Nhận thức của người lập và người sử dụng Báo cáo kế toán về việc thực hiện Báo cáo tích hợp trong các Doanh nghiệp Quản lý và Khai thác Công trình Thủy lợi Việt Nam

ộp cho Sở Tài chính, bộ phận kế toán 
phải mất nhiều thời gian, thủ tục trong 
việc lập các báo cáo này”. Hoặc ý kiến 
khác “Nhiều thông tin đã trình bày trên 
BCTC lại phải trình bày lại trên các báo 
cáo theo Nghị định 81, 87 và 91, việc làm 
này khiến chúng tôi quá tải khối lượng 
công việc và không cần thiết”. Bên cạnh 
đó, đại diện của Sở Tài chính cũng cho 
rằng: “Hàng quý và hàng năm chúng tôi 
phải tiếp nhận quá nhiều báo cáo, giữa 
các báo cáo có sự trùng lặp thông tin”, 
“Các thông tin rải rác ở các báo cáo khác 
nhau, vì vậy chúng tôi không có thông tin 
một cách toàn cảnh và hệ thống để đánh 
giá hiệu quả hoạt động của DN”, “Thông 
tin trình bày trên các báo cáo này nhiều 
khi mang tính chất hình thức, chưa mô tả 
đúng bản chất của các nghiệp vụ và sự 
kiện”.
4.2. Nhận thức của chuyên gia về IR
Trong phần này các câu hỏi nghiên cứu 
xoay quanh về các nội dung gồm: Mức độ 
hiểu biết của các chuyên gia về IR; lợi ích 
về IR; những trở ngại, thách thức và khả 
năng áp dụng IR đối với VIDMC.
Mức độ hiểu biết của các chuyên gia về IR
Nhìn chung mức độ hiểu biết của các 
chuyên gia về IR ở mức trung bình và mức 
thấp. Kết quả phỏng vấn cho thấy khoảng 
42,5% số người không biết về IR trước khi 
tác giả gửi email (trong đó có 6/10 Giám 
đốc và 5/10 trưởng phòng quản lý DN 
của Sở Tài chính) và 37,5% từng nghe về 
khái niệm IR. Trong khi đó chỉ có khoảng 
12,5% chuyên gia có sự hiểu biết về nội 
dung kết cấu của IR và 7,5% chuyên gia 
Nhận thức của người lập và người sử dụng báo cáo kế toán về việc thực hiện báo cáo tích hợp 
trong các doanh nghiệp Quản lý và Khai thác công trình thủy lợi Việt Nam
40 Tạp chí Khoa học & Đào tạo Ngân hàng- Số 214- Tháng 3. 2020
còn lại có sự hiểu biết tốt về nội dung, kết 
cấu và khung hướng dẫn quốc tế về lập và 
trình bày IR. Mặc dù mức độ hiểu biết về 
IR trước khi tác giả gửi email của Giám 
đốc và Trưởng phòng quản lý DN của Sở 
Tài chính là thấp, tuy nhiên trong các cuộc 
phỏng vấn, hai đối tượng này lại thể hiện 
thái độ hứng thú tìm hiểu về xu hướng 
quốc tế cũng như tương lai của IR hơn các 
đối tượng còn lại.
Lợi ích của IR
Tác giả nhận được sự phản hồi rất tích cực 
từ thái độ của những người được phỏng 
vấn về lợi ích tiềm năng của IR và chỉ có 
khoảng 15% không chắc chắn về lợi ích 
mà IR mang lại cho VIDMC. Một giám 
đốc xác định IR cung cấp những thông 
tin dài hạn về hiệu suất hoạt động của DN 
trong tương lai, giúp xác định và quản lý 
rủi ro một cách hiệu quả. Bên cạnh đó, ý 
tưởng về lập và trình bày IR được khoảng 
55% kế toán trưởng và kế toán viên ủng 
hộ vì họ cho rằng IR có thể thay thế toàn 
bộ lượng lớn báo cáo kế toán hiện nay 
mà họ đang phải thực hiện, giúp họ tiết 
kiệm thời gian và giảm áp lực về khối 
lượng công việc. Trong khi đó, các kế 
toán trưởng và kế toán viên còn lại tỏ ra 
hài lòng với hệ thống báo cáo hiện nay 
và không thích có sự thay đổi nào trong 
tương lai. Trưởng phòng quản lý DN của 
Sở Tài chính kỳ vọng về IR sẽ cung cấp 
Bảng 2. Các loại báo cáo kế toán trong VIDMC
TT Báo cáo Văn bản pháp lý
1 Báo cáo tài chính
Chuẩn mực và chế độ kế toán, 
Nghị định 81/2015/NĐ-CP, 
Nghị định 87/2015/NĐ-CP, 
Nghị định số 91/2015/NĐ-CP
2 Chiến lược phát triển của DN Nghị định 81/2015/NĐ-CP
3 Kế hoạch sản xuất kinh doanh và đầu tư phát triển năm năm của DN Nghị định 81/2015/NĐ-CP
4 Kế hoạch sản xuất kinh doanh và đầu tư phát triển hàng năm của DN Nghị định 81/2015/NĐ-CP
5
Báo cáo đánh giá về kết quả thực hiện kế hoạch sản xuất 
kinh doanh hàng năm và ba năm gần nhất tính đến năm 
báo cáo
Nghị định 81/2015/NĐ-CP
6 Báo cáo kết quả thực hiện các nhiệm vụ công ích và trách nhiệm xã hội khác Nghị định 81/2015/NĐ-CP
7 Báo cáo tình hình thực hiện sắp xếp, đổi mới DN hàng năm Nghị định 81/2015/NĐ-CP
8 Báo cáo thực trạng quản trị và cơ cấu tổ chức của DN Nghị định 81/2015/NĐ-CP
9 Báo cáo chế độ tiền lương, tiền thưởng của DN Nghị định 81/2015/NĐ-CP
10 Báo cáo bất thường Nghị định 81/2015/NĐ-CPNghị định 87/2015/NĐ-CP
11 Báo cáo đánh giá tình hình tài chính Nghị định 91/2015/NĐ-CP
12 Báo cáo một số chỉ tiêu ngoại bảng cân đối kế toán Nghị định 87/2015/NĐ-CP
13 Báo cáo tình hình tài chính, kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh Nghị định 87/2015/NĐ-CP
14 Báo cáo về tình hình tái cơ cấu DN Nghị định 87/2015/NĐ-CP
Nguồn: Tác giả tổng hợp
HOÀNG THỊ MAI LAN
41Số 214- Tháng 3. 2020- Tạp chí Khoa học & Đào tạo Ngân hàng
một cơ sở rõ ràng và chi tiết hơn về hoạt 
động DN để họ có thể đánh giá chính xác 
hiệu quả hoạt động cũng như giám sát 
được tài sản, nguồn lực của nhà nước mà 
VIDMC đang sử dụng. Hình 1 cho thấy 
nhận thức của các chuyên gia về cơ hội và 
lợi ích khi thực hiện IR
Giá trị trung bình của các chuyên gia đánh 
giá cơ hội và lợi ích khi thực hiện IR là 
4,02. Giá trị này thể hiện các chuyên gia 
đánh giá cao về vai trò mà IR sẽ mang lại, 
đặc biệt là giảm số lượng báo cáo và nâng 
cao chất lượng của thông tin kế toán. Qua 
đó IR giúp tăng tính minh bạch và thể hiện 
trách nhiệm giải trình của VIDMC, tăng 
niềm tin của công chúng đối với VIDMC 
trong việc sử dụng các tài sản của nhà 
nước và sứ mệnh, mục tiêu mà DN đảm 
nhiệm.
Những trở ngại và thách thức trong việc 
áp dụng IR đối với VIDMC
Trong bối cảnh Việt Nam hiện nay, IR 
còn khá mới lạ với đại đa số những người 
làm kế toán tài chính và quản lý điều hành 
DN, vì vậy song song với những lợi ích 
thì việc thực hiện IR cũng gặp nhiều trở 
ngại và thách thức. Với câu hỏi “Theo quí 
vị, có những khó khăn và trở ngại gì trong 
nguồn nhân lực, điều kiện vật chất, tài 
chính quy định pháp lý và các vấn đề khác 
khi áp dụng IR”, một số ý kiến được sự 
đồng thuận cao như: “IR phức tạp hơn so 
với các báo cáo đang thực hiện hiện nay và 
có nhiều khái niệm mới mẻ, trình độ nhân 
viên kế toán của chúng tôi chưa thể đáp 
ứng được yêu cầu trong việc lập và trình 
bày báo cáo này”; “IR cung cấp các thông 
tin một cách chính xác, đầy đủ và toàn diện 
về các hoạt động trong DN, do vậy đòi hỏi 
phải có cơ sở hạ tầng về hệ thống thông 
tin có thể liên kết các bộ phận phòng ban 
trong DN một cách hiệu quả nhất”; “IR tiết 
lộ nhiều thông tin mà chúng tôi cho rằng 
cần phải được bảo mật”.
Tác giả tiến hành tổng hợp ý kiến đánh giá 
về mức độ khó khăn và trở ngại khi thực 
hiện IR trong VIDMC tại Hình 2.
Giá trị trung bình của các câu trả lời đối 
với khó khăn và trở ngại trong việc lập IR 
là 4,15, như vậy để có thể áp dụng IR thì 
VIDMC phải đối mặt nhiều thách thức, 
đặc biệt là các khó khăn tài chính, nguồn 
nhân lực và hạ tầng công nghệ thông tin. 
Hình 1. Nhận thức của chuyên gia về cơ hội và lợi ích khi thực hiện IR
Nguồn: Tác giả tổng hợp từ kết quả phỏng vấn
Nhận thức của người lập và người sử dụng báo cáo kế toán về việc thực hiện báo cáo tích hợp 
trong các doanh nghiệp Quản lý và Khai thác công trình thủy lợi Việt Nam
42 Tạp chí Khoa học & Đào tạo Ngân hàng- Số 214- Tháng 3. 2020
Hơn nữa Nhà nước cũng phải đối mặt với 
những khó khăn trong việc thay đổi các 
quy định pháp lý về kế toán và kiểm toán 
để các DN có thể áp dụng được. 
Khả năng áp dụng IR trong VIDMC
Với câu hỏi: “Quý vị có mong muốn các 
VIDMC thực hiện lập IR trong tương lai 
không? Nếu thực hiện thì có thể áp dụng 
trong bao nhiêu năm tới?”, có 57,5% 
chuyên gia kỳ vọng trong tương lai 
VIDMC sẽ áp dụng IR thay thế cho các 
báo cáo kế toán hiện hành. Tuy nhiên các 
chuyên gia đều cho rằng cần phải có thời 
gian để có thể chuẩn bị sẵn sàng về mặt tài 
chính, trình độ năng lực chuyên môn và cơ 
sở vật chất. Trong số những người được 
hỏi thì có 7,5% chuyên gia cho rằng thời 
gian có thể áp dụng ít nhất là 5 năm nữa, 
10% cho rằng ít nhất 10 năm nữa, 27,5% 
người cho rằng chỉ có thể triển khai sau 
10 năm nữa; còn lại không có ý kiến hoặc 
ý kiến không thể triển khai vì có sự hoài 
nghi về tính khả thi ở VIDMC. 
5. Kết luận
Kết quả phỏng vấn cho thấy có một quan 
điểm rộng rãi là thực trạng báo cáo kế 
toán trong VIDMC hiện nay chưa đáp ứng 
được nhu cầu của người sử dụng thông 
tin đồng thời số lượng báo cáo lớn, chồng 
chéo làm tốn kém thời gian và chi phí 
trong công tác lập và trình bày báo cáo. Sự 
xuất hiện của IR sẽ giúp khắc phục những 
hạn chế của hệ thống báo cáo hiện có bao 
gồm việc giảm tải số lượng báo cáo, nâng 
cao tính minh bạch và trách nhiệm giải 
trình của VIMDC, tạo sự kết nối thông 
tin tài chính và phi tài chính cung cấp cho 
người sử dụng BCTC một bức tranh toàn 
thể về chiến lược, mục tiêu, kết quả, hiệu 
suất trong ngắn hạn, dài hạn và trung hạn.
Mặc dù việc thực hiện và triển khai sẽ 
gặp nhiều khó khăn và thách thức đối với 
VIDMC, nhưng các chuyên gia, đặc biệt là 
Giám đốc VIDMC và trưởng phòng quản 
lý DN của Sở Tài chính vẫn mong đợi việc 
áp dụng IR trong tương lai vì những lợi 
ích mà nó mang lại nhiều hơn là những 
khó khăn, trở ngại. Theo các chuyên gia, 
để có thể thực hiện được IR thì VIDMC 
cũng như nhà nước phải đồng bộ thực hiện 
Hình 2. Nhận thức của các chuyên gia về khó khăn và trở ngại trong việc thực hiện IR
Nguồn: Tác giả tổng hợp từ kết quả phỏng vấn
HOÀNG THỊ MAI LAN
43Số 214- Tháng 3. 2020- Tạp chí Khoa học & Đào tạo Ngân hàng
các giải pháp. Việc triển khai thực hiện IR 
phải là một quá trình có sự chuẩn bị cả về 
năng lực, trình độ chuyên môn, cơ sở hạ 
tầng và hành lang pháp lý, cụ thể:
- Nỗ lực nâng cao chất lượng đội ngũ 
người làm kế toán trong VIDMC: Nhà 
nước nên thúc đẩy các trường đại học triển 
khai giảng dạy, nghiên cứu về IR để IR 
không còn là một khái niệm mới mẻ; Bộ 
Tài chính cần cung cấp các tài liệu về IR, 
mở các lớp đào tạo cập nhật kiến thức cho 
người làm kế toán, các VIDMC tạo điều 
Tài liệu tham khảo
1. Atkins, J. and Maroun, W. (2015), “Integrated reporting in South Africa in 2012: perspectives from South African 
institutional investors”, Meditari Accountancy Research, Vol. 23 No. 2, pp. 197-221.
2. Barth, M.E. Cahan, S.F. Chen, L. and Venter, E.R. (2017), “The economic consequences associated with integrated 
report quality: early evidence from a mandatory setting” Accounting, Organizations and Society 62 pp. 43-64.
3. Bộ Tài chính (2003), Hệ thống chuẩn mực kế toán Việt Nam.
4. Bộ Tài chính (2014), Thông tư 200/2014/TT-BTC về hướng dẫn chế độ kế toán DN.
5. Bộ Tài chính (2015), Thông tư số 155/2015/TT-BTC ban hành ngày 06/10/2015 hướng dẫn công bố thông tin trên 
thị trường chứng khoán.
6. Chính phủ (2015), Nghị định 91/2015/NĐ-CP ban hành ngày 13/10/2015 về đầu tư vốn nhà nước vào doanh nghiệp 
và quản lý, sử dụng vốn, tài sản tại doanh nghiệp.
7. Chính phủ (2015), Nghị định 87/2015/NĐ-CP ban hành ngày 06/10/2015 về giám sát đầu tư vốn nhà nước vào 
doanh nghiệp, giám sát tài chính, đánh giá hiệu quả hoạt động và công khai thông tin tài chính của doanh nghiệp nhà 
nước và doanh nghiệp có vốn nhà nước.
8. Chính phủ (2015), Nghị định 81/2015/NĐ-CP ban hành ngày 18/9/2015 về công bố thông tin của doanh nghiệp nhà 
nước.
9. Gülçin Yildirim, Tugçe Uzun Kocamis và Figen Öker Türüdüoglu (2017), “Companies Integrated Reporting: A 
Template for Energy Companies”, Accounting and Corporate Reporting - Today and Tomorrow, Edited by Soner 
Gokten.
10. Hugo A. Macias, Angelica Farfan-Lievano (2017), “Integrated reporting as a strategy for firm growth: Multiple 
case study in Colombia”, Meditari Accountancy Research.
11. International Integrated Reporting Council (IIRC) (2013), The international framework, available at: http://
integratedreporting.org/ resource/international-ir-framework.
12. Lee, K. W., & Yeo, G. H. H. (2016), “The association between integrated reporting and firm valuation”, Review of 
Quantitative Finance and Accounting, 47, 1221e1250.
13. Mahmood Surty, Yaeesh Yasseen, Nirupa Padia (2018), Trends in Integrated Reporting: A State-Owned Company 
Analysis, Southern African Business Review https://upjournals.co.za/index.php/SABR Volume 22 | 2018 | #3841 | 22 
pages.
14. Mark Hoffman (2012), Applying Integrated Reporting principles in the public sector, KPMG, Integrated Reporting 
Issue 2: Performance Insight through Better Business Reporting.
15. Nguyen Thi Thu Hang, Tran Van Thuan (2018), “Perceptions of Corporate Executives in the Adoption of 
Integrated Reporting in Vietnam”, International Conference on Finance, Accounting and Auditing (ICFAA 2018), pp 
145- 155.
16. Nguyen Thi Hong Nga, Hoang Thi Viet Ha, Luu Duc Tuyen (2018), “Preparing for Integrated Report: The 
Vietnamese Enterprises Need to Improve the Quality of Annual Reports”, International Conference on Finance, 
Accounting and Auditing (ICFAA 2018), pp 99- 112.
17. P.P. Chaidali, M.J. Jones, (2017), It’s a matter of trust: Exploring the perceptions of Integrated Reporting 
preparers, Crit Perspect Account, 
18. Quốc hội (2015), Luật Kế toán số 88/2015/QH13.
19. Slack, R. and Campell, D. (2016), Meeting users’ information needs: the use and usefulness of Integrated 
Reporting, Project report. Association of Chartered Certified Accountants (ACCA), London.
20. Vickneswaran Anojan (2019), “Perception of Accounting Experts on the Implementation of Integrated Reporting 
in Sri Lanka”, Global Journals of management and business research: Accounting and Auditing, Volume 19 Issue 1 
Version 1.0 Year 2019.
21. 
cao-theo-tieu-chuan-quoc-te-tai-asrs-62670.aspx
xem tiếp trang 80
Thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài cho phát triển kinh tế biển tại Quảng Ngãi
Tạp chí Khoa học & Đào tạo Ngân hàng- Số 214- Tháng 3. 202080
Nẵng”, Tạp chí Khoa học xã hội miền Trung, số 2 (40)- 2016.
9. Ngô Trần Tuất (2017), “Xu hướng của đầu tư trực tiếp nước ngoài và giải pháp để thu hút vào vùng kinh tế trọng 
điểm miền Trung”, Tạp chí Khoa học xã hội miền Trung, số 2 (46)- 2017.
10. Nguyễn Xuân Thiên (2015), “Tăng cường liên kết vùng kinh tế trọng điểm trung bộ để thu hút nguồn vốn FDI cho 
phát triển ngành Du lịch”, Tạp chí Nghiên cứu Đông Nam Á, số tháng 7 năm 2015.
11. Nguyễn Thị Thu Hằng (2019), “Giải pháp thu hút FDI vào Việt Nam trong thời gian tới”, Tạp chí Kinh tế và Dự 
báo, số tháng 3/2019.
12. Phạm Thiên Hoàng (2019), “Tầm quan trọng của khu vực FDI đối với phát triển kinh tế- xã hội Việt Nam”, Tạp 
chí Tài chính, số tháng 5/ 2019.
13. Tổng cục thống Kê, Niên giám thống kê Việt Nam năm 2019.
14. Website:   fia.mpi.gov.vn.
tiếp theo trang 43
kiện cho nhân viên kế toán được học tập, 
cập nhật và nâng cao kiến kiến thức.
- Ban Giám đốc và Ban Quản lý DN cần 
nâng cao nhận thức và tích cực tham gia 
vào quá trình thực hiện IR.
- Đầu tư cơ sở hạ tầng về hệ thống thông 
tin trong VIDMC, đặc biệt là máy móc 
thiết bị và nền tảng công nghệ thông tin, 
triển khai các phần mềm quản lý trong 
toàn DN.
- Nhà nước xây dựng hệ thống văn bản 
pháp lý về lập, trình bày và công bố IR 
đối với SOE và các hướng dẫn cụ thể kèm 
theo.
- Nghiên cứu triển khai quy định về kiểm 
toán và xây dựng quy trình và phương 
pháp kiểm toán đối với IR. ■