Giá trị khoa học bền vững của Chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và vấn đề bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong giảng dạy lý luận chính trị hiện nay

 triển nhƣ xã hội Việt 
Nam và bối cảnh quốc tế hiện nay. Bên cạnh đó, chúng còn cho rằng cả C. Mác, Ph. Ăngghen, 
V.I. Lênin đều xuất phát từ bối cảnh lịch sử của phƣơng Tây, vì vậy, không thể vận 
dụng học thuyết này để giải quyết các vấn đề của xã hội phƣơng Đông, đặc biệt là của 
Việt Nam. Thực tiễn cho thấy, không phải cứ thời gian càng trôi xa thì học thuyết, tƣ 
tƣởng càng mất đi giá trị. Có những học thuyết, tƣ tƣởng càng qua thời gian lâu dài 
càng khẳng định giá trị của mình. Tri thức khoa học xã hội, khoa học nhân văn mang 
đặc trƣng tích lũy chứ không mang đặc trƣng thay thế nhƣ kỹ thuật, công nghệ, vì thế 
mà có những học thuyết tồn tại hàng nghìn năm qua vẫn còn giá trị. Bối cảnh lịch sử, 
xã hội phƣơng Đông và phƣơng Tây mặc dù khác biệt song không phải là không có 
những điểm chung. Lịch sử nhân loại không phải là những mảng lục địa tách rời, biệt 
lập, bất biến. Trong tính tổng thể, nhân loại và biện chứng, văn minh phƣơng Đông và 
phƣơng Tây là không thể tách rời. Do đó, không thể nói rằng một học thuyết ra đời ở 
nền văn minh này là không thể áp dụng để giải quyết những vấn đề đặt ra ở nền văn 
minh kia và ngƣợc lại. 
 Không chỉ bóp méo bản chất của chủ nghĩa Mác - Lênin, các thế lực thù địch 
còn tập trung tấn công tƣ tƣởng Hồ Chí Minh với nhiều luận điệu khác nhau. Chúng 
tìm mọi cách hạ thấp tƣ tƣởng Hồ Chí Minh, cho rằng Hồ Chí Minh chỉ nhắc lại tƣ 
tƣởng của C. Mác, Ph. Ănghen, V.I. Lênin và các nhà tƣ tƣởng khác chứ không có tƣ 
tƣởng của riêng mình hoặc tƣ tƣởng Hồ Chí Minh không có tính hệ thống, không có lô 
gic nội tại. Không những thế, chúng còn tìm mọi cách xuyên tạc, vu khống tƣ tƣởng Hồ 
Chí Minh, đối lập tƣ tƣởng Hồ Chí Minh với chủ nghĩa Mác - Lênin, cho rằng Hồ Chí 
Minh là ngƣời theo chủ nghĩa dân tộc hoặc chỉ là ngƣời canh tân Nho giáo chứ không 
theo chủ nghĩa cộng sản. Tất cả các luận điệu này dù ẩn giấu dƣới bất kỳ vỏ bọc tinh vi 
nào cũng lộ rõ tính ngụy biện, vu khống, bởi vì tƣ tƣởng Hồ Chí Minh một hệ thống có 
|464 
 “100 năm Chủ tịch Hồ Chí Minh đến với chủ nghĩa Mác - Lênin” (1920 - 2020) 
tính chỉnh thể, khoa học, là sự vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin vào điều kiện 
lịch sử Việt Nam. Hồ Chí Minh đã kết hợp nhuần nhuyễn chủ nghĩa Mác - Lênin với tƣ 
tƣởng truyền thống Việt Nam và các giá trị tinh hoa của nhân loại, đặc biệt là tinh hoa 
tƣ tƣởng phƣơng Đông. Chủ nghĩa Mác - Lênin ở Hồ Chí Minh không phải là những 
luận điểm sáo rỗng, giáo điều mà đã đƣợc chuyển hóa thành hệ thống thế giới quan, 
phƣơng pháp luận, nhân sinh quan khoa học, thực tiễn, trực tiếp chỉ đạo thành công của 
cách mạng Việt Nam. 
 Bên cạnh sự chống phá quyết liệt về mặt lý luận của các thế lực thù địch, sự cần 
thiết phải bảo vệ chủ nghĩa Mác - Lênin, tƣ tƣởng Hồ Chí Minh trong giảng dạy lý luận 
chính trị hiện nay còn bắt nguồn từ chính các vấn đề thực tiễn của công cuộc xây dựng 
và bảo vệ đất nƣớc ta hiện nay. Trƣớc hết, đó chính là các tệ nạn xã hội có nguy cơ 
bùng phát từ những ảnh hƣởng tiêu cực của kinh tế thị trƣờng. Những vấn đề cấp bách 
mà chúng ta đang phải đối mặt hiện nay nhƣ tệ nạn tham những, sự phân hóa giàu 
nghèo, sự suy thoái đạo đức, lối sống của một bộ phận cán bộ, đảng viên đã ảnh hƣởng 
không nhỏ đến niềm tin, đến quan điểm chính trị, đến lập trƣờng tƣ tƣởng của nhiều 
cán bộ và quần chúng nhân dân. Thực tiễn cho thấy kinh tế phát triển, đời sống xã hội 
đƣợc cải thiện, nâng cao thì nhiều vấn đề xã hội phức tạp cũng dần dần nảy sinh đòi hỏi 
phải có những chính sách giải quyết một cách cụ thể, khoa học. Tuy nhiên, hiện nay ở 
nƣớc ta nhiều vấn đề lý luận chƣa theo kịp với thực tiễn. Môi trƣờng xã hội, các quan 
hệ kinh tế thay đổi một cách nhanh chóng nhƣng hệ thống hành chính, luật pháp, giáo 
dục vẫn còn khá trì trệ, nặng nề, không thể giải quyết và đáp ứng đầy đủ các yêu cầu, 
đòi hỏi phát sinh từ thực tiễn. Từ đó, tạo ra rất nhiều kẽ hở dẫn đến các tệ nạn nhƣ tham 
nhũng, bất công, bất bình đẳng, lợi ích nhóm Tất cả những vấn đề này đã ảnh hƣởng, 
tác động một cách tiêu cực vào chất lƣợng giảng dạy, học tập lý luận chính trị nói 
chung và chủ nghĩa Mác - Lênin, tƣ tƣởng Hồ Chí Minh nói riêng. Vì thế, đặt ra yêu 
cầu cấp bách phải đấu tranh bảo vệ chủ nghĩa Mác - Lênin, tƣ tƣởng Hồ Chí Minh cả 
về mặt lý luận và thực tiễn. 
2. Một số vấn đề đặt ra trong đấu tranh bảo vệ chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng 
Hồ Chí Minh, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong giảng dạy lý luận chính 
trị hiện nay 
 Để bảo vệ chủ nghĩa Mác - Lênin, tƣ tƣởng Hồ Chí Minh và nền tảng tƣ tƣởng 
của Đảng ta một cách có hiệu quả trong giảng dạy lý luận chính trị hiện nay, theo 
chúng tôi cần phải có một hệ thống các giải pháp đồng bộ, thiết thực, có tính khả thi 
cao. Những giải pháp này đòi hỏi sự quan tâm của các cấp lãnh đạo, sự nghiên cứu 
công phu, kỹ lƣỡng của các nhà khoa học nói chung và của đội ngũ những ngƣời làm 
 465| 
 Phần IV. Nghiên cứu, dạy học và bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng - Chủ nghĩa Mác - Lênin 
công tác nghiên cứu, giảng dạy lý luận chính trị nói riêng. Trong phạm vi một bài tham 
luận trình bày tại hội thảo, chúng tôi bƣớc đầu đề xuất một số các giải pháp cơ bản 
nhƣ sau: 
 Thứ nhất, cần đào tạo, xây dựng được một đội ngũ cán bộ giảng dạy lý luận 
chính trị có tâm huyết, có chất lượng và bản lĩnh chính trị cao, sẵn sàng tham gia đấu 
tranh bảo vệ chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trên tất cả các lĩnh vực. 
 Vấn đề đấu tranh bảo vệ chủ nghĩa Mác - Lênin, tƣ tƣởng Hồ Chí Minh một cách 
có hiệu quả trong giảng dạy lý luận chính trị hiện nay phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Tuy 
nhiên, yếu tố hàng đầu, quan trọng nhất, theo chúng tôi đó chính là chất lƣợng và bản 
lĩnh của đội ngũ giáo viên giảng dạy lý luận chính trị. Đào tạo, xây dựng đƣợc đội ngũ 
giảng viên có trình độ, có chất lƣợng, có nhận thức sâu sắc, đầy đủ, rõ ràng về vai trò, 
tầm quan trọng, về bản chất cách mạng, tiến bộ, khoa học, đúng đắn của chủ nghĩa Mác 
- Lênin, tƣ tƣởng Hồ Chí Minh, có bản lĩnh chính trị vững vàng thì rõ ràng chúng ta 
không những sẽ nâng cao chất lƣợng giảng dạy lý luận chính trị nói chung mà còn đấu 
tranh bảo vệ chủ nghĩa Mác - Lênin, tƣ tƣởng Hồ Chí Minh một cách có hiệu quả. Hơn 
ai hết, những ngƣời làm công tác giảng dạy lý luận chính trị phải là những ngƣời am 
hiểu một cách sâu sắc bản chất khoa học, cách mạng, tiến bộ, nhân văn của chủ nghĩa 
Mác - Lênin, tƣ tƣởng Hồ Chí Minh. Không những thế, đội ngũ này phải có niềm tin 
vững chắc, sâu sắc vào hệ tƣ tƣởng này. Có tri thức khoa học vững vàng, có niềm tin 
vững chắc, có bản lĩnh chính trị cao, đội ngũ cán bộ giảng dạy lý luận chính trị sẽ là lực 
lƣợng nòng cốt, tiên phong trên mặt trận đấu tranh bảo vệ chủ nghĩa Mác - Lênin, tƣ 
tƣởng Hồ Chí Minh trên mọi góc độ, trên mọi khía cạnh, trên mọi lĩnh vực. 
 Thứ hai, để bảo vệ chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh một cách có 
hiệu quả, đội ngũ giảng viên giảng dạy lý luận chính trị phải có kinh nghiệm và thực 
tiễn hoạt động chính trị. 
 Thực tế cho thấy đội ngũ cán bộ, giáo viên giảng dạy lý luận chính trị hiện nay 
đông đảo về số lƣợng, trẻ về tuổi nghề, tuổi đời, tuy nhiên chất lƣợng không đồng đều. 
Đặc biệt, trong đội ngũ giảng dạy lý luận chính trị có một bộ phận bản lĩnh chính trị 
chƣa cao, chƣa có kinh nghiệm hoạt động chính trị, chƣa kinh qua thực tiễn lãnh đạo và 
quản lý nên rất dễ bị tác động bởi các luận điệu tuyên truyền, vu khống của các thế lực 
thù địch. Từ đó, dẫn đến việc dao động về lập trƣờng, không vững vàng về tƣ tƣởng, 
không kiên định niềm tin vào chủ nghĩa Mác - Lênin, tƣ tƣởng Hồ Chí Minh cũng nhƣ 
con đƣờng đi lên chủ nghĩa xã hội mà Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã lựa chọn. 
|466 
 “100 năm Chủ tịch Hồ Chí Minh đến với chủ nghĩa Mác - Lênin” (1920 - 2020) 
Thực tiễn cũng chứng minh rằng một giảng viên giảng dạy lý luận chính trị non nớt về 
trình độ, yếu kém về lý luận, nghèo nàn về kinh nghiệm thực tiễn thì không thể giảng 
dạy lý luận chính trị với chất lƣợng cao chứ chƣa nói đến việc bảo về chủ nghĩa Mác - 
Lênin, tƣ tƣởng Hồ Chí Minh, đấu tranh với các luận điệu vu khống, xuyên tạc một 
cách có hiệu quả. Một cán bộ giảng dạy lý luận chính trị chỉ có lý thuyết mà không có 
thực tiễn, thuộc lòng giáo án, bài giảng mà không có niềm tin vào hệ thống tƣ tƣởng, lý 
luận mà mình đang rao giảng thì tác hại nhiều hơn là có lợi. 
 Xuất phát từ những phân tích trên đây, chúng tôi cho rằng để xây dựng đƣợc một 
đội ngũ giảng viên giảng dạy lý luận có chất lƣợng tốt chúng ta cần quan tâm đầu tƣ 
nhiều hơn vào công tác đào tạo. Bên cạnh đó, cần chú ý nhiều hơn vào khâu bố trí, sử 
dụng. Những ngƣời làm công tác giảng dạy lý luận chính trị nhất thiết phải có một tuổi 
đời, tuổi nghề nhất định nào đó, có thể là từ 30 tuổi trở lên mới bắt đầu có thể giảng 
dạy. Cán bộ, giảng viên giảng dạy lý luận chính trị cũng nhất thiết phải kinh qua thực 
tiễn quản lý, lãnh đạo ở một số lĩnh vực từ cấp cơ sở. Bản chất của chủ nghĩa Mác - 
Lênin chính là thực tiễn. C. Mác đã từng nói “Các nhà triết học đã chỉ giải thích thế 
giới bằng nhiều cách khác nhau, song vấn đề là cải tạo thế giới”. Lý luận đƣợc hình 
thành từ thực tiễn, lý luận phải thống nhất với thực tiễn, không thể tách rời thực tiễn. 
Do đó, để giảng dạy và bảo vệ có hiệu quả chủ nghĩa Mác - Lênin, tƣ tƣởng Hồ Chí 
Minh, những cán bộ giảng dạy lý luận chính trị nhất thiết phải có thực tiễn hoạt động 
chính trị. Mọi lý thuyết chỉ là màu xám, chỉ có cây đời mãi mãi xanh tƣơi. Đây là điều 
mà trong thời gian tới, các cấp lãnh đạo cần quan tâm cân nhắc. 
 Thứ ba, cần có cơ chế tuyển chọn, sàng lọc, đào thải những cán bộ giảng dạy lý 
luận chính trị thoái hóa, biến chất, không đáp ứng được các yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra 
trong bối cảnh hiện nay. 
 Một trong những nguy cơ đe dọa sự tồn vong của hệ thống chính trị nƣớc ta hiện 
nay đã đƣợc Đảng chỉ rõ đó chính là sự suy thoái, biến chất cả về đạo đức lối sống 
cũng nhƣ lập trƣờng, quan điểm chính trị của một bộ phận cán bộ, đảng viên. Hiện 
tƣợng tự chuyển hóa, tự suy thoái đã đƣợc Tổng Bí thƣ - Chủ tịch nƣớc Nguyễn Phú 
Trọng đề cập, phân tích sâu sắc. Nhiều Nghị quyết của Đảng cũng chỉ rõ nguy cơ này. 
Phải thừa nhận rằng trong số cán bộ, đảng viên thoái hóa, biến chất có một bộ phận là 
những ngƣời đang làm công tác quản lý, lãnh đạo công tác giảng dạy lý luận chính trị 
và trực tiếp giảng dạy lý luận chính trị. Có thể nói, một cán bộ đảng viên thông thƣờng 
thoái hóa biến chất đã gây ra tác hại rất lớn, nhƣng nếu cán bộ giảng dạy lý luận chính 
 467| 
 Phần IV. Nghiên cứu, dạy học và bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng - Chủ nghĩa Mác - Lênin 
trị thoái hóa biến chất chắc chắn tác hại lại càng lớn hơn, nghiêm trọng hơn. Do đó 
thực tiễn hiện nay cần có cơ chế để nghiêm khắc tuyển chọn, sàng lọc và thậm chí đào 
thải những “con sâu làm rầu nồi canh” này. Thực tiễn cho thấy có những giảng viên khi 
lên lớp thì nói rất hay nhƣng ngoài đời lại dao động, mất niềm tin, thậm chí vào hùa với 
các luận điệu vu khống của các thế lực thù địch. Có những giảng viên do non nớt về 
tuổi đời, tuổi nghề, bài giảng không có chất lƣợng, nhƣng cũng có những giảng viên 
trình độ, kiến thức già dặn, có kinh nghiệm nhƣng do mất niềm tin, thoái hóa, biến 
chất, bất mãn nên có những luận điệu khích bác chủ nghĩa Mác - Lênin, tƣ tƣởng Hồ 
Chí Minh một cách ngấm ngầm. Thực tế này đòi hỏi chúng ta phải có cơ chế tuyển 
chọn, sàng lọc một cách kỹ càng hơn, (thậm chí đào thải nếu cần thiết) đối với đội ngũ 
cán bộ giảng dạy lý luận chính trị. Có làm tốt công tác này chúng ta mới có thể bảo vệ 
chủ nghĩa Mác - Lênin, tƣ tƣởng Hồ Chí Minh trong giảng dạy lý luận chính trị một 
cách có hiệu quả. 
 Thứ tư, cần có cơ chế thu hút được những người giỏi, những người có năng lực 
thực sự tham gia giảng dạy lý luận chính trị và bảo vệ chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng 
Hồ Chí Minh. 
 Trong nhiều năm qua, do khó khăn về cơ chế, chính sách đãi ngộ, do khó bố trí 
công ăn việc làm, do tiền lƣơng, thu nhập thấp và do rất nhiều những nguyên nhân 
khác, chúng ta dễ thấy một thực trạng chung đó là ngành sƣ phạm rất khó tuyển đƣợc 
nhân tài. Những học sinh có thành tích, kết quả học tập tốt, đạt giải cao trong các kỳ thi 
học sinh giỏi quốc gia, quốc tế rất ít khi lựa chọn vào ngành sƣ phạm. Bức tranh chung 
của ngành sƣ phạm đã ảm đạm, ngành sƣ phạm chính trị lại càng ảm đạm hơn. Nhiều 
khoa lý luận chính trị ở các trƣờng đại học không tuyển đủ chỉ tiêu, thậm chí không 
tuyển đƣợc sinh viên. Nếu có tuyển thì đầu vào cũng rất thấp, đa số chỉ ngang điểm 
sàn. Với chất lƣợng đầu vào thấp nhƣ thế thì đầu ra không thể cao. Bất kỳ ngành nào, 
lĩnh vực nào cũng vậy, không có nguồn nhân lực có chất lƣợng cao thì không thể đảm 
bảo sự vận hành trơn tru với năng suất, hiệu quả cao. 
 Giảng dạy lý luận chính trị là một lĩnh vực vừa đòi hỏi tính khoa học, hàm lƣợng 
tri thức, trí tuệ kết hợp với bản lĩnh chính trị cao vừa có tính chất đặc thù bởi đây là 
một mặt trận hết sức quyết liệt, mặt trận đấu tranh trên lĩnh vực chính trị, tƣ tƣởng. Do 
đó, những ngƣời làm công tác giảng dạy lý luận chính trị phải là những ngƣời giỏi, 
những ngƣời thực sự có tài năng và đạo đức, tƣ cách trong sáng, nổi bật. Để thu hút 
đƣợc những con ngƣời nhƣ vậy tham gia vào công tác giảng dạy lý luận chính trị, tích 
|468 
 “100 năm Chủ tịch Hồ Chí Minh đến với chủ nghĩa Mác - Lênin” (1920 - 2020) 
cực bảo vệ chủ nghĩa Mác - Lênin, tƣ tƣởng Hồ Chí Minh, chúng ta cần có những cơ 
chế thu hút đặc biệt. Cần có những ƣu tiên, ƣu ái về chế độ, chính sách, cần có những 
đãi ngộ tƣơng xứng về thu nhập, về cơ sở vật chất, về điều kiện, môi trƣờng làm việc. 
Con ngƣời luôn luôn là nhân tố đóng vai trò quyết định trên mọi lĩnh vực. Không có 
những con ngƣời tài năng, tâm huyết, ra sức cống hiến, mọi lý thuyết chỉ là hƣ ảo. 
3. Kết luận 
 Đấu tranh bảo vệ chủ nghĩa Mác - Lênin, tƣ tƣởng Hồ Chí Minh và nền tảng tƣ 
tƣởng của Đảng Cộng sản Việt Nam nói chung, bảo vệ chủ nghĩa Mác - Lênin, tƣ 
tƣởng Hồ Chí Minh trong giảng dạy lý luận chính trị trong bối cảnh hiện nay nói riêng 
là một yêu cầu, nhiệm vụ cấp bách, đòi hỏi sự quan tâm của tất cả các cấp lãnh đạo, của 
tất cả các ngành, các lĩnh vực. Để công tác này tiến hành có hiệu quả, cần có sự quan 
tâm đầu tƣ thời gian, kinh phí, nguồn nhân lực, cần có nhiều hội thảo, nhiều công trình 
nghiên cứu khoa học nghiêm túc, có chất lƣợng, cần có sự tập trung, huy động nguồn 
lực trí tuệ, chất xám của đông đảo các nhà khoa học và quần chúng nhân dân để từ đó 
đề xuất đƣợc các kiến nghị, giải pháp có tính khả thi, hiệu quả. 
 TÀI LIỆU THAM KHẢO 
 1. Nghị quyết số 04-NQ/TW ngày 30/10/2016 của Ban Chấp hành Trung ƣơng 
 khóa XII về “Tăng cƣờng xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự 
 suy thoái về tƣ tƣởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn 
 biến, “tự chuyển hóa” trong nội bộ”. 
 2. C. Mác và Ph. Ăngghen (1995), Toàn tập, tập 3, Nxb Chính trị quốc gia - Sự 
 thật, Hà Nội, tr.20. 
 469|