Bài giảng Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác-Lênin - Bài 4: Học thuyết giá trị - Phạm Quang Phan

BÀI 4 
HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ 
GS.TS. Phạm Quang Phan
v2.0013105209
1
NỘI DUNG
• Điều kiện ra đời, đặc trưng và ưu thế của sản xuất hàng hóa;
• Hàng hóa;
• Tiền tệ;
• Quy luật giá trị.
v2.0013105209
2
MỤC TIÊU CHUNG
Sau khi học xong bài này, các anh chị sẽ hiểu và giải thích rõ được các
khái niệm, phạm trù của nền sản xuất hàng hóa.
v2.0013105209
3
MỤC TIÊU CỤ THỂ
• Hiểu rõ bản chất của sản xuất hàng hóa, điều kiện ra đời, đặc trưng
và ưu thế của sản xuất hàng hóa.
• Hiểu rõ các vấn đề liên quan đến chất lượng và lượng giá trị của
hàng hóa.
• Nắm chắc bản chất của tiền tệ và các chức năng của nó.
• Hiểu rõ nội dung và các tác động của quy luật giá trị trong sản xuất
hàng hóa.
v2.0013105209
4
1. ĐIỀU KIỆN RA ĐỜI, ĐẶC TRƯNG VÀ ƯU THẾ CỦA SẢN XUẤT
HÀNG HÓA
Điều kiện ra đời, tồn tại của sản xuất hàng hóa:
• Thứ nhất là phân công lao động xã hội: Đó là sự chuyên môn
hóa sản xuất, phân chia lao động xã hội vào các ngành, các
lĩnh vực sản xuât khác nhau – Đây là điều kiện cần.
• Thứ hai là có sự tách biệt tương đối về kinh tế giữa những
người sản ất Đâ là điề kiện đủxu – y u .
v2.0013105209
5
ĐẶC TRƯNG VÀ ƯU THẾ CỦA SẢN XUẤT HÀNG HÓA
Đặc trưng và ưu thế của sản xuất hàng hóa:
• Sản xuất hàng hóa là sản xuất để trao đổi, mua bán. Do đó, dẫn đến một
ưu thế là sản xuất hàng hóa cho phép khai thác về điều kiện tự nhiên, xã
hội, kỹ thuật của từng người, từng địa phương, từng quốc gia.
• Sản xuất hàng hóa nhằm đáp ứng nhu cầu của thị trường vì vậy nó luôn tồn
tại với tính chất Mở.
Đặc trưng này đem lại một ưu thế là sự giao lưu sản xuất hàng hóa giữa các
vùng, miền, quốc gia ngày càng phát triển.
• Đặc trưng của sản xuất hàng hóa là sản xuất ra hàng hóa để đáp ứng nhu
cầ của thị t ường của ã hội ì ậ góp phần óa bỏ tính bảo thủ t ì t ệ
• Sản xuất hàng hóa tồn tại trong một môi trường cạnh tranh: Các chủ thể
u r , x v v y x , r r
của nền kinh tế tự nhiên, tự cấp tự túc.
tham gia và sản xuất hàng hóa đều nhằm mục tiêu tối đa hóa lợi nhuận vì
vậy họ phải chấp nhận tồn tại trong môi trường cạnh tranh. Cạnh tranh đã
thúc đẩy lực lượng sản xuất phát triển một cách mạnh mẽ.
v2.0013105209
6
Ưu thế: Tạo điều kiện thuận lợi cho việc ứng dụng những thành tựu trong
việc sản xuất, buộc việc sản xuất hàng hóa luôn năng động, nhạy bén.
MÂU THUẪN CỦA SẢN XUẤT HÀNG HÓA
• Lao động sản xuất hàng hóa bao gồm sự thống nhất giữa hai mặt
đối lập:
 Lao động tư nhân;
 Lao động xã hội.
• Mâu thuẫn giữa lao động tư nhân và lao động xã hội là mâu thuẫn
cơ bản của hàng hóa.
v2.0013105209
7