Đề cương ôn tập cuối học kỳ 2 môn Giáo dục công dân Lớp 12 - Năm học 2020-2021

u nại: Nhằm khôi phục lại quyền và lợi ích hợp pháp của công dân đã bị quyết định hành chính, hành vi hành chính xâm hại.
+ Tố cáo: Phát hiện, ngăn chặn hành vi của cá nhân xâm hại đến quyền và lợi ích của nhà nước, công dân.
3.2. Nội dung
- Người khiếu nại, tố cáo:
+ Người có quyền khiếu nại: Tổ chức, cá nhân.
+ Người có quyền tố cáo: Chỉ có cá nhân.
- Người giải quyết khiếu nại: là cá nhân, tổ chức có thẩm quyền theo luật.
+ Người đứng đầu cơ quan hành chính ra quyết định hành chính hoặc cán bộ cấp dưới có hành vi hành chính. 
+ Người đứng dầu cấp trên trực tiếp của người ra quyết định hành chính bị khiếu nại.
+ Chủ tịch UBND tỉnh, Bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan cấp Bộ, Tổng Thanh tra Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.
- Người giải quyết tố cáo: Là tổ chức, cá nhân có thẩm quyền.
+ Người đứng đầu cơ quan, tổ chức có thẩm quyền quản lý người bị tố cáo.
+ Người đứng đầu cấp trên của cơ quan có người bị tố cáo.
+ Chánh thanh tra các cấp, Tổng thanh tra Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.
+ Hành vi bị tố cáo có dấu hiệu vi phạm hình sự thì cơ quan điều tra, kiểm sát, Tòa án giải quyết.
- Quy trình giải quyết khiếu nại:
Bước 1: Gửi đơn khiếu nại đến cơ quan ra Quyết định hành chính.
Bước 2: Người giải quyết khiếu nại xem xét, giải quyết. Nội dung giải quyết là giữ nguyên, hủy một phần hay hủy toàn bộ quyết định hành chính.
Bước 3: Nếu người đề nghị khiếu nại đồng ý, quyết định có hiệu lực. nếu người khiếu nạo không đồng ý thì có 2 phương án: Gửi đơn khiếu nại lên thủ trưởng cấp trên trực tiếp của cơ quan ra Quyết định hoặc khởi kiện ra Tòa án Hành chính thuộc Tòa án Nhân dân, khi đó được giải quyết theo tòa án.
Bước 4: Giải quyết khiếu nại lần 2. Ra quyết định giữ nguyên hoặc hủy bỏ một phần hoặc toàn bộ quyết định bị khiếu nại, chấm dứt hành vi khiếu nại, bồi thường thiệt hại (nếu có).
Nếu người khiếu nại không đồng ý thì có thể khởi kiện ra tòa án hành chính. Thẩm quyền thuộc tòa án hành chính.
- Quy trình giải quyết tố cáo:
Bước 1: Người tố cáo gửi đơn tố cáo đến cơ quan, cá nhân có thẩm quyền.
Bước 2: Người có thẩm quyền xác minh và ra quyết định về nội dung tố cáo, xác định trách nhiệm của cơ quan có hành vi vi phạm, áp dụng biện pháp xử lý theo thẩm quyền.
Nếu xét thấy hành vi có biểu hiện vi phạm hình sự thì chuyển hồ sơ đến các cơ quan tố tụng theo thẩm quyền.
Bước 3: Người tố cáo nếu xét thấy người giải quyết chưa đúng hoặc quá thời hạn mà tố cáo không được giải quyết thì người tố cáo có quyền tố cáo trên cơ quan cấp trên trực tiếp của người giải quyết tố cáo.
Bước 4: Cơ quan, tổ chức, cá nhân giải quyết lần 2 có trách nhiệm giải quyết trong tời hạn luật định.
4. Trách nhiệm của nhà nước
- Cơ quan lập pháp, hành pháp, tư pháp hoạt động đồng bộ, tạo cơ chế dân chủ rộng rãi để phát huy quyền làm chủ thực sự trên thực tế.
- Xử lý nghiêm hành vi vi phạm.
BÀI 8: PHÁP LUẬT  VỚI SỰ PHÁT TRIỂN CỦA CÔNG DÂN
A.Chuẩn kiến thức
1. Quyền học tập, sáng tạo và phát triển của công dân.
  Quyền học tập của công dân.
Khái niệm:
Mọi công dân đều có quyền học tập từ thấp đến cao, có thể học bất cứ ngành, nghề nào, có thể
học bằng nhiều hình thức và có thể học thường xuyên, học suốt đời.
Nội dung:
+ Công dân có thể học quyền học tập không hạn chế.
+ Công dân có thể học bất cứ nghành, nghề nào.
+ Công dân có quyền học thường xuyên học suốt đời.
+ Công dân bình đẳng về cơ hội học tập. 
1.2. Quyền sáng tạo của công dân.
Khái niệm:
Đó là quyền của mỗi người được tự do nghiên cứu khoa học, tự do tìm tòi, suy nghĩ để đưa ra
các phát minh, sáng chế, sáng kiến, cải tiến kĩ thuật, hợp lí hóa sản xuất; quyền về sáng tác văn
học, nghệ thuật, khám phá khoa học để tạo ra các sản phẩm, công trình khoa học về các lĩnh vực
của đời sống xã hội.
Nội dung: Quyền sang tạo của công dân bao gồm:
Quyền tác giả
Quyền sở hữu công nghiệp.
Quyền hoạt động khoa học,công nghệ.
1.3. Quyền được phát triển của công dân
Quyền được phát triển là quyền của công dân được sống trong mội trường xã hội và tự nhiên có
lợi cho sự tồn tại và phát triển về thể chất, tinh thần, trí tuệ, đạo đức; có mức sống đầy đủ về vật
chất; được học tập, nghỉ ngơi, vui chơi, giải trí, tham gia các hoạt động văn hoá; được cung cấp
thông tin và chăm sóc sức khỏe; được khuyến khích, bồi dưỡng để phát triển tài năng.
2. Ý nghĩa quyền học tập, sáng tạo và phát triển của công dân.
- Thể hiện bản chất tốt đẹp của chế độ xã hội ta.
- Là sở điều kiện cần thiết để con người được phát triển toàn diện, trở thành công dân tốt, đáp
ứng yêu cầu CNH, HĐH đất nước.
3. Trách nhiệm của Nhà nước và công dân trong việc đảm bảo và thực hiện quyền học tập,
sáng tạo và phát triển của công dân.
a. Trách nhiệm của Nhà nước.
- Ban hành chính sách, pháp luật thực hiện đồng bộ các biện pháp cần thiết để các quyền này
thực sống của mỗi người dân.
- Nhà nước thực hiện công bằng xã hội trong giáo dục, tạo điều kiện để ai cũng được học hành.
- Nhà nước khuyến khích, phát huy sự tìm tòi, sáng tạo trong nghiện cứu khoa học.
- Nhà nước bảo đảm những điều kiện để phát hiện và bồi dưỡng nhân tài cho đất nước
b. Trách nhiệm của công dân
- Công dân cần có ý thức học tập tốt để có kiến thức, xác định mục đích học tập là học cho mình,
cho gia đình và đất nước, trở thành người có ích cho cuộc sống.
- Công dân cần có ý chí vương lên, chịu khó tìm tòi và phát huy tính sáng tạo trong học tập,
nghiên cứu khoa học, lao động sản xuất để tạo ra nhiều sản phẩm cho xã hội.
- Mỗi công dân cõ ý thức góp phần vào việc nâng cao dân trí của công dân VN, để VN trở thành
một nước phát triển, văn minh.
ĐỀ MINH HỌA
PHẦN TRẮC NGHIỆM 
Câu 1: Theo quy định của pháp luật, chỗ ở của công dân được Nhà nước và mọi người
	A. tôn trọng.	B. cải tạo.	C. nâng cấp.	D. tu bổ.
Câu 2: Việc kiểm soát thư tín, điện thoại, điện tín của cá nhân được thực hiện trong trường hợp pháp luật quy định và phải có quyết định của chủ thể nào sau đây?
	A. Cơ quan nhà nước có thẩm quyền.	B. Lực lượng bưu chính viễn thông.
	C. Người làm nhiệm vụ chuyển phát.	D. Đội ngũ phóng viên báo chí.
Câu 3: Công dân phát biểu ý kiến tại các cuộc họp về vấn đề dân chủ cơ sở ở địaphương mình là thực hiện quyền nào sau đây?
	A. Tự do ngôn luận.	B. Điều phối báo chí.
	C. Định hướng dư luận.	D. Khiếu nại, tố cáo.
Câu 4:Quyền bầu cử của công dân phải được thực hiện theo nguyên tắc nào sau đây?
	A. Trực tiếp.	B. Gián tiếp.	C. Đại diện.	D. Thỏa hiệp.
Câu 5: Công dân giám sát việc thu chi các loại quỹ của chính quyền xã là thực hiện quyền tham gia quản lý nhà nước và xã hội ở phạm vi nào sau đây?
	A. Cơ sở.	B. Cả nước.	C. Lãnh thổ.	D. Quốc gia.
Câu 6: Công dân đóng góp ý kiến xây dựng các văn bản luật là thực hiện quyền tham gia quản lý nhà nước và xã hội ở phạm vi nào sau đây?
	A. Cả nước.	B. Cơ sở.	C. Địa phương.	D. Vùng, miền.
Câu 7: Công dân được báo cho cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền biết về hành vi vi phạm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân vi phạm pháp luật là thực hiện quyền nào sau đây?
	A. Tố cáo.	B. Khiếu nại.	C. Cưỡng chế.	D. Khiển trách.
Câu 8: Công dân đề nghị cơ quan nhà nước có thẩm quyền xem xét lại quyết định hành chính khi có căn cứ cho rằng quyết định đó trái pháp luật là thực hiện quyền nào sau đây?
	A. Khiếu nại.	B. Tố cáo.	C. Biểu tình.	D. Bãi công.
Câu 9: Nhà nước cho phép công dân được thực hiện quyền tố cáo nhằm mục đích nào sau đây?
	A. Ngăn chặn việc làm trái luật.	B. Khôi phục mọi nguồn thu nhập.
	C.Cô lập đối tượng nhập cảnh	D. Khai thác bí mật đời tư.
Câu 10: Theo quy định của pháp luật, mọi công dân đều được hưởng quyền nào sau đây?
	A. Học từ thấp đến cao.	B. Miễn toàn bộ học phí.
	C. Hưởng mọi sự ưu đãi.	D. Đặc cách trong tuyển sinh.
Câu 11: Một trong những nội dung quyền học tập là mọi công dân đều được thực hiện quyền nào sau đây? 
	A. Học suốt đời.	B. Cấp học bổng.	
	C. Miễn phí đào tạo.	D. Trợ cấp khó khăn.
Câu 12. Một trong những nội dung quyền học tập là mọi công dân đều được hưởng quyền nào sau đây? 
	A. Học không hạn chế.	B. Miễn phí dịch vụ.
	C. Đặc cách xét tuyển.	C. Cộng điểm ưu tiên.
Câu 13. Một trong những nội dung của quyền sáng tạo là mọi công dân đều được thực hiện hành vi nào sau đây?
	A. Nghiên cứu khoa học.	B. Chuyển quyền nhân thân.
	C. Công chứng hồ sơ.	D. Sưu tầm tài liệu.
Câu 14: Một trong những nội dung quyền được phát triển là mọi công dân đều được 	
	A. hưởng mức sống đầy đủ về vật chất.	B. đáp ứng mọi loại nhu cầu.
	C. miễn phí các loại dịch vụ công cộng.	D. ấn định mức thuế thu nhập.
Câu 15. Một trong những nội dung của quyền sáng tạo quy định mọi công dân được thực hiện hành vi nào sau đây? 
	A. Sáng tác văn học.	B. Tham khảo tài liệu.
	C. Tìm kiếm thông tin.	D. Sao chép văn bản.
Câu 16. Một trong những nội dung quyền được phát triển quy định mọi công dân đều được hưởng quyền nào sau đây?
	A. Khuyến khích phát triển tài năng.	B. Miễn phí dịch vụ y tế.
	C. Tiếp nhận trợ cấp vùng miền.	D. Học vượt cấp, vượt lớp.
Câu 17: Theo quy định của pháp luật, công dân được quyền khám xét chỗ ở của người khác khi có căn cứ cho rằng ở đó có chủ thể nào sau đây?
	A. Tội phạm đang lẩn tránh.	B. Đối tượng thi hành công vụ.
	C. Nhân viên điều tra dịch tễ.	D. Lực lượng giải cứu con tin.
Câu 18: Người làm nhiệm vụ chuyển phát vi phạm quyền được pháp luật bảo đảm an toàn và bí mật thư tínkhi tự ý thực hiện hành vi nào sau đây?
	A. Bóc mở thư của người khác.	B. Xác minh địa chỉ khách hàng.
	C. Định vị địa chỉ giao nhận.	D. Công khai giá cước vận chuyển.
Câu 19: Công dân vi phạm quyền tự do ngôn luận khi thực hiện hành vi nào sau đây?
	A. Ngăn cản cử tri tiếp xúc đại biểu.	B. Tích cực đấu tranh phê bình.
	C. Chia sẻ kinh nghiệm phòng dịch.	D. Phát biểu tại cuộc họp. 
Câu 20: Công dân thực hiện quyền khiếu nại trong trường hợp nào sau đây?
	A. Bị thanh toán sai mức lương.	B. Thực hiện giãn cách xã hội.
	C. Bắt gặp hiện tượng bạo hành.	D. Phát hiện hành vi đánh bạc.
Câu 21: Công dân có thể thực hiện quyền tố cáo khi phát hiện hành vi nào sau đây?
	A. Chứng kiến việc đưa nhận hối lộ.	B. Nhận quyết định điều chuyển công tác.
	C. Bị tính sai hóa đơn dịch vụ.	D. Buộc phải nghỉ việc không rõ lí do.
Câu 22:Tại thời điểm bầu cử Hội đồng nhân dân các cấp, công dân vi phạm nguyên tắc bầu cử trực tiếp trong trường hợp nào sau đây?
	A. Bỏ phiếu bầu thay đồng nghiệp.	B. Công khai nội dung phiếu bầu.
	C. Kiểm tra niêm phong hòm phiếu.	D. Tìm hiểu thông tin ứng cử viên.
Câu 23: Nhân dân thực thi hình thức dân chủ gián tiếp ở từng địa phương và trong phạm vi cả nước là nội dung quyền nào sau đây?
	A. Bầu cử và ứng cử.	B. Khiếu nại và tố cáo. 
	C. Đấu tranh và phê bình.	D. Công vụ và kỷ luật.
Câu 24. Quy chế tuyển sinh đại học ở nước ta quy định những học sinh đạt giải trong các kì thi học sinh giỏi quốc gia và quốc tế được ưu tiên tuyển thẳng vào các trường đại học là thể hiện quyền nào dưới đây của công dân?
	A. Quyền được phát triển.	B. Quyền học tập.
	C. Quyền được khuyến khích.	D. Quyền được ưu tiên.
Câu 25: Công dân vi phạm quyền học tập trong trường hợp nào sau đây?
	A. Gian lận trong kiểm tra, đánh giá.	B. Đề xuất miễn, giảm học phí.
	C. Chia sẻ kinh nghiệm cá nhân.	D. Chia sẻ kinh nghiệm cá nhân.	
Câu 26: Công dân vi phạm quyền sáng tạo trong trường hợp nào sau đây?
	A. Sản xuất hàng giả.	B. Cải tiến chất lượng.
	C. Điều chế vacxin phòng bệnh.	D. Tìm ra chất chống ung thư.
Câu 27: Công dân vi phạm quyền sáng tạo trong trường hợp nào sau đây?
	A. Sao chép ý tưởng sáng tạo.	B. Cải tiến quy trình sản xuất.
	C. Sáng tác văn học.	D. Phê bình nghệ thuật.
Câu 28: Công dân vi phạm quyền sáng tạo trong trường hợp nào sau đây?
	A. Mạo danh tác giả.	B. Nghiên cứu khoa học.
	C. Tạo ra vật liệu mới.	D. Hợp lý hóa sản xuất.
II. PHẦN TỰ LUẬN 
Câu 1: (2,0 điểm) 
Em hãy đọc tình huống và trả lời câu hỏi sau đây:
Anh S phát hiện bà B là giám đốc của khách sạn tư nhân sử dụng một số lượng lớn động vật chết do dịch bệnh để chế biến thành thức ăn và phân phối rộng rãi trên thị trường.
a. Trong tình huống trên, để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, anh S có thể sử dụng quyền khiếu nại hay tố cáo? Vì sao anh lại sử dụng quyền đó?
b. Em hãy chỉ ra sự khác nhau về mục đích của khiếu nại và tố cáo?
Câu 2:(1,0 điểm)
Em hãy đọc tình huống và trả lời câu hỏi sau đây:
Sau 10 năm kết hôn, vợ chồng chị Q và anh T đã mua được nhà riêng, đồng thời thành lập một công ty tư nhân. Khi con gái vào học lớp một, chị Q có mong muốn được tham gia khóa đào tạo để nâng cao trình độ chuyên môn nhưng anh T kiên quyết phản đối. 
a. Anh T có quyền ngăn cản việc học của vợ mình là chị Q hay không? Vì sao? 
b. Chị Q cần làm gì để thực hiện quyền học tập của mình?
----------- HẾT ----------
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ĐỀ MINH HỌA
ĐÁP ÁN VÀ HƯỚNG DẪN CHẤM
ĐỀ KIỂM TRA CUỐI HỌC KÌ II - NĂM HỌC 
2020 - 2021
Môn thi: Giáo dục công dân - Lớp 12
I. PHẦN TRẮC NGHIỆM
Câu
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
Đáp án
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
Câu
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
Đáp án
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
* Mỗi câu trắc nghiệm đúng được 0,25 điểm.
II. PHẦN TỰ LUẬN
Câu hỏi
Nội dung
Điểm
Câu 1
(2 điểm)
a. Trong tình huống trên, để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, anh S có thể sử dụng quyền tố cáo
0,25
- Giải thích anh sử dụng quyền đó vì:
+ Hành vi sử dụng một số lượng lớn động vật chết do dịch bệnh để chế biến thành thức ăn bán ra thị trường là hành vi vi phạm pháp luật, gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe người tiêu dùng.
+ Quyền tố cáo là quyền của công dân được báo cho cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền biết về hành vi vi phạm pháp luật của bất cứ cơ quan, tổ chức, cá nhân nào gây thiệt hại hoặc đe dọa gây thiệt hại đến lợi ích của Nhà nước, đến quyền, lợi ích hợp pháp của của công dân, cơ quan, tổ chức.
+ Vì hành vi sử dụng một số lượng lớn động vật chết do dịch bệnh để chế biến thành thức ăn bán ra thị trường không liên quan đến quyết định hành chính, hành vi hành chính mà là hành vi vi phạm pháp luật đe dọa sức khỏe, tính mạng của người tiêu dùng nên anh S cũng như bất cứ ai cũng có quyền tố cáo. 
0.25
0,25
0,25
b. Sự khác nhau về mục đích của khiếu nại và tố cáo:
- Mục đích của khiếu nại: khôi phục quyền và lợi ích hợp pháp của người khiếu nại đã bị xâm phạm.
0,25
- Mục đích của tố cáo: Nhằm phát hiện, ngăn chặn các việc làm trái pháp luật, xâm hại đến lợi ích của Nhà nước, tổ chức và công dân.
0,25
Câu 2
(1 điểm)
a. Anh T không có quyền ngăn cản việc học của vợ mình.
0,25
- Vì: Pháp luật nước ta quy định học tập là một trong những quyền cơ bản của con người. Theo đó, mọi công dân có quyền học không hạn chế. 
0.25
b. Chị Q cần làm một số việc theo gợi ý sau đây để thực hiện quyền học tập của mình 
- Phân tích cho anh T hiểu để nhận được sự ủng hộ của chồng.
- Sắp xếp thời gian, công việc hợp lý để tiếp tục thực hiện quyền học tập của bản thân.
* Hướng dẫn: Cách trả lời của các học sinh có thể khác nhau. Khi chấm, giáo viên cần linh hoạt, nếu câu trả lời có ý đúng thì vẫn cho 0.25 điểm
0.25
0,25
Phê duyệt BGH	Người soạn đề cương
 Lê Thị Quỳnh Trâm