Giải pháp nâng cao chất lượng giảng dạy các môn Khoa học Mác-Lênin và Tư tưởng Hồ Chí Minh ở trường Đại học Nguyễn Huệ hiện nay

hành động, nâng cao ý thức trách 
nhiệm và thái độ tích cực tham gia vào sự 
nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. 
Tuy nhiên, việc giảng dạy các môn 
khoa học Mác - Lênin và tư tưởng Hồ 
Chí Minh vẫn còn những bất cập, hạn 
chế so với yêu cầu nhiệm vụ giáo dục - 
đào tạo của Nhà trường trong giai đoạn 
mới. Trước hết, cần nhận thấy rằng đội 
ngũ giảng viên giảng dạy các môn học 
này chưa ổn định, đồng đều về số lượng; 
do phải thường xuyên luân chuyển công 
tác, đi học, đi thực tế; số ít giảng viên 
trẻ, thiếu kinh nghiệm thực tiễn... Điều 
đó cũng tác động đến hoạt động giảng 
dạy. Trong giảng dạy tuy đã có nhiều cố 
gắng cập nhật thông tin, vận dụng thực 
tiễn vào bài giảng, song hiệu quả đạt 
được chưa tương xứng với yêu cầu, 
nhiệm vụ giáo dục - đào tạo của Nhà 
trường; vẫn còn tình trạng chất lượng 
một số bài giảng chưa cao; phương pháp, 
cách thức giảng giải còn thiên về lý 
thuyết dẫn đến bài giảng thiếu sức thuyết 
phục và năng lực hướng dẫn hành động 
cho người học. Việc đưa công nghệ 
thông tin vào giảng dạy được xác định là 
phương pháp tích cực, nhưng một số bài 
giảng vận dụng phương pháp này chưa 
thật sự linh hoạt, thiên về hình ảnh hoặc 
nặng về câu chữ... 
Từ thực tiễn đó, để nâng cao chất 
giảng dạy các môn khoa học Mác - 
TẠP CHÍ KHOA HỌC - ĐẠI HỌC ĐỒNG NAI, SỐ 16 - 2020 ISSN 2354-1482 
85 
Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong giai 
đoạn hiện nay cần thiết phải thực hiện 
các giải pháp sau. 
2.2. Giải pháp nâng cao chất 
lượng giảng dạy các môn khoa học 
Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh 
Thứ nhất, xây dựng đội ngũ giảng 
viên tâm huyết với nghề, có kiến thức 
sâu và gắn liền với nghiên cứu khoa học. 
Đây là yêu cầu quan trọng không 
thể thiếu trong công tác giảng dạy nói 
chung và các môn khoa học Mác - 
Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh nói riêng 
ở Nhà trường. Bởi lẽ, các môn học này 
luôn mang tính trừu tượng hóa cao, thực 
tiễn lại sinh động luôn biến đổi. Nếu 
người giảng viên không tâm huyết trong 
giảng dạy, không có một tư duy lý luận 
sắc bén... thì sẽ không lý giải một cách 
tự tin, đầy đủ sâu sắc những vấn đề mới 
đặt ra, khó thuyết phục học viên. Do 
vậy hơn ai hết mỗi giảng viên phải tự 
trang bị cho mình phông kiến thức 
không chỉ rộng về các bộ môn liên 
ngành mà còn phải sâu về kiến thức 
chuyên ngành. Đó là quá trình bám sát 
thực tiễn, khai thác nhiều thông tin ở 
nhiều lĩnh vực, nhiều nguồn tài liệu 
khác nhau, tham gia theo bài, dự giảng, 
chủ động thông qua bài, lĩnh hội, bổ 
sung kiến thức từ đồng chí đồng 
nghiệp... Bên cạnh đó niềm đam mê, 
yêu nghề sẽ hướng người giảng viên 
chịu khó học tập cầu tiến bộ, luôn dành 
tâm sức cho bài giảng. Trước mỗi buổi 
dạy, tiết dạy luôn trăn trở nên sử dụng 
những phương pháp nào cho bài giảng 
và sau đó tự rút kinh nghiệm, nhằm 
không ngừng hoàn thiện nghề nghiệp 
của mình. V.I.Lênin chỉ rõ: “Trong bất 
kỳ một trường học nào, điều quan trọng 
nhất là phương hướng chính trị và tư 
tưởng của các bài giảng. Cái gì quyết 
định phương hướng đó? Hoàn toàn và 
chỉ là thành phần các giảng viên mà 
thôi” [1, tr. 248]. 
Mặt khác để có lượng kiến thức sâu 
đòi hỏi phải gắn liền với nghiên cứu 
khoa học. Nghiên cứu khoa học là động 
lực thúc đẩy say mê nghề nghiệp, giúp 
cho giảng viên làm chủ được tri thức 
trên cơ sở độc lập suy nghĩ, sáng tạo, 
biết vận dụng tri thức vào bài giảng 
cũng như thực tiễn cuộc sống. Mỗi bài 
viết, mỗi vấn đề nghiên cứu đòi hỏi 
giảng viên phải vạch ra đề cương, đọc 
những tài liệu liên quan Vì thế giảng 
viên có quá trình tích lũy về lượng để 
biến đổi về chất; tri thức ngày càng 
được mở rộng và chuyên sâu. Giúp 
giảng viên thực sự chủ động trước mọi 
vấn đề đặt ra và sẽ không ngừng nâng 
cao chất lượng giảng dạy. 
Thứ hai, cần xác định phương pháp 
giảng dạy đúng đắn trên cơ sở nắm rõ 
đối tượng. 
Xuất phát từ đặc điểm của Nhà 
trường là trung tâm đào tạo những sĩ 
quan tương lai của đất nước, với rất 
nhiều đầu mối lớp và đối tượng khác 
nhau; cũng rất đa dạng về trình độ kiến 
thức, kinh nghiệm tuổi tác, lĩnh vực 
chuyên môn... Bên cạnh đó các môn 
khoa học Mác - Lênin mang tính trừu 
tượng và khái quát cao, luôn gắn liền 
với thực tiễn cuộc sống. Do đó trong 
giảng dạy, đòi hỏi người giảng viên 
phải nắm rõ đối tượng truyền đạt để từ 
TẠP CHÍ KHOA HỌC - ĐẠI HỌC ĐỒNG NAI, SỐ 16 - 2020 ISSN 2354-1482 
86 
đó có sự lựa chọn hình thức, phương 
pháp giảng dạy cho phù hợp. Chất 
lượng, hiệu quả bài giảng lý luận sẽ 
không cao khi giảng viên chỉ sử dụng 
một phương pháp tẻ nhạt, đơn điệu. Vì 
vậy một chủ đề, bài giảng không nên 
chỉ sử dụng một phương pháp mà có thể 
kết hợp lồng ghép một cách khoa học 
nhiều phương pháp khác nhau. Giảng 
dạy các môn khoa học Mác - Lênin 
trong xu thế hiện nay, cần phải đổi mới 
theo hướng kết hợp cả phương pháp 
truyền thống với hiện đại theo hướng 
tích cực lấy người học làm trung tâm. 
Phải làm cho các bài giảng có đầy đủ 
tính lý luận, tính tư tưởng, tính thực tiễn 
và tính sáng tạo, khi đó mới lôi cuốn 
được tính tích cực, hứng thú, say mê 
của người học. Nghĩa là, phải đổi mới 
phương pháp giảng dạy theo hướng dạy 
cách học, dạy phương pháp để định 
hướng, gợi mở lôi cuốn người học vào 
quá trình tự tìm tòi khám phá, chiếm 
lĩnh tri thức khoa học. 
Muốn vậy, phải đổi mới phương 
pháp thuyết trình truyền thống cho phù 
hợp với yêu cầu giảng dạy mới theo 
hướng kết hợp với các phương pháp 
dạy học tích cực như: nêu vấn đề, trao 
đổi, đàm thoại... Kiên quyết khắc phục 
lối dạy “độc thoại”, thông tin một 
chiều, không phát huy được tính tích 
cực, sáng tạo của người học. Tăng 
cường sử dụng các hình thức, phương 
pháp “đối thoại” như: seminar, đặt vấn 
đề, bài tập tình huống... để người học 
được quyền thảo luận, tranh luận, vận 
dụng lý luận giải quyết những vấn đề 
thực tiễn đặt ra dưới sự định hướng, 
kết luận của người dạy. 
Bên cạnh đó cần chú trọng thêm các 
phương pháp trực quan như: tham quan, 
thực hành, thực tế ở các khu di tích lịch 
sử, bảo tàng... nhằm tăng cường sự gắn 
kết lý luận với thực tiễn cách mạng, góp 
phần củng cố thêm niềm tin lý tưởng 
cho người học. 
Với cách đổi mới phương pháp dạy 
học trên cơ sở xác định rõ đối tượng, 
lấy người học làm trung tâm sẽ là điều 
kiện từng bước nâng cao chất lượng dạy 
và học trong tình hình mới. 
Thứ ba, giảng dạy các môn khoa 
học Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí 
Minh nhất thiết phải gắn với thực tiễn, 
vận dụng liên hệ sâu sắc. 
 Bài giảng muốn sinh động giàu sức 
thuyết phục thì phải gắn với thực tiễn và 
phải vận dụng liên hệ sâu sắc để giải 
quyết những vấn đề thực tiễn đặt ra. 
Sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng 
định: “Thống nhất giữa lý luận và thực 
tiễn là một nguyên tắc căn bản của chủ 
nghĩa Mác - Lênin. Thực tiễn không có 
lý luận thì thành thực tiễn mù quáng. Lý 
luận mà không liên hệ với thực tiễn là 
lý luận suông” [2, tr. 496]. 
 Mỗi giảng viên trong công tác 
giảng dạy cần phải nhận thức được rằng 
việc trang bị những kiến thức khoa học 
nếu chỉ biểu đạt một chiều bằng các 
khái niệm, phạm trù, quy luật; các quan 
điểm, tư tưởng... sẽ trở nên khô khan, 
nhàm chán không có khả năng thuyết 
phục học viên, nếu như không đưa thực 
tiễn vào bài giảng và vận dụng liên hệ 
thực tiễn sâu sắc. Thực tiễn ở đây là 
TẠP CHÍ KHOA HỌC - ĐẠI HỌC ĐỒNG NAI, SỐ 16 - 2020 ISSN 2354-1482 
87 
những yếu tố điển hình, nổi bật, các sự 
kiện phải mang tính thời sự, phải có 
thực, không thêm bớt, có ý nghĩa; liên 
hệ với thực tiễn phải sát và phù hợp với 
những vấn đề lý luận mà giảng viên 
muốn chứng minh. Mỗi vấn đề thực tiễn 
đưa ra, giảng viên cần phải phân tích để 
người học thấy được nội dung thực tiễn 
này gắn với lý luận như thế nào, đảm 
bảo sự thống nhất giữa lý luận và thực 
tiễn. Tuy nhiên, thực tiễn sẽ trở nên sáo 
rỗng, thiếu tính thuyết phục nếu như 
người giáo viên giảng dạy các môn 
khoa học Mác - Lênin và tư tưởng Hồ 
Chí Minh không xâm nhập, bám sát 
thực tiễn; đó là thực tiễn quân sự, thực 
tiễn huấn luyện chiến đấu, tăng gia sản 
xuất, công tác, xây dựng ở các đơn vị 
cơ sở... Chính kinh nghiệm thực tiễn kết 
hợp với việc lựa chọn và vận dụng thực 
tiễn sẽ tạo nên tính phong phú trong bài 
giảng. Là cơ sở giúp người học vận 
dụng tốt những kiến thức đã học vào 
giải quyết các vấn đề thực tiễn đặt ra 
cũng như trên mọi phương diện. 
Thứ tư, giảng dạy các môn khoa học 
Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh 
phải đảm bảo tính Đảng, tính khoa học. 
Tính Đảng là một nguyên tắc cơ 
bản trong hoạt động nghiên cứu và 
giảng dạy các môn khoa học Mác - 
Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh đòi hỏi 
người giảng phải tuân theo; đó là vũ khí 
để đấu tranh trên mặt trận chính trị và tư 
tưởng. Nói đến chính trị là nói tới tư 
tưởng, sự lãnh đạo của Đảng, là quan 
điểm, lập trường. Do vậy, đối với giảng 
viên giảng dạy các môn học này cần 
phải đứng trên quan điểm, lập trường 
của giai cấp công nhân để nghiên cứu, 
giảng dạy khoa học; đứng trên lập 
trường khoa học và phương pháp luận 
của chủ nghĩa Mác - Lênin để giải quyết 
vấn đề. 
Tính khoa học là yêu cầu cơ bản 
trong công tác giảng dạy nói chung và 
các môn khoa học Mác - Lênin, tư 
tưởng Hồ Chí Minh nói riêng, đòi hỏi 
người giảng viên phải xuất phát từ hiện 
thực khách quan để xem xét vấn đề một 
cách toàn diện, khách quan; nhận thức 
đúng bản chất sự vật, hiện tượng. 
 Thực tế xã hội hiện nay, có những 
vấn đề lý luận và thực tiễn còn độ 
“vênh” nhất định, tạo nên những khó 
khăn, thách thức trong giảng dạy, đòi 
hỏi trong mỗi bài giảng, người giảng 
viên phải đề cao tính chiến đấu, tính 
Đảng, tính khoa học trong đó. Chỉ có 
đảm bảo tính Đảng, tính khoa học cao 
thì người giảng viên giảng dạy các môn 
khoa học mới trở thành người “truyền 
lửa” cho học viên, truyền thụ tới học 
viên các nội dung kiến thức cụ thể, qua 
đó nâng cao nhận thức chính trị, bồi 
dưỡng lý tưởng cách mạng, phẩm chất, 
nhân cách, đạo đức, lối sống lành 
mạnh... cho mỗi người. Cũng với tính 
Đảng, tính khoa học cao mà thông qua 
mỗi bài giảng, người giảng viên sẽ bảo 
vệ được lẽ phải, bảo vệ tính đúng đắn 
của chủ nghĩa Mác và giá trị vĩnh hằng 
của tư tưởng Hồ Chí Minh; đồng thời 
kiên quyết đấu tranh phê phán, loại bỏ 
những quan điểm phản động xuyên tạc, 
chống đối của các thế lực thù địch trên 
mặt trận tư tưởng. Văn kiện Đại hội XII 
của Đảng tiếp tục khẳng định: “Đổi mới 
TẠP CHÍ KHOA HỌC - ĐẠI HỌC ĐỒNG NAI, SỐ 16 - 2020 ISSN 2354-1482 
88 
công tác tư tưởng, lý luận, nâng cao hơn 
nữa tính chiến đấu, tính thuyết phục, 
hiệu quả của công tác...; đẩy mạnh 
tuyên truyền học tập chủ nghĩa Mác - 
Lênin, tư tưởng Chí Minh, quan điểm, 
đường lối chủ trương của Đảng, pháp 
luật của Nhà nước phù hợp với từng đối 
tượng theo hướng cụ thể, thiết thực, 
hiệu quả” [3, tr. 4]. 
Thứ năm, từng bước áp dụng công 
nghệ thông tin và các phương tiện hiện đại 
vào trong giảng dạy một cách linh hoạt. 
Phương pháp dạy học quan hệ chặt 
chẽ với phương tiện kỹ thuật dạy học, 
luôn tạo ra những khả năng đổi mới 
phương pháp dạy học phù hợp. Đây là 
những yếu tố góp phần nâng cao chất 
lượng bài giảng. Vì vậy để có phương 
pháp giảng dạy tốt thì cần sử dụng linh 
hoạt các phương tiện kỹ thuật bổ trợ. 
Trong dạy học hiện đại, việc áp 
dụng công nghệ thông tin và các phương 
tiện hiện đại trong quá trình giảng dạy là 
xu hướng phổ biến của các nhà trường. 
Bởi lẽ thông qua công nghệ thông tin, 
người giảng dạy lý luận có thể truy cập 
một lượng thông tin khổng lồ vào trong 
bài giảng của mình, không ngừng bồi 
thêm lượng kiến thức giúp cho chất 
lượng giảng dạy được nâng cao. Mặt 
khác áp dụng một cách linh hoạt các 
phương tiện hiện đại vào hỗ trợ như: 
trình chiếu PowerPoint, phim tư liệu, 
video, hình ảnh minh họa... phù hợp với 
nội dung bài giảng, gắn với tình hình 
thực tiễn, giúp người học dễ hiểu, dễ 
nhớ, nắm bắt được những thông tin thiết 
thực, kịp thời, chính xác, tiết kiệm được 
thời gian, giảm cường độ lao động, tạo 
sự hứng thú, say mê trong học tập. Ứng 
dụng linh hoạt phương tiện dạy học hiện 
đại và công nghệ thông tin góp phần cho 
phương pháp dạy học có sự đổi mới theo 
hướng chuyển từ trọng tâm từ truyền đạt 
sang trọng tâm tổ chức, điều khiển. Nhờ 
đó, kích thích mạnh mẽ tính tích cực 
nhận thức của học viên, nâng cao chất 
lượng bài giảng. 
Tuy nhiên, để ứng dụng công nghệ 
thông tin và các phương tiện kỹ thuật 
hiện đại vào bài giảng, cần xuất phát từ 
trang bị hiện có của nhà trường, của 
môn học, ngành học và từng đối tượng 
cụ thể. Trước hết là khả năng khai thác, 
sử dụng có hiệu quả các phương tiện kỹ 
thuật dạy học và công nghệ thông tin, 
tránh hỏng hóc, mất mát, thất thoát. 
3. Kết luận 
Nâng cao chất lượng giảng dạy các 
môn khoa học Mác - Lênin, tư tưởng Hồ 
Chí Minh đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ 
phát triển của Nhà trường, của quân đội 
là nhiệm vụ cơ bản trước mắt và lâu dài 
của trường Đại học Nguyễn Huệ. Với 
nhiều biện pháp đồng bộ, nhất là thường 
xuyên phát huy trách nhiệm, ý thức chủ 
động, tự giác, tích cực của đội ngũ cán 
bộ, giảng viên khoa học Mác - Lênin, tư 
tưởng Hồ Chí Minh. Chất lượng dạy học 
các môn học này sẽ ngày càng đáp ứng 
tốt hơn yêu cầu nhiệm vụ giáo dục - đào 
tạo, góp phần nâng cao chất lượng chính 
trị của người học trong thời kỳ mới. 
TẠP CHÍ KHOA HỌC - ĐẠI HỌC ĐỒNG NAI, SỐ 16 - 2020 ISSN 2354-1482 
89 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
1. V.I.Lênin (1981), Toàn tập, tập 47, Nxb Tiến bộ, Mátxcơva 
2. Hồ Chí Minh (1995), Toàn tập, tập 8, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội 
3. Đảng Cộng sản Việt Nam (2016), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ 
XII, Văn phòng Trung ương Đảng, Hà Nội 
SOLUTIONS TO IMPROVE THE QUALITY OF TEACHING MARXIST-
LENINIST AND HO CHI MINH’S THOUGHT SUBJECTS 
AT NGUYEN HUE UNIVERSITY 
ABSTRACT 
In the system of educational and training programs at Nguyen Hue University, 
Marxist-Leninist and Ho Chi Minh’s thought subjects play a very important role. It 
not only equips learners with the basic knowledge of Marxism-Leninism, Ho Chi 
Minh's thoughts, the guideline and viewpoint of the Vietnamese Communist Party, 
but also contributes to the formation of the world view and scientific methods as well 
as orientations for the Party’s targets, ideals, building trust, raising the sense of 
responsibility of the learners for the purpose of catering the great tasks of the 
country and the practical problems posed. However, there have been still some 
inadequacies and limitations as compared with the objectives and requirements of 
the training, which requires the instructors to synchronously implement more 
enhanced solutions to improve the quality of teaching, meeting the requirements and 
tasks in the new situation. 
Keywords: Marxist - Leninist, Ho Chi Minh’s thought, quality of teaching, 
improvement of teaching quality 
(Received: 29/5/2018, Revised: 17/72018, Accepted for publication: 12/3/2020)