Hiệu quả của việc đa dạng hóa các hình thức kiểm tra, đánh giá đối với chất lượng dạy và học môn Văn hóa Anh-Mỹ tại Học viện Khoa học Quân sự

am mê, mối quan tâm hay sở thích. Việc 
tổ chức theo cặp nhóm phụ thuộc vào mục đích của 
người kiểm tra, đánh giá ở từng hoạt động cũng như 
mức độ nắm bắt, hiểu của giảng viên về trình độ, sở 
thích, năng lực của học viên. Song dù có lựa chọn tổ 
chức hoạt động cặp, nhóm theo hình thức nào chăng 
nữa thì giảng viên cũng phải đảm bảo học viên được 
đánh giá một cách chính xác nhất và toàn diện nhất. 
– Tăng cường khả năng bao quát lớp, giám sát 
từng cặp, nhóm để đảm bảo tất cả các học viên đều có 
cơ hội được tham gia và đều được đánh giá.
3.3. Hoạt động đóng vai
Trong các giờ học môn văn hóa Anh-Mỹ, học viên 
thường được yêu cầu tham gia các hoạt động đóng vai 
trong các tình huống giả định như: đóng vai cô dâu, 
chú rể trong lễ cưới theo truyền thống, văn hóa Anh; 
đóng vai ứng cử viên tranh luận trên truyền hình trong 
chiến dịch tranh cử tổng thống Mỹ; đóng vai hướng 
dẫn viên du lịch người Việt cho du khách đến từ Anh/
Mỹ tham quan Hà Nội. 
Hoạt động đóng vai giúp giảng viên môn văn hóa 
Anh-Mỹ đánh giá kiến thức nền của học viên về văn 
hóa các quốc gia Anh, Mỹ, Việt Nam cũng như năng 
lực áp dụng kiến thức nền đó trong các tình huống giả 
định rất gần với thực tế cuộc sống.
Để đảm bảo tốt công tác kiểm tra, đánh giá học 
viên thông qua hình thức này yêu cầu giảng viên phải 
đảm bảo tốt các nội dung sau:
– Chuẩn bị kỹ về nội dung các tình huống đóng 
vai, nghiên cứu kỹ về đặc điểm nhân vật trong tình 
huống đóng vai, nắm bắt sâu, rộng kiến thức văn hóa 
20 KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰSố 09 - 9/2017
v PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY
thể hiện qua tình huống, để trên cơ sở đó đánh giá 
chính xác hàm lượng kiến thức của học viên cũng như 
khả năng linh hoạt trong áp dụng kiến thức nền về văn 
hóa của học viên vào các tình huống cụ thể.
– Chuẩn bị và tạo môi trường thuận lợi cho học 
viên thực hiện tình huống đóng vai. Việc tạo ra một 
môi trường cho tình huống giống với thực tế sẽ là động 
lực giúp cho người đóng vai thể hiện mình tốt nhất, 
thật nhất, nhờ đó, giảng viên có thể đánh giá năng lực, 
trình độ của học viên một cách chính xác nhất.
3.4. Thuyết trình
Đối với môn văn hóa Anh-Mỹ, học viên được yêu 
cầu thuyết trình trước lớp về một chủ đề cho sẵn. Hình 
thức này có thể được thực hiện theo cá nhân riêng lẻ 
hoặc theo nhóm. Chủ đề thuyết trình có thể do giảng 
viên gợi ý hoặc do học viên tự chọn theo sở thích của 
mình. Tất cả các chủ đề thuyết trình của học viên đều 
thuộc các lĩnh vực liên quan đến văn hóa các quốc gia 
Anh, Mỹ và Việt Nam. Một số chủ đề thuyết trình như: 
ảnh hưởng của các yếu tố địa lý tới tính cách và lối 
sống người dân Anh; nước Anh thời kỳ Victoria; Mount 
Rushmore và 4 vị tổng thống Hoa Kỳ được coi là “Thánh 
sống”; “Tết” của người Anh, người Mỹ và người Việt....
Thông qua thuyết trình, giảng viên có thể kiểm 
tra, đánh giá thái độ tự giác của học viên đối với môn 
học, khả năng tự nghiên cứu của học viên, cách tư 
duy logic trong trình bày các vấn đề liên quan cùng 
một chủ đề văn hóa, năng lực lập luận cũng như khối 
lượng kiến thức văn hóa của học viên về chủ đề thuyết 
trình và khả năng tổng hợp kiến thức, vận dụng kiến 
thức văn hóa để thuyết phụ người nghe.
Giảng viên, với tư cách là người kiểm tra, đánh 
giá đối với hoạt động thuyết trình của học viên cần 
thực hiện tốt những việc sau:
– Đảm bảo rằng học viên nắm rõ chủ đề mà họ 
được giao hoặc lựa chọn.
– Thực hiện tốt vai trò cố vấn, hướng dẫn, hỗ trợ 
học viên trong quá trình họ làm công tác chuẩn bị cho 
nội dung thuyết trình.
– Nắm vững, hiểu sâu, rộng về chủ đề thuyết trình 
của học viên để có thể đánh giá chính xác.
– Có sổ sách ghi chép từng điểm mạnh, điểm yếu 
cụ thể của người thuyết trình, dựa trên các ghi chép 
này để đánh giá cho khách quan và chính xác. 
3.5. Kiểm tra, đánh giá thông qua bài tập trong 
sách bài tập và bài tập dạng tiểu luận
Với hình thức kiểm tra, đánh giá thông qua bài tập 
trong sách bài tập, giảng viên môn văn hóa Anh-Mỹ 
thường tận dụng tối đa vai trò của sách bài tập. Tài 
liệu “Bài tập văn hóa Anh” do tổ bộ môn Đất nước-
Văn học biên soạn, đã được hội đồng khoa học của 
Học viện nghiệm thu năm 2011 và có quyết định đưa 
vào sử dụng năm 2012. Trong quá trình dạy và học 
môn Văn hóa Anh-Mỹ, tài liệu “Bài tập văn hóa Anh” 
thực sự đã phát huy tốt tác dụng trong việc giúp học 
viên hệ thống, củng cố, khắc sâu và mở rộng kiến thức 
văn hóa đã học. Các bài tập về văn hóa Mỹ cũng đã 
được thiết kế dựa trên cơ sở kiến thức môn học và 
đang được từng bước triển khai thông qua các bài tập 
phát tay (handouts) trong từng giờ học. Với hình thức 
kiểm tra, đánh giá thông qua bài tập dạng tiểu luận, 
giảng viên yêu cầu học viên nghiên cứu và trình bày 
thu hoạch về một chủ đề văn hóa dưới dạng so sánh, 
đối chiếu như: quan niệm về may rủi trong văn hóa 
Anh và văn hóa Việt; nét đẹp trong văn hóa ứng xử 
khi đãi khách của người Anh và người Việt; khác biệt 
trong phân chia quyền lực của quốc hội Anh và Mỹ....
Thông qua hình thức kiểm tra, đánh giá này, giảng 
viên có thể đánh giá sự cần cù, say mê trong học tập 
của học viên, khả năng hệ thống kiến thức đã học của 
họ cũng như khả năng vận dụng kiến thức lĩnh hội 
được trong quá trình học, tự học để hoàn thành bài tập. 
Để khách quan và chính xác trong kiểm tra, đánh 
giá khi áp dụng hình thức này, giảng viên phải lưu ý 
các vấn đề sau:
– Các bài tập trong sách bài tập thiết kế phù hợp 
với nội dung từng bài, từng chương, từng phần theo 
nguyên tắc từ dễ đến khó.
– Các lệnh cho mỗi bài tập phải ngắn, gọn, rõ 
ràng, dễ hiểu.
21KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰSố 09 - 9/2017
PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY v
– Bài tập có khả năng phân loại học viên cao.
– Bài tập ngoài việc đảm bảo giúp học viên hệ 
thống, củng cố, khắc sâu kiến thức đã học còn cần 
phải khơi gợi được hứng thú học, sự tò mò, kích thích 
đam mê nghiên cứu của học viên.
– Thực hiện kiểm tra phần bài làm của học viên 
một cách thường xuyên và rộng khắp cả lớp, tránh tập 
trung kiểm tra bài tập của một số học viên nhất định.
3.6. Kiểm tra viết
Hình thức kiểm tra viết đã được áp dụng trong 
nhiều năm nay đối với môn văn hóa Anh-Mỹ. Trong 
suốt quá trình học, học viên tham gia làm 02 bài kiểm 
tra viết: bài kiểm tra trong đánh giá quá trình có thời 
lượng 30 phút, bài kiểm tra học phần có thời lượng 60 
phút. Bài kiểm tra trình thường được tiến hành khi học 
viên hoàn thành 1/2 thời lượng môn học và kiến thức 
kiểm tra trong bài này chỉ tập trung vào phần văn hóa 
Anh, bài kiểm tra học phần được tiến hành sau khi học 
viên đã hoàn thành toàn bộ nội dung môn học và kiến 
thức kiểm tra bao gồm cả văn hóa Anh và văn hóa Mỹ. 
Đề thi học phần được lấy từ ngân hàng đề thi do tổ bộ 
môn thiết kế và ban khảo thí bốc thăm ngẫu nhiên.
Bài kiểm tra hình thức thi viết giúp giảng viên 
đánh giá được kết quả học tập, nghiên cứu của số 
lượng lớn học viên trong cùng một thời gian nhất 
định. Khi làm bài thi viết học viên làm bài độc lập nên 
họ có không gian để suy nghĩ, tái tạo, cũng như trình 
bày các lập luận, suy đoán của mình dựa trên cơ sở 
kiến thức đã lĩnh hội được về văn hóa của cả ba quốc 
gia: Anh, Mỹ và Việt Nam trong suốt quá trình học và 
nghiên cứu môn học.
Mặc dù thi viết là hình thức kiểm tra truyền thống 
song cũng đòi hỏi giảng viên phải hết sức lưu ý những 
điểm sau nhằm đảm bảo tốt hơn cho công tác kiểm 
tra, đánh giá.
– Trước buổi thi, giảng viên nên dành thời gian 
giải đáp tất cả những vướng mắc của học viên về nội 
dung môn học. Ngoài ra, giảng viên cần kết hợp với 
Ban Đào tạo để Ban Đào tạo bố trí phòng thi hợp lý, 
đảm bảo 01 thí sinh/một bàn. Giảng viên cũng cần 
nắm bắt địa điểm phòng thi để thông báo cho học viên 
trước ngày thi.
– Trước khi thi, giám thị coi thi cần quán triệt qui 
chế thi đến từng thí sinh và yêu cầu thí sinh nghiêm túc 
chấp hành qui chế thi. Đặc biệt lưu ý học viên không 
dùng hai loại mực trong cùng một bài thi, không dùng 
bút chì, bút xóa trong bài thi.
– Giám thị coi thi đảm bảo tốt qui chế thi do Học 
viện qui định.
– Khi chấm thi, giảng viên cần bám sát đáp án và 
ba-rem điểm để đánh giá công bằng, chính xác.
– Sau khi thi, giảng viên cần rút kinh nghiệm cho 
học viên về buổi thi cũng như cách làm bài thi, giúp 
học viên xác định tốt hơn về tinh thần, thái độ trong 
thi cử cũng như phương pháp làm bài thi những môn 
thi tiếp theo.
4. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC
Việc đa dạng hóa các hình thức kiểm tra, đánh giá 
kết quả học của học viên môn Văn hóa Anh-Mỹ trong 
năm học 2015-2016 đem lại những hiệu quả không 
thể phủ nhận cho cả giảng viên và học viên. 
4.1. Đối với giảng viên
Việc kết hợp nhiều hình thức kiểm tra, đánh giá 
cho cùng một môn học cho phép giảng viên môn Văn 
hóa Anh-Mỹ đánh giá khả năng, năng lực và kiến 
thức của học viên ở nhiều bình diện khác nhau, từ 
việc nhận biết học viên có thực sự quan tâm đến môn 
học, say mê tìm tòi, nghiên cứu kiến thức môn học 
một cách độc lập, đến việc đánh giá xem học viên có 
tích cực, chủ động trong các hoạt động cặp, nhóm mà 
giảng viên triển khai trên lớp hay không; từ việc kiểm 
tra xem học viên có tự giác làm bài tập trong sách bài 
tập cho đến việc đánh giá kĩ năng thảo luận, lập luận, 
thuyết trình trước lớp của học viên. Như vậy, rõ ràng 
là giảng viên sẽ có cái nhìn vừa bao quát hơn, vừa cụ 
thể hơn về từng điểm mạnh, điểm yếu của học viên, 
có thể kiểm tra học viên ở nhiều góc độ khác nhau, từ 
đó đưa ra những đánh giá, nhận định toàn diện hơn, 
chính xác hơn.
22 KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰSố 09 - 9/2017
v PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY
Để tiến hành kết hợp nhiều hình thức kiểm tra, 
đánh giá, giảng viên bắt buộc phải có những chuẩn bị 
chu đáo cho từng hình thức kiểm tra: từ việc chuẩn bị 
chủ đề, bài tập, tình huống, hướng dẫn cách nghiên 
cứu, thiết kế các dạng bài tập và các hình thức hoạt 
động cho đến nghiên cứu nội dung kiến thức cho từng 
chủ đề, tình huống để tiến hành kiểm tra, đánh giá 
đảm bảo công bằng, chính xác. Nhờ đó, giảng viên bắt 
buộc phải nghiên cứu sâu hơn, rộng hơn về kiến thức 
văn hóa Anh, Mỹ và cả văn hóa Việt Nam. Nói cách 
khác, kiến thức chuyên ngành của giảng viên nhờ đó 
được nâng lên.
Hơn nữa, thông qua hàng loạt các hoạt động tiến 
hành để kiểm tra, đánh giá, giảng viên môn Văn hóa 
Anh-Mỹ có thể tìm ra những tác động tích cực, những 
điểm mạnh cũng như những hạn chế, lỗ hổng trong 
phương pháp giảng dạy của mình một cách nhanh 
chóng để từ đó có những điều chỉnh hợp lý về phương 
pháp truyền đạt phù hợp với từng đối tượng học viên 
nhằm đem lại hiệu quả cao nhất cho từng giờ học.
4.2. Đối với học viên
Phương pháp kiểm tra, đánh giá bằng việc kết hợp 
đa dạng hình thức kiểm tra, đánh giá học viên ở nhiều 
bình diện khác nhau nên đòi hỏi học viên phải luôn 
nỗ lực trong mọi hoạt động học. Ngoài ra, theo khảo 
sát được tiến hành năm 2016 của tổ bộ môn, khi giảng 
viên áp dụng nhiều hình thức kiểm tra, đánh giá, học 
viên cho biết họ thấy mình được đánh giá công bằng 
hơn, từ đó có tâm lý phấn khởi, nỗ lực, tiến bộ hơn 
trong học tập và nghiên cứu.
Bên cạnh đó, việc đa dạng hóa hình thức kiểm 
tra, đánh giá trong môn học văn hóa Anh-Mỹ cũng 
giúp học viên nhìn nhận được cả quá trình học tập 
của mình, nhận định được sự tiến bộ hay giảm sút của 
mình một cách toàn diện, cụ thể. Từ đó, học viên cảm 
thấy lạc quan hơn và có động lực để thể hiện sự cố 
gắng, cũng như khả năng của mình.
Hơn nữa, việc đổi mới phương pháp kiểm tra, 
đánh giá bằng việc kết hợp nhiều hình thức kiểm 
tra, đánh giá của tổ bộ môn Đất nước-Văn học có 
ảnh hưởng tích cực đến tinh thần, thái độ, hứng thú, 
phương pháp và kết quả học tập của học viên. Kết quả 
nghiên cứu khoa học của Tổ bộ môn Đất nước-Văn 
học, Khoa tiếng Anh, Học viện Khoa học Quân sự 
tiến hành năm 2016 cho thấy mức độ hứng thú của 
học viên trong việc đầu tư học môn Văn hóa Anh-Mỹ 
là 96,6%, 86% trong chủ đề tự chọn cho phần thuyết 
trình; và 89% người được khảo sát cho rằng việc hoạt 
động nhóm giúp họ chủ động hơn và tự tin hơn khi 
tham gia các hoạt động khác trong giờ học môn Văn 
hóa Anh-Mỹ. Ngoài ra, ảnh hưởng tích cực của việc 
đổi mới phương pháp kiểm tra, đánh giá của tổ bộ 
môn đối với học viên còn thể hiện qua kết quả học tập 
môn Văn hóa Anh-Mỹ của học viên.
5. KẾT LUẬN
Qua trình bày ở trên, có thể kết luận việc đa dạng 
hóa các hình thức kiểm tra, đánh giá có tác động tích 
cực đến cả giảng viên và học viên môn văn hóa Anh-
Mỹ tại Học viện Khoa học Quân sự ở nhiều góc độ 
khác nhau trên cả hai bình diện giảng viên và học 
viên; góp phần nâng cao chất lượng dạy và học môn 
Văn hóa Anh-Mỹ của Tổ bộ môn Đất nước-Văn học 
tại Học viện Khoa học Quân sự./.
Bảng 4.2. Kết quả học môn Văn hóa Anh-Mỹ tại Học viện Khoa học Quân sự trong 03 năm gần đây
Năm học 
2013-2014
Năm học 
2014-2015
Năm học 
2015-2016
Giỏi 10% 12% 30%
Khá 20% 25% 45%
Trung bình 46% 38% 20%
Yếu 21% 22% 5%
Kém 3% 3% 0%
23KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰSố 09 - 9/2017
PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY v
THE EFFECTS OF DIVERSIFYING ASSESSMENT METHODS ON THE QUALITY 
OF TEACHING AND LEARNING BRITISH-AMERICAN CULTURES 
AT MILITARY SCIENCE ACADEMY
NGUYEN THI BIEN
Abstract: Prior to the academic year of 2015-2016, the major way applied to assessing learners 
of British-American cultures at the Section of Country-Literature of Military Science Academy 
used to be final written test. However, during the academic year of 2016-2017, the Section of 
Country-Literature did an experiment on diversifying assessment methods. The findings of the 
experimental study reveal that thanks to diversifying assessment methods of this subject, learners’ 
motivations, attitudes and academic attainments have been improved significantly. Moreover, 
lecturers’ responsibility and professional ethics have also been raised. Hence, this article portrays 
the effects of diversifying assessment methods on the quality of teaching and learning British-
American cultures of groups 25A, 13AD1, 13AD2 and 13AD3 at Military Science Academy.
Keywords: diversifing, assessment, testing, teaching and learning activities, motivations.
Received: 06/5/2017; Revised: 15/8/2017; Accepted for publication: 30/8/2017
Tài liệu tham khảo:
1. Allwright, D. & Bailey, K. (1991), Focus on the 
Language Classroom: An Introduction to Classroom 
Research or Language Teachers. NewYork:Cambridge 
University Press. 
2. Bridley, G. (1998), Outcomes- Based Assessment 
in Second Language Learning Programs. In G. Brindley 
(ed.) Language Assessment in Action. Sydney:New 
south Wales Adult Migrant Education Service.
3. Brown, J. B. (1997), Textbook Evaluation 
Form. The Language Teacher21 (10), pp.15-21. 
4. Carter, R. and Nunan, D. (2001), The Cambridge 
Guide to Teaching English to Speakers of Other 
Languages. Cambridge: Cambridge University Press. 
5. Nguyễn Thị Tư (2016), “Những vấn đề cơ bản về 
kiểm tra đánh giá”, Chuyên đề bồi dưỡng thường xuyên, 
ngày truy cập: 19/4/2017, .