Phát triển du lịch cộng đồng tại thôn Nặm Đăm, xã Quản Bạ, huyện Quản Bạ, tỉnh Hà Giang

hiên 
cứu “Phát triển du lịch cộng đồng ở huyện Buôn Đôn, tỉnh Đắk Lắk” đã phân tích, đánh giá thực 
trạng phát triển du lịch cộng đồng tại huyện Buôn Đôn, tỉnh Đắk Lắk bằng ma trận SWOT để từ 
đó đề xuất các giải pháp phát triển loại hình du lịch này cho địa phương trong thời gian tới. 
Những nghiên cứu trên đã là căn cứ để nhóm tác giả tiến hành phân tích mô hình phát triển 
DLCĐ tại một thôn có nhiều tiềm năng trong phát triển du lịch của tỉnh Hà Giang. 
Trong quá trình phát triển loại hình DLCĐ, tỉnh Hà Giang đang cho thấy tiềm năng, triển 
vọng của DLCĐ đến tăng thu nhập, tăng trưởng kinh tế của địa phương. Dưới sự chỉ đạo của lãnh 
đạo tỉnh, nhiều huyện đã tập trung phát triển các homestay cùng với những nét văn hóa dân tộc 
đặc trưng để thu hút du khách đến với Hà Giang. Trong đó, thôn Nặm Đăm, xã Quản Bạ, huyện 
Quản Bạ là thôn sinh sống của người Dao Chàm với cảnh đẹp tự nhiên: sông suối, hang động, 
ruộng bậc thang Nhiều năm qua, lãnh đạo huyện, xã cùng với người dân trong thôn đã tập 
trung phát triển các sản phẩm du lịch địa phương nhằm gia tăng thu nhập cho người dân. Thành 
tựu đạt được ngoài sự mong đợi của mọi người với môi trường cảnh quan sạch đẹp, đời sống 
người dân nâng cao, văn hóa dân tộc được duy trì, phát huy, nhiều hộ dân đã có thêm thu nhập từ 
50 – 70 triệu đồng/ năm, đặc biệt năm 2017 Dao Homestay tại thôn đã được chứng nhận danh 
hiệu “Nhà ở có phòng cho khách du lịch thuê đạt tiêu chuẩn ASEAN” tại diễn đàn Du lịch Đông 
Nam Á – ATF... 
Tuy vậy, để tránh sự trùng lặp, rập khuôn giữa các khu du lịch cộng đồng của tỉnh Hà Giang 
nói riêng và các địa phương trong cả nước nói chung, du lịch của thôn Nặm Đăm cần có chiến 
lược phát triển cụ thể trong ngắn hạn, dài hạn nhằm tạo ra sự độc đáo, mới lạ nhằm duy trì lượng 
khách, giữ chân du khách và quảng bá du lịch của thôn. Do đó, bài viết sẽ đánh giá thực trạng du 
TNU Journal of Science and Technology 226(08): 11 - 16 
 13 Email: jst@tnu.edu.vn 
lịch tại thôn Nặm Đăm thời gian qua bằng mô hình SWOT, từ đó xây dựng chiến lược phát triển 
DLCĐ hiệu quả hơn cho thôn trong tương lai. 
2. Phương pháp nghiên cứu 
- Thu thập số liệu: Số liệu được nhóm sử dụng trong bài viết là số liệu thứ cấp được thu thập 
từ sổ sách, báo cáo thường niên, báo cáo tài chính, ngân sách có liên quan tại thôn Nặm Đăm, xã 
Quản Bạ, phòng Văn hóa huyện Quản Bạ... 
- Phương pháp xử lý và phân tích số liệu: phương pháp thống kê mô tả, phương pháp so sánh, 
phương pháp SWOT 
- Một số chỉ tiêu nghiên cứu: số lượng homestay, lượt khách du lịch (khách trong nước và 
khách quốc tế), doanh thu, doanh thu bình quân/khách, doanh thu bình quân/hộ [3]. 
3. Kết quả nghiên cứu 
3.1. Thực trạng phát triển DLCĐ tại thôn Nặm Đăm, xã Quản Bạ, huyện Quản Bạ, tỉnh Hà 
Giang giai đoạn 2017 – 2019 
3.1.1. Phát triển các dịch vụ du lịch tại thôn Nặm Đăm 
Trong khoảng thời gian từ 2012 đến nay, DLCĐ thôn Nặm Đăm đã có mặt trên bản đồ du lịch 
của tỉnh Hà Giang. Kết quả này có được nhờ vào sự đồng lòng của người dân trong thôn, sự chỉ 
đạo sát sao của các cấp lãnh đạo xã, huyện và đầu tư của một số tổ chức như: Trung tâm con 
người và thiên nhiên PanNature (Việt Nam), Tổ chức Caritas của Thụy Sĩ. Nhiều nguồn vốn, các 
khóa tập huấn, đào tạo đã được triển khai nhằm thay đổi nhận thức của người dân, phát triển các 
sản phẩm du lịch có chất lượng. Nhận thấy việc đa dạng hóa các sản phẩm du lịch sẽ là phương 
thức tạo ra sự mới mẻ, ấn tượng và gia tăng thu nhập nên với sự nỗ lực của nhiều bên đến nay, 
sản phẩm du lịch của thôn Nặm Đăm đã có nhiều dịch vụ mang tính đặc trưng. Ban đầu, chỉ cung 
cấp dịch vụ ăn ngủ, bây giờ, các sản phẩm đã bao gồm cả sản phẩm văn hóa, trải nghiệm, ẩm 
thực nhờ đó, tạo ra sự thích thú và níu chân du khách, đặc biệt là khách nước ngoài. Một số sản 
phẩm du lịch đang được triển khai và mang lại thu nhập cao cho thôn, huyện gồm: 
Về các lễ hội, văn hóa địa phương: nhằm giữ gìn bản sắc văn hóa (BSVH) và phát triển du 
lịch (DL), thôn Nặm Đăm đã thành lập Ban quản lý và phát triển DL, Câu lạc bộ Homestay Nặm 
Đăm và thành lập 2 đội văn nghệ, gồm: Đội văn nghệ dân gian và Đội văn nghệ quần chúng để 
phục vụ du khách. Nhờ phát triển DL bằng cách phát huy BSVH truyền thống qua các ngôi nhà 
trình tường và lối sống thuần túy đậm chất văn hóa bản địa Nặm Đăm, đã trở thành nơi thu hút 
khách DL ngày càng đông. 
Về các tour tuyến phục vụ tham quan tại thôn: hiện nay thôn Nặm Đăm đang triển khai 8 tour du 
lịch, với thời gian từ 1-2 ngày/tour như: tham quan thôn (bản) của người dân tộc Dao, H’mong, 
người Nùng; Tham quan thắng cảnh tại Cổng trời, chợ phiên Quản Bạ; Thác Nai – thác Trẻ em ở 
Nặm Đăm – Nam Sơn; Hang Lùng Khuý Ngoài ra, thôn còn kết nối với các tour du lịch trong và 
ngoài tỉnh. 
Về sản phẩm đặc trưng, quà lưu niệm: việc sử dụng ưu thế sẵn có của địa phương là dược liệu 
và các bài thuốc dân gian của dân tộc Dao cũng đã được cấp ủy, chính quyền địa phương tạo điều 
kiện hỗ trợ hợp tác xã sản xuất sản phẩm có tem nhãn, bao bì đa dạng; khâu quảng bá sản phẩm 
được chú trọng và lựa chọn là một trong những sản phẩm OCOP của huyện. Hiện nay, trên địa 
bàn thôn đã có nhà trưng bày các sản phẩm của Hợp tác xã (HTX) cộng đồng Nặm Đăm gồm: trà 
gừng, thuốc tắm người Dao, chè Shan tuyết, rượu thuốc, các loại tinh dầu cho phép du khách 
trải nghiệm và mua sắm trực tiếp tại đây. 
Về dịch vụ nghỉ ngơi, ăn uống: huyện Quản Bạ đang triển khai thực hiện Đề án xây dựng 
Làng VHDLCĐ Nặm Đăm đạt chuẩn “Du lịch dựa vào cộng đồng ASEAN”; với 35 hộ dân trong 
thôn đăng ký tham gia; xây dựng Nặm Đăm trở thành địa điểm, sản phẩm du lịch nổi tiếng. Do 
nhu cầu của du khách và năng lực phục vụ của người dân trong thôn, nên số lượng cơ sở lưu trú 
TNU Journal of Science and Technology 226(08): 11 - 16 
 14 Email: jst@tnu.edu.vn 
tăng nhanh trên toàn huyện, không chỉ tập trung tại thôn mà còn phát triển tại thị trấn, các xã lân 
cận. Nhờ làm tốt công tác kêu gọi, thu hút đầu tư; nhiều tổ chức, cá nhân đã mạnh dạn đầu tư vào 
lĩnh vực dịch vụ du lịch nên các cơ sở kinh doanh dịch vụ du lịch trên địa bàn huyện ngày càng 
phát triển. Hiện, toàn huyện có 2 khách sạn đạt tiêu chuẩn 2 sao; trên 10 nhà nghỉ, nhà trọ; 23 
homestay với quy mô hàng trăm phòng (tổng kinh phí nhân dân tự đầu tư xây dựng trên 45 tỷ 
đồng); trên 100 cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống với tổng kinh phí nhân dân tự đầu tư xây dựng 
trên 10 tỷ đồng [7]. 
Về cơ bản, DLCĐ tại thôn Nặm Đăm đã đáp ứng yêu cầu của khách. Tuy nhiên, do hạn chế về 
năng lực ngoại ngữ nên việc đón tiếp khách nước ngoài vẫn còn phụ thuộc vào các doanh nghiệp 
lữ hành, HTX chưa kết nối được trực tiếp. Nguồn kinh phí cho xây dựng, tu sửa homestay chủ 
yếu vẫn là tự túc nên gặp khó khăn trong việc đầu tư các nhà ở đạt tiêu chuẩn cao. Sự liên kết với 
các công ty lữ hành còn yếu nên vệc mở rộng các tour, tuyến du lịch vẫn mang tính tự phát và 
chưa được nhiều du khách biết đến. 
3.1.2. Tác động của du lịch cộng đồng đến kinh tế thôn Nặm Đăm 
Hiện nay, trong thôn Nặm Đăm có 26 hộ làm dịch vụ homestay đủ tiêu chuẩn đón khách với 
năng lực phục vụ 190 khách/ngày đêm. Bảng 1 cho thấy, số lượng khách liên tục tăng trong đó 
khách quốc tế có tốc độ tăng nhanh, bình quân tăng gấp đôi so với năm trước đó. 
Bảng 1. Số lượng homestay, du khách tại thôn Nặm Đăm giai đoạn 2017 - 2019 
Nội dung 
Năm 
2017 
Năm 
2018 
Năm 
2019 
So sánh tuyệt đối So sánh tương đối (%) 
2018/2017 2019/2018 2018/2017 2019/2018 
Số lượng homestay 17 20 26 3 6 117,6 130,0 
Lượt khách 4441 5380 9000 939 3620 121,1 167,3 
Khách quốc tế 1350 2045 4720 695 2675 151,5 230,8 
Khách trong nước 3091 3335 4280 244 945 107,9 128,3 
(Nguồn: UBND xã Quản Bạ) 
Theo kết quả tại Bảng 2, doanh thu từ du lịch của thôn tăng rất nhanh đạt 3,8 tỷ năm 2019. 
Mặc dù, chi phí của 1 khách thấp nhưng do đón tiếp nhiều lượt khách/năm nên thu nhập của 
các hộ làm dịch vụ homestay trung bình đạt từ 4 - 12 triệu đồng/tháng. Cả thôn có 52 hộ, hiện 
chỉ còn 1 hộ nghèo, 2 hộ cận nghèo; còn lại là hộ trung bình trở lên [8]. Đời sống vật chất, văn 
hóa tinh thần của nhân dân trong thôn ngày càng được nâng lên. Chính BSVH đã giúp Nặm 
Đăm trở thành điểm nhấn DL của huyện Quản Bạ và Công viên Địa chất toàn cầu - Cao 
nguyên đá Đồng Văn. 
Bảng 2. Thu nhập các hộ homestay tại thôn Nặm Đăm giai đoạn 2017 – 2019 
Nội dung 
Năm 
2017 
Năm 
2018 
Năm 
2019 
So sánh 
2018/2017 
So sánh 
2019/2018 
±∆ % ±∆ % 
Doanh thu (triệu đồng) 900 1600 3800 700 177,8 2200 237,5 
Lượt khách 4441 5380 9000 939 121,1 3620 167,3 
Doanh thu bình quân/khách (nghìn đồng) 202,7 297,4 422,2 95 146,7 125 142,0 
Số lượng homestay (hộ) 17 20 26 3 117,6 6 130,0 
Doanh thu bình quân/hộ/năm (triệu đồng) 52,94 80,00 146,15 27,06 151,1 66,15 182,7 
(Nguồn: UBND xã Quản Bạ) 
Bảng 3 cho thấy, mức sống của người dân tại thôn Nặm Đăm đã có thay đổi theo hướng tích 
cực, 100% hộ gia đình đã có tivi và xe máy, nhà trình tường bằng đất đỏ được tu sửa kiên cố, gọn 
TNU Journal of Science and Technology 226(08): 11 - 16 
 15 Email: jst@tnu.edu.vn 
gàng, các thiết bị đồ dùng được trang bị đầy đủ. Một nửa trong số đó đã có mạng Internet để sử 
dụng, điều này cũng góp phần phát triển du lịch mạnh hơn cũng như tiếp cận, quảng bá hình ảnh 
thôn sâu rộng hơn. Một phần ba số hộ đã có con em đi học chuyên nghiệp, đây cũng được coi là 
nguồn nhân lực tiềm năng cho phát triển du lịch tại thôn. 
Bảng 3. Mức sống của nguời dân tại thôn Nặm Đăm năm 2019 
Các tiêu chí Số hộ Tỷ lệ (%) 
Có tivi 52/52 100 
Có xe máy 52/52 100 
Lắp mạng Internet 23/52 45 
Có con em đi học chuyên nghiệp 13/52 25 
(Nguồn: UBND xã Quản Bạ) 
3.2. Phân tích cơ hội, thách thức trong phát triển DLCĐ tại thôn Nặm Đăm thông qua mô 
hình SWOT 
3.2.1. Điểm mạnh (Strength) 
Văn hóa bản địa đa dạng và về cơ bản vẫn giữ được những nét văn hóa truyền thống của 
người Dao chàm như: trang phục, lễ hội, ẩm thực, nhà ở 
Thiên nhiên hùng vĩ, có nhiều điểm du lịch hấp dẫn du khách: hang Lùng Khúy, Thác Nai – 
thác Trẻ em, cổng Trời. 
Khí hậu mát mẻ, trong lành và cảnh quan tự nhiên đẹp, còn hoang sơ, giản dị chưa bị khai 
thác ồ ạt nên tạo sức hấp dẫn, tính mới lạ cho du khách. 
Sự vào cuộc đồng bộ và quyết liệt của chính quyền địa phương với nhiều hỗ trợ từ cơ chế 
chính sách và nhận thức tích cực của người dân tại thôn trong phát triển DLCĐ. 
3.2.2. Điểm yếu (Weakness) 
Hạ tầng giao thông, cơ sở vật chất chưa phát triển đồng bộ, còn nhiều thiếu thốn 
Sản phẩm, dịch vụ du lịch chưa có mang tính đặc trưng mới chỉ tập trung ở dịch vụ lưu trú và 
ăn uống, chất lượng dịch vụ còn hạn chế. 
Mức độ tham gia của doanh nghiệp lữ hành trong phát triển du lịch còn thấp. 
Các nguồn lực cho phát triển du lịch của thôn còn hạn chế: nguồn vốn, nguồn nhân lực có 
trình độ chuyên môn 
3.2.3. Cơ hội (Opportunities) 
Du lịch cộng đồng đã và đang trở thành xu thế được quan tâm, khuyến khích phát triển trên 
thế giới và Việt Nam. 
Du lịch thôn Nặm Đăm nói riêng và Quản Bạ nói chung đang nhận được sự hỗ trợ lớn từ phía 
chính quyền địa phương: nguồn vốn, đào tạo, hỗ trợ tour tuyến 
Xu hướng dịch chuyển du lịch nội địa đang gia tăng khi đại dịch Covid 19 còn nhiều diễn biến 
phức tạp trên thế giới. 
Tiềm năng du lịch của địa phương còn chưa được khai thác tối đa nên mức độ đa dạng hóa sản 
phẩm du lịch lớn. 
3.2.4. Thách thức (Threat) 
Các sản phẩm DLCĐ của tỉnh Hà Giang có nhiều nét tương đồng nên nếu không tạo được sự 
mới lạ sẽ không giữ chân khách du lịch. 
TNU Journal of Science and Technology 226(08): 11 - 16 
 16 Email: jst@tnu.edu.vn 
Cạnh tranh giữa các vùng trong phát triển du lịch, kể cả trong nội bộ tỉnh Hà Giang cũng ngày 
càng gay gắt... 
Du khách ngày càng có yêu cầu cao khi chọn lựa một điểm đến du lịch, điều này đòi hỏi các 
điểm đến luôn luôn phải đổi mới và nâng cao chất lượng sản phẩm dịch vụ. 
Việc bảo tồn nét đẹp trong bản sắc văn hóa, môi trường thiên nhiên sẽ bị ảnh hưởng khi người 
dân quá chú trọng đến mục tiêu lợi nhuận. 
4. Kết luận 
Xác định phát triển DLCĐ là hướng đi trọng tâm của thôn trong tương lai góp phần thay đổi 
bộ mặt địa phương, nâng cao đời sống của người dân, dựa vào phân tích SWOT tại mục 3.2, 
nhóm tác giả xin đưa ra một số chiến lược phù hợp góp phần giúp địa phương và thôn Nặm Đăm 
có cơ hội nhận được nhiều lợi ích từ du lịch. 
- Chiến lược SO: tận dụng chính sách hỗ trợ của tỉnh, huyện để phát triển sản phẩm du lịch 
đặc trưng, thu hút khách du lịch có xu hướng khám phá thiên nhiên và những nét đặc trưng trong 
văn hóa. 
- Chiến lược WO: hoàn thiện hệ thống giao thông, đa dạng hóa các cách thức di chuyển để có 
thể khai thác, kết nối nhiều nhiều cảnh đẹp chưa được khám phá tại huyện Quản Bạ. 
- Chiến lược ST: đa dạng hóa các sản phẩm du lịch, nâng cao chất lượng các dịch vụ phục vụ 
du khách mà vẫn có thể bảo tồn nét văn hóa và bảo vệ môi trường. 
- Chiến lược WT: Đa dạng hóa các hình thức đầu tư, nguồn vốn. Cần có sự liên kết chặt chẽ 
hơn giữa cơ quan quản lý – doanh nghiệp lữ hành – người dân trong phát triển DLCĐ nhằm 
quảng bá rộng rãi các sản phẩm du lịch đặc trưng của địa phương. 
Đây là những gợi ý của nhóm tác giả trong dài hạn để phát triển DLCĐ tại thôn Nặm Đăm, 
trong thời gian tới HTX cùng lãnh đạo xã, huyện sẽ xây dựng những giải pháp cụ thể trong từng 
giai đoạn 3 năm, 5 năm. Từng bước tạo ra thương hiệu du lịch đặc thù của thôn và đưa DLCĐ 
của địa phương ngày càng có vị thế hơn trong bản đồ du lịch của khu vực Đông Bắc bộ. 
TÀI LIỆU THAM KHẢO/ REFERENCES 
[1] H. Goodwin, and R. Santilli, “Community based tourism: a success?” IRCT Occasional, vol. 37, no. 1, 
p. 11, UK, 2009. 
[2] T. H. Y. Bui, Community based tourism. Education Publishing House, 2012. 
[3] A. T. Do, Research on building linkage models in community based tourism development to increase 
income for households in the western districts of Ha Giang province, The project coded DTXH.HG-
0218, Department of Science and Technology of Ha Giang province, 2019. 
[4] T. T. Nguyen, and T. L. Lai, “Linkage model in community- based tourism development: lessons and 
experiences for Tuyen Quang province, Viet Nam,” International Journal of Engineering Technology 
Research & Management, vol. 04, no. 02, pp. 317-331, March 2020. 
[5] T. T. Nguyen, T. M. H. Phung, and T. N. Nguyen, “Enhancing the indigenous people participation in 
community tourism development in the western districts, Ha Giang province, Vietnam,” International 
Journal of Economics, Commerce and Management, vol. VIII, no. 1, pp. 119-129, January 2020. 
[6] T. M. Nguyen, "Community based tourism development in Buon Don district, Dak Lak province," 
Master thesis, University of Social Sciences & Humanities, Hanoi, 2013. 
[7] District People's Committee Quan Ba, Report on socio-economic results of Quan Ba district in 2017, 
2018, 2019. 
[8] Commune People's Committee Quan Ba, Report on socio-economic results of Quan Ba commune in 
2017, 2018, 2019.