Cẩm nang Cải thiện điều kiện làm việc tại gia đình

 kỹ năng của người được đào tạo sơ cứu.
5. Chuẩn bị một kế hoạch cấp cứu với đồng
nghiệp. Xác định được phòng khám hoặc bệnh
viện gần nơi làm việc và các biện pháp vận
chuyển an toàn trong trường hợp khẩn cấp.
CÁCH TĂNG CƯỜNG HỢP TÁC
Những nơi làm việc tại nhà trong cùng một cộng
đồng giúp đỡ nhau bằng cách chia sẻ các loại thuốc
hoặc các thiết bị y tế. Người được đào tạo sơ cứu nên
giúp cho tất cả người lao động cộng đồng gần đó,
cũng như cho các đồng nghiệp. Những người lao
động ở gần đó nên cùng nhau xây dựng kế hoạch
khẩn cấp. Trường hợp khẩn cấp có thể xảy ra ngay cả
vào ban đêm. Phân rõ nhiệm vụ từng người phải làm
những gì và làm như thế nào trong trường hợp 
khẩn cấp.
MỘT SỐ GỢI Ý 
§ Thường xuyên kiểm tra tủ cứu thương. Thay thế
những đồ hết hạn, băng và gạc hoặc kéo cũ
bằng những cái mới
§ Tất cả các loại thuốc cần phải có nhãn rõ ràng
viết bằng ngôn ngữ địa phương. Không sử dụng
một loại thuốc nếu bạn không biết về nó.
Tủ cứu thương được trang bị đầy đủ và kỹ năng sơ cứu
đủ tiêu chuẩn sẽ giúp bạn, thành viên gia đình bạn và
đồng nghiệp của bạn trong trường hợp khẩn cấp.
ĐIỂM CẦN NHỚ
Ch
ươ
ng
 5:
 Cơ
 sở
 ph
úc
 lợ
i v
à T
ổ c
hứ
c c
ôn
g v
iệc
Cả
i t
hiệ
n đ
iều
 ki
ện
 là
m 
việ
c t
ại 
gia
 đì
nh
81
Hình 81: Cung cấp dụng cụ sơ cứu ở nơi dễ nhìn thấy.
Hình 82: Đào tạo cho người có khả năng
sơ cứu trong số những người lao động
làm việc tại nhà.
Hình 83: Chuẩn bị một kế hoạch cấp cứu để chuyển bệnh nhân tới bệnh viện gần đó.
Ch
ươ
ng
 5:
 Cơ
 sở
 ph
úc
 lợ
i v
à T
ổ c
hứ
c c
ôn
g v
iệc
Cả
i t
hiệ
n đ
iều
 ki
ện
 là
m 
việ
c t
ại 
gia
 đì
nh
82
ĐIỂM KIỂM ĐỊNH 28
Điều chỉnh nơi làm việc để đáp ứng nhu cầu của phụ nữ mang thai và người lao động bị khuyết tật.
LỢI ÍCH CHO NGƯỜI LAO ĐỘNG TạI GIA ĐìNH 
Người lao động mang thai cần được quan tâm đặc
biệt đến sức khỏe. Đồng nghiệp của họ nên hiểu nhu
cầu đặc biệt của họ và hợp tác, hỗ trợ họ. Lao động
nữ mang thai nên chấm dứt việc mang vác vật liệu
nặng và tránh tư thế làm việc không thuận lợi hoặc
tiếp xúc với các chất độc hại. Họ cũng cần nghỉ ngơi
đầy đủ.
Người khuyết tật có thể làm việc tích cực ở các nơi
làm việc tại nhà. Các biện pháp hỗ trợ như cải thiện
đường vận chuyển, ánh sáng tốt hơn hay điều chỉnh
chiều cao của nơi làm việc sẽ giúp họ thực hiện công
việc dễ dàng hơn. Nơi làm việc an toàn, hiệu quả
dành cho người lao động bị khuyết tật chắc chắn
cũng sẽ an toàn và hiệu quả với những người lao
động khác nữa..
LÀM THẾ NÀO ĐỂ CẢI THIỆN
1. Giao cho người lao động mang thai làm công việc
nhẹ hơn. Giúp họ tránh được những công việc
cần dùng sức nhiều như nâng hay mang các 
vật nặng.
2. Cho phép và khuyến khích người lao động
mang thai nghỉ ngơi thường xuyên.
3. Điều chỉnh nơi làm việc để người lao động
mang thai làm ở tư thế thoải mái. Họ cần không
gian rộng hơn cho chân và cơ thể.
4. Điều chỉnh nhà vệ sinh, nơi ăn uống và nghỉ ngơi
để phục vụ các nhu cầu thực tế của người lao
động mang thai và người lao động khuyết tật.
5. Lắng nghe ý kiến của người lao động khuyết tật
để làm cho công việc của họ dễ dàng hơn. Ví
dụ, người lao động sử dụng xe lăn cần đường di
chuyển bằng phẳng không gồ ghề lên xuống.
Người lao động bị khiếm thính cần hướng dẫn
trực quan hơn cho công việc của họ. Người lao
động khiếm thị cần phải được hướng dẫn công
việc bằng các chữ cái lớn hoặc bằng chữ nổi.
Những người thiểu năng trí tuệ có thể cần
hướng dẫn rõ ràng và trực quan. Đây là những
biện pháp hỗ trợ thiết thực cho người lao động
bị khuyết tật.
CÁCH TĂNG CƯỜNG HỢP TÁC
Xây dựng văn hóa hợp tác cho người lao động mang
thai và người lao động khuyết tật tại nơi làm việc của
bạn. Đôi khi, họ có thể cần nghỉ nhiều hơn, hoặc có
thể mất thời gian lâu hơn khi di chuyển. Việc bạn và
đồng nghiệp của bạn hỗ trợ sẽ làm cho họ tự tin để
làm công việc của mình. Tìm hiểu từ những ví dụ
điển hình để tạo ra nơi làm việc có năng suất bằng
việc đáp ứng nhu cầu của người lao động mang thai
và người lao động khuyết tật. Cộng đồng xung quanh
cũng sẽ đánh giá cao nỗ lực của bạn.
MỘT SỐ GỢI Ý 
§ Cho phép người lao động mang thai và đang cho
con bú được làm việc linh hoạt. Ví dụ, họ có thể
đến làm việc muộn một chút vào buổi sáng, hoặc
rời nơi làm việc sớm hơn thường lệ. Một số người
lao động bị khuyết tật có thể cũng được hưởng
lợi nếu được làm việc theo thời gian linh hoạt tùy
thuộc vào những khó khăn mà họ gặp phải.
§ Hãy xem xét các nhu cầu của người lao động có
tuổi. Kỹ năng và kinh nghiệm của họ là hữu ích
cho người lao động trẻ. Thực hành các biện
pháp hỗ trợ như lối đi lại rõ ràng hoặc tránh vận
chuyển những nguyên vật liệu nặng sẽ cho
phép người lao động lớn tuổi làm việc tích cực.
Người lao động mang thai và người lao động bị
khuyết tật có thể làm việc tốt hơn khi nhận được sự
hỗ trợ thích hợp từ đồng nghiệp của họ.
ĐIỂM CẦN NHỚ
Ch
ươ
ng
 5:
 Cơ
 sở
 ph
úc
 lợ
i v
à T
ổ c
hứ
c c
ôn
g v
iệc
Cả
i t
hiệ
n đ
iều
 ki
ện
 là
m 
việ
c t
ại 
gia
 đì
nh
83
Hình 84: Trợ giúp người lao động mang thai làm việc
trong tư thế thoải mái. Cung cấp bàn ghế chắc chắn
và phù hợp với kích thước cơ thể của một phụ nữ
mang thai.
Hình 85: Lắp đặt các che chắn an toàn
thích hợp để phòng tránh tai nạn cho trẻ
hoặc trẻ tiếp xúc với các chất độc hại.
Hình 86: Một số người lao động khuyết tật
làm việc tốt hơn chỉ cần có vài điều chỉnh
đơn giản tại nơi làm việc của họ.
Ch
ươ
ng
 5:
 Cơ
 sở
 ph
úc
 lợ
i v
à T
ổ c
hứ
c c
ôn
g v
iệc
Cả
i t
hiệ
n đ
iều
 ki
ện
 là
m 
việ
c t
ại 
gia
 đì
nh
84
ĐIỂM KIỂM ĐỊNH 29
Kết hợp các công đoạn để mỗi người lao động có thể làm việc luân chuyển và hứng thú hơn với công việc
LỢI ÍCH CHO NGƯỜI LAO ĐỘNG TạI GIA ĐìNH 
Làm cùng một công việc hàng ngày sẽ dẫn đến nhàm
chán. Mặc dù một công việc đơn điệu, lặp đi lặp lại
xem ra có vẻ dễ dàng thực hiện, nhưng thực tế là
người lao động để bị nhàm chán, tăng những sai sót,
và tạo ra sản phẩm chất lượng thấp hơn. Ngoài ra,
hoạt động lặp đi lặp lại sẽ dễ dàng gây ra các chứng
đau ở cơ bắp khi phải lặp lại thao tác nhiều lần cho
đến khi hoàn thành nhiệm vụ được giao.
Làm các công việc khác nhau sẽ giúp người lao động
tỉnh táo và làm việc có năng suất. Kết hợp các công
việc để mỗi người lao động có thể thực hiện được
các công việc khác nhau và các công việc thú vị hơn.
Kinh nghiệm này sẽ giúp họ có được kỹ năng làm
việc tốt hơn và có ý tưởng về việc làm thế nào để
hoàn thành sản phẩm một cách hệ thống hơn. Ví dụ,
người lao động may làm việc tại gia đình - những
người đã có kinh nghiệm cắt, may, dệt, đóng gói, và
thậm chí là tiếp thị đơn giản có thể mở cửa hàng may
của họ trong tương lai.
LÀM THẾ NÀO ĐỂ CẢI THIỆN
1. Xem xét các công việc được giao cho mình và
đồng nghiệp. Nếu chúng đơn điệu, hãy kết hợp
những công việc khác nhau hoặc luân chuyển
công việc để cho phép mỗi lao động có thể trải
nghiệm các loại công việc khác nhau. Thay đổi
luân phiên thường xuyên.
2. Tránh lặp đi lặp lại công việc, đặc biêt là việc sử
dụng cơ bắp thường xuyên và với tốc độ nhanh.
Nó có thể làm tăng mỏi cơ. Tư vấn cho người
lao động đang được giao nhiệm vụ giảm bớt tốc
độ làm việc, bổ sung thêm các nhiệm vụ khác
và thường xuyên nghỉ giải lao.
3. Thành lập các nhóm làm việc để kết hợp và luân
phiên các công việc khác nhau.
4. Giúp đỡ nhau để cùng trải nghiệm công việc
mới và học các kỹ năng cần thiết để thực hiện
công việc mới.
CÁCH TĂNG CƯỜNG HỢP TÁC
Công việc luân phiên sẽ giúp mọi người hiểu công
việc của nhau và tăng thêm tinh thần làm việc theo
nhóm. Một số người lao động có thể vẫn muốn tiếp
tục, lặp đi lặp lại công việc đơn giản của họ bởi vì họ
thấy như vậy sẽ dễ dàng hơn. Hãy bắt đầu với người
lao động muốn có những trải nghiệm làm việc khác
nhau và dần dần kêu gọi sự tham gia của tất cả 
mọi người.
MỘT SỐ GỢI Ý 
§ Hãy thường xuyên tạo cơ hội để giao tiếp với
người lao động khác. Thảo luận về cách thức tốt
hơn để kết hợp những công việc khác nhau 
với họ.
§ Trao đổi ý kiến và kinh nghiệm để có những
cách tốt hơn cho việc thực hiện nhiệm vụ giống
nhau giữa những người lao động khác nhau.
§ Thỉnh thoảng tập thể dục trong khi làm việc sẽ
làm cho bạn tỉnh táo hơn.
Kết hợp công đoạn làm việc giúp cho công việc của
bạn đạt hiệu quả và thoải mái hơn. 
ĐIỂM CẦN NHỚ
Ch
ươ
ng
 5:
 Cơ
 sở
 ph
úc
 lợ
i v
à T
ổ c
hứ
c c
ôn
g v
iệc
Cả
i t
hiệ
n đ
iều
 ki
ện
 là
m 
việ
c t
ại 
gia
 đì
nh
85
Hình 87: Luân chuyển làm những công việc khác nhau.
Hình 89: Khuyến khích người lao động
trao đổi ý kiến và thông tin với nhau để
làm việc nhóm tốt hơn và năng suất 
cao hơn.
Hình 88: Giải lao ngắn trong thời gian làm việc
để phục hồi sức khỏe và giúp người lao động
tỉnh táo hơn.
Ch
ươ
ng
 5:
 Cơ
 sở
 ph
úc
 lợ
i v
à T
ổ c
hứ
c c
ôn
g v
iệc
Cả
i t
hiệ
n đ
iều
 ki
ện
 là
m 
việ
c t
ại 
gia
 đì
nh
86
ĐIỂM KIỂM ĐỊNH 30
Sắp xếp lại nơi làm việc và dây chuyền công việc để giảm bớt các chuyển động không cần thiết
LỢI ÍCH CHO NGƯỜI LAO ĐỘNG TạI GIA ĐìNH 
Người lao động tại gia đình cần sử dụng không gian
làm việc hạn chế của mình một cách hiệu quả nhất.
Thông thường, việc thay đổi bố cục đơn giản có thể
cải thiện dòng chảy công việc và năng suất tăng lên.
Điều quan trọng là xem xét cẩn thận dòng chảy của
công việc hiện tại và giảm những hoạt động không
cần thiết của người lao động
Đảm bảo dòng vận chuyển trôi chảy của vật liệu, sản
phẩm giữa các khu làm việc khác nhau hoặc chu
trình làm việc. Khối lượng hàng đệm là một trong
những giải pháp cho vấn đề này. Chúng cho phép
mỗi người lao động làm việc ở tốc độ của riêng mình
mà không bị làm phiền bởi tốc độ làm việc của người
lao động khác. Hãy vui vẻ làm công việc của bạn mà
không bị những áp lực không cần thiết và bạn sẽ thấy
là làm việc theo nhóm sẽ tốt hơn, năng suất cao hơn
và an toàn hơn.
LÀM THẾ NÀO ĐỂ CẢI THIỆN
1. Hãy nhìn lại cách bố trí nơi làm việc của bạn và
dòng chảy công việc. Phát hiện các chuyển
động không cần thiết của người lao động để cải
thiện bằng cách thay đổi bố trí dòng chảy công
việc. Ví dụ, nếu người lao động phải đi bộ nhiều
lần từ kho đến khu vực sản xuất, hãy sắp xếp lại
và bố trí để hai khu vực gần nhau hơn.
2. Lưu trữ tạm thời vật liệu hoặc bán thành phẩm
ở các bàn bên cạnh hoặc trong không gian
trước và sau mỗi máy làm việc để tạo ra “khối
lượng hàng đệm”. Khối lượng hàng đệm sẽ cho
phép người lao động làm việc theo tốc độ của
riêng họ.
3. Điều chỉnh chiều cao chỗ làm việc và hàng đệm
ở cùng một độ cao. Điều này sẽ giúp người lao
động giảm bớt các tư thế cúi người không cần
thiết, ví dụ như chuyển từ đứng sang cúi người
hoặc từ tư thế cúi người sang tư thế đứng.
CÁCH TĂNG CƯỜNG HỢP TÁC
Người lao động trong cùng một nơi làm việc có thể
cùng nhau tạo ra luồng công việc trôi chảy. Dành
khoảng một ngày hay nửa ngày để cùng nhau thực
hiện những thay đổi về việc bố trí nơi làm việc. Tất
cả người lao động làm việc tại gia đình nên trao đổi
ý tưởng về việc bố trí nơi làm việc có năng suất cao
hơn. Sắp xếp lại vị trí của một số nơi làm việc để
dòng công việc được trôi chảy hơn. Những thay đổi
này sẽ không mất nhiều tiền. Mọi người chắc chắn
sẽ đều có lợi ích liên quan đến an toàn và năng suất
lao động.
MỘT SỐ GỢI Ý 
§ Nên để các thành phẩm riêng biệt với nguyên
liệu thô. Trong một không gian làm việc hạn
chế của người lao động tại gia đình, sản phẩm
thường bị để lẫn với nguyên liệu. Nó làm giảm
năng suất.
§ Nên sử dụng một giá đẩy di động có bánh xe để
tạm thời đặt những bán thành phẩm hoặc sản
phẩm lớn hơn, đặc biệt trong những nơi làm
việc chật hẹp. Điều này sẽ giúp di chuyển được
thuận lợi các nguyên vật liệu hay sản phẩm.
§ Đối với vật liệu và các bộ phận nhỏ hơn, thì sử
dụng thùng chứa nhỏ hơn cho những hàng đệm. 
Những thay đổi đơn giản trong bố trí công việc có thể
cải thiện dây chuyền công việc và tăng năng suất.
ĐIỂM CẦN NHỚ
Ch
ươ
ng
 5:
 Cơ
 sở
 ph
úc
 lợ
i v
à T
ổ c
hứ
c c
ôn
g v
iệc
Cả
i t
hiệ
n đ
iều
 ki
ện
 là
m 
việ
c t
ại 
gia
 đì
nh
87
Hình 90: Làm việc ở cùng độ cao để cải thiện dây
chuyền của công việc và loại bỏ những nhiệm vụ
thừa.
Hình 91: Sử dụng chỗ chứa hàng đệm,
người lao động làm việc tại gia đình có thể
làm việc ở tốc độ của riêng họ. Chỗ chứa
hàng đệm cho phép người lao động để vật
liệu chưa hoàn thiện trước khi được
chuyển sang công đoạn tiếp theo.
Hình 92: Mở rộng diện tích làm việc để bố
trí và làm việc tốt hơn.
GPXB số: 64/GP-CXB. Do Cục xuất bản cấp ngày 02 tháng 7 năm 2010. In 1000 cuốn khổ 21x29.7cm tại
Công ty CPTM Bách Khuê.
C h ư ơ n g t r ì n h W I S H
 Việc cải thiện an toàn, sức khỏe và điều kiện làm việc cho người lao động tại gia đình trong
nền kinh tế phi kết cấu là một hợp phần quan trọng trong chương trình nghị sự của ILO
nhằm mở rộng việc làm bền vững cho tất cả người lao động. Ở nhiều quốc gia, nhiều người
có được cơ hội về việc làm và thu nhập từ nhiều hoạt động sản xuất tại gia đình như sản xuất
giày dép, quần áo, đồ gỗ, thủ công mỹ nghệ, thực phẩm. Mặc dù máy móc, các hóa chất và
các nguyên vật liệu phục vụ cho sản xuất được đưa về làm việc tại nhà nhưng nguời lao động
lại ít được tiếp cận với việc bảo vệ an toàn và sức khỏe cho mình. 
Cẩm nang hành động WISH (Cải thiện điều kiện làm việc tại gia đình) được thiết kế để cung
cấp cho người lao động tại gia đình các ý tưởng thực tế, dễ thực hiện để cải thiện an toàn, sức
khỏe và điều kiện làm việc. Các cải thiện này sẽ giúp tăng năng suất lao động và hiệu quả công
việc, đồng thời tăng cường sự tham gia và hợp tác tích cực của người lao động tại cùng một
nơi làm việc hoặc cùng trong cộng đồng. Cuốn cẩm nang này cũng phản ánh các kinh nghiệm
thực tế tại các khóa tập huấn cho người lao động tại Cam-pu- chia, Mông Cổ và Thái Lan được
thực hiện trong khuôn khổ dự án của ILO về Kinh tế phi kết cấu, Đói nghèo và Việc làm với
sự hỗ trợ về tài chính của Chính phủ Vương quốc Anh. Những người lao động tại nhà tham
gia dự án đã thực hiện rất nhiều cải thiện có chi phí thấp để có được sự an toàn, sức khỏe và
năng suất lao động bằng việc sử dụng các nguồn lực có sẵn tại địa phương.
Văn phòng Tổ chức Lao động Quốc Tế tại Việt Nam
48-50 Nguyễn Thái Học, Hà Nội, Việt Nam
Tel: 84-4-38489351
Fax: 84-4-38489351
Email: hanoi@ilo.org
www.ilo.org.vn
ISBN 978-92-2-823495-4
& 978-92-2-823496-1 
THập kỷ
CHÂU Á
VIEÄC LAØM BEÀN VÖÕNG
2006
2015
Cuốn tài liệu này được dịch ra tiếng Việt và ban hành trong khuôn khổ thực hiện dự án
ILO/Nhật Bản về "Hỗ trợ thực hiện hiệu quả Chương trình quốc gia về an toàn vệ sinh lao
động nhằm cải thiện an toàn và sức khỏe tại nơi làm việc ở Việt Nam, RAS/08/07M/JPN".
Mục đích của việc xuất bản cuốn tài liệu này là nhằm cung cấp tài liệu huấn luyện cơ bản về
Cải thiện điều kiện lao động tại gia đình cho các giảng viên nguồn của dự án và cho các học
viên tham gia khoá huấn luyện WISH trong khuôn khổ của dự án.