Nâng cao hiệu quả công tác thanh tra các dự án đầu tư công tại thành phố Hồ Chí Minh trong tình hình mới
Các dự án đầu tư công có ý ngh H hiện tốt công tác thanh tra để góp phần phòng ngừa và xử lý có hiệu quả các nhân tố gây thất thoát, lãng phí và gây mất an ninh trật tự. Tuy nhiên, để công tác thanh tra các dự án ồ Chí Minh trong giai đoạn hiện nay. Thực tiễn công tác quản lý đặt ra yêu cầu phải thực ĩa đặc biệt quan trọng đối với sự phát triển của Thành phố đầu tư công có hiệu quả cần có những giải pháp phù hợp trong tình hình mới để hướng tới sự phát triển bền vững. Đây là nội dung tác giả đề cập trong bài viết “Nâng cao hiệu quả công tác thanh tra các dự án đầu tư công tại Thành phố Hồ Chí Minh trong tình hình mới”. Thông qua bài viết, tác giả trình bày thực trạng, những khó khăn, hạn chế và nguyên nhân hạn chế trong triển khai thực hiện để từ đó đề xuất những giải pháp nâng cao hiệu quả công tác thanh tra các dự án đầu tư công tại Thành phố Hồ Chí Minh
Trang 1
Trang 2
Trang 3
Trang 4
Trang 5
Trang 6
Trang 7
Tóm tắt nội dung tài liệu: Nâng cao hiệu quả công tác thanh tra các dự án đầu tư công tại thành phố Hồ Chí Minh trong tình hình mới
à triển khai thực hiện công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí. Các cấp ủy, tổ chức đảng đưa nội dung lãnh đạo công tác phòng, chống tham nhũng, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí vào các kỳ họp chuyên đề hoặc lồng ghép vào các buổi sinh hoạt chi bộ định kỳ, góp phần lãnh đạo thực hiện tốt các nhiệm vụ phát triển kinh tế -xã hội trên địa bàn Thành phố. Đối với hệ thống chính quyền, căn cứ Thông tư số 01/2014/TT -TTCP ngày 23 tháng 4 năm 2014 của Thanh tra Chính phủ quy định việc xây dựng, phê duyệt định hướng chương trình thanh tra, kế hoạch thanh tra; hướng dẫn của Thanh tra Chính phủ về việc xây dựng Kế hoạch thanh tra hàng năm, Ủy ban nhân dân các cấp chỉ đạo Ngành thanh tra tổ chức nghiên cứu, đề xuất Kế hoạch thanh tra định kỳ, trong đó chú trọng tổ chức các đoàn thanh tra thường xuyên, kết hợp với tổ chức các đoàn thanh tra đột xuất theo thông tin của báo chí, dư luận xã hội... Hướng trọng tâm đến mục tiêu chất lượng, hiệu quả, thực chất; xử lý nghiêm minh, kịp thời, đúng pháp luật đối với tập thể, cá nhân vi phạm; thu hồi tài sản bị chiếm đoạt, thất thoát về cho Nhà nước; kịp thời ngăn chặn, phòng ngừa hành vi vi phạm pháp luật, chấn chỉnh hoạt động quản lý nhà nước, quản lý kinh tế - xã hội, kiến nghị hoàn thiện chính sách, pháp luật qua thanh tra; chú trọng việc công khai kết luận thanh tra theo quy định để Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị-xã hội và nhân dân có điều kiện giám sát; tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra lại các kết luận thanh tra khi cấp dưới có vi phạm. Ngành thanh tra thành phố đã từng bước nâng cao chất lượng công tác thanh tra nói chung và việc ban hành các kết luận thanh tra nói riêng; tổ chức thanh tra chuyên đề theo diện rộng việc thực hiện các quy định của pháp luật về công tác tiếp công dân của người đứng đầu để qua đó, đánh giá kết quả, hiệu quả thực hiện vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu trong công tác thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo nói chung và công tác quản lý đầu tư công nói riêng, làm rõ những tồn tại, vướng mắc trong quá trình thực hiện và nguyên nhân phát sinh; đề xuất giải pháp xử lý, giải quyết theo nguyên tắc không để phát sinh tiêu cực, không ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của đối tượng thanh tra và các cơ quan, tổ chức có liên quan. KINH TEÁ TAØI CHÍNH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN48 Số 142 - tháng 8/2019 Qua công tác thanh tra hành chính, Thanh tra Tp. Hồ Chí Minh phát hiện 114 đơn vị có sai phạm về kinh tế (sai phạm 91,986 tỷ đồng) trong năm 2015, 141 đơn vị có sai phạm vào năm 2016 (sai phạm 82,013 tỷ đồng), 235 đơn vị có sai phạm vào năm 2017 (sai phạm 495,544 tỷ đồng), 136 đơn vị có sai phạm vào năm 2018 (sai phạm 1.060,158 tỷ đồng) và 34 đơn vị có sai phạm vào 6 tháng đầu năm 2019 (104,416 tỷ đồng). Hoạt động thanh tra các chương trình, dự án đầu tư công trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh không có kế hoạch riêng và được lồng ghép vào nội dung trong Kế hoạch thanh tra của Thanh tra các cấp do Chủ tịch Ủy ban nhân dân cùng cấp phê duyệt hàng năm; công tác thanh tra các chương trình, dự án đầu tư công được thực hiện chủ yếu qua hình thức thanh tra thường xuyên; khi có thông tin từ báo chí, dư luận xã hội hoặc có yêu cầu từ các cấp lãnh đạo, công tác thanh tra đột xuất được thực hiện theo quy định. Kết quả thanh tra các dự án đầu tư xây dựng sử dụng vốn đầu tư công và quản lý, sử dụng đất công của Thanh tra Thành phố Hồ Chí Minh [2], [3]: Nội dung Năm 2015 Năm 2016 Năm 2017 Năm 2018 6 tháng đầu năm 2019 Sai phạm trong quản lý, thực hiện dự án đầu tư xây dựng Số kết luận thanh tra được ban hành 31 27 37 30 6 Số tiền sai phạm (tỷ đồng) 0,445 0,469 10,965 16,332 0,212 Quản lý, sử dụng đất đai Số kết luận thanh tra được ban hành 31 32 36 28 5 Số tiền sai phạm (tỷ đồng) 10,452 3,796 15,567 155,048 0,156 Nhìn chung, các cấp ủy đảng, Ủy ban nhân dân thành phố luôn quan tâm và chỉ đạo Ngành thanh tra thực hiện cơ bản nghiêm túc chỉ đạo của Thanh tra Chính phủ và Kế hoạch thanh tra đã được Ủy ban nhân dân các cấp phê duyệt; định hướng thanh tra bước đầu bám sát các quy định và thực tiễn tình hình tại các cơ quan, địa phương, đơn vị; các cuộc thanh tra đã cơ bản hoàn thành đúng kế hoạch đề ra; chất lượng các kết luận thanh tra được nâng lên, kiến nghị xử lý khách quan, chính xác, kịp thời; các kết luận, kiến nghị được đối tượng thanh tra và Thủ trưởng cơ quan quản lý Kết quả thanh tra hành chính của Thanh tra Thành phố Hồ Chí Minh [2], [3] NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN 49Số 142 - tháng 8/2019 nhà nước cùng cấp thống nhất; công tác giám sát, xử lý sau thanh tra từng bước được tăng cường và thực hiện có hiệu quả. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được, công tác thanh tra trên lĩnh vực kinh tế nói chung và tại các dự án đầu tư công nói riêng trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh còn một số khó khăn, tồn tại như sau: Một là, công tác quán triệt, triển khai thực hiện các văn bản chỉ đạo của Trung ương và Thành phố về công tác thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo, công tác phòng chống tham nhũng, lãng phí nhiều nơi còn chậm hoặc chất lượng chưa cao; nội dung công tác thanh tra có nơi thiếu trọng tâm, trọng điểm, chưa tập trung vào những ngành, lĩnh vực, địa bàn nhạy cảm, dễ phát sinh tiêu cực; chưa có giải pháp cụ thể để tổ chức thực hiện nhiệm vụ có hiệu quả. Hai là, hiệu quả công tác thanh tra các dự án đầu tư công trên địa bàn Thành phố nhìn chung chưa cao, số kết luận thanh tra và số tiền sai phạm trong các chương trình, dự án đầu tư xây dựng sử dụng vốn đầu tư công và số tiền sai phạm trong quản lý, sử dụng đất công được phát hiện bởi Thanh tra thành phố còn chiếm tỷ lệ thấp so với tổng số đơn vị sai phạm và tổng số tiền sai phạm. Ba là, hoạt động thanh tra các dự án đầu tư công tại một số địa bàn, lĩnh vực còn bỏ trống, chưa được thực hiện thường xuyên; còn tình trạng trùng lắp về đối tượng thanh tra giữa Thanh tra Thành phố, Thanh tra sở-ngành và Thanh tra quận-huyện; nội dung các cuộc thanh tra và kết luận thanh tra có nơi chưa đáp ứng được yêu cầu của lãnh đạo các cấp và nhu cầu giải quyết những vấn đề bức xúc, nổi cộm được dư luận xã hội đặc biệt quan tâm. Những khó khăn, tồn tại nêu trên bắt nguồn từ cả nguyên nhân khách quan và chủ quan bao gồm: Thứ nhất, một số cấp ủy, chính quyền, thủ trưởng các địa phương, cơ quan, đơn vị chưa quan tâm đúng mức đến công tác lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức xây dựng và thực hiện kế hoạch thanh tra; chương trình, kế hoạch phòng chống tham nhũng, lãng phí; công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo và thông tin phản ánh liên quan đến các tập thể, cá nhân suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống, vi phạm quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Thứ hai, trình độ của đội ngũ cán bộ làm công tác thanh tra chưa đồng đều giữa các địa phương, giữa các ngành và lĩnh vực, có lúc, có nơi chưa đáp ứng tốt yêu cầu nhiệm vụ được giao; khối lượng công việc ngày càng tăng trong điều kiện phải giảm biên chế ít nhất 10%. Bên cạnh đó, một bộ phận cán bộ thanh tra chưa được đào tạo, bồi dưỡng kịp thời về chuyên môn, nghiệp vụ dẫn đến hiệu quả thực hiện nhiệm vụ chưa cao. Thứ ba, một số cơ quan, đơn vị chưa xây dựng hoặc chưa thực hiện có hiệu quả Quy chế phối hợp về công tác thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo hoặc Quy chế phối hợp về công tác phòng chống tham nhũng, lãng phí; vai trò của một số tổ chức, cá nhân được giao trách nhiệm tham mưu, triển khai thực hiện công tác thanh tra, phòng chống tham nhũng, lãng phí còn thụ động, chưa phát huy hết chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được giao. 4. Dự báo bối cảnh thực hiện công tác thanh tra các dự án đầu tư công tại Thành phố Hồ Chí Minh trong thời gian tới Thành phố Hồ Chí Minh đang trong giai đoạn đầu của thời kỳ hiện đại hóa, vốn đầu tư công có vai trò rất quan trọng trong xây dựng, cải tạo cơ sở hạ tầng, kinh tế-xã hội trong điều kiện Thành phố triển khai thực hiện Nghị quyết 54/2017/QH14 của Quốc hội về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Thành phố Hồ Chí Minh và phải khắc phục những sai phạm, tồn tại, hạn chế trong các kết luận, chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Thanh tra Chính phủ tại các dự án lớn, có khiếu kiện phức tạp, kéo dài như: Dự án Khu đô thị mới Thủ Thiêm, Dự án Khu công nghệ cao, các dự án liên quan đến việc chuyển nhượng đất công trái quy định của pháp luật sẽ tạo ra nhiều sức ép cho công tác thanh tra trong việc phòng ngừa, phát hiện, chấn chỉnh, đề xuất xử lý và thực hiện xử lý đối với các KINH TEÁ TAØI CHÍNH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN50 Số 142 - tháng 8/2019 hành vi vi phạm pháp luật trong công tác quản lý đầu tư công trên địa bàn. 5. Những giải pháp trọng tâm để nâng cao hiệu quả công tác thanh tra các dự án đầu tư công tại Thành phố Hồ Chí Minh trong thời gian tới Trong thời gian tới, để nâng cao hiệu quả công tác thanh tra các dự án đầu tư công tại Thành phố Hồ Chí Minh, tác giả khuyến nghị thực hiện tốt các giải pháp trọng tâm như sau: 5.1. Tập trung khắc phục các hạn chế, khuyết điểm, sai phạm trong các kết luận của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, Ủy ban Kiểm tra Trung ương, Thanh tra Chính phủ về các dự án lớn, trọng điểm như: Dự án Khu đô thị mới Thủ Thiêm, Dự án Thảo Cầm Viên mới tại huyện Củ Chi; tiếp tục thành lập các Đoàn rà soát tổng thể các cuộc thanh tra về kinh tế - xã hội và các Đoàn kiểm tra về công tác xử lý sau thanh tra theo Thông tư số 01/2013/TT-TTCP ngày 12 tháng 3 năm 2013 của Thanh tra Chính phủ quy định về hoạt động theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện kết luận, kiến nghị, quyết định xử lý về thanh tra và Nghị định số 33/2015/NĐ-CP ngày 27 tháng 3 năm 2015 của Chính phủ về việc thực hiện kết luận thanh tra, đảm bảo các kết luận thanh tra được thực hiện một cách nghiêm túc; chuyển các vụ việc sai phạm có dấu hiệu tội phạm đến cơ quan điều tra để xử lý theo quy định của pháp luật. 5.2. Nâng cao chất lượng các Kế hoạch thanh tra thông qua việc rà soát những nội dung đơn thư khiếu nại, tố cáo, phản ánh, kiến nghị tại Thanh tra các cấp; kết quả giải quyết thông tin phản ánh liên quan đến các tập thể, cá nhân suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, vi phạm quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước theo Quy định số 1374-QĐ/TU ngày 01 tháng 12 năm 2017 của Ban Thường vụ Thành ủy; nội dung tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố của Viện Kiểm sát nhân dân hai cấp và kết quả thực hiện kế hoạch thanh tra, chương trình, kế hoạch phòng chống tham nhũng, lãng phí các năm trước. Từ đó, Thanh tra Thành phố và thanh tra sở-ngành, thanh tra quận-huyện xác định các chương trình, dự án đầu tư công để đưa vào kế hoạch thanh tra cho từng giai đoạn và cho từng năm tiếp theo để trình thủ trưởng cơ quan, đơn vị phê duyệt và tổ chức triển khai thực hiện. NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN 51Số 142 - tháng 8/2019 5.3. Tập trung rà soát, xây dựng, ban hành đồng bộ quy định về trình tự, thủ tục tổ chức thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo đúng quy định của pháp luật và thực tiễn địa bàn, lĩnh vực; hoàn thành giải quyết một số vụ việc khiếu nại đông người tại một số dự án đã có kết luận của Thanh tra Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; phòng ngừa có hiệu quả việc phát sinh “điểm nóng” và tình trạng khiếu kiện đông người do nguyên nhân thu hồi đất; thực hiện tốt Quy chế tiếp xúc, đối thoại trực tiếp giữa người đứng đầu cấp ủy, người đứng đầu chính quyền các cấp với nhân dân trên địa bàn thành phố; tổ chức giám sát kết quả đánh giá mức độ hài lòng của nhân dân gắn với thực hiện Chương trình cải cách hành chính. 5.4. Đẩy mạnh công tác phối hợp giữa các địa phương, cơ quan, đơn vị trong việc thực hiện công tác thanh tra, đặc biệt là công tác phối hợp giữa cơ quan thanh tra với ủy ban kiểm tra và Viện kiểm sát nhân dân cùng cấp; giữa thanh tra sở-ngành với thanh tra quận-huyện... để tập trung thanh tra vào các lĩnh vực, địa bàn trọng điểm, nhạy cảm, hạn chế tối đa nội dung trùng lắp trong các Kế hoạch thanh tra; kết hợp nhịp nhàng giữa thanh tra thường xuyên và thanh tra đột xuất, giữa đánh giá cán bộ, đảng viên với việc thanh tra trách nhiệm thủ trưởng các sở, ban, ngành và Chủ tịch Ủy ban nhân dân các quận, huyện trong việc xây dựng, thực hiện các kế hoạch, kết luận thanh tra; nâng cao hiệu quả giám sát và phản biện của Hội đồng nhân dân và các đoàn thể chính trị-xã hội các cấp trong công tác thanh tra các dự án đầu tư công trên địa bàn. 5.5. Thực hiện tốt công tác đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng, quy hoạch, luân chuyển, biệt phái, bổ nhiệm cán bộ để cán bộ thanh tra thực sự là “tai mắt của trên” và “người bạn của dưới”; thực hiện có hiệu quả Nghị quyết Trung ương 4, Khóa XII về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng, Chỉ thị 05-CT/TW ngày 15 tháng 5 năm 2016 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, nhất là trong việc thực hiện các chương trình đột phá, công trình trọng điểm thực hiện Nghị quyết Đại hội X của Đảng bộ Thành phố, công tác quản lý Nhà nước về đất đai, trật tự đô thị, xây dựng, bồi thường, giải phóng mặt bằng... kết luận Hiện nay, trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh đã và đang triển khai thực hiện nhiều chương trình, dự án đầu tư công bao gồm cả các dự án quan trọng quốc gia do Quốc hội quyết định chủ trương đầu tư và các dự án khác do Hội đồng nhân dân và Chủ tịch Ủy ban nhân dân các cấp quyết định đầu tư. Trong những năm qua, các cơ quan, đơn vị làm công tác thanh tra đã có nhiều nỗ lực, cố gắng trong công tác phòng ngừa, phát hiện, chấn chỉnh và xử lý các hành vi vi phạm trong quản lý các dự án đầu tư công để từng bước xây dựng, hiện đại hóa cơ sở hạ tầng vật chất kỹ thuật. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện vẫn còn nhiều khó khăn, vướng mắc, đòi hỏi sự nỗ lực cao độ không chỉ của các cơ quan, đơn vị thanh tra thuộc hệ thống chính trị Thành phố mà còn cả các cơ quan, đơn vị của cả hệ thống chính trị từ Trung ương đến cơ sở để nâng cao hiệu quả công tác thanh tra các dự án đầu tư công nhằm thực hiện tốt các nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội trên địa bàn. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Nhà Xuất bản Chính trị Quốc gia - Sự thật (2011), Hồ Chí Minh toàn tập, tập 12, trang 503, 504: vn/Uploads/2018/6/2/14/HO%20CHI%20 MINH%20T OAN%20TAP%20-%20 TAP%2012.pdf; 2. Ủy ban nhân dân Tp. Hồ Chí Minh, Báo cáo kết quả công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo quý IV và năm 2015, 2016, 2017, 2018; 3. Ủy ban nhân dân Tp. Hồ Chí Minh (2019), Báo cáo kết quả công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo quý II và 6 tháng đầu năm 2019. Ngày nhận bài: 13/07/2019 Ngày duyệt đăng: 30/07/2019
File đính kèm:
- nang_cao_hieu_qua_cong_tac_thanh_tra_cac_du_an_dau_tu_cong_t.pdf