mng  Niu Đêli, ông Th trưng và Th tưng Nêru mi Bác ngi 
 vào gh sơn son thip vàng trên ñài ch tch. Bác nht ñnh t chi vì nó ging mt ngai 
 vua. Thay gh khác Bác mi ngi. Qun chúng ñng dy hoan hô “H Chí Minh muôn 
 năm”. Các báo n Đ vit: Ch tch H Chí Minh ñã xóa b mt hình thc l tân bng mt 
 c ch rt dân ch 
 Mi hành ñng c ch ca Ngưi th hin tính nhân hu, khoan dung. Khi thăm tri tù 
binh trong chin dch Biên gii 1950, thy mt ñi úy quân y Pháp  trn, ñang run lên vì 
 lnh, Ngưi ñã ci chic áo khoác ca mình trao cho anh ta. 
 Viên sĩ quan Pháp cm ñng trào nưc mt. 
2.3. Phong cách ngoi giao tinh t và lch lãm 
 Ch tch H Ch Minh ng x rt nhanh nhy, nhưng cn trng. Bác thưng nhc 
 nh cán b ngoi giao cn có thái ñ và cách ng x phù hp vi tng ñi tưng c th 
 khác nhau. 
 Đu năm 1946, hai nhà báo Pháp Héctơrich và Blăngxê có mt ti cuc mít tinh vn 
 ñng bu c ñưc t chc ti khu vc Vit Nam hc xá Hà Ni. S có mt ca h b chìm 
 ñi trong không khí nng nhit ca qun chúng trưc s xut hin ca H Chí Minh. Mt bé 
 gái tin v phía Ngưi, nói my li chúc mng và tng Ngưi mt ñiu gì ñó. Cháu bé sa 
 li mũ canô, cm hai qu cam, tin v phía hai nhà báo Pháp tng mi ngưi mt qu 
 và nói: 
 Bác H tng các ông hai trái cam này ñ các ông cho các bn nh ca nưc Pháp. 
 Đưc nhng ngưi xung quanh dch li cho nghe, hai nhà báo này vô cùng cm kích 
 trưc con mt tinh tưng và ng x ngoi giao lch thip ca v ñng ñu Nhà nưc Vit 
Nam dành cho h  nhng nhà báo Pháp còn chưa ht mc cm lo lng v s có mt ca 
 mình khi nghĩ ñn nhng hành ñng ti ác mà bn thc dân ñang gây ra cho ñng bào ta  
Nam B. Sau ñó h xin tip kin Bác H và ñưc Ngưi tip. Nhng n tưng sâu sc, tt 
 ñp mà H Chí Minh ñ li trong lòng h ñã khin h v nưc tr thành nhng nhà báo có 
 cm tình vi cuc kháng chin ca nhân dân Vit Nam. 
 Cũng năm ñó, H Chí Minh sang thăm chính thc nưc Pháp, ñông ño Vit kiu và 
 bn bè Pháp ñã ñn thăm, chúc mng Ngưi. Các cháu thiu nhi hát cho Ngưi nghe, làm 
Ngưi rt cm ñng. Khi các cháu ñnh ra v, bng Ngưi hi: Th các cháu có bit hát bài 
 Quc ca Pháp không? Tt c ñng thanh tr li: Có ! Nhng ging hát thanh thanh li 
148 TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ ĐÔ H NỘI 
vang lên sôi ni, hùng tráng. Mt s cm ñng tht s choán ht tâm hn nhng ngưi 
Pháp có mt. Ai cũng thy ñó là biu hin ca mt thin chí hòa bình và hu ngh, mt 
biu hin hùng hn v nhng tình cm mà H Chí Minh dành cho nhng truyn thông t 
do, bình ñng, bác ái ca nưc Pháp – mt nưc mà Ngưi yêu mn, ch mun hp tác hu 
ngh ch không mun chin tranh. 
 Cách ng x ñi ngoi ca Ch tch H Chí Minh không chút pha trn vi xã giao 
hình thc bên ngoài. Ngưi dùng cách tip khách bình d ñ gi gm thông ñip ngoi 
giao. Năm 1967, khi tip hai v trí thc có tên tui ca M ñn Vit Nam ñ thăm dò mt 
gii pháp cho cuc chin tranh, Ch tch H Chí Minh ñã mi h ung trà. Ngưi nói: 
“Chúng ta gp nhau ung nưc chè vi nhau như th này, có phi tt hơn ñánh hay 
không?”. Khách không có cách tr li nào khác là: “Ung trà tt hơn”. Ri Ngưi nói tip: 
Nu ông Johnson ñng ý thì tôi mi ông y sang Hà Ni, tri thm ñ ñón ông và cũng 
mi ông ung nưc chè như chúng ta hôm nay; ch có mt ñiu kin là các ông phi rút 
quân khi ñt nưc tôi. 
2.4. Phong cách ngoi giao gin d, lch lãm, thông tu 
 Sc hp dn, lôi cun mnh m ca phong cách ngoi giao H Chí Minh ñưc hình 
 thành t nhiu yu t, trong ñó có vn hiu bit văn hóa phong phú rng ln ca Ngưi. 
 Chính s lch lãm, thông tu v nhiu mt ñã giúp Ngưi d dàng giành ñưc th ch ñng 
 ngay trong c nhng tình hung bt ng nht. 
 Mùa xuân năm 1945, sau cuc trao tr viên phi công M, H Chí Minh có cuc tip 
 xúc riêng vi tưng M Sênôn. Ngưi M t ý cm ơn và mun tng ta tin và thuc. H 
 Chí Minh tr li rng, bn phn ca nhng ngưi chng phát xít là làm tt c nhng vic gì 
 có th làm ñưc ñ giúp ñ ñng minh. Ngưi ch xin Sênôn mt tm nh làm k nim. 
 Sênôn là mt viên tưng ñin trai và hào hoa, vn không thích thú gì hơn là có dp ñưc 
 tng nh cho ngưi khác. Điu ñó làm cho ông ta có cm tình vi C H, sau ñó giao 
 nhim v cho trung úy S.Phen t chc vic tip t và h tr ñin ñài cho Vit Minh. 
 Mt ln H Chí Minh ñn d chiêu ñãi nhân dp quc khánh Cng hòa dân ch Đc. 
 Đi s phu nhân ñem dao, dĩa l phép ñn mi Ngưi ăn xúc xích luc. Ngưi bo: “Ct 
 các th ñó ñi,  Béclin, xúc xích luc phi ly tay cm, chm mù tt mà ăn ch!”. 
 Năm 1959, trong bui chiêu ñãi Th tưng Ôttô Grôtơvôn sang thăm Vit Nam, gia 
 bu không khí ht sc ci m ca nhng ngưi ñng chí, các bn Đc bt ng ñ ngh Bác 
 H hát mt bài. Ngưi vui v nhn li và ñ ngh các ch em Đc có mt cùng hát vi 
Ngưi mt bài dân ca Đc. Bài hát ñưm cht tr tình, nhc ñiu uyn chuyn, ñã gây cho 
 các bn bè Đc mt s xúc ñng, xao xuyn thc s. 
TẠP CHÍ KHOA HỌC −−− SỐ 13/2017 149 
3. KT LUN 
 Phong cách ngoi giao H Chí Minh là ñnh cao ca ngh thut ng x trong quan h 
 ñi ngoi th k XX. Có th ñúc kt phong cách ngoi giao H Chí Minh trong mưi ch: 
 dũng khí, trí tu, nhân hu, uyn chuyn, lch lãm. Có l, ñó cũng là yêu cu và phm cht 
 ca ngoi giao Vit Nam hin ñi. 
 Vi mi ngưi Vit Nam nói chung và th h tr nói riêng, vic hc tp tư tưng, ño 
 ñc, li sng, tác phong H Chí Minh, trong ñó có phong cách ngoi giao ca Ngưi ñã tr 
 thành nhu cu, khát vng t nhiên, chính ñáng. Mt nhà báo nưc ngoài ñã tng nhn xét, 
 ngưi ta không th tr thành mt H Chí Minh, nhưng  H Chí Minh mi ngưi ñu có 
 th hc mt s ñiu ñ làm cho mình tr nên tt hơn. 
 TÀI LIU THAM KHO 
1. Trn Dân Tiên (2011), Nhng mu chuyn v ñi hot ñng ca H Ch Tch, Nxb Tr. 
2. Nguyn Huy Hoan, Ba ln ñi mt vi Anbe Xarô , thuc khu di tích Ch tch H Chí Minh ti 
 Ph Ch tch, ra ngày 7/04/2014. 
3. Trn Đương (2005), Hai chuyn ñi lch s ca Bác H, Nxb Công an nhân dân, Hà Ni. 
4. Đoan Trang (2009), Tài ngoi giao ca Bác H vi Trung Quc và Tưng Gii Thch , Tun 
 báo Vietnamnet, ngày 15/8/2009. 
5. Jean Sainteny (Lê Kim dch), Câu chuyn v mt nn hòa bình b b l, Nxb Quân ñi nhân 
 dân, Hà Ni. 
6. Theo Philippe Devilles, (Hoàng Hu Đn dch), Báo cáo Pignon gi D A ngày 28101945 . 
 7. Philippe Deville (2003), (Hoàng Hu Đn dch), Pari – Sài Gòn – Hà Ni, Nxb Tng hp TP. 
 H Chí Minh. 
 8. Jean Sainteny (Lê Kim dch) (2003), Câu chuyn v mt nn hòa bình b b l, Nxb Công an 
 nhân dân, Hà Ni. 
 9. Ban chp hành Đng b  B Ngoi giao ch biên (2010), Bác H vi ngoi giao  Mu 
 chuyn nh bài hc ln, Nxb Chính tr Quc gia. 
 10. H Chí Minh: Toàn tp, Tp 9, Nxb S tht, H.1989. 
 DIPLOMATIC STYLE OF HO CHI MINH 
 AbstractAbstract: The Former Minister of Foreign Affairs Nguyen Di Nien researched to write a 
 book on "Diplomatic thought of Ho Chi Minh". He said the diplomatic style of Ho Chi 
 Minh including independent thinking, creativity, flexible behavior; simple speech, 
 convincibility, concise and understandable writing. The article introduces an outline of 
 the diplomatic style of Ho Chi Minh such as brave, clever, simple, close, elegant and 
 intellectual style. 
 KeywordsKeywords: Ho Chi Minh, diplomatic style, brave, intellectual, clever.