Đảng bộ tỉnh Hưng Yên vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng căn cứ địa cách mạng trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp (1946-1954)

tai chô cho chiên tranh, Thứ ba, trong đấu tranh quân sự nhân dân 
tach dân ra khỏi lưc lương khang chiên. Trươc tinh Hưng Yên đã kết hợp cùng với lực lượng vũ trang 
hinh đo cac câp uy đang đa binh tinh vươt qua moi chống càn quét, phá tan hệ thống tháp canh, hương 
kho khăn, vưng vang trươc moi thư thach, đông đồn từng bước xây dựng các khu du kích liên hoàn, 
viên quân va dân ta chu đông chông pha cac trân nổi sấm đường 5, giải phóng quê hương.
can lơn, đanh pha liên tuc đương săt, đương 5 đê La vung đât đia linh nhân kiêt, con ngươi 
phôi hơp vơi chiên dich Điên Biên Phu, biên nhiêu Hưng Yên sơm mang trong minh dong mau Lac 
lang xa ngay giưa long đich lam căn cư đia vưng Hông anh hung bât khuât. Tư thơi cac vua chua nơi 
chăc, chiên đâu giỏi, vưa xây dưng vưa phat triên đây đa co tư tương lây dân lam gôc “chơ thuyên 
lưc lương tai chô. “Cung vơi cac đia phương trong cung la dân ma lât thuyên cung la dân” dưa vao 
ca nươc trong cuôc khang chiên nhân dân Hưng vung đât đông dân đê lâp căn cư, đê phong ngư va 
Yên đa bô sung 56.000 thanh niên va hang chuc đại tiên công quân đich. Cuôi thê kỷ XIX, hương ưng 
đôi bô đôi đia phương gop phân xây dưng cac binh phong trao Cân Vương, nhân dân Hưng Yên không 
đoan tac chiên” [4, tr.161], nhiêu con em tinh Hưng chiu khuât phuc trươc sưc manh cua thưc dân Phap, 
Yên đa chiên đâu dũng cam lâp chiên công xuât săc khăp nơi trong tinh đa dây binh, lâp căn cư khang 
trên khăp cac chiên trương. chiên xây dưng nhiêu lang xom thanh phao đai đanh 
 Thang 2/1952, Tinh uy hop đê ra chu trương thưc dân Phap kéo dai gân 9 năm, khơi nghia Bai 
vân đông nhân dân, không bỏ ruông hoang, tich cưc Sây trên manh đât Hưng Yên trơ thanh môt trong 
trông cac cây lương thưc như ngô, khoai, săn. Tich nhưng cuôc khơi nghia lơn nhât luc bây giơ. Thang 
thu ruông đât cua viêt gian chia cho dân cay ngheo. 12 năm 1946, khi thưc dân Phap bôi ươc kiên quyêt 
Thưc hiên nghi quyêt cua tinh uy, cac đang bô đia cươp nươc ta môt lân nưa, đap lai lơi kêu goi cua 
phương đa lanh đao nhân dân đâu tranh quyêt liêt Chu tich Hô Chi Minh nhân dân Hưng Yên đa phat 
vơi đich đê san xuât va phuc vu san xuât. Trên măt huy truyên thông anh hung bât khuât, nơi đây trơ 
trân kinh tê nhân dân co nhiêu sang kiên hay, nhưng thanh căn cư cach mang vung đich hâu gop phân 
gương dũng cam. Ban ngay đich khung bô thi ban không nhỏ vao thăng lơi cua cuôc khang chiên 
đêm quân dân ta bi mât cay cây, găt hai “huyên Văn chông Phap, thê manh lơn nhât ơ vung đât đia linh 
Giang huy đông tơi 3.000 ngươi bi mât lam dươi nhân kiêt ây, đo chinh là căn cứ địa long dân. 
đêm trăng, trong môt đêm lam đươc con mương dai Năm 1947, trong luc nhân dân trong tinh 
3km, sâu 3m” [5, tr.291]. Trong vung đich hâu cac đang tich cưc triên khai công tac vưa khang chiên 
cuôc đâu tranh chông đich băn đai bac vao đồng vưa kiên quôc, thưc dân Phap đa tổ chưc đanh sâu 
ruông không cho dân san xuât, cho xe can nat lua vao vao cac vung tư do lâp đôn bôt, dưng chinh 
mau, đoi đich phai bôi thương thiêt hai liên tiếp quyên bu nhin tay sai cac câp nhăm ép dân ta phai 
được diễn ra. khuât phuc, đi linh, nôp thuê nhăm thưc hiên âm 
 Thang 1/1953, Hôi nghi Ban châp hanh mưu binh đinh cua Phap. Tính đên năm 1950 hê 
Trung ương Đang lân thư tư đê ra hai nhiêm vu thông hương đôn thap canh day đăc, tinh trên toan 
lơn “Đây manh khang chiên, thưc hiên chinh sach tinh đa co tơi 360 đôn bôt cua Thưc dân Phap moc 
Khoa học & Công nghệ - Số 21/Tháng 3 - 2019 Journal of Science and Technology 89
ISSN 2354-0575
lên. Trươc tinh hinh đo, Đang bô tinh Hưng Yên phải kể tới sự lãnh đạo của tỉnh ủy Hưng Yên kết 
nhân thây điêu kiên côt yêu nhât luc nay đo la sưc hợp với sức mạnh của quần chúng nhân dân. Thăng 
manh cua long yêu nươc, vi vây, phai dôn tât ca lưc lơi cua đơt hoat đông pha tan hê thông thap canh, 
lương can bô, công an, bô đôi vao viêc giac ngô hương đôn cua quân dân Hưng Yên đa đươc Chu 
long yêu nươc cua nhân dân. Tổ chưc cho nhân dân tich Hô Chi Minh trao tăng cơ vao thang 5/1952 
cung tham gia đâu tranh, vach ro âm mưu xâm lươc gôm 8 chư vang “Đoan kêt nhân dân, đanh thăng 
cua đich, va dung ngay nhưng tôi ac hang ngay cua giăc Phap”.
Phap đê đê ra nhưng khẩu hiêu đâu tranh, chông đi Trong giai đoạn 1953 - 1954 nhân dân Hưng 
phu, chông nôp thuê, đâu tranh không cho Phap băn Yên đã phối hợp với các địa phương trong cả nước 
đai bac vao lang, va dung lưc lương nhân dân vây bước vào chiến dịch Điện Biên Phủ “Nổi sấm 
quanh bôt, tổ chưc phong trao khang chiên đi lên đường 5”, giải phóng quê Hương. Thưc hiên chi 
nhăm pha tan hê thông thap canh, hương đôn mơ thi sô 8 ngay 19/3/1954 cua Tinh uy: Tăng cương 
cac căn cư du kich, chuẩn bi đia ban đanh lơn. pha hoai đương 5, đương săt, bao vây cac vi tri, kêt 
 Trong trân đôt pha đâu tiên tư thang 3 đên hơp đich vân va băn pha may bay căt đưt đương 
thang 4 năm 1951 ơ Tho Lao, Viên Quang, Phu Cư 39. “Cac huyên phía Nam đa tâp trung 8.000, dân 
dân quân du kich đa sẵn sang phôi hơp vơi bô đôi công đao giao thông hao bao vây xiêt chăt cac vi 
trong chiên đâu, đao công sư, giư bi mât, đăc biêt la tri, va pha hoai đương 39” [5, tr.343]. Đên ngay 
đa huy đông nư du kich Hoang Ngân tổ chưc tiêp tê, 28/3/1954, đương 39 bi tê liêt hăn, cac vi tri con 
cưu thương bô đôi, nhiêu chi em du kich hoat đông lai đêu bi ta vây chăt. Năm đươc thơi cơ đich đang 
công khai gia lam ngươi đi chơ năm tinh hinh đich hoang mang, dao đông, ta đẩy manh công tac đich 
ngay tư vi tri cua chung. Theo tinh thân nghi quyêt vân, vân đông gia đinh nguy binh đoi chông con, 
Tinh uy thang 12/1950 phai bao vê dân ơ mưc tôi goi loa, truyên đơn kêu goi nguy binh đâu tranh vơi 
đa, đưa quân chung dân tưng bươc đâu tranh vơi chi huy, không đi can đoi giai ngũ co thơi cơ thi 
đich, tư thâp tơi cao. Vưa đâu tranh ta vưa tuyên chay sang ta. Phat huy thăng lơi quân va dân Hưng 
truyên tâp hơp tổ chưc cung cô cac chi bô, trang bi Yên đa tiêp tuc đẩy manh tiên công đich trên dương 
huân luyên cho dân quân du kich bô đôi vê lang thi 5, đương săt gianh nhiêu thăng lơi đich phai bỏ bôt 
đao công sư sẵn sang đanh đich. Đêm 31/3/1951 ta chay. kê hoach Nava bi pha san, Hiêp đinh Giơ – ne 
đanh bôt Tho Lao, dung min lom đanh sâp 2 lô côt, – vơ vê “Châm dưt chiên tranh, lâp lai hoa binh ơ 
đich rut lên nha thơ chông cư nhưng đên sang nha Đông Dương” đươc ki kêt ngay 20/7/1954, 11 giơ 
thơ bôc chay, đich ngat khoi va chêt bô đôi ta con 30 phut ngay 8/10/1954, tên thưc dân cuôi cung rut 
tiêu diêt đươc môt trung đôi, khuyêch trương chiên khỏi vi tri Văn Giang, quân ta vao tiêp quan, Tinh 
thăng ta đa goi hang đươc thêm rât nhiêu bôt như Hưng Yên hoan toan giai phong.
Cat Ha, Cat Dương. Nhơ nhưng thăng lơi đo nhân Thứ tư, nhân dân Hưng Yên chính là điểm 
dân va cac xa đêu hô hơi phuc vu cac măt chiên đâu sáng của căn cứ địa lòng dân, đi đầu trong phong 
va giư bi mât tuyêt đôi trong chiên đâu, tinh đoan trào đào hầm, cất giấu của cải, nuôi giấu cán bộ, 
kêt quân dân ngay cang thêm găn bo. Đây la trân bộ đội, du kích, thương bệnh binh, làm tốt công tác 
mơ đâu co y nghia thăng lơi trong viêc đôt pha thap giao thông liên lạc, địch vận, quân báo, nắm tình 
canh, hương đôn cua đich va mơ đươc khu du kich hình địch.
dâu tiên ơ Hưng Yên. La đia phương không co rưng nui, nhưng 
 Phat huy thăng lơi trong trân mơ man tư đông dân, nhiều của, thấm nhuần tư tưởng, lời dạy 
thang 3 đên thang 12 năm 1951, trai qua môt tơi của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong công tác xây dưng 
gian liên tiêp lưc lương vũ trang Hưng Yên đa kêt căn cư địa long dân, ngay trong nhưng năm đâu cua 
hơp vơi dân quân du kich mơ nhưng đơt hoat đông cuôc khang chiên can bô đa bam sat nhân dân, bô 
nhăm pha hê thông thap canh, hương đôn cua đich, đôi đi liên vơi dân quân du kich, quân dân đoi khổ 
tich cưc mơ cơ sơ, tranh thu sưc manh cua quân co nhau, nhân dân hêt long chăm lo, nuôi dưỡng, 
chung nhân dân. Cac khu du kich như Phu Cư, Tiên bao vê can bô “Du đương 5 co trăm cai bôt, dân 
Lư, Khoai Châu, Kim Đông, Văn Giang mơ tơi đâu đương 5 chỉ môt long săt son”. Đa co nhiêu nơi 
đươc cung cô tơi đo. Quân dân Hưng Yên đa tư môt long theo khang chiên như “lang Ngô Xuyên 
minh tao đươc môt thê trân mơi, tư chô bi đich o huyên Văn Lâm lâp hương ươc khang chiên, khi bi 
ép bao vây đa chuyên sang môt thê ngươc lai, biên đich băt va tra khao không ai khai bao co hai cho 
hâu phương cua đich thanh tiên phương cua ta tao khang chiên” [5, tr.122], co nơi nhân dân không đao 
thê chu đông phat triên tơi khi chiên tranh kêt thuc. đươc hâm do đông chiêm trũng đa khéo léo giâu 
Thắng lợi trong đợt hoạt động này đã mang ý nghĩa can bô, bô đôi vao bich thoc, trên noc nha, cho đanh 
sâu sắc đối với công tác vùng địch hậu, trong đó hơi cũng không phat hiên đươc. Gương điên hinh 
90 Khoa học & Công nghệ - Số 21/Tháng 3 - 2019 Journal of Science and Technology
 ISSN 2354-0575
nhât cho phong trao cât giâu can bô la gia đinh ông tương phôi hơp nhip nhang. Nhiêu lang, xa đa trơ 
Nguyên Văn Cương Xa Phan Đinh Phung huyên thanh rưng chông, nui min, biên mau lam cho đich 
My Hao đao hâm ngay sân nha giâu nưa tiêu đôi khiêp đan, kinh hoang.
công binh chuẩn bi đanh đương săt, đich vây lang, Là một trong những địa bàn quan trọng, 
nghi gia đinh ông co hâm, thưc dân Phap băt ông va trong các chiến dịch phản công quy mô lớn Hưng 
3 con trai tra khao nêu không chi hâm thi cư 15 phut Yên đã phối hợp với các chiến trường chính, là 
se băn môt ngươi con cua ông. Đich băn đên ngươi tiền đề đi đến thắng lợi, điển hình là trong chiến 
con thư 3, ông Cương phanh ngưc ao quat lơn “Hâm dịch Điện Biên Phủ. Ngay 23/2/1954, Bô Chinh tri 
bi mât trong ngưc tao đây”, du thưc dân Phap tan Trung ương Đang đa chi thi cu thê “Phai mơ rông 
sat da man nhưng ông vẫn kiên trung bât khuât, hâm hoat đông trên con đương sô 5”, nhăm pha hoai 
vẫn giư đươc bi mât, bô đôi đươc bao vê an toan. giao thông đich, chông đich băt linh, va phat triên 
 Hang trăm tâm gương trung kiên, bât khuât cơ sơ, đơt tổng công kich dương 5 thưc chât la chiên 
muôn hinh muôn vẻ xuât hiên khăp nơi, tư cu gia tranh du kich, cac xa năm canh đương 5 đa nổi dây 
đên em nhỏ tư can bô đên dân ngheo, nhơ co “Căn pha tê phan đông, giai tan nguy quyên tư vung tam 
cư long dân” can bô chiên si kiên quyêt bam đât, chiêm sang vung du kich, đia ban khang chiên đươc 
xây dưng cơ sơ, xây dưng lưc lương khang chiên. mơ rông. Chinh vi vây nổi sâm đương 5 đa đat đươc 
Khi can bô, bô đôi du kich trơ vê sông chêt vơi muc tiêu đanh pha giao thông đich, pha kho tang, 
nhân dân, đêu đươc nhân dân đum boc, che giâu sân bay, tiêu hao sinh lưc đich. Đây chính là một 
va nuôi dưỡng, điên hinh la gia đinh ông Nguyên trong những thắng lợi lớn của nhân dân Hưng Yên 
Đinh Chơi ơ thôn Binh Kiêu – Khoai Châu bi đich góp phần giải phóng quê hương.
đôt nha nhiêu lân, đanh đâp nhiêu trân, vẫn kiên tri 
bao vê can bô. Ông noi vơi chiên si bô đôi “giăc đôt 3. Kết luận
nha, tôi con đât, nêu chung đao đât tôi lam ao tha “Dễ trăm lần không dân cũng chịu, khó vạn 
ca cac chu cư ơ đê hoat đông” [3, tr.168]. Long dân lần dân liệu cũng xong”. Hưng Yên la vung đât 
thât rông mơ, căn cư long dân thât vưng chai, nhiêu vôn đươc coi la “Phên dâu” cua quôc gia trong cac 
đơn vi đa bam cơ sơ, ơ vơi dân, cung dân đâu tranh. triêu đai phong kiên, la nơi diên ra nhiêu trân chiên 
 Thang 8 năm 1951, thưc dân Phap mơ chiên chông giăc ngoai xâm, tưng đươc coi la “An toan 
dich “Trai Chanh” trên đia ban tinh Hưng Yên, khu” giưa đông băng trong Cach mang thang Tam. 
nhân dân đa phôi hơp vơi bô đôi lơi dung luc đich Trong cuôc khang chiên chông thưc dân Phap Hưng 
đang chuẩn bi tân công, cac đơn vi đa đê cao khẩu Yên vẫn la đia ban quan trong la kho ngươi kho 
hiêu “cung cô quân sư nôi” nghia la chi co đanh, cua cung câp nhân – tai – vât – lưc cho cuôc khang 
không rut lui, không xuông hâm, quyêt gianh thăng chiên. Bai hoc rut ra trong công tac xây dưng căn 
lơi. Trươc sư sông va cai chêt, ca lang xông vao cứ địa la phai tăng cương bôi dưỡng sưc dân, bơi 
trân đanh, trư cu gia va em nhỏ dươi hâm, cac lao khi căn cứ long dân vưng chăc cũng la luc huy đông 
ông xông vao trân đia, lao ba thi băng bo cưu chưa đươc cao nhât sưc nguươi sưc cua cho tiên tuyên, 
thương binh, anh chi em thanh niên thi xông ra tiêp moi chu trương chinh sach đêu phai xuât phat tư lơi 
đan, tai đan. Co nhưng chi em phu nư nâu cơm va ich cua cac tâng lơp nhân dân. Đây la bai hoc kinh 
năm cơm ngay giưa lan bom đan đich, lăn lôi vao nghiêm quy bau trong sư nghiêp xây dưng va bao vê 
tưng u sung tiêp tê cho bô đôi. Bô đôi va du kich tổ quôc Viêt Nam xa hôi chu nghia.
bam chăc tưng công sư, tưng chiên hao, gôc cây, bơ 
Tài liệu tham khảo
 [1]. Ban Châp hanh Đang bô tinh Hai Hưng. Lich sử Đang bô tỉnh Hai Hưng (1927 – 1954), NXB 
 Chính trị Quốc gia Hà Nội, 1990.
 [2]. Ban Châp hanh Đang bô tinh Hưng Yên. Lich sử Đang bô tỉnh Hưng Yên, tâp 1 (1929 - 1954), 
 NXB Chinh tri Quôc gia, 1998.
 [3]. Bô Chi huy quân sư tinh Hưng Yên. Lich sử Đang bô quân sư tỉnh Hưng Yên, NXB Quân đôi 
 nhân dân, 2013.
 [4]. Bô Chi huy quân sư tinh Hai Hưng. Lich sử cuôc khang chiên chông Phap trên đia ban tỉnh Hai 
 Hưng (1945- 1954), NXB Quân đôi nhân dân, 1988.
 [5]. Bô Chi huy quân sư tinh hưng Yên. Hưng Yên lich sử khang chiên chông Phap va đê quôc My 
 xâm lươc (1945 – 1975), NXB Quân đôi nhân dân, 2002.
 [6]. Hồ Chí Minh. Chiến tranh nhân dân Việt Nam, NXB Quân đội nhân dân, 1980.
Khoa học & Công nghệ - Số 21/Tháng 3 - 2019 Journal of Science and Technology 91
ISSN 2354-0575
 [7]. Hồ Chí Minh, Tuyển tập, tập 1, NXB Sự Thật Hà Nội, 1980.
 [8]. Hồ Chí Minh, Toàn tập, tập 5, NXB Chính trị Quốc gia - Sự thật, Hà Nội, 2011.
 [9]. Hồ Chí Minh, Toàn tập, tập 7, NXB Chính trị Quốc gia - Sự thật, Hà Nội, 2011.
 HUNG YEN PROVINCIAL PARTY COMMITTEE APPLIED HO CHI MINH’S THOUGHT
 TO BUILD REVOLUTIONARY BASES
 IN THE RESISTANCE AGAINST FRENCH COLONIALISM (1946 – 1954)
Abstract:
 Want to conduct war must have a strong base and strong rear, that is the core view of President Ho 
Chi Minh during the Vietnam People’s War. Post -colonial bases are systems that include political facilitises 
in urban and rural areas, guerrilla zones and guerrilla bases in makeshift areas occupied by the enemy, 
large free zones are located throughout the country. In the center of he Northern Delta, Hung Yen is a 
fierce battle in the resistance against French colonialism. Appylying Ho Chi Minh’s thought about building 
bases, the rear in which to rely on people, clinging to the people that fought, Hung Yen’s Party Committee 
and people have successfully built a strong people’s land base that is active in the heart, an important 
contribution to the liberation of the homeland.
Keywords: Ho Chi Minh thought; Base; Hung Yen; Resistance against the French.
92 Khoa học & Công nghệ - Số 21/Tháng 3 - 2019 Journal of Science and Technology