Phát triển năng lực tự học cho sinh viên trường Đại học Sư phạm – Đại học Thái Nguyên trong học tập môn Triết học Mác-Lênin

c độ tự học đối với môn Triết học Mác - Lênin 
STT Đánh giá của sinh viên 
Ý kiến đánh giá của SV 
Rất thường xuyên Thường xuyên 
Không 
thường xuyên 
SL % SL % SL % 
1 
Mức độ tự học đối với môn Triết 
học Mác – Lênin 
60/200 30,0 92/200 46,0 48/200 24,0 
Bảng 3. Thời gian tự học của sinh viên đối với môn Triết học Mác – Lênin trong một tuần 
STT 
Thời gian tự học trung bình của sinh viên đối với môn 
Triết học Mác – Lênin trong một tuần 
Mức độ đánh giá của SV 
SL % 
1 Trên 10 giờ 26/200 13,0 
2 Từ 5 đến 10 giờ 97/200 48,5 
3 Dưới 5 giờ 65/200 32,5 
4 Không học giờ nào 12/200 6,0 
Ngô Thị Lan Anh và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ ĐHTN 225(07): 362 - 369 
 Email: jst@tnu.edu.vn 366 
Bảng 4. Các hình thức tự học của sinh viên đối với môn Triết học Mác – Lênin 
STT 
Các hình thức tự học của sinh viên 
đối với môn Triết học Mác – Lênin 
Mức độ đánh giá của SV 
SL % 
1 Lập kế hoạch tự học 47/200 23,5 
2 Thu thập thông tin, nghiên cứu nội dung bài mới 146/200 73,0 
3 Ôn tập/luyên tập đối với các kiến thức đã học 168/200 84,0 
4 Xây dựng đề cương ôn tập cho môn học theo hướng dẫn của giảng viên 97/200 48,5 
5 Chỉ học phần kiến thức trước khi kiểm tra, thi 26/200 13,0 
6 Chủ động liên hệ, trao đổi với giảng viên những phần kiến thức khó 26/200 13,0 
7 Trao đổi với bạn bè về nội dung kiến thức môn học 97/200 48,5 
Nhìn vào bảng 3, số lượng sinh viên dành thời 
gian tự học đối với môn Triết học Mác – 
Lênin trong một tuần vào khoảng trung bình 
từ 5 – 10 giờ chiếm 48,5%, dưới 5 giờ chiếm 
32,5% số sinh viên được hỏi. Điều này cho 
thấy, sinh viên trường Đại học Sư phạm – 
ĐHTN đã có ý thức tự học đối với môn Triết 
học Mác – Lênin. Theo thời lượng của môn 
học là 3 tín chỉ được nhà trường xếp lịch 2 
buổi/1 tuần, sinh viên đã dành một khoảng 
thời gian nhất định để tự học, tự nghiên cứu 
môn học, làm các phần bài tập mà giảng viên 
giao cho trước và sau mỗi buổi học. Việc tự 
học của sinh viên sẽ giúp cho quá trình lĩnh 
hội tri thức mới, cũng như việc vận dụng các 
khái niệm, phạm trù, nguyên lý, quy luật triết 
học vào giải quyết các vấn đề thực tiễn của 
sinh viên trở nên tốt hơn. Nhờ đó, kết quả học 
tập của sinh viên đối với môn học cũng được 
nâng lên. Tuy nhiên, số lượng sinh viên đam 
mê với môn học, muốn khám phá môn học 
này chưa nhiều (có 13% sinh viên được hỏi 
dành trên 10 giờ trong 1 tuần để tự học môn 
học này). Vẫn có 6,0% sinh viên được hỏi trả 
lời không dành một giờ tự học nào cho môn 
học. Việc sinh viên không dành thời gian tự 
học cho bất kì một môn học nào đó ở bậc đại 
học không riêng gì đối với môn Triết học Mác 
– Lênin là một điều đáng lo ngại. Nó tạo ra lỗ 
hổng kiến thức trong cấu trúc chương trình 
đào tạo cần thiết cho một người học ở bậc đại 
học. Vì các môn học khi được xây dựng cho 
một chương trình đào tạo đều có tính logic và 
thống nhất với nhau tạo thành một thể hoàn 
chỉnh. Nếu sinh viên quá xem trọng, hay coi 
thường bất cứ một môn học nào thì đều sẽ 
làm mất đi sự cân đối trong chương trình đào 
tạo, người học sẽ không tốt nghiệp hoặc nếu 
tốt nghiệp cũng sẽ không đáp ứng được yêu 
cầu nghề nghiệp được đào tạo. 
Để tìm hiểu về các hình thức tự học đối với 
môn Triết học Mác – Lênin của sinh viên 
trường Đại học Sư phạm – ĐHTN, nhóm tác 
giả đã tiến hành khảo sát và thu được kết quả 
trong bảng 4. 
Kết quả bảng 4 đã phản ánh sự đa dạng các 
hình thức tự học của sinh viên đối với môn 
Triết học Mác – Lênin. Phần lớn thời gian tự 
học được sinh viên tập trung chủ yếu cho việc 
ôn tập/luyện tập đối với các phần kiến thức đã 
học, làm bài tập về nhà, bài tập nhóm (chiếm 
tỷ lệ 84%). Bên cạnh đó, sinh viên cũng dành 
thời gian nhất định để nghiên cứu bài mới, thu 
thập thông tin từ sách giáo trình, đề cương bài 
giảng, tài liệu sách báo, tạp chí liên quan 
đến môn học (chiếm tỷ lệ 73%). Việc lập kế 
hoạch tự học chưa được sinh viên quan tâm khi 
học môn học này (chỉ có 23,5% sinh viên được 
hỏi đã lập kế hoạch tự học cho môn học). Cũng 
đã có không ít sinh viên dành thời gian tự học 
để làm đề cương ôn tập cho môn học (chiếm tỷ 
lệ 48,5%). Đây là những sinh viên chăm chỉ, 
có ý thức học tập. Tuy nhiên, vẫn còn có sinh 
viên chỉ dành thời tự học đối với môn học 
trước khi kiểm tra, thi (chiếm tỷ lệ 13%). 
Đối với việc sinh viên dành thời gian tự học 
để chủ động liên hệ, trao đổi với giảng viên 
những phần kiến thức khó của môn học còn 
rất ít (chiếm tỷ lệ 13%). Sinh viên vẫn còn tỏ 
ra e ngại, rụt rè khi phải tiếp xúc với giảng 
viên để nêu lên những thắc mắc của mình. Do 
sinh viên học môn học này ở ngay kì đầu năm 
thứ nhất, các em vừa chuyển từ môi trường 
THPT sang đại học nên vẫn còn bỡ ngỡ, sợ 
sệt, thiếu tự tin trong giao tiếp với giảng viên. 
Ngô Thị Lan Anh và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ ĐHTN 225(07): 362 - 369 
 Email: jst@tnu.edu.vn 367 
Trong khi đó, hình thức học nhóm, trao đổi 
giữa sinh viên với nhau về kiến thức của môn 
học lại được thực hiện ở nhiều sinh viên 
(chiếm tỷ lệ 48,5%). 
Như vậy, với kết quả khảo sát sơ bộ trên đây 
của nhóm tác giả cho thấy sinh viên trường 
Đại học Sư phạm – ĐHTN đã dành thời gian 
tự học nhất định cho môn Triết học Mác – 
Lênin và với nhiều hình thức tự học khác 
nhau. Để nâng cao hơn nữa chất lượng học 
tập của môn học này, bên cạnh việc đổi mới 
công tác giảng dạy của giảng viên theo hướng 
dạy học tích cực, cũng cần phải phát triển 
năng lực tự học cho sinh viên để việc tự học 
đó trở nên hiệu quả hơn đối với môn học. 
2.3. Đề xuất giải pháp để phát triển năng lực 
tự học cho sinh viên trong học tập môn Triết 
học Mác – Lênin ở trường Đại học Sư phạm 
– Đại học Thái Nguyên 
Thứ nhất, nhóm tác giả xin được đề xuất quy 
trình phát triển năng tự học cho sinh viên đối 
với môn Triết học Mác - Lênin như sau: 
Bước 1: Phát triển năng lực tự xác định mục 
tiêu, nhiệm vụ, kế hoạch cho sinh viên. Để 
phát triển năng lực này, giảng viên cần hướng 
dẫn sinh viên tự xác định được mục tiêu, 
nhiệm vụ, kế hoạch của môn học dựa trên đề 
cương môn học do giảng viên cung cấp đầu 
khóa học. Trên cơ sở đó, sinh viên lựa chọn 
việc phân chia thời gian sao cho phù hợp giữa 
môn học này với các môn học khác trong 
cùng kì học, đảm bảo tất cả các môn đều có 
thời gian tự học. 
Bước 2: Phát triển năng lực thu thập, tiếp 
nhận thông tin học tập cho sinh viên. Để phát 
triển năng lực này, giảng viên cần hướng dẫn 
sinh viên tự thu thập, nhận diện thông tin học 
tập qua các nguồn tài liệu là sách giáo trình 
Triết học Mác – Lênin, trang web, các đường 
link, tạp chí liên quan đến môn Triết học, 
những tác phẩm do các nhà kinh điển triết học 
viết ra như Mác – Ăngghen toàn tập, Lênin 
toàn tập Trên cơ sở hướng dẫn của giảng 
viên, sinh viên biết tự hệ thống hóa, phân loại 
thông tin học và lựa chọn cách thức để lưu trữ 
thông tin như: chụp lại bằng điện thoại, ghi lại 
vào vở bài tập, sổ tay ghi chép, sơ đồ hóa theo 
hình thức sơ đồ tư duy để sinh viên bước 
đầu nắm bắt được kiến thức của môn học, có 
sự chuẩn bị tốt nhất cho việc tiếp thu bài giảng 
của giảng viên trên lớp khi tiết học bắt đầu. 
Bước 3: Phát triển năng lực ôn tập/luyện tập 
cho sinh viên. Giảng viên cần phải cung cấp 
hệ thống câu hỏi, bài tập, các nội dung ôn tập 
nhằm củng cố cho kiến thức của môn học. 
Đặc biệt là các bài tập tình huống cần vận 
dụng kiến thức của môn triết học để giải 
quyết những vấn đề được đặt ra trong các tình 
huống đó, đảm bảo nguyên tắc “học đi đôi với 
hành”, “lý luận gắn với thực tiễn”. Do vậy, 
giảng viên cần hướng dẫn để sinh viên tự lựa 
chọn các hình thức ôn tập sao cho phù hợp 
với năng lực của bản thân. Sinh viên biết tự 
lựa chọn ra những nội dung trọng tâm cần ghi 
nhớ của từng chương cụ thể. Như chương 1: 
Khái niệm triết học, vấn đề cơ bản của triết 
học, cách giải quyết vấn đề cơ bản của triết 
học, các hình thức cơ bản của phép biện 
chứng, phân biệt biện chứng với siêu hình. 
Chương 2: Phạm trù vật chất, các hình thức 
tồn tại của vật chất, phạm trù ý thức, mối 
quan hệ biện chứng giữa vật chất và ý thức, ý 
nghĩa và các nguyên tắc phương pháp luận rút 
ra từ mối quan hệ này, nguyên lý mối liên hệ 
phổ biến, nguyên lý phát triển, ba quy luật cơ 
bản của phép biện chứng duy vật, vấn đề thực 
tiễn, vai trò của thực tiễn đối với nhận thức 
Sinh viên biết tự hệ thống hóa kiến thức và 
ghi nhớ kiến thức ôn tập cho phù hợp nhất với 
năng lực của bản thân. 
Bước 4: Phát triển năng lực tự đánh giá cho 
sinh viên. Giảng viên cần hướng dẫn để sinh 
viên tự xác định được mục tiêu, nội dung 
đánh giá các kết quả tự học của mình, tự so 
sánh kết quả đánh giá với mục tiêu, nhiệm vụ 
học tập đề ra của môn học mà giảng viên 
cung cấp. Sinh viên xác định được mục tiêu 
bài học theo chỉ dẫn của giảng viên; hợp tác 
với bạn bè, giảng viên để hoàn thành các mục 
tiêu học tập; trả lời được các câu hỏi mà giảng 
viên nêu ra; đối chứng các kết quả tự học với 
đáp án giảng viên cung cấp. Căn cứ vào kết 
Ngô Thị Lan Anh và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ ĐHTN 225(07): 362 - 369 
 Email: jst@tnu.edu.vn 368 
quả tự đánh giá, giảng viên hướng dẫn sinh 
viên biết cách tự điều chỉnh để việc tự học đạt 
hiệu quả cao nhất. 
Thứ hai, để quy trình phát triển năng tự học 
cho sinh viên được thực hiện đảm bảo, giảng 
viên cần phải xây dựng và cung cấp cho sinh 
viên đề cương chi tiết của môn học vào thời 
điểm bắt đầu diễn ra môn học này. Hướng 
dẫn sinh viên những nội dung cơ bản về các 
thông tin của môn học được trình bày trong 
đề cương chi tiết để sinh viên hiểu và nắm 
được mục đích, yêu cầu, các chuẩn đầu ra của 
môn học; những tài liệu cần phải tìm kiếm 
liên quan đến môn học; dung lượng của môn 
học là bao nhiêu tín chỉ, thuộc học phần nào 
trong khối kiến thức đào tạo của sinh viên, 
thời lượng của các giờ lý thuyết, thực hành, 
thảo luận, tự học Điều này sẽ giúp sinh 
viên dễ dàng hơn trong việc lập kế hoạch học 
tập đối với môn học, đặc biệt là xây dựng kế 
hoạch tự học cho phù hợp với bản thân. 
Thứ ba, giảng viên không chỉ cung cấp các tài 
liệu học tập, tài liệu tham khảo liên quan đến 
môn học mà cần hướng dẫn sinh viên kỹ năng 
đọc và nghiên cứu tài liệu là giáo trình, các 
tác phẩm kinh điển Biết lựa chọn thông tin, 
ghi chép lại những thông tin liên quan đến các 
phần học một cách ngắn gọn, dễ hiểu dưới 
dạng sơ đồ hóa, bảng biểu hay dưới dạng các 
ghi chú 
Thứ tư, giảng viên cần hướng dẫn sinh viên 
nhận diện và xác định được các nội dung 
trọng tâm của từng phần học, trong từng 
chương; cung cấp hệ thống câu hỏi, bài tập 
các tình huống thực tiễn để sinh viên có điều 
kiện ôn luyện, củng cố kiến thức của môn 
học. Nêu ra các yêu cầu cụ thể đối việc ôn tập 
của sinh viên, buộc sinh viên phải hoàn thành 
các nội dung câu hỏi, bài tập mà giảng viên 
cung cấp. 
Thứ năm, bản thân sinh viên cần phải tích cực 
chủ động trong việc xây dựng kế hoạch học 
tập môn học ngay từ khi môn học bắt đầu. 
Biết phân chia thời gian hợp lý giữa các môn 
học để có thời gian tự học nhằm đảm bảo giải 
quyết được hết các mục tiêu, yêu cầu mà môn 
học đề ra. Sử dụng đa dạng các hình thức tự 
học khác nhau để mang lại tính hiệu quả cho 
môn học. Cần tăng cường việc nghiên cứu tài 
liệu, trao đổi kiến thức môn học với bạn bè, 
thầy cô để nắm bắt kiến thức môn học được 
tốt hơn. Tăng cường thời gian học tập, tra cứu 
nguồn học liệu tại thư viện điện tử của nhà 
trường, trên mạng, các phương tiện thông tin 
truyền thông để nắm bắt được tính thời sự của 
môn học. 
Thứ sáu, để việc phát triển năng lực tự học 
của sinh viên, giảng viên không chỉ đổi mới 
phương pháp dạy học, tăng cường các phương 
pháp dạy học tích cực tạo cơ hội cho sinh 
viên được tham gia nhiều hơn vào các giờ 
giảng trên lớp; có thêm nhiều hoạt động học 
tập buộc sinh viên phải nghiên cứu bài học 
trước và sau khi buổi học diễn ra. Giảng viên 
còn cần đa dạng hóa các hình thức kiểm tra, 
sử dụng nhiều dạng bài tập khác nhau để sinh 
viên có điều kiện phát huy được năng lực tự 
học của bản thân. Khuyến khích việc sinh 
viên trình bày các quan điểm, ý tưởng của 
mình về một vấn đề chính trị - xã hội đứng 
trên quan điểm triết học mác-xít dưới dạng 
thuyết trình, hùng biện Điều này sẽ giúp 
sinh viên bộc lộ được kết quả năng lực tự học, 
tự nghiên cứu của mình đối với môn học. 
Thông qua sự đánh giá của giảng viên sẽ 
khích lệ sinh viên tăng cường phát huy hơn 
nữa việc tự học, tự nghiên cứu đối với môn 
học. Chất lượng môn học nhờ đó sẽ được thay 
đổi, nâng lên. 
3. Kết luận 
Việc phát triển năng lực tự học cho sinh viên 
trường Đại học Sư phạm – ĐHTN đối với 
môn Triết học Mác – Lênin là quá trình nâng 
cao, rèn luyện các kỹ năng học tập đối với các 
khái niệm, phạm trù, nguyên lý, quy luật triết 
học cho sinh viên đạt tới khả năng độc lập, 
chủ động, tự giác để lập và điều chỉnh được 
kế hoạch tự học, tự nghiên cứu và tự đánh giá 
kết quả học tập của mình. Qua kết quả khảo 
Ngô Thị Lan Anh và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ ĐHTN 225(07): 362 - 369 
 Email: jst@tnu.edu.vn 369 
sát, nhóm tác giả nhận thấy sinh viên trường 
Đại học Sư phạm – ĐHTN đã có ý thức tự 
học đối với môn Triết học Mác – Lênin. Tuy 
nhiên, vẫn còn có sinh viên chưa có ý thức tự 
học, hoặc chưa biết cách tự học, kết quả học 
tập môn học này còn thấp. Để nâng cao chất 
lượng của môn học và hiệu quả việc tự học 
cho sinh viên đối với môn học này, cần phát 
triển năng lực tự học của sinh viên. Cụ thể 
cần phát triển năng lực tự xác định mục tiêu, 
nhiệm vụ, kế hoạch; phát triển năng lực thu 
thập, tiếp nhận thông tin học tập; phát triển 
năng lực ôn tập/luyện tập; phát triển năng lực 
tự đánh giá. Ngoài ra, giảng viên và sinh viên 
đều cần phải chủ động tích cực trong đổi mới 
phương pháp dạy và học, các hình thức kiểm 
tra đánh giá theo định hướng phát triển năng 
lực để việc học tập của sinh viên đối với môn 
Triết học Mác – Lênin được nâng lên, đáp 
ứng yêu cầu chuẩn đầu ra của môn học. 
TÀI LIỆU THAM KHẢO/ REFERENCES 
[1]. T. T. T. Tran, Integrated teaching capacity 
development for students. Education of 
University Publishing House, Hanoi, 2016. 
[2]. B. Meier, and V. C. Nguyen, Theory of 
Modern Teaching. Education of University 
Publishing House, Hanoi, 2018. 
[3]. T. T. Le, “Supporting self-study activities 
through personal websites designed by 
teachers of subjects,” TNU - Journal of 
Science and Technology, vol. 129, no. 15, pp. 
145-150, 2014. 
[4]. T. T. Le, H. Q. Le, and T. D. Chu, “Building 
self-study skills for boarding students Foreign 
Language Department - Thai Nguyen 
University,” TNU - Journal of Science and 
Technology, vol. 191, no. 15, pp. 175-182, 
2018. 
[5]. N. B. Hoang, “The Role of Marxist - Leninist 
Philosophy in Practicing Autonomy for 
Students of University of Information 
Technology and Communications,” TNU - 
Journal of Science and Technology, vol. 205, 
no. 12, pp. 89-96, 2019.