Giáo trình Lập trình nâng cao

 l i 
 too large này, hãy c t các ñon và ñư a vào m t hay nhi u th  t c h ơn. 
 126 Files must be var Ki u file không th  ñư a làm tham tr  trong ch ươ ng trình con, ki u 
 parameters File ch  có th  là tham bi n ngh ĩa là ph i khai báo v i t  khoá 
 Var . 
 127 Too many Không ñ ch  ñ khai báo ký hi u ñiu ki n thêm n a. C  g ng 
 conditional b ñi vài ký hi u ho c rút ng n vài tên t ưng tr ưng. 
 symbols 
 129 ENDIF directive Li khi biên d ch các c u trúc có ñiu ki n. S  l ưng c a các t  
 missing khoá m  {$Ifxxx} và các t  khoá ñóng {$ENDIF}trong file 
 ngu n ph i b ng nhau. 
 130 Error in initial Các ký hi u ñiu ki n ban ñu ch  ñnh trong 
 conditional Option/Compiler/Condition Defines (trong môi tr ưng khép kín 
 defines IDE ) ho c trong d ch h ưng biên d ch /D (v i trình biên d ch 
 dòng) không h p l . 
 131 Header does not Các khai báo  ph n ñu (ch ươ ng trình) không phù h p v i khai 
 match previous báo th  t c ho c hàm ch  ra trong ph n interface ho c trong 
 definition ph n khai báo forward 
 133 Cannot evaluate Không th  ưc l ưng ( ñnh giá) bi u th c. Có th  ñây là m t 
 this expression phép tính không h p l . Ví d  b n ñang c  g ng d ùng hàm Sin 
 trong khai báo const. 
 134 Expression Bi u th c k t thúc không h p l . Ví d  cu i bi u th c ph i l à 
 incorrectly toán h ng ch  không ph i là toán t . 
 terminated 
 137 Structured Cu trúc bi n không cho phép th c hi n các thao tác mà ch ươ ng 
 variables are not trình ñòi h i. Ví d , b n ñang c  g ng làm phép nhân 2 b n ghi. 
 allowed here 
Trưng ði hc Nông nghip 1 - Giáo trình Lp trình nâng cao ..............................................................- 199 
 138 Cannot evaluate Th ư vi n TURBO.TPL ph i bao g m System Unit ñ ch ươ ng 
 without system trình g  r i có th  tính toán các bi u th c. 
 unit 
 140 Invalid floating – Mt thao tác trên hai gía tr  th c ñã t o nên s  tràn ho c m t 
 point operation phép chia cho s  0. 
 141 Cannot compile Chươ ng trình dùng overlays ph i ghi k t qu  d ch trên ñĩa ch  
 overlays to không th  g i vào b  nh  
 memory 
 142 Pointer or Hàm chu n Assigned yêu c u ñi s  là m t bi n con tr  ho c 
 procedural ki u th  t c. 
 variable expected 
 143 Invalid Li dùng tên m t th  t c trong m t bi u th c tính toán. 
 procedure or ( N u b n ñang chu n b  gán m t th  t c ho c hàm cho m t bi n 
 function th  t c, nó ph i ñưc d ch trong tr ng thái {$F+}và không th  
 reference khai báo v i inline hay interrupt.) 
 144 Cannot overlay Bn ñang c  g ng overlay m t unit mà nó không ñư c d ch v i 
 this unit tr ng thái {$0+}. 
 146 File access denied Không th  m  file hay t o ra file m i. L i th ưng x y ra khi tr ình 
 biên d ch ñang c  g ng vi t vào m t file ch  ñc (Read only file). 
 147 Object type Bi n (tên) không th  hi n m t ki u object. 
 expected 
 148 Local object Ki u object ch  có th  ñnh ngh ĩa  t m xa nh t c a m t ch ươ ng 
 types are not trình hay unit. ðnh ngh ĩa ki u object trong th  t c hay h àm là 
 allowed không ñưc phép. 
 149 VIRTUAL T dành riêng virtual b  thi u. 
 expected 
 150 Method identifier Bi n (tên) không th  hi n m t hành vi. 
 expected 
 151 Virtual Hành vi constructor ph i là t ĩnh. 
 constructors are 
 allowed 
 152 Constructor Bi n (tên) không th  hi n m t constructor. 
 identifier 
 expected 
 153 Destructor Bi n (tên) không th  hi n m t destructor. 
 identifier 
 expedted 
 154 Fail only allowed Th  t c chu n Fail ch  ñưc dùng bên trong m t constructor. 
 within 
 constructors 
 155 Invalid Mã assembler không ch p nh n liên k t các toán h ng. Các 
 combination of nguyên nhân có th : 
 opcode and * Quá ít hay quá nhi u các toán h ng ñi v i l nh assembler n ày, 
 operands ví d  INC AX, BX hay Mov AX . 
 * S  l ưng các toán h ng là phù h p, nh ưng ki u ho c th  t  
 không phù h p v i mã; ví d  DEC1, MOV AX, CL ho c MOV 
 1, AX . 
Trưng ði hc Nông nghip 1 - Giáo trình Lp trình nâng cao ..............................................................- 200 
 161 Code generation Ph n l nh phía tr ưc ch a m t l nh LOOPNE, LOOPE, LOOP, 
 error ho c JCXZ song các l nh nh y này không th  v i t i nhãn ñích. 
 162 ASM expected Bn ñang c  g ng biên d ch m t hàm ho c th  t c assembler có 
 sn bên trong và chúng ch a m t câu l nh begin...end thay vì 
 dùng asm...end . 
Trưng ði hc Nông nghip 1 - Giáo trình Lp trình nâng cao ..............................................................- 201 
 2. L i liên quan ñn h  ñiu hành DOS (Dos errors) 
 1 Invalid function 
 number S hi u c a m t hàm (DOS) không t n t i 
 2 Không tìm th y file (có th  là do các th  t c Reset , Append, 
 File Not Found 
 Rename, Rewrite, Erase báo l i khi tên File không h p l  
 ho c tên gán cho bi n file không xác ñnh m t file t n t i.) 
 3 Path not found ðưng d n không tìm th y, l i có th  là do: 
 Các th  t c Reset, Append, Rename, Rewrite, ChDir, Mkdir 
 RmDir ho c Erase g p tên gán cho tên bi n file không h p l  
 ho c ñưng d n t i m t th ư m c con không t n t i. 
 4 Too many open Do các th  t c Reset, Rewrite ho c Append báo l i n u 
 files ch ươ ng trình có quá nhi u file ñưc m . DOS không cho 
 phép m  quá 15 file cho m t ng d ng. N u g p l i này khi 
 m ít h ơn 15 file thì có th  là trong file CONGIG.SYS không 
 ch a khai báo FILES=n ho c giá tr  n qúa nh  hãy t ăng n lên 
 5 File access denied T ch i truy c p fille, l i có th  x y ra khi các th  t c: 
 * làm vi c v i file nh ưng l i b  ch  ñnh t i tên th ư m c 
 * làm vi c v i các file ñ gán thu c tính ch  ñc. 
 * Làm vi c v i các file ch ưa ñưc m  
 6 Invalid file handle Li này ñưc báo l i n u m t th  file không h p l  ñưc 
 chuy n t i m t l i g i h  th ng DOS, nguyên nhân có th  là 
 do file b  l i. 
 12 Invalid file access Th  t c Reset ho c Append g p ph i m t file có ki u ho c 
 code không có ki u mà giá tr  FileMode không h p l . 
 15 Invalid drive Do các th  t c GetDir ho c ChDir báo l i n u mã s   ñĩa 
 number không h p l . 
 16 Cannot remove Không th  chuy n th ư m c ñang làm vi c (b i th  t c 
 current directory RmDir) 
 17 Cannot rename Không ñi ñưc tên vì hai tên không có cùng ñưng d n 
 across drives 
 18 No more files Do bi n DosError trong unit Dos và WinDos báo l i khi m t 
 li g i t i FindFirst ho c FindNext không tìm th y file thích 
 hp v i tên file và t p các thu c tính ch  ra. 
 3. L i vào ra (Input/Output error) 
 Li vào ra th ưng xu t hi n khi biên d ch ch ươ ng trình, n u ñnh h ưng d ch là {$I+} 
(ng m ñnh) thì ch ươ ng trình s  d ng ngay khi g p l i. N u  ñu ch ươ ng trình chúng ta quy 
ñnh {$I-} thì ch ươ ng trình ti p t c thi hành, và l i ñưc thông báo b i hàm IOResult. D ưi 
ñây là nh ng l i hay g p: 
Trưng ði hc Nông nghip 1 - Giáo trình Lp trình nâng cao ..............................................................- 202 
 100 Li ñc d  li u, th ưng là do th  t c Read thông báo khi 
 Disk read error 
 trên mt file có ki u n u b n ñang c  g ng ñc quá v  trí 
 cu i file. 
 101 Disk write error Li khi th c hiên các th  t c Close, Write, Writeln ho c 
 Flush khi ñĩa ñã ñy 
 102 File not assigned File không th  t o ra, l i này xu t hi n khi th c hi n các 
 th  t c Reset, Rewrite, Append, Rename và Erase nh ưng 
 bi n file ch ưa ñưc gán tên qua th  t c Assign. 
 103 File not open File ch ưa ñưc m  khi th c hi n các th  t c Close, Read, 
 Write, Seek, Eof, FilePos, FileSize, Flush, BlockRead 
 ho c BlockWrite . 
 104 File not open for File (v ăn b n) ch ưa ñưc m  ñ ñc khi th c hi n các th  
 input tc Read, Readln, Eof, Eoln, SeekEof ho c SeekEoln . 
 105 File not open for File ch ưa ñưc m  ñ ghi khi th c hi n các th  t c Write 
 output ho c Writeln . 
 106 Invalid numeric Tr  s  ñc t  file v ăn b n không ñúng v i d ng s  h p l  
 format Khi th c hi n các th  t c Read ho c Readln . 
 4. Các l i liên quan ñn ph n c ng 
 Các l i liên quan ñn ph n c ng có th  tham kh o thêm trong các tài li u v  h  ñiu 
hành MS-DOS 
150 Disk is write ðĩa (m m) b  khoá ch ng ghi. Hãy b  các l y ch ng ghi 
 protected trên ñĩa ra. 
151 Unknown Unit Tên ñơ n v  ch ươ ng trình ch ưa ñưc bi t ñn 
152 Drive not ready  ñĩa không s n sàng. Có th  do ch ưa ñư a ñĩa vào, có th  
 mt ngu n ñin nuôi. 
153 Unknown command Không có l nh này. Ch c b  gõ nh m m t vài ký t . 
154 CRC error in data Li vùng d  li u 
155 Bad drive request 
 structure length 
156 Disk seek error Li khi truy nh p ñĩa 
157 Unknown media Ki u thi t b  không rõ 
 type 
158 Sector not found Cung t  không tìm th y. Có l  b  h ng do nhi u nguyên 
 nhân: m c, x ưc ho c b  b i b n... 
159 Printer out of paper Máy in không có gi y 
160 Device write fault Vi c ghi vào thi t b  không th c hi n ñưc 
161 Device read fault Vi c ñc b  l i 
162 Hardware failure Ph n c ng b  h ng 
Trưng ði hc Nông nghip 1 - Giáo trình Lp trình nâng cao ..............................................................- 203 
 5. L i trình biên d ch (run-time error) 
 Khi trình biên d ch g p các l i này ch ươ ng trình s  b  d ng ngay l p t c. 
 200 Division by zero Ch ươ ng trình c  g ng chia m t s  cho 0 trong phép toán 
 mod ho c div . 
 201 Range check error Nu ñnh h ưng biên d ch là {$R+} thì l i s  ñưc thông 
 báo khi m t trong các tình hu ng sau x y ra: 
 * Ch  s  c a m t m ng v ưt ra ngoài ph m vi ñã khai báo 
 * Gán m t giá tr  v ưt ra ngoài ph m vi cho phép c a m t 
 bi n. 
 * Giá tr  gán cho tham s  c a m t hàm hay m t bi n v ưt 
 ra ngoài ph m vi cho phép 
 202 Stack overflow Stack b  tràn. N u ñnh h ưng biên d ch là {$S+} thì l i s  
 error ñưc thông báo khi không có ñ ch  tr ng trên stack ñ 
 b trí b  nh  c c b  c a các ch ươ ng trình con. Có th  thay 
 ñi Stack b ng cách dùng ñnh h ưng biên d ch $M. 
 * L i này c ũng có th  do vòng l p vô t n gây ra, ho c do 
 mt th  t c vi t trong ngôn ng  assembler không duy trì 
 tình tr ng stack. 
 203 Heap overflow error Li này do các th  t c New ho c GetMem báo l i n u 
 không còn ñ ch  tr ng trong heap ñ c p phát m t vùng 
 nh  theo yêu c u. 
 204 Invalid pointer Li này do các th  t c Dispose ho c FreeMem gây ra n u 
 operation nh ư con tr  là Nil ho c tr  t i m t v  trí n m ngoài heap. 
 205 Floating point Phép tính v i d u ch m ñng t o ra k t qu  là m t s  quá 
 overflow ln . 
 207 Invalid floating Mt tham s  th c trong các hàm Trunc ho c Round không 
 point operation th  chuy n ñi thành m t s  nguyên trong ph m vi s  
 nguyên dài LongInt (-2147483648 - 2147483647). 
 * Tham s  c a hàm Sqrt mang giá tr  âm. 
 * Tham s  c a hàm Ln là zero ho c âm. 
 * S  tràn 8087 ñã x y ra. (xem trong ch ươ ng 14. “Using 
 the 80x87” trong cu n Language gude.) 
 208 Overlay manager Trình qu n lý overlay ch ưa ñưc cài ñt. L i có th  là do 
 not installed không g i OverInit ho c l i g i OverInit không ch y. 
 209 Overlay file read Li x y ra khi trình qu n lý overlay c  g ng ñc m t 
 error overlay t  file overlay. 
Trưng ði hc Nông nghip 1 - Giáo trình Lp trình nâng cao ..............................................................- 204 
 Mc l c 
 Li m  ñu 2 
 Ch ươ ng 1: Ch ươ ng trình con - Th  t c và hàm 2 
 1. Khái ni m v  ch ươ ng trình con 4 
 2. Tham s  trong ch ươ ng trình con 5 
 3. Truy n tham s  cho ch ươ ng trình con 8 
 4. Bi n toàn c c và bi n ña ph ươ ng 9 
 5. Cách th c b  trí b  nh  11 
 6. Tính ñ quy c a ch ươ ng trình con 12 
 7. L i g i ch ươ ng trình con 13 
 8. Khai báo tr ưc b ng Forward 16 
 Bài t p ng d ng ch ươ ng 1 19 
 Ch ươ ng 2: Các ki u d  li u có c u trúc 20 
 1. D  li u ki u b n ghi 21 
 2. D  li u ki u t p 37 
 3. D  li u ki u t p h p 58 
 Bài tp ng d ng ch ươ ng 2 67 
 Ch ươ ng 3: ðơ n v  ch ươ ng trình và th ư vi n chu n 69 
 1. Khái ni m ñơ n v  ch ươ ng trình 70 
 2. Th ư vi n chu n 70 
 3. Các Unit khác 71 
 4. Xây d ng các Unit 72 
 5. Tham chi u ñn các Unit 78 
 6. Trình ti n ích Tpumover 81 
 8. M t s  Unit chu n 83 
 Bài t p ng d ng ch ươ ng 3 94 
 Ch ươ ng 4: Con tr  và c u trúc ñng 95 
 1. Khái ni m 96 
 2. Ki u d  li u con tr  - Bi n con tr  96 
 3. Các th  t c và hàm tác ñng trên con tr  92 
 4. Truy nh p d  li u 94 
 5. M ng con tr  và con tr  m ng 96 
 6. C p phát ñng 99 
 7. Danh sách liên k t và hàng ñi 105 
 8. Cây nh  phân 117 
 Bài t p ng d ng ch ươ ng 4 
 Ch ươ ng 5: Gi i thu t ñ quy 126 
 1. Khái ni m ñ quy 126 
 2. Thi t k  gi i thu t ñ quy - Kh  ñ quy 130 
 3. Hi u l c bài toán ñ quy 130 
 Bài t p ng d ng ch ươ ng 5 
Trưng ði hc Nông nghip 1 - Giáo trình Lp trình nâng cao ..............................................................- 205 
 Ch ươ ng 6: ð ho  132 
 1. Khái ni m chung 132 
 2. M t s  th  t c c ơ b n ñ v  hình 134 
 3. Thi t l p m u ñ ho  134 
 4. Vi t ch  trong ch  ñ ñ ho  135 
 5. Các ví d  137 
 6. X  lý nh Bitmap 144 
 7. ð th  hàm s  149 
 Bài t p ng d ng ch ươ ng 6 152 
 Ph  l c 1 
 Bng mã ASCII 161 
 Ph  l c 2 
 Tóm t t các th  t c và hàm c a Turbo Pascal 7.0 166 
 Ph  l c 3 
 ðnh h ưng biên d ch 191 
 Ph  l c 4 
 Thông báo l i 180 
 1. L i biên d ch 180 
 2. L i liên quan ñn h  ñiu hành 188 
 3. L i vào ra 188 
 4. Các l i liên quan ñn ph n c ng 189 
 5. L i trình biên d ch 190 
 Mc l c 205 
 Tài li u tham kh o 207 
Trưng ði hc Nông nghip 1 - Giáo trình Lp trình nâng cao ..............................................................- 206 
 Tài li u tham kh o 
 1. D ươ ng Xuân Thành, Tin h c ñi cươ ng, Nxb Th ng kê 2003 
 2. D ươ ng Xuân Thành, Giáo trình ngôn ng  l p trình Pascal, Nxb Th ng kê 2004 
 3. ð xuân Lôi, C u trúc d  li u và gi i thu t, Nxb Khoa h c và K  thu t - 1998 
 4. Nguy n Tô Thành, L p trình nâng cao trên ngôn ng  Pascal, 
 Nxb ði h c qu c gia 2001 
 5. Larry Nyhoff - Sanford Leeostima, L p trình nâng cao b ng Pascal v i các c u trúc 
d li u, Nxb ðà n ng 1998 
 6. Quách Tu n Ng c, Bài t p ngôn ng  l p trình Pascal, Nxb Th ng kê 2001 
Trưng ði hc Nông nghip 1 - Giáo trình Lp trình nâng cao ..............................................................- 207