Nhiếp ảnh cơ bản: Các bước chụp một tấm hình

Nhiếp ảnh cơ bản: Các bước chụp 
một tấm hình 
 Có thể nói ISO, tốc độ chụp và độ mở ống kính là ba cây chìa khóa vàng mở ra cánh cửa 
đến với nhiếp ảnh thực thụ và chỉ cần nắm được thật rõ bản chất, cách tương tác qua lại 
của mỗi yếu tố đó cũng như thực hành thuần thục cách kiểm soát chúng là bạn đọc đã có 
thể chụp được những tấm hình như mong đợi rồi. 
Bài viết này sẽ hướng dẫn các bạn cách sử dụng chiếc máy ảnh một cách chi tiết, từ tư thế cầm 
máy, cách thiết lập máy trước khi chụp cho tới bố cục hình ảnh, sử dụng các thiết bị bổ trợ, v..v.. 
Đặc biệt chúng tôi sẽ cố gắng làm sao để không chỉ những bạn có điều kiện sở hữu một chiếc 
máy ảnh ống kính rời đắt tiền mà ngay cả người sử dụng máy ảnh du lịch cũng có thể áp dụng 
chúng vào thực tế để nâng cao hiệu quả sử dụng. 
1. Tư thế cầm máy ảnh 
Dù là máy ảnh ống kính rời hay du lịch, điều quan trọng nhất khi cầm máy là phải đảm bảo máy 
không bị rung trong suốt quá trình chụp. Hãy sử dụng cả hai tay và tìm kiếm các điểm tựa bổ 
sung (dựa người vào tường, chống tay lên đùi,) để đảm bảo cầm máy thật chắc! 
Tư thế cầm máy ảnh ống kính rời 
Tư thế cầm máy ảnh ống kính rời đúng (bên trái) và sai (bên phải). 
Ở máy ảnh ống kính rời, tư thế cầm máy chắc chắn là khi bạn sử dụng tay trái làm “bệ đỡ” bên 
dưới ống kính (hoặc phần đuôi ống kính và phần đáy thân máy nếu tay bạn đủ lớn), tay phải bám 
dọc theo phần gờ ra của thân máy với ngón cái đặt ở phía sau, vừa làm nhiệm vụ giữ chắc, vừa 
điều chỉnh – thiết lập các thông số thông qua hệ thống phím bấm. Ngón trỏ tay phải đặt hờ trên 
phím chụp, thực hiện thao tác lấy nét, xoay vòng chỉnh khẩu độ / tốc độ và bấm chụp. Hai khuỷu 
tay ép sát để tựa vào hai bên hông. Phần kính ngắm (viewfinder) phía trên đỉnh máy tì vào trán, 
tạo thành ba điểm tựa vững chắc. 
Khi xoay máy theo chiều dọc, lúc này ta đã mất đi một điểm tựa là phần hông bên phải, nên tay 
trái phải đảm bảo tạo thành bệ đỡ thật chắc chắn, tránh cầm máy kiểu “làm dáng”, tránh nói cười 
trong quá trình chụp. 
Tư thế cầm máy ảnh du lịch 
 Với máy ảnh du lịch, luôn nhớ lồng dây đeo máy vào cổ tay, tránh làm rơi máy hoặc bị cướp 
giật. Tay trái tạo thành bệ đỡ phía đáy, với ngón cái bám dọc theo cạnh bên trái để giữ máy chắc 
chắn. Tay phải cầm giống máy ảnh ống kính rời. 
2. Các bước chụp một tấm ảnh 
- Bước 1: Bật máy. 
Đa số các máy ảnh có nút Bật/Tắt (On/Off) riêng biệt. Tuy nhiên một số máy khác lại thiết kế 
nút Bật/Tắt dưới dạng cổ áo, là một công tắc gạt nằm bao quanh chính phím bấm chụp. Với máy 
ảnh du lịch, khi bật máy cần lưu ý tránh đặt tay lên ống kính, bởi khi khởi động máy sẽ tự động 
đẩy ống kính ra, bàn tay đặt trước ống kính vô tình trở thành vật cản trở, có thể làm hỏng motor 
bên trong ống kính. 
Nút bật tắt máy (On/Off). 
- Bước 2: Chọn chế độ chụp phù hợp. 
Tùy theo mục đích và điều kiện thực tế mà chọn một trong các chế độ chụp trên máy. 
 Các chế độ chụp trên máy thường được bố trí trên một vòng tròn xoay. 
- Bước 3: Lấy nét, bố cục hình và chụp. 
Các máy ảnh ống kính rời và một số máy ảnh du lịch cao cấp có 3 chế độ lấy nét: lấy nét tự động 
một lần (single autofocus), lấy nét tự động liên tục (continuous autofocus) và chế độ lấy nét bằng 
tay / thủ công (manual focus). Trong khi máy ảnh du lịch giá rẻ thường chỉ có 1 chế độ lấy nét 
duy nhất là single autofocus. 
Vùng lấy nét cũng có thể tùy chọn theo ý muốn. Có thể để máy tự chọn vùng lấy nét, hoặc lấy 
nét theo điểm định sẵn. Nhưng để đạt hiệu quả cao nhất và nhanh nhất, hãy chọn lấy nét tại điểm 
cố định ở trung tâm kính ngắm (màn hình ngắm chụp). 
 Ở bước này, bạn đọc tinh ý sẽ thấy thứ tự thao tác không phải là “bố cục, lấy nét, chụp hình” 
như cách chúng ta thường làm, mà ngược lại – phải là “lấy nét, bố cục, chụp hình”. Sở dĩ làm 
như vậy là bởi vì: Khi bấm phím chụp xuống một nửa là ta đã thực hiện thao tác lấy nét, nếu tiếp 
tục giữ phím bấm chụp ở một nửa lún xuống này thì máy sẽ chuyển sang chế độ “khóa nét” vào 
đối tượng mà ta vừa lấy nét. 
Lúc này, vẫn giữ nửa phím chụp, ta bố cục lại khung hình theo ý muốn thì chủ thể được lấy nét 
vẫn sẽ rõ nét. Trong khi đó, nếu bố cục khung hình trước rồi mới lấy nét, thì rất có thể máy sẽ tự 
động chọn một chủ thể khác để lấy nét, kết quả là hình chụp ra cái cần thì mờ mờ ảo ảo, cái 
không cần thì lại nét căng! 
Bước lấy nét 1: Lấy nét vào chủ thể, không cần quan tâm tới bố cục vội. 
 Bước lấy nét 2: Khóa nét (bằng cách giữ nửa phím chụp không buông tay), bố cục lại khung 
hình theo ý muốn rồi hoàn tất việc chụp hoặc nhả tay ra để thực hiện lại bước 1. 
Thông thường, với ảnh chụp mà trong đó chủ thể đứng yên, hãy chọn chế độ lấy nét tự 
động một lần. 
Đưa điểm lấy nét tại trung tâm hướng về phía chủ thể. Bấm nhá phím chụp (half-press) xuống 
một nửa cho tới khi máy báo đã lấy nét: điểm trung tâm được viền bằng một khung màu xanh lá, 
máy kêu bíp bíp. 
Nhấn nốt một nửa phím để thực hiện chụp ảnh. 
Với ảnh chụp mà trong đó chủ thể chuyển động liên tục, cách thực hiện tương tự như trên, 
nhưng chuyển sang cách lấy nét tự động liên tục. Lúc này máy sẽ liên tục bám nét theo chủ 
thể trong khung hình, tuy nhiên máy không kêu bíp bíp khi đã canh được nét nữa. 
Chế độ lấy nét bằng tay/thủ công sử dụng trong những trường hợp ảnh chụp có độ tương phản 
thấp, hoặc ánh sáng quá yếu khiến pha lấy nét tự động của máy hoạt động không hiệu quả. 
- Bước 4: Xem lại ảnh, xóa ảnh. 
Thông thường sau khi chụp xong, máy sẽ hiện lại hình vừa chụp trong một khoảng thời gian 
ngắn vài giây (có thể tùy chỉnh trong Menu / Review time). Nếu muốn xem lại lâu hơn, có thể 
nhấn phím Play (hình mũi tên hướng sang phải) và dùng phím đa chiều để chuyển đổi qua lại 
giữa các ảnh đã chụp. 
Nút xem lại (hình mũi tên hướng sang phải) và xóa hình (hình thùng rác).