Giáo trình Lập trình cơ bản - Nguyễn Thị Thu Hà

o; 
 printf("CHUONG CHINH DOI MOT SO TU CO SO 10 SANG CO SO 16 /n"); 
 printf("So can chuyen:"); 
 scanf("%d",&so); 
 printf("So chuyen:%s",doiCoSo(so)); 
 getch(); 
} 
3. Viết chương trình đọc và 2 số nguyên và in ra kết quả của phép (+), phép trừ (-), phép nhân 
(*), phép chia (/). Nhận xét kết quả chia 2 số nguyên. 
#include 
#include 
int main () 
{ int so1, so2; 
 float thuong; 
 clrscr(); 
printf("\n Nhap vao 2 so nguyen "); 
scanf("%d%d",&so1,&so2); 
printf("\n %d + %d =%d",so1, so2, so1+so2); 
printf("\n %d - %d =%d",so1, so2, so1-so2); 
printf("\n %d * %d =%d",so1, so2, so1*so2); 
 if (so2!=0) 
 { thuong=float(so1)/float(so2); 
 printf("\n %d / %d =%f", so1, so2, thuong); 
 } 
 else printf("Khong chia duoc cho 0"); 
 getch(); 
 return 0; 
} 
 59 
4. Viết chương trình nhập vào bán kính hình cầu, tính và in ra diện tích, thể tích của hình cầu đó. 
Hướng dẫn: S = 4πR2 
 và V = (4/3)πR3. 
#include 
#include 
int main () 
{ int bk; 
 clrscr(); 
printf(" nhap vao ban kinh cua hinh cau: "); 
scanf("%d",&bk); 
printf(" Dien tich cua ban cau la: %.2f\n",4*3.14*bk*bk); 
printf(" The tich cua ban cau la : %.2f\n",(4/3)*3.14*3*bk); 
getch(); 
return 0; 
} 
5. Viết chương trình nhập vào một số a bất kỳ và in ra giá trị bình phương (a2), lập phương (a3) 
của a và giá trị a4. 
#include 
#include 
int main () 
{ int a; 
 clrscr(); 
printf(" nhap vao mot so a bat ki: "); 
scanf("%d",&a); 
printf(" Binh phuong cua so a la %d:\n",a*a); 
printf(" Lap phuong cua so a la :%d\n",a*a*a); 
printf(" Gia tri a^4 la : %d\n",a*a*a*a); 
getch(); 
return 0; 
} 
6. Viết chương trình đọc từ bàn phím 3 số nguyên biểu diễn ngày, tháng, năm và xuất ra màn 
hình dưới dạng "ngay/thang/nam" (chỉ lấy 2 số cuối của năm). 
#include 
#include 
int main () 
{ int ngay,thang,nam; 
 clrscr(); 
printf(" Nhap vao 3 so : ngay, thang, nam"); 
scanf("%d%d%d",&ngay,&thang,&nam); 
if(ngay==0|| ngay>31) printf("nhap sai ngay ! moi kiem tra lai ngay\n"); 
else if (thang==0||thang>12) 
 printf("nhap sai thang ! moi kiem tra lai thang\n"); 
else if (nam==0||nam>100) 
 printf("nhap sai nam ! moi kiem tra lai nam\n"); 
else 
 60 
printf("ban vua nhap ngay,thang,nam:%d:%d:%d",ngay,thang,nam); 
getch(); 
return 0; 
} 
7. Viết chương trình nhập vào số giây từ 0 đến 86399, đổi số giây nhập vào thành dạng 
"gio:phut:giay", mỗi thành phần là một số nguyên có 2 chữ số. 
Ví dụ: 02:11:05 
#include 
#include 
void main() 
{ 
 int giay,phut,gio; 
 printf("Nhap giay: "); 
 scanf("%d",&giay); 
 gio=giay/3600; 
 giay=giay%3600; 
 phut=giay/60; 
 giay=giay%60; 
 printf("\nSau khi chuyen: "); 
 char a[3],b[3],c[3]; 
 if (gio<10) 
 printf("0%d:",gio); 
 else 
 printf("%d:",gio); 
 if (phut<10) 
 printf("0%d:",phut); 
 else 
 printf("%d:",phut); 
 if (gio<10) 
 printf("0%d",giay); 
 else 
 printf("%d",giay); 
 getch(); 
} 
Hàm if: 
1. Viết chương trình nhập vào số nguyên dương, in ra thông báo số chẵn hay lẻ. 
Hướng dẫn: Nhập vào số nguyên dương x. Kiểm tra nếu x chia chẵn cho hai thì x là số chẵn 
(hoặc chia cho 2 dư 0) ngược lại là số lẻ. 
#include 
#include 
int main () 
{ int a; 
 clrscr(); 
printf(" nhap vao mot so a bat ki: "); 
scanf("%d",&a); 
 61 
if(a%2==0) printf("So nhap vao la so chan\n"); 
else printf("So nhap vao la so le\n"); 
getch(); 
return 0; 
} 
2. Viết chương trình nhập vào 4 số nguyên. Tìm và in ra số lớn nhất. Hướng dẫn: Ta có 4 số 
nguyên a, b, c, d. Tìm 2 số nguyên lớn nhất x, y của 2 cặp (a, b) và (c, d). Sau đó so sánh 2 số 
nguyên x, y để tìm ra số nguyên lớn nhất. 
#include 
#include 
main() 
{ 
int a,b,c,d,max1,max2; 
printf("\n nhap so thu nhat="); 
scanf("%d",&a); 
printf("\n nhap so thu hai="); 
scanf("%d",&b); 
printf("\n nhap so thu ba="); 
scanf("%d",&c); 
printf("\n nhap so thu tu="); 
scanf("%d",&d); 
if(a>b) 
 max1=a; 
else 
 max1=b; 
if(c>d) 
 max2=c; 
else 
 max2=d; 
if (max1>max2) 
 printf("so lon nhat trong 4 so la:%d",max1); 
else 
 printf("so lon nhat trong 4 so la:%d",max2); 
getch(); 
} 
3. Viết chương trình giải phương trình bậc 2: ax2 + bx + c = 0, với a, b, c nhập vào từ bàn phím. 
Hướng dẫn: Nhập vào 3 biến a, b, c. 
Tính Delta = b*b - 4*a*c 
Nếu Delta < 0 thì 
 Phương trình vô nghiệm 
Ngược lại 
 Nếu Delta = 0 thì 
 x1 = x2 = - b/(2*a) 
 Ngược lại 
 x1 = (- b - sqrt(Delta))/(2*a) 
 62 
 x2 = (- b + sqrt(Delta))/(2*a) 
 Hết Nếu 
Hết Nếu 
 #include 
#include 
#include 
void main () 
{ 
clrscr(); 
float a,b,c,delta; 
printf("ban hay nhap a,b,c vao "); 
scanf("%f%f%f",&a,&b,&c);// cac he so cua pt bac 2 
if (a!=0) 
 { 
 delta=b*b-4*a*c; 
if (delta>0) 
{ 
printf("phuong trinh co 2 nghiem: "); 
printf("x1=%.2f",(-b-sqrt(delta))/(2*a)); 
printf(" x2=%.2f",(-b+sqrt(delta))/(2*a)); 
} 
else //TH a0 va delta <=0 
{ 
if (delta==0) 
{ 
printf("phuong trinh co nghiem kepn"); 
printf("x=%.2f",-b/(2*a)); 
} 
else 
printf("phuong trinh vo nghiem "); 
} 
} 
else // (If a==0) 
{ 
if (b!=0) // a luc nay =0 
{ 
printf("phuong trinh co 1 nghiemn"); 
printf("x=%.2f",-c/b); 
} 
else // a=0 va b=0 
{ if (c!=0) 
printf("phuong trinh khong xac dinh"); 
else 
printf("phuong trinh vo so nghiem"); 
} 
} 
 63 
getch(); 
 } 
4. Viết chương trình nhập vào giờ phút giây (hh:mm:ss). Cộng thêm số giây nhập vào và in ra 
kết quả dưới dạng hh:mm:ss. 
Hướng dẫn: Nhập vào giờ phút giây vào 3 biến gio, phut, giay và nhập và giây công thêm 
vào biến them: 
Nếu giay + them < 60 thì 
giay = giay + them 
Ngược lại 
 giay = (giay + them) - 60 
 phut = phut + 1 
 Nếu phut >= 60 thì 
 phut = phut - 60 
 gio = gio + 1 
 Hết nếu 
Hết nếu 
#include 
#include 
main() 
{ 
clrscr(); 
int h,m,s,t; 
printf("\nnhap vao gio, phut, giay:"); 
scanf ("%d%d%d",&h,&m,&s); 
printf("\nnhap them giay muon cong vao :"); 
scanf ("%d",&t); 
if (s+t<60) 
s=s+t; 
else 
{ 
s=(s+t)-60; 
m=m+1; 
} 
if (m>=60) 
{ 
m=m-60; 
h=h+1; 
} 
printf("\gio : phut : giay sau khi cong vao la: %d:%d:%d",h,m,s); 
getch(); 
} 
5. Viết chương trình nhập vào 3 số nguyên rồi in ra màn hình theo thứ tự tăng dần. 
#include 
#include 
void sapxep(int &x,int &y) 
 64 
{ 
int t; 
 if (x>y) 
 { 
 t=x; 
 x=y; 
 y=t; 
 } 
} 
main() 
{ 
int a,b,c; 
printf("\n nhap so thu nhat="); 
scanf("%d",&a); 
printf("\n nhap so thu hai="); 
scanf("%d",&b); 
printf("\n nhap so thu ba="); 
scanf("%d",&c); 
sapxep(a,b); 
sapxep(a,c); 
sapxep(b,c); 
printf("Ba so a,b,c da dc sap xep la:%d %d %d",a,b,c); 
getch(); 
} 
Vòng lặp 
1. Viết chương trình tính tổng bậc 3 của N số nguyên đầu tiên. 
#include 
#include 
main() 
{ 
int n,k,s=0; 
printf("Nhap vao so N :"); 
scanf("%d",&n); 
s=0; 
for(k=1;k<=n;k++) 
s=s+(k*k*k); 
printf("Tong bac 3 cac so dau tien cua n: %d.\n",s); 
getch(); 
} 
2. Viết chương trình nhập vào một số nguyên rồi in ra tất cả các ước số của số đó. 
#include 
#include 
void main() 
{ 
clrscr(); 
 65 
int n,i; 
printf("nhap so nguyen n:"); 
scanf("%d",&n); 
printf("cac uoc so cua %d la:",n); 
for(i=1;i<=n;i++) 
if(n%i==0) 
printf("%3d;",i); 
getch(); 
} 
3. Viết chương trình vẽ một tam giác cân bằng các dấu * 
#include 
#include 
void main() 
{ 
clrscr(); 
int n,i,j; 
printf("nhap chieu cao tam giac:"); 
scanf("%d",&n); 
for(i=1;i<=n;i++) 
{ 
for(j=1;j<=n-i;j++) 
printf(" "); 
for(j=1;j<=2*i-1;j++) 
printf("*"); 
printf("\n"); 
} 
getch(); 
} 
4. Viết chương trình tính tổng nghịch đảo của N số nguyên đầu tiên theo công thức 
S = 1 + 1/2 + 1/3 +  + 1/N 
5. Viết chương trình tính tổng bình phương các số lẻ từ 1 đến N. 
#include 
#include 
int n,i,s; 
int main() 
{ 
printf("nhap vao so nguyen n: "); 
scanf("%d",&n); //nhap vao so nguyen n 
 s=0; //khoi tao tong, gan gia tri cua tong ban dau bang 0 
for(int i=1;i<=n;i=i+2) s=s+i*i; //cho i chay tu 1 den n, moi lan tang i 2 don vi, cong tong voi i 
binh phuong 
printf("/n Tong binh phuoc cac so le la:%d",s); 
getch(); 
} 
6. Viết chương trình nhập vào N số nguyên, tìm số lớn nhất, số nhỏ nhất. 
 #include 
 66 
#include 
int max,min,i,n; 
int a[100]; 
void main() 
{ 
printf("nhap vao so phan tu cua mang:"); 
scanf("%d",&n); 
for(int i=0;i<n;i++) 
{ 
printf("nhap phan tu thu:%d ",i); 
scanf("%d",&a[i]); 
} 
max=a[0]; 
min=a[0]; 
for(i=0;i<n;i++) 
{ 
if(max<a[i]) max=a[i]; 
if(min>a[i]) min=a[i]; 
} 
printf("gia tri lon nhat cua mang la: %d\n",max); 
printf("gia tri nho nhat cua mang la: %d\n",min); 
getch(); 
} 
7. Viết chương trình nhập vào N rồi tính giai thừa của N. 
#include 
#include 
void main () 
{ int n,i,gt; 
 clrscr(); 
printf(" nhap vao mot so n bat ki: "); 
scanf("%d",&n); 
gt=1; 
for(i=1;i<=n;i++) 
 gt=gt*i; 
printf(" Giai thua cua so a la %d:\n",gt); 
getch(); 
} 
8. Viết chương trình tìm USCLN, BSCNN của 2 số. 
#include 
#include 
int uscln(int a , int b) 
{ 
if (a < 0) a = -a; 
if (b < 0) b = -b; 
if (a == 0) return b; 
 67 
if (b == 0) return a; 
while (a != b) 
{ 
if (a > b) 
a -= b; 
else 
b-= a; 
} 
return b; 
} 
void main() 
{ 
int a , b; 
printf(" Nhap so a:"); scanf("%d",&a); 
printf(" Nhap so b:"); scanf("%d",&b); 
printf("USCLN = %d\n",uscln(a,b)); 
printf("BSCNN = %d",(a*b)/uscln(a,b)); 
getch(); 
} 
9. Viết chương trình vẽ một tam giác cân rỗng bằng các dấu *. 
#include 
#include 
void main () 
{ 
int n; 
printf ("Nhap chieu cao cua tam giac : "); scanf ("%d" , &n); 
n = 2*n-1; 
for (int i = 1 ; i <= n ; i++) 
{ 
for (int j = 1 ; j <= n ; j++) 
{ 
if ( (i == n || i == j || i+j == n+1) && i >= (n/2)+1) 
printf ("%c" , '*'); 
else 
printf (" "); 
} 
printf ("\n"); 
} 
getch(); 
} 
10. Viết chương trình vẽ hình chữ nhật rỗng bằng các dấu *. 
#include 
#include 
void main () 
{ 
 68 
int n , m; 
printf ("Nhap chieu rong : "); scanf ("%d" , &n); 
printf ("Nhap chieu cao : "); scanf ("%d" , &m); 
for (int i = 1 ; i <= m ; i++) 
{ 
for (int j = 1 ; j <= n ; j++) 
{ 
if (i == 1 || i == m || j == 1 || j == n) 
printf ("%c" , '*'); 
else 
printf (" "); 
} 
printf ("\n"); 
} 
getch(); 
} 
11. Viết chương trình nhập vào một số và kiểm tra xem số đó có phải là số nguyên tố hay 
không? 
#include 
#include 
void main () 
{ 
int n; 
do { 
printf ("Nhap vao so can kiem tra : "); scanf ("%d" , &n); 
} while (n < 2); 
int i = 2; 
while (n%i != 0) 
i++; 
if (n == i) 
printf ("Do la so NGUYEN TO \n"); 
else 
printf ("Khong phai so NGUYEN TO \n"); 
getch(); 
} 
Hàm: 
1. Viết hàm tính n! 
int tong (int n) 
{ 
 int i, s=1; 
 for (i=1;i<=n;i++) 
 s*=i; 
 return s; 
} 
2. Viết hàm tính tổng S = 1+2+.+n. 
int tong (int n) 
 69 
{ 
 int i, s=0; 
 for (i=1;i<=n;i++) 
 s+=i; 
 return s; 
} 
3. Viết hàm kiểm tra số nguyên tố. 
int ktNgto(int n) 
{ 
 int i,demuoc=1,s; 
 for(i=1;i<=n;i++) 
 { 
 if(i%n==0) 
 demuoc++; 
 } 
 if(demuoc==2) 
 s=1; 
 else 
 s=0; 
 return s; 
} 
4. Viết hàm tính số hạng thứ n trong dãy Fibonacci. 
#include 
#include 
int f(int a) // Fibonacci 
{ 
 if(a==1 || a==2) 
 return a; 
 else 
 return (f(a-1)+f(a-2)); 
} 
void main() 
{ 
 int i,n; 
 clrscr(); 
 printf("Nhap vao gia tri cho n : "); 
 scanf("%d",&n); 
 for(i=1;i<=n;i++) 
 printf("%d ",f(i)); 
 getch(); 
} 
5. Viết hàm tìm số lớn nhất trong 2 số. 
int max (int a,int b) 
{ 
 If(a>b) return a; 
 Else return b; 
} 
Mảng và chuỗi: 
1. Viết hàm tìm số lớn nhất, nhỏ nhất trong một mảng n số nguyên. 
 70 
int tmax(int a[],int n) 
{ int i,max; 
max=a[0]; 
for (i=1;i<n;i++) 
if (max<a[i]) 
max=a[i]; 
return max; 
} 
* Hàm tìm số nhỏ nhất 
int tmin(int a[],int n) 
{ int i,min; 
min=a[0]; 
for (i=1;i<n;i++) 
if (min>a[i]) 
min=a[i]; 
return min; 
} 
 2. Viết hàm sắp xếp tăng dần, giảm dần của một dãy số cho trước. 
* Hàm sắp xếp tăng dần 
void sxtd(int a[],int n) 
{ int i,j,tam; 
for (i=0;i<n;i++) 
for (j=i+1;j<n;j++) 
if (a[i]>a[j]) 
{tam=a[i]; 
a[i]=a[j]; 
a[j]=tam;} 
} 
* Hàm sắp xếp giảm dần 
void sxgd(int a[],int n) 
{ int i,j,tam; 
for (i=0;i<n;i++) 
for (j=i+1;j<n;j++) 
if (a[i]<a[j]) 
{ tam=a[i]; 
a[i]=a[j]; 
a[j]=tam; } 
} 
3. Viết hàm tách tên và họ lót từ một chuỗi cho trước. 
#include 
#include 
#include 
void tach (char s[],char ten[],char lot[]) 
{ int i,j,n; 
 71 
n=strlen(s); 
for (i=n-1;i>0;i--) 
if (s[i]==' ') 
break; 
for (j=0;j<i;j++) 
lot[j]=s[j]; 
lot[i]='\0'; 
for (j=i+1;j<n;j++) 
ten[j-i-1]=s[j]; 
ten[n-i-1]='\0'; 
} 
void main(void) 
{ char s[30],ten[20],lot[20]; 
printf(" nhap ho va ten \n"); 
gets(s); 
tach(s,ten,lot); 
printf (" \n ho va chu lot: \n"); 
puts(lot); 
printf(" ten: \n"); 
puts(ten); 
getch(); 
} 
4. Viết hàm cắt bỏ khoảng trắng thừa ở giữa, hai đầu. 
#include 
#include 
#include 
void catbo( char s[]) 
{ int n,i,j=0; 
char t[30]; 
n=strlen(s); 
for (i=0;i<n;i++) 
if (s[i]!=' ') 
t[i-j]=s[i]; 
else j++; 
t[n-j]='\0'; 
strcpy(s,t); 
} 
void main(void) 
{ char s[30]; 
printf(" nhap chuoi: \n"); 
gets(s); 
catbo(s); 
puts(s); 
 72 
getch(); 
} 
5. Viết hàm chuyển đổi 1 chuỗi sang chữ thường và 1 hàm chuyển đổi sang chữ HOA. 
6. Viết hàm chuyển đổi 1 chuỗi sang dạng Title Case (kí tự đầu của mỗi từ là chữ HOA, 
Code giải bài 5 và bài 6: 
#include 
#include 
#include 
#include 
void t_hoa(char s[]) 
{ int i,n; 
n=strlen(s); 
for (i=0;i<n;i++) 
s[i]=toupper(s[i]); 
} 
void t_thuong(char s[]) 
{ int i,n; 
n=strlen(s); 
for (i=0;i<n;i++) 
s[i]=tolower(s[i]); 
} 
void hoadd(char s[]) 
{ int i,n; 
n=strlen(s); 
s[0]=toupper(s[0]); 
for (i=1;i<n;i++) 
s[i]=tolower(s[i]); 
} 
void main(void) 
{ char s[30]; 
printf(" nhap chuoi: \n"); 
gets(s); 
t_hoa(s); 
printf(" chuoi da doi thanh chu hoa: \n"); 
puts(s); 
t_thuong(s); 
printf(" chuoi doi thanh chu thuong: \n"); 
puts(s); 
hoadd(s); 
printf(" chuoi doi thanh chu hoa dau dong con lai thuong: \n"); 
puts(s); 
getch(); 
} 
 73 
các kí tự còn lại chữ thường) 
7. Viết chương trình nhập vào 1 chuỗi và in ra chuỗi đảo ngược. 
#include 
#include 
#include 
void main(void) 
{ char s[30],t[30]; 
int i,n; 
printf(" nhap chuoi:\n"); 
gets(s); 
n=strlen(s); 
for (i=0;i<n;i++) 
t[i]=s[n-i-1]; 
t[n]='\0'; 
printf("chuoi dao nguoc: \n"); 
puts(t); 
getch(); 
} 
 Ví dụ: Nhập vào chuỗi "Lap trinh C can ban" 
 In ra "nab nac C hnirt paL" 
8. Viết chương trình nhập vào một chuỗi ký tự rồi đếm xem trong chuỗi đó có bao nhiêu 
chữ 'th'. 
#include 
#include 
#include 
void main(void) 
{ char s[30]; 
int n,i,j=0; 
printf(" nhap chuoi \n "); 
gets(s); 
n=strlen(s); 
for (i=0;i<n-1;i++) 
if ((s[i]=='t')&&(s[i+1]=='h')) 
j++; 
printf("so chu 'th' co trong chuoi: %d \n",j); 
getch(); 
}