Một số kết quả bước đầu áp dụng công nghệ khai thác cơ giới hóa đồng bộ hạng nhẹ, khấu hết chiều dày vỉa tại Công ty than Hạ Long

thác lò chợ; (6) Quy trình khấu chuẩn bị 
tạo diện và thu hồi đồng bộ thiết bị cơ giới hóa khi 
kết thúc diện khai thác; (7) Trách nhiệm cá nhân 
và biện pháp kỹ thuật an toàn trong quá trình vận 
hành khai thác lò chợ.
Công tác hướng dẫn thực hành trên mặt bằng 
được tiến hành sau đó theo tiến độ thiết bị được 
đơn vị cung ứng vận chuyển về mặt bằng và kho 
mỏ. Khi các thiết bị được lắp đặt và kết nối hoàn 
Bảng 4. Tổng hợp các chỉ tiêu kinh tế kỹ thuật của lò chợ theo thiết kế
TT Tên chỉ tiêu Đơn vị Giá trị
1 Chiều cao khấu gương trung bình m 2,4
2 Góc dốc lò chợ độ 10
3 Trọng lượng thể tích trung bình của than nguyên khai T/m³ 1,6
4 Chiều dài lò chợ trung bình m 120
5 Chiều rộng luồng khấu m 0,63
6 Hệ số khai thác - 0,95
7 Sản lượng than khấu gương một luồng T 276
8 Số luồng khấu gương 1 chu kỳ luồng 2
9 Hệ số hoàn thành một chu kỳ - 0,75
10 Sản lượng than khai thác một chu kỳ T 414
11 Số ca hoàn thành một chu kỳ ca 1
12 Số ca làm việc một ngày đêm ca 3
13 Sản lượng khai thác lò chợ ngày đêm T 1.240
14 Sản lượng khai thác một tháng T 31.000
15 Công suất lò chợ T/năm 300.000
16 Số công nhân lò chợ một ngày đêm Người 84
17 Năng suất lao động trực tiếp T/công 14,7
18 Chi phí dầu nhũ hoá cho 1000 T than khai thác kg 13,9
19 Chi phí nước sạch cho 1000T than m³ 36,5
20 Chi phí răng khấu cho 1000T than Cái 8
21 Chi phí mét lò chuẩn bị cho 1000 T than m 8,1
22 Tổn thất than % 20,0
 KHCNM SỐ 1/2021 * CÔNG NGHỆ KHAI THÁC HẦM LÒ
 THÔNG TIN KHOA HỌC CÔNG NGHỆ MỎ
13
Bảng 5. Thống kế số lượng và tốc độ lắp đặt giàn chống cơ giới hóa
TT Thời gian lắp đặt giàn
Số lượng giàn chống lắp đặt Trung bình 
(giàn/ng.đ)Trong ngày (giàn/ng.đ) Trong ca (giàn/ca)
1 Ngày 16/7/2020 1 0,3
5,0
2 Ngày 17/7/2020 3 1
3 Ngày 18/7/2020 4 1,3
4 Ngày 19/7/2020 3 1
5 Ngày 20/7/2020 6 2
6 Ngày 21/7/2020 6 2
7 Ngày 22/7/2020 8 2,7
8 Ngày 23/7/2020 7 2,3
9 Ngày 24/7/2020 6 2
10 Ngày 25/7/2020 6 2
11 Ngày 26/7/2020 2 0,7
12 Ngày 27/7/2020 6 2
13 Ngày 28/7/2020 6 2
14 Ngày 29/7/2020 8 2,7
15 Ngày 30/7/2020 5 2,5
Tổng cộng 74
Hình 3. Một số hình ảnh trong quá trình lắp đặt thiết bị 
Hình 4. Một số hình ảnh thực tế vận hành khai thác lò chợ cơ giới hóa hạng nhẹ
14 KHCNM SỐ 1/2021 * CÔNG NGHỆ KHAI THÁC HẦM LÒ
THÔNG TIN KHOA HỌC CÔNG NGHỆ MỎ
thiện với nhau trên mặt bằng, trong hai ngày 
20/06 ÷ 21/06/2020, cán bộ của Viện KHCN Mỏ 
đã hướng dẫn vận hành thiết bị, công nghệ với 
các thiết bị được lắp đặt trên mặt bằng sân công 
nghiệp mỏ. Sau khi công tác đào tạo lý thuyết và 
thực hành kết thúc, Viện KHCN Mỏ đã cấp chứng 
chỉ cho 180 cán bộ, công nhân của Công ty tham 
gia vận hành công nghệ.
- Công tác vận chuyển, lắp đặt thiết bị cho lò 
chợ cơ giới hóa
Các thiết bị lò chợ cơ giới hóa được vận chuyển 
từ mặt bằng sân công nghiệp mức +35 đến tập kết 
tại cửa giếng phụ trục tải mức +32/-225 bằng ôtô 
kết hợp với cần cẩu. Sau đó, sử dụng tời trục kết 
hợp với tích chuyên dụng để vận chuyển thiết bị 
theo giếng phụ mức +32/-225 xuống sân ga mức 
-225. Từ sân ga qua lò xuyên vỉa vận tải cánh Nam 
mức -225 đến đầu lò ngầm thông gió - vận tải mức 
-225/-295 sử dụng tàu điện để vận chuyển thiết bị. 
Từ lò ngầm thông gió - vận tải mức -225/-295 đến 
lò dọc vỉa thông gió -295 sử dụng tời trục JSDB-19 
để kéo, thả thiết bị. Từ lò dọc vỉa thông gió mức 
-295 vào các vị trí lắp đặt trong thượng khởi điểm 
sử dụng 02 tời trục JSDB-13 đặt ở chân và đầu lò 
thượng khởi điểm để vận chuyển thiết bị.
Sau khi các thiết bị được kiểm tra, kiểm định 
đảm bảo yêu cầu và cho phép đưa vào lắp đặt 
trong lò, công tác lắp đặt giàn chống, máng cào 
và đồng bộ thiết bị đi kèm được thực hiện từ ngày 
16/07/2020 đến hết ngày 30/07/2020. Tổng hợp số 
lượng giàn chống được lắp đặt trong lò theo ngày 
xem bảng 5. Công tác lắp đặt máy khấu được thực 
hiện từ ngày 09/8/2020 đến ngày 11/8/2020 (do 
máy khấu về muộn hơn so với dự kiến). Trong các 
ngày từ 12 ÷ 16/8/2020 thực hiện công tác hiệu 
chỉnh và hoàn thiện toàn bộ hệ thống thiết bị khu 
vực lò chợ CGH, thu hồi cột chống lò thượng khởi 
điểm để chuẩn bị vận hành khai thác lò chợ. Một 
số hình ảnh trong quá trình vận chuyển thiết bị cơ 
giới hóa vào lắp đặt xem hình 3.
- Vận hành khai thác lò chợ
Sau khi được Cục Kỹ thuật An toàn và Môi 
trường Công nghiệp - Bộ Công Thương và Tập 
đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam 
cho phép đưa công nghệ vào hoạt động, Công ty 
than Hạ Long đã tiến hành khai thác lò chợ cơ giới 
hóa hạng nhẹ từ ca 1 ngày 17/8/2020 dưới hướng 
dẫn, hỗ trợ của các chuyên gia Trung Quốc, cán 
bộ kỹ thuật Công ty than Quang Hanh và Viện 
KHCN Mỏ. Công tác khai thác lò chợ gồm các 
công việc chính như: khấu gương bằng máy khấu, 
di chuyển giàn chống, di chuyển máng cào, củng 
cố khu vực ngã ba đầu và chân chợ, cắt cầu máng 
cào tại lò song song chân, bảo dưỡng đồng bộ 
thiết bị và xử lý một số sự cố phát sinh trong quá 
trình khai thác lò chợ. Một số hình ảnh thực hiện 
quy trình công nghệ khai thác lò chợ cơ giới hóa 
hạng nhẹ thể hiện trong hình 4.
3. Một số kết quả áp dụng công nghệ 
Tính đến hết ngày 30/11/2020, tổng sản lượng 
than khai thác được tại lò chợ I-11-5 là 75.448T. 
Sản lượng ngày thấp nhất đạt 414,1T (ngày 
18/8/2020), ngày cao nhất đạt 1.677,0T (ngày 
17/11/2020), trung bình 909,0T/ngày-đêm; năng 
suất lao động trực tiếp đạt từ 6,6T/công (ngày 
27/11/2020) đến 37,1T/công (ngày 17/10/2020), 
trung bình 27,8 T/công. Kết quả theo dõi cho thấy, 
sản lượng khai thác của lò chợ cơ giới hóa tại Hạ 
Long có xu hướng gia tăng và dần ổn định, duy trì 
từ 1.000 ÷ 1.500T/ngày-đêm, trung bình 1.372 T/
ngày-đêm, tương đương công suất lò chợ khoảng 
428.000T/năm. Tổng hợp sản lượng, năng suất 
lao động của lò chợ xem bảng 6. 
4. Đánh giá kết quả áp dụng công nghệ khai 
thác cơ giới hóa đồng bộ hạng nhẹ
- Về công tác chuẩn bị diện áp dụng, vận 
chuyển, lắp đặt thiết bị lò chợ 
Nhìn chung, công tác chuẩn bị diện sản xuất, 
nhân lực và thiết bị phục vụ lắp đặt, vận hành tổ 
hợp thiết bị cơ giới hóa hạng nhẹ tại Công ty than 
Hạ Long được thực hiện theo đúng kế hoạch. Quá 
trình triển khai cho phép đưa ra một số đánh giá 
như sau: (i) Việc thi công chống giữ các đường 
lò chuẩn bị bằng hình thức chống neo không chỉ 
đảm bảo duy trì tiết diện đường lò ổn định, chi phí 
thời gian và nhân công cho công tác củng cố nhỏ, 
mà còn tạo điều kiện thuận lợi trong quá trình khai 
thác lò chợ. Đặc biệt, lò thượng khởi điểm được 
đào, chống ngay với tiết diện lớn (thay vì đào lò 
dẫn, sau đó xén mở rộng), đã cho phép tiết kiệm 
Bảng 6. Tổng hợp sản lượng, năng suất lao động của lò chợ cơ giới hóa tại Hạ Long
Thời gian 
(tháng)
SL khai 
thác (T)
Nhân công (công) NSLĐ (T/công)
Ghi chú
Trực tiếp Toàn PX Trực tiếp Toàn PX
T8/2020 8.860 507 1.533 17,5 5,8 12/31 ngày
T9/2020 17.727 976 2.701 18,2 6,6 25/30 ngày
T10/2020 28.131 974 2.652 28,9 10,6 25/31 ngày
T11/2020 20.730 817 2.110 25,4 9,8 20/30 ngày
 KHCNM SỐ 1/2021 * CÔNG NGHỆ KHAI THÁC HẦM LÒ
 THÔNG TIN KHOA HỌC CÔNG NGHỆ MỎ
15
thời gian và chi phí đáng kể; (ii) Công tác chuẩn bị 
nhân lực cho lò chợ cơ giới hóa đã được thực hiện 
kỹ lưỡng, bài bản. Cán bộ tham gia vận hành công 
nghệ được các Công ty cử đi học tập kinh nghiệm, 
thực hành công nghệ ở đơn vị bạn trong TKV, 
đã giúp quá trình làm quen với đồng bộ thiết bị, 
thực hiện quy trình công nghệ khai thác ở đơn vị 
mình được rút ngắn, các lò chợ cơ giới hóa hạng 
nhẹ nhanh chóng đi vào sản xuất ổn định, đạt và 
thậm chí vượt công suất thiết kế; (iii) Thiết bị giàn 
chống có trọng lượng nhẹ (8,5 tấn), kích thước 
vận chuyển nhỏ, cho phép vận chuyển qua các 
đường lò có diện tích sử dụng nhỏ nhất đến 8,5m², 
nên công tác vận chuyển, lắp đặt tương đối thuận 
lợi. Nhờ đó, thời gian vận chuyển, lắp đặt đồng bộ 
thiết bị được rút ngắn (18 ngày), tương đương với 
thời gian lắp đặt lò chợ giá khung, giá xích và chỉ 
bằng 2/3 thời gian vận chuyển, lắp đặt các tổ hợp 
cơ giới hóa đã áp dụng trong TKV.
- Về công tác tổ chức sản xuất và điều kiện địa 
chất thực tế
Công tác tổ chức sản xuất, quy trình công nghệ 
khai thác lò chợ đã được thực hiện theo thiết kế 
được duyệt, điều kiện địa chất khu vực lò chợ 
không có nhiều khác biệt so với thời điểm lập thiết 
kế. Tuy nhiện trong quá trình vận hành công nghệ 
đã gặp một số số vấn đề có ảnh hưởng đến các 
chỉ tiêu kinh tế kỹ thuật của lò chợ gồm: (i) Thời 
gian ra than của lò chợ chỉ chiếm 51,3% tổng thời 
gian mỗi ca sản xuất, thời gian thực hiện quy trình 
công nghệ khác và củng cố lò chợ chiếm từ 25,0 
÷ 39,3%, thời gian dừng sản xuất để giao ca, di 
chuyển công nhân hoặc do ách tắc sản chiếm 
từ 25,0 ÷ 29,2%; (ii) Việc xúc dọn than tồn trước 
gương sau khi máy khấu đi qua chi phí nhiều thời 
gian và nhân lực (3 ÷ 4 người, thời gian xúc dọn 
mất khoảng 1 ÷ 2 phút cho mỗi một nhịp cầu máng 
1,5m), làm ảnh hưởng đến tiến độ sang máng, 
giảm năng suất lao động chung của cả ca khai 
thác; (iii) Việc bổ sung công tác trải lưới nóc theo 
tiến độ khấu gương đã hạn chế được than, đá rơi 
từ nóc lò xuống không gian lò chợ, giữ cho nóc 
lò ổn định hơn và thuận lợi cho quá trình hạ giàn 
chống để di chuyển sang luồng mới. Tuy nhiên 
việc bổ sung trải lưới thép đã dẫn đến tăng chi phí 
vật tư và giá thành khai thác của lò chợ.
- Về đồng bộ thiết bị cơ giới hóa hạng nhẹ
Giàn chống trong dây chuyền cơ giới hóa hạng 
nhẹ tại Công ty than Hạ Long được thiết kế, chế 
tạo theo hướng đơn giản hóa các chi tiết nhằm 
mục đích nhẹ hóa, giảm kích thước vận chuyển 
và nâng cao mức độ linh hoạt. Giàn chống có 
trọng lượng (8,4 tấn) và kích thước vận chuyển 
(5,0×1,43×1,4m) nhỏ (vẫn đảm bảo lối đi lại theo 
quy định và che chắn cho các thiết bị trong lò chợ), 
bằng 85,7% trọng lượng giàn chống của Khe 
Chàm (9,8 tấn); bằng 70% trọng lượng giàn chống 
của Quang Hanh và Dương Huy (12,0 tấn), cho 
phép vận chuyển qua các đường lò có tiết diện sử 
dụng nhỏ nhất đến 8,5m² (lò ngầm thông gió mức 
-225/-295), nên khối lượng đường lò cần cải tạo, 
chống xén không nhiều. Mặc dù đã được nhẹ hóa 
nhưng giàn chống vẫn đảm bảo các yêu cầu về 
chống giữ, hoạt động tốt trong điều kiện đá vách, 
trụ, than gương mềm yếu, mức độ hỏng hóc ít v.v 
cụ thể: (i) Giá trị áp lực mỏ tác động lên giàn chống 
tại lò chợ từ 68,8 ÷ 83,9 tấn/giàn (tương đương 
28,7 ÷ 35,0% khả năng chịu tải của giàn chống); 
(ii) Trong thời gian khai thác lò chợ cơ giới hóa 
hạng nhẹ ở Công ty than Hạ Long đã xảy ra sự 
cố tụt nóc, lở gương và lún nền cục bộ, một số vị 
trí trong lò chợ phải khấu gương bằng khoan nổ 
mìn cắt đá vách và trụ vỉa. Tuy nhiên giàn chống 
có trang bị các cơ cấu ứng xử với điều kiện vỉa 3 
mềm nên đã kịp thời khắc phục được các sự cố 
trên, giảm thiểu tối đa các hỏng hóc do nổ mìn 
gây ra. 
Máy khấu trong dây chuyền cơ giới hóa hạng 
nhẹ sử dụng loại máy khấu dẫn động điện có mã 
hiệu MG160-381-WD. Đây là loại máy khấu có 
trọng lượng (26 tấn) và công suất điện nhỏ hơn 
so với các loại máy khấu dẫn động điện hiện đang 
hoạt động tại các mỏ hầm lò vùng Quảng Ninh 
như: Hà Lầm (sử dụng máy khấu MG300/730-
WD1 có trọng lượng 53 tấn); Vàng Danh và Khe 
Chàm (sử dụng máy khấu MG170/410-WD có 
trọng lượng 27 tấn); Dương Huy (máy khấu mã 
hiệu MG300/700-WDK có trọng lượng 42 tấn). 
Nhờ máy khấu được thiết kế nhỏ gọn, nên tương 
đối thuận lợi trong quá trình vận chuyển cũng như 
lắp đặt trong lò. Các sự cố hỏng hóc nhỏ, ảnh 
hưởng không đáng kế đến hoạt động sản xuất của 
lò chợ, cán bộ và công nhân của phân xưởng có 
thể tự sửa chữa được.
Các thiết bị khác phục vụ công tác khai thác 
lò chợ cơ giới hóa hạng nhẹ gồm: máng cào vận 
tải than lò chợ SGZ630/220; trạm bơm dung dịch 
nhũ hóa BRW200/31,5; trạm bơm phun sương 
BPW315/6.3L; v.v. Nhìn chung, các thiết bị trên 
hoạt động tốt, không xảy ra sự cố lớn, các sự cố 
về các thiết bị đều được xử lý ngay trong ca sản 
xuất, nên ảnh hưởng không lớn đến quá trình sản 
của lò chợ CGH hạng nhẹ
- Về một số chỉ tiêu KTKT cơ bản đạt được
Công nghệ đã đạt một số chỉ tiêu kinh tế kỹ 
thuật tốt, công suất và năng suất lao động tương 
đối cao, dần đạt thiết kế. Trong thời gian tới khi 
công nhân đã vận hành thành thục công nghệ, 
các chỉ trên hoàn toàn có khả năng nâng cao hơn 
nữa, cụ thể: Sản lượng khai thác lò chợ đạt cơ 
16 KHCNM SỐ 1/2021 * CÔNG NGHỆ KHAI THÁC HẦM LÒ
THÔNG TIN KHOA HỌC CÔNG NGHỆ MỎ
giới hóa hạng nhẹ tại Công ty than Hạ Long đạt từ 
414,1 ÷ 1.677,0 tấn/ngày-đêm, trung bình 909,0 
tấn/ ngày-đêm, tương ứng với công suất khai thác 
từ 129.200 ÷ 523.230 tấn/năm, trung bình 326.215 
tấn/năm (không tính hệ số chuyển diện của lò chợ 
0,83 như thiết kế), tăng 1,09 lần so với công suất 
thiết kế 300.000 tấn/năm). Năng suất lao động 
trực tiếp đạt từ 6,6 ÷ 37,1 tấn/công, trung bình 
27,8 tấn/công. So với lò chợ cột thủy lực đơn, giá 
thủy lực XDY, giá khung trong cùng điều kiện tại 
Công ty (công suất khai thác từ 80.000 ÷ 150.000 
tấn/năm, nhân lực trực tiếp 120 ÷ 150 người/ngày-
đêm, năng suất lao động trực tiếp 3,3 ÷ 5,5 tấn/
công), sản lượng thực tế của lò chợ cơ giới hóa 
đồng bộ hạng nhẹ cao gấp 2,3 ÷ 4,3 lần, năng suất 
lao động trực tiếp cao gấp từ 3 ÷ 6,0 lần.
5. Kết luận
Công nghệ khai thác cơ giới hóa đồng bộ hạng 
nhẹ, khấu hết chiều dày vỉa được triển khai áp 
dụng tại Công ty than Hạ Long trong thời điểm có 
nhiều khó khăn do ảnh hưởng của dịch bệnh, tiến 
độ cung cấp thiết bị chậm. Tuy nhiên, với sự quyết 
tâm cao của Công ty, các đối tác trong và ngoài 
nước, trong thời gian ngắn, cán bộ, công nhân của 
Công ty đã hoàn thành khối lượng công việc để 
đưa lò chợ cơ giới hóa hạng nhẹ vào hoạt động, 
đảm bảo an toàn. Các chỉ tiêu kinh tế kỹ thuật của 
lò chợ đạt được rất khả quan. Kết quả trên là cơ 
sở để mở rộng áp dụng công nghệ trong các mỏ 
hầm lò khác của Tập đoàn nhằm đẩy mạnh hơn 
nữa công tác cơ giới hóa cũng như thực hiện tốt 
chỉ thị của Tổng giám đốc Tập đoàn giao. 
Tài liệu tham khảo:
[1]. Báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án đổi mới 
công nghệ khai thác cơ giới hóa đồng bộ hạng nhẹ 
- Công ty than Hạ Long - TKV, Viện KHCN Mỏ, Hà 
Nội - 2019.
[2]. Thiết kế bản vẽ thi công Dự án đổi mới 
công nghệ khai thác cơ giới hóa đồng bộ hạng nhẹ 
- Công ty than Hạ Long - TKV, Viện KHCN Mỏ, Hà 
Nội - 2019.
[3]. Các số liệu thống kê trong quá trình triển 
khai áp dụng công nghệ tại Công ty than Hạ Long 
tính đến ngày 30/11/2020.
Some initial application results of light synchro mechanization mining and fully 
seam thickness extraction technology at Vinacomin - Ha Long Coal Company
Dr. Tran Minh Tien, Dr. Le Van Hau - Vinacomin – Instiute of Mining Science and Technology
Abstract:
The light synchro mechanization mining and fully seam thickness extraction technology has been 
applied at Vinacomin - Ha Long Coal Company from August 2020 up to now. The article mentions the 
deployment process and a number of achieved initial results under the technology application.