Nghiên cứu hiện trạng phát triển du lịch tại thị xã Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh
TÓM TẮT
Thị xã Đông Triều có nhiều tiềm năng lợi thế để phát triển du lịch. Du lịch Đông Triều đã có
những mô hình thành công, hứa hẹn sức phát triển tốt. Tuy nhiên, hiện nay còn thiếu các nghiên
cứu về hiện trạng phát triển du lịch một cách tổng thể và chi tiết. Vì vậy, nghiên cứu này nhằm tạo
cơ sở khoa học cho địa phương xây dựng định hướng phát triển du lịch tại thị xã Đông Triều. Do
đó, nghiên cứu đã trình bày kết quả khảo sát thực địa tại 3 tuyến: Trung tâm thị xã Đông Triều,
Khu vực làng quê Yên Đức và các khu vực lân cận khác. Tác giả trực tiếp quan sát, phỏng vấn, ghi
âm, chụp ảnh, thu thập số liệu, tài liệu tại địa phương về thực trạng khai thác tài nguyên du lịch,
hiện trạng khai thác tuyến, điểm, sản phẩm và các hoạt động du lịch, cơ sở vật chất - kỹ thuật phát
triển du lịch, kết quả hoạt động kinh doanh du lịch. Từ đó, tác giả đánh giá điểm mạnh, điểm yếu
của du lịch tại thị xã Đồng Triều; định hướng các giải pháp để phát triển du lịch tại địa phương,
nhằm đưa thị xã Đông Triều trở thành điểm đến hấp dẫn đối với du khách trong nước và quốc tế
Trang 1
Trang 2
Trang 3
Trang 4
Trang 5
Trang 6
Trang 7
Trang 8
Tóm tắt nội dung tài liệu: Nghiên cứu hiện trạng phát triển du lịch tại thị xã Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh
ng nổi tiếng nhất là bộ “độc ẩm trà” bằng sứ đỏ. Khách du lịch sẽ được tận mắt chứng kiến bàn tay tài hoa của người nghệ nhân làm ra những sản phẩm gốm sứ nổi tiếng được đem đi bán nhiều nơi trong cả nước và được xuất khẩu ra nước ngoài. Ngoài ra khách du lịch còn được tự tay làm ra những sản phẩm theo những ý tưởng riêng của mình để làm kỷ vật. Hiện nay hoạt động du lịch tại các làng nghề truyền thống chưa được khai thác hết giá trị văn hóa, các cơ sở sản xuất và hộ kinh doanh tại những làng nghề trong vùng và hướng dẫn viên du lịch chỉ mới dừng lại ở việc đưa khách tới mua hàng hóa mà chưa đáp ứng được nhu cầu nâng cao hiểu biết của họ. 3.1.3. Hiện trạng cơ sở vật chất - kỹ thuật phát triển du lịch Hệ thống cơ sở vật chất Đông Triều đang được đầu tư và phát triển, đẩy mạnh sự liên kết các tuyến đường tạo điều kiện thuận lợi cho việc di chuyển phát triển du lịch. Hệ thống giao thông: - Đường bộ: Đẩy nhanh xây dựng tuyến đường cao tốc nối Hà Nội với Hạ Long qua thị xã Đông Triều; cải tạo nâng cao Quốc lộ 18 từ cấp III lên cấp II đặc biệt là các đoạn đường từ Đông Triều đến Hạ Long, xây dựng tuyến đường vành đai phía Nam của thị xã; hoàn thiện tuyến đường nối giữa danh thắng Yên Tử và khu di tích lịch sử nhà Trần; nâng cấp tỉnh lộ 332 và 333 lên loại III đến năm 2020; nâng cấp tỉnh lộ 345 lên loại V đến năm 2020, mục tiêu lên loại III năm 2030; Nghiên cứu đầu tư xây dựng tuyến đường nối quốc lộ 18 trên địa bàn xã Thùy An, qua địa bàn xã Nguyễn Huệ nối với tỉnh Hải Dương bằng cầu bắc qua sông Đông Mai và tuyến đường trung tâm thị xã Đông Triều từ Quốc lộ 18 vào khu di tích Ngọa Vân. Thực hiện việc liên kết vùng, thị xã đầu tư nâng cấp đường giao thông phục vụ phát triển du lịch như: Tuyến đường hành hương chạy theo thung lũng và trên triền núi từ kinh đô phật giáo Thiền phái Trúc lâm Yên Tử (TP. Uông Bí) sang chùa Hồ Thiên, Ngoạ Vân, Quỳnh Lâm (Đông Triều) kéo dài lên Chí Linh (Hải Dương) và con đường Tây Yên Tử đi sang chùa Vĩnh Nghiêm (Bắc Giang). - Đường sắt: Đẩy nhanh tiến độ hoàn thành tuyến đường sắt Yên Viên – Phả Lại – Hạ Long – Cái Lân để thúc đẩy phát triển kinh tế, thu hút khách du lịch đến thị xã Đông Triều và tăng cường hợp tác liên vùng, liên tỉnh. - Đường thủy: Nâng mực nước tối đa tại Bến Cân lên 4.000 – 5.000 DWT (tấn); xây dựng cảng tại khu vực xã Yên Đức, xã Hồng Thái Tây. Các phương tiện giao thông trên địa bàn vẫn chưa thực sự chú ý đến khai thác vận chuyển khách du lịch, toàn tỉnh có 20 xe (từ 16 đến 47 chỗ) được cấp biển đạt chuẩn phục vụ khách du lịch. Trong đó, 18 xe được cấp là của Công ty CP Thương mại Du lịch và Vận chuyển khách Tình Nghĩa và 2 xe là của Công ty CP Thương mại Dịch vụ và Du lịch Cao Su, tại thị xã Đông Triều vẫn chưa có phương tiện nào được cấp biển đạt chuẩn phục vụ khách du lịch. Cùng với việc phát triển hệ thống cơ sở lưu trú cần phát triển hệ thống các cơ sở vui chơi giải trí, hệ thống nhà hàng và các dịch vụ bổ trợ khác như hệ thống cơ sở văn hoá, ngân hàng Cơ sở lưu trú, ăn uống, dịch vụ du lịch: Theo kết quả điều tra của UBND thị xã Đông Triều, hiện nay trên địa bàn thị xã có khoảng hơn 300 cơ sở kinh doanh nhà hàng, khách sạn đang hoạt động trên địa bàn huyện, tập trung chủ yếu tại 2 thị trấn Mạo Khê, thị trấn Đông Triều. Qua bảng 1 ta có thể thấy giai đoạn 2015 – 2019 là giai đoạn tăng nhanh về số lượng các doanh nghiệp kinh doanh cơ sở lưu trú. Nguyễn Thị Bích Liên và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ ĐHTN 225(15): 40 - 47 Email: jst@tnu.edu.vn 45 Bảng 1. Hiện trạng cơ sở lưu trú du lịch thị xã Đông Triều (2015 – 2019) Năm 2015 2016 2017 2018 2019 Cơ sở 46 61 76 81 82 Phòng 210 250 272 316 325 Nguồn: [3] Bảng 2. Hiện trạng chất lượng các cơ sở lưu trú du lịch thị xã Đông Triều đến năm 2017 STT Các chỉ tiêu chất lượng (xếp theo hạng sao) Số cơ sở Số phòng 1 1 – 3 sao 05 43 2 Cơ sở đạt tiêu chuẩn kinh doanh 42 169 3 Cơ sở không đạt tiêu chuẩn kinh doanh 35 113 4 Tổng 82 325 Nguồn: [3] Nhiều điểm dừng chân trên dọc tuyến đường 18A từ Hà Nội đến Hạ Long đã thu hút được khách du lịch quốc tế cũng như trong nước như: Công ty gốm sứ Thành Đồng (Bình Dương); điểm dừng chân sứ Đông Thành (Đức Chính); điểm trưng bày sản phẩm dịch vụ du lịch của tập đoàn Hoàng Hà, Du thuyền Bảo Ngọc, công ty TNHH Phúc Gia, Xí nghiệp sứ Đông Triều, công ty gốm sứ Thành Hữu (Cụm công nghiệp Kim Sơn); Khu vui chơi giải trí Long Hải, công ty TNHH Quang Vinh, công ty CP Quang và Mỹ nghệ xuất khẩu (thị trấn Mạo Khê) Nổi bật trong số đó là 4 điểm dừng chân của các doanh nghiệp đã được công nhận đạt tiêu chuẩn phục vụ khách du lịch gồm: điểm Dừng chân Thành Đồng, Cửa hàng gốm Thành Tâm 668, Cửa hàng Gốm Thái Sơn 88, Trung tâm OCOP tỉnh Quảng Ninh. Hàng năm thu hút số lượng lớn khách du lịch đến thăm quan, mua sắm. Bên cạnh những kết quả đạt được, thì cơ sở lưu trú của du lịch Đông Triều qui mô nhỏ, tỷ lệ các khách sạn đạt tiêu chuẩn xếp hạng sao còn chưa nhiều. Bên cạnh đó, chất lượng kinh doanh một số cơ sở thiếu tính chuyên nghiệp, điều này sẽ hạn chế việc thu hút khách của du lịch Đông Triều. Chất lượng phục vụ tại các cơ sở kinh doanh ăn uống, cơ sở lưu trú chưa cao được thể hiện qua bảng 2, thiếu các hoạt động dịch vụ du lịch như: phòng lễ tân đón tiếp khách tại các di tích lịch sử văn hóa, danh lam thắng cảnh, thiếu các cửa hàng bán đồ lưu niệm phục vụ khách tại các khu di tích, trung tâm vui chơi giải trí phục vụ khách du lịch. Nhìn chung các cơ sở phục vụ phát triển du lịch còn rất thiếu và yếu về đầu tư. Cơ sở vui chơi, giải trí tại thị xã Đông Triều: Điển hình như khu vui chơi giải trí Tân Việt Bắc, công viên nước Hà Lan, công viên Bình Dương, khu du lịch làng quê Yên Đức, khu du lịch sinh thái hồ Khe Chè... Cùng với đó, hệ thống cơ sở lưu trú, nhà hàng, điểm dừng chân mua sắm phục vụ khách du lịch trên địa bàn thị xã cũng đã và đang được đầu tư cơ bản đáp ứng nhu cầu phát triển du lịch. 3.1.4. Kết quả hoạt động kinh doanh du lịch Trong những năm qua, thị xã Đông Triều cũng chú trọng đầu tư cơ sở vật chất, phát triển kết cấu hạ tầng phục vụ cho hoạt động du lịch trên địa bàn, các công trình di tích lịch sử - văn hóa đã được tôn tạo bằng nhiều nguồn vốn từ ngân sách, vốn xã hội hóa. Hiện có khoảng hơn 300 cơ sở kinh doanh nhà hàng, khách sạn trên địa bàn thị xã chủ yếu tập trung tại 2 thị trấn Mạo Khê, thị trấn Đông Triều, xã Yên Thọ. Nhiều điểm dừng chân trên dọc tuyến quốc lộ 18A từ Hà Nội đến Hạ Long đã thu hút được khách du lịch quốc tế cũng như trong nước. Mặc dù các đối tượng tham quan của thị xã Đông Triều là rất hấp dẫn song hầu hết vẫn chưa được khai thác phục vụ cho hoạt động du lịch nên lượng khách đến với các điểm thăm quan là chưa nhiều và chỉ tập trung vào một số điểm chính như: chùa Quỳnh Lâm, chùa Hồ Thiên, chùa Mỹ Cụ, đền lăng mộ các vua Trần... dẫn đến việc doanh thu của ngành du lịch còn thấp thể hiện qua bảng 3. Lượng khách tham quan tại các điểm di tích lịch sử văn hóa trên địa bàn thị xã chủ yếu là vào các tháng của quý 1 và tháng đầu của quý 2 (tương ứng với các tháng đầu năm theo âm lịch) được gọi chung là mùa lễ hội còn vào các tháng còn lại thì lượng khách đến các điểm di tích lịch sử là rất ít. Điều này thể hiện rõ nét tính thời vụ trong du lịch của các điểm di tích lịch sử văn hóa ở thị xã Đông Triều. Nguyễn Thị Bích Liên và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ ĐHTN 225(15): 40 - 47 Email: jst@tnu.edu.vn 46 Bảng 3. Lượng khách du lịch đến Đông Triều giai đoạn 2015 – 2019 Chỉ tiêu 2015 2016 2017 2018 2019 Tốc độ tăng (%) Khách du lịch 298.210 358.401 400.492 688.489 850.000 30,2 Khách trong nước 245.435 309.069 340.368 565.44 649.998 56,0 Khách Quốc tế 52.775 49.332 60.124 123.049 200.002 37,0 Doanh thu ngành du lịch 8,2 tỷ 8,8 tỷ 10,1 tỷ 14,5 tỷ 16,8 tỷ 38,0 Số ngày lưu trú bình quân 1 1 1 1 1 Nguồn: [3] Hình 1. Lượng khách du lịch đến thị xã Đông Triều Qua hình 1 ta thấy du khách đến với các điểm di tích của huyện chủ yếu là khách nội địa. Du khách đến Đông Triều với mục đích cúng bái, lễ Phật, vãn cảnh chùa, ít có mục đích tìm hiểu các giá trị văn hóa, lịch sử, nghệ thuật kiến trúc tại đây. 3.2. Các định hướng cơ bản phát triển du lịch tại thị xã Đông Triều 3.2.1. Định hướng phát triển các điểm du lịch Hiện tại thị xã Đông Triều có 14 điểm du lịch: Điểm du lịch Đền An Sinh; điểm du lịch Đền Thái xã An Sinh); điểm du lịch Chùa Quỳnh Lâm (xã Tràng An); điểm du lịch Chùa Am Ngọa Vân; điểm du lịch Chùa Hồ Thiên (xã Bình Khê); điểm du lịch địa điểm lịch sử Trung tâm chiến khu Đông Triều (chùa Bắc Mã), (xã Bình Dương); điểm du lịch Cụm di tích lịch sử cách mạng khu mỏ than Mạo Khê (phường Mạo Khê); điểm du lịch Làng quê Yên Đức (xã Yên Đức); điểm du lịch Hồ Khe Chè (xã An Sinh); điểm du lịch Công viên Hà Lan (phường Mạo Khê); điểm du lịch Trung tâm giới thiệu và bán sản phẩm OCOP Quảng Ninh (phường Mạo Khê); điểm du lịch Công ty Cổ phần Thành Đồng (xã Bình Dương); điểm du lịch Công ty Cổ phần Thái Sơn 88 (xã Yên Thọ) và điểm du lịch Chi nhánh Công ty TNHH Quang Vinh (phường Mạo Khê). Nhận thấy Đông Triều có nhiều các di chỉ khảo cổ có giá trị lịch sử, để phát huy cả về giá trị nghệ thuật, giá trị lịch sử thì Đông Triều nên xây dựng bảo tàng Đông Triều. Bảo tàng được xây dựng là nơi quy tụ các sản phẩm khảo cổ từ thời nhà Trần một triều đại lớn sẽ thu hút được nhiều khách du lịch. Bảo tàng cần xây dựng ở phường Mạo Khê là trung tâm của thị xã để thu hút cả về khách du lịch trong vùng và ngoại vùng. Đông Triều có ngọn núi cao nhất là núi Am Váp với độ cao 1.031 m thuộc phía Bắc của thị xã An Sinh, dãy có khung cảnh đẹp đứng trên dãy có thể nhìn thấy toàn bộ Đông Triều, điều kiện để phát triển du lịch leo núi, ngắm thác. Đây là một dãy núi lý tưởng cho các hoạt động du lịch thể thao. 3.2.2. Định hướng phát triển các tuyến du lịch Đông Triều có nhiều tiềm năng, thế mạnh để phát triển du lịch. Đặc biệt phát triển 4 tuyến du lịch gồm: Tuyến du lịch tâm linh di tích nhà Trần; tuyến du lịch tâm linh kết hợp sinh thái; tuyến du lịch khám phá miền quê Đông Triều; tuyến du lịch Đệ tứ chiến khu Đông Triều. Trong các tuyến du lịch trên địa bàn thị xã thì du lịch tâm linh được chú trọng hàng đầu với 3/4 tuyến du lịch tâm linh hoặc du lịch tâm linh kết hợp sinh thái, gồm các điểm du lịch là di tích nằm trong quần thể khu di tích quốc Nguyễn Thị Bích Liên và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ ĐHTN 225(15): 40 - 47 Email: jst@tnu.edu.vn 47 gia đặc biệt nhà Trần tại Đông Triều và di tích gắn với lịch sử Đệ tứ Chiến khu Đông Triều năm xưa. Đó là “Tuyến du lịch tâm linh di tích nhà Trần”, với 5 điểm di tích nhà Trần là chùa Quỳnh Lâm, đền An Sinh, đền Thái, chùa - Am Ngọa Vân và chùa Hồ Thiên. Bên cạnh đó, “Tuyến du lịch tâm linh kết hợp sinh thái” có 2 điểm di tích nhà Trần là đền An Sinh, đền Thái gắn kết với khu du lịch hồ Khe Chè. “Tuyến du lịch Đệ tứ Chiến khu Đông Triều” có địa điểm trung tâm chiến khu Đông Triều (chùa Bắc Mã), đình - chùa Hổ Lao, đền An Biên, cụm di tích lịch sử cách mạng mỏ than Mạo Khê gắn với khu chợ Mạo Khê. Hệ thống di tích nhà Trần tại Đông Triều và di tích gắn với lịch sử về Đệ tứ Chiến khu Đông Triều là những “thương hiệu” riêng của thị xã được nhiều người biết đến, nay đã được khai thác để phục vụ sự phát triển của du lịch địa phương. Tuy nhiên, nếu các tuyến du lịch phần lớn là du lịch tâm linh sẽ không đáp ứng được hết nhu cầu về giải trí và trải nghiệm của du khách, tạo sự nhàm chán cho các du khách, và không phát huy hết tiềm năng vốn có của Đông Triều. Từ các phân tích, tổng hợp các tiềm năng tự nhiên phát hiện các định hướng mới cho du lịch Đông Triều không chỉ là du lịch tâm linh mà là sự kết hợp giữa du lịch tâm linh, du lịch sinh thái và du lịch thể thao. Tuyến nội địa: Tuyến 1: Trung tâm Đông Triều - đền An Biên - chùa Bắc Mã - Đền Thái - lăng mộ các vua Trần - chùa Ngọa Vân - Hồ Thiên – chùa Quỳnh Lâm - Hồ Khe Chè - Làng quê Yên Đức (du lịch văn hóa kết hợp du lịch sinh thái). Tuyến 2: Trung tâm Đông Triều – núi Am Váp – hồ Bến Châu - khu di tích lịch sử cách mạng Đông Triều (du lịch văn hóa kết hợp du lịch thể thao). 4. Kết luận Thị xã Đông Triều là một vùng đất có tiềm năng du lịch nổi bật tại tỉnh Quảng Ninh, Đông Triều hoàn toàn có đủ khả năng để phát triển mạnh mẽ song song về cả du lịch tự nhiên, du lịch nhân văn. Chúng có quan hệ tương hỗ lẫn nhau và là thế mạnh to lớn để du lịch Đông Triều phát triển mạnh mẽ. Trong thời gian qua Đông Triều đã đầu tư phát triển các dự án giao thông vận tải, công nghệ thông tin liên lạc nhằm mục đích phát triển tiềm năng du lịch một cách tối ưu nhất. Tuy nhiên, Đông Triều phải đối mặt với khó khăn về cơ sở hạ tầng, tiện nghi nơi cơ sở lưu trú cho các du khách, các điểm và tuyến du lịch còn nghèo nàn việc khai thác di sản văn hóa vào phát triển du lịch ở thị xã Đông Triều còn kém. Trên cơ sở kết quả nghiên cứu, tác giả đưa ra định hướng mới cho du lịch Đông Triều không chỉ là du lịch tâm linh mà là sự kết hợp giữa du lịch tâm linh, du lịch sinh thái và du lịch thể thao. Tác giả cũng đưa ra các giải pháp nhằm mục tiêu phát triển du lịch bao gồm: - Giải pháp về tổ chức quản lý du lịch - Giải pháp về cơ sở vật chất kỹ thuật và đầu tư phát triển: đầu tư phát triển: cơ sở lưu trú (khách sạn, resort), cơ sở vui chơi giải trí du lịch, cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ du lịch - Giải pháp về sản phẩm - Giải pháp về phát triển nguồn nhân lực - Giải pháp về đẩy mạnh xúc tiến, quảng bá Với những kết quả đạt được, nghiên cứu hy vọng sẽ đóng góp một phần vào việc nâng cao hiệu quả khai thác sản phẩm du lịch thành sản phẩm du lịch đặc sắc mang đậm nét văn hóa của thị xã Đông Triều, nâng cao khai thác du lịch Đông Triều thành sản phẩm du lịch đặc trưng riêng của tỉnh. TÀI LIỆU THAM KHẢO/ REFERENCES [1]. T. H. N. Pham, "Assessing the potential of spiritual tourism development in Quang Yen town, Quang Ninh province," TNU Journal of Science and Technology, vol. 225, no. 07, pp. 208-215, 2020. [2]. T. A. Tran, Cultural Conduct in Tourism, Reference Book. National University Publishing House, Hanoi, 2004, reprint 2010. [3]. Department of Culture and Information of Dong Trieu Town, Summary report on Culture and Information in 2019 and implementation of tasks in 2020, 2019. [4]. D. M. Duong, "Spiritual tourism in Vietnam: theoretical and practical issues," Journal of Science and Technology, VNU-HCM, vol. 19, no. X5, pp. 37-45, 2016. [5]. V. S. Duong, Vietnam Festival in Tourism Development. Hanoi University of Culture, Hanoi, 2004.
File đính kèm:
- nghien_cuu_hien_trang_phat_trien_du_lich_tai_thi_xa_dong_tri.pdf