Bài giảng Nguyên lý kế toán - Chương 4: Tài khoản kế toán và ghi sổ kép - Đại học Công nghiệp thành phố Hồ Chí Minh
Mục tiêu
a. Mục tiêu kiến thức :
- Nhận biết và hiểu được khái niệm tài
khoản, kết cấu tài khoản, nguyên tắc phản
ảnh vào tài khoản
- Vận dụng phương pháp tài khoản và ghi
sổ kép để ghi nhận các nghiệp vụ phát sinh
và lập báo cáo tài chính
- Nhận biết mối quan hệ giữa tài khoản kế
toán với Bảng cân đối kế toán và Báo cáo
kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh
Trang 1
Trang 2
Trang 3
Trang 4
Trang 5
Trang 6
Trang 7
Trang 8
Trang 9
Trang 10
Tải về để xem bản đầy đủ
Bạn đang xem 10 trang mẫu của tài liệu "Bài giảng Nguyên lý kế toán - Chương 4: Tài khoản kế toán và ghi sổ kép - Đại học Công nghiệp thành phố Hồ Chí Minh", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên
Tóm tắt nội dung tài liệu: Bài giảng Nguyên lý kế toán - Chương 4: Tài khoản kế toán và ghi sổ kép - Đại học Công nghiệp thành phố Hồ Chí Minh
oặc số hiệu TKNợ Có Cộng số PS Cộng số PS Số dư đầu kỳ (bên nợ hoặc bên có hoặc không có) Số PS cóSoá PS Nôï Số dư cuối kỳ (bên nợ hoặc bên có hoặc không có) T rư ờ n g Đ ạ i h ọ c cô n g n gh iệ p T P .H C M 4.1.5. Nguyên tắc ghi chép a. Tài khoản tài sản (L1+L2): SDCK(N) = SDĐK(N) + SPS tăng (N) – SPS giảm (C) T rư ờ n g Đ ạ i h ọ c cô n g n gh iệ p T P .H C M TK CóNợ Số dư đầu kỳ xxx Số dư cuối kỳ xxx Số phát sinhxxx Số phát sinhxxx Ví dụ Ngaøy 01/01/N, tieàn maët toàn quyõ 25 tr, trong thaùng 01/N coù taøi lieäu sau : - Ngaøy 02/01, thu tieàn baùn haøng 15 tr; - Ngaøy 05/01, chi mua nguyeân vaät lieäu 17 tr; - Ngaøy 10/01, chi traû ngöôøi baùn 12 tr; - Ngaøy 20/01, ngöôøi mua traû tieàn 13 tr. => Ghi vaøo TK tieàn maët?T rư ờ n g Đ ạ i h ọ c cô n g n gh iệ p T P .H C M b. Tài khoản nguồn vốn (L3+L4): SDCK(C) = SDĐK(C) + SPS tăng (C) – SPS giảm (N) T rư ờ n g Đ ạ i h ọ c cô n g n gh iệ p T P .H C M TK CóNợ Số dư đầu kỳ xxx Số dư cuối kỳ xxx Số phát sinhxxx Số phát sinhxxx Ví dụ Vay ngaén haïn toàn ñaàu kyø ngaøy 01/01/N laø 120 tr, trong thaùng 01/N coù taøi lieäu sau : - Ngaøy 02/01, vay ngaén haïn mua vaät tö 150 tr; - Ngaøy 07/01, vay ngaén haïn traû löông 100 tr; - Ngaøy 31/01, chi tieàn maët traû nôï vay ngaén haïn 120 tr; => Ghi vaøo TK 341? T rư ờ n g Đ ạ i h ọ c cô n g n gh iệ p T P .H C M c. Tài khoản doanh thu và thu nhập (L5+L7): Tài khoản này không có số dư cuối kỳ T rư ờ n g Đ ạ i h ọ c cô n g n gh iệ p T P .H C M TK CóNợ Số phát sinh xxx Số phát sinh xxx Kết chuyển Ví dụ Coù tình hình baùn haøng thaùng 01/N nhö sau : - Ngaøy 02/01, baùn haøng chöa thu tieàn 120 tr; - Ngaøy 12/01, baùn haøng thu tieàn maët 15 tr; - Ngaøy 31/01, keát chuyeån doanh thu baùn haøng vaø cung caáp dòch vuï. => Ghi vaøo TK doanh thu baùn haøng vaø cung caáp dòch vuï? d. Tài khoản chi phí (L6+L8): Tài khoản này không có số dư cuối kỳ T rư ờ n g Đ ạ i h ọ c cô n g n gh iệ p T P .H C M TK CóNợ Số phát sinh xxx Số phát sinh xxx Kết chuyển Ví dụ Coù tình hình chi phí quaûn lyù doanh nghieäp thaùng 01/N nhö sau : - Ngaøy 02/01, chi tieàn maët mua VPP 10 tr, duøng trực tiếp cho phoøng keá toaùn; - Ngaøy 12/01, chi tieàn maët traû tieàn ñieän, nöôùc, ñieän thoaïi khoái vaên phoøng 12 tr; - Ngaøy 31/01, phaûi traû löông khoái vaên phoøng 60 tr; - Ngaøy 31/01, keát chuyeån chi phí QLDN ñeå xaùc ñònh keát quaû kinh doanh. => Ghi vaøo TK chi phí QLDN? T rư ờ n g Đ ạ i h ọ c cô n g n gh iệ p T P .H C M e. Tài khoản xác định kết quả kinh doanh (L9): TK CóNợ - K/c doanh thu và thu nhập; - K/c lỗ Tài khoản này không có số dư cuối kỳ - K/c chi phí; - K/c lãi T rư ờ n g Đ ạ i h ọ c cô n g n gh iệ p T P .H C M Ví dụ Cuoái thaùng 01/N, keát chuyeån doanh thu, chi phí ñeå xaùc ñònh keát quaû kinh doanh nhö sau : - Doanh thu thuaàn töø baùn haøng 100 tr. - GVHB : 70 tr. - Doanh thu HÑTC : 12 tr; Chi phí TC : 9 tr. - Thu nhaäp khaùc : 5 tr; Chi phí khaùc : 7 tr. - Chi phí baùn haøng : 4 tr. - Chi phí QLDN : 6 tr - K/c laõi (loã) cuoái thaùng. => Ghi vaøo TK xaùc ñònh KQKD? T rư ờ n g Đ ạ i h ọ c cô n g n gh iệ p T P .H C M 4.2. Ghi sổ kép T rư ờ n g Đ ạ i h ọ c cô n g n gh iệ p T P .H C M 4.2.1. Sổ kế toán Sổ kế toán dùng để ghi chép, hệ thống và lưu giữ toàn bộ các nghiệp vụ kinh tế, tài chính đã phát sinh có liên quan đến doanh nghiệp Đơn vị chỉ có một hệ thống sổ kế toán duy nhất cho kỳ kế toán. Sổ kế toán Sổ tổng hợp Sổ, thẻ kế toán chi tiết Sổ nhật ký Sổ cái Ghi chép NV theo trình tự thời gian và quan hệ đối ứng các tài khoản (ngày, tháng, chứng từ, nội dung, số tiền) Ghi chép NV theo tài khoản kế toán (ngày, tháng, chứng từ, nội dung, số tiền) Ghi chép NV liên quan các đối tượng cần theo dõi chi tiết theo yêu cầu quản lý của DN Đơn vị tự xây dựng hình thức kế toán để áp dụng phù hợp với đặc thù đơn vị gồm: biểu mẫu, trình tự, phương pháp ghi sổ, mối quan hệ giữa các sổ nhưng phải đảm bảo thông tin theo qui định. Nếu không xây dựng được thì áp dụng hình thức theo thông tư 200 T rư ờ n g Đ ạ i h ọ c cô n g n gh iệ p T P .H C M T rư ờ n g Đ ạ i h ọ c cô n g n gh iệ p T P .H C M Nhaät kyù chung Chöùng töø keá toaùn Soå Nhaät kyù ñaëc bieät Soå Nhaät kyù chung Soå, Theû keá toaùn chi tieát Soå caùi Baûng caân ñoái soá phaùt sinh Baûng Toång hôïp chi tieát Ghi chuù: + Ghi haøng ngaøy + Ghi cuoái kyø + Quan heä kieåm tra ñoái chieáu Baùo caùo taøi chính T rư ờ n g Đ ạ i h ọ c cô n g n gh iệ p T P .H C M Nhaät kyù soå caùi Soå quyõ Soå/theû keá toaùn chi tieát Baûng toång hôïp chi tieát Nhaät kyù Soå caùi Chöùng töø keá toaùn Baûng toång hôïp chöùng töø keá toaùn cuøng loaïi Ghi chuù: + Ghi haøng ngaøy + Ghi cuoái kyø + Quan heä kieåm tra ñoái chieáu Baùo caùo taøi chính T rư ờ n g Đ ạ i h ọ c cô n g n gh iệ p T P .H C M Chöùng töø ghi soå Chöùng töø keá toaùn Baùo caùo taøi chính Soå ñaêng kyù chöùng töø ghi soå Soå quyõ Soå/Theû keá toaùn chi tieát Chöùng töø ghi soå Soå caùi Baûng toång hôïp chi tieát Baûng caân ñoái phaùt sinh Baûng toång hôïp chöùng töø cuøng loaïi Ghi chuù: + Ghi haøng ngaøy + Ghi cuoái kyø + Quan heä kieåm tra ñoái chieáu T rư ờ n g Đ ạ i h ọ c cô n g n gh iệ p T P .H C M Nhaät kyù - Chöùng töø Chöùng töø keá toaùn vaø caùc Baûng phaân boå Nhaät kyù chöùng töø Baûng keâ Soå/Theû keá toaùn chi tieát Soå caùi Baùo caùo taøi chính Baûng toång hôïp chi tieát Ghi chuù: + Ghi haøng ngaøy + Ghi cuoái kyø + Quan heä kieåm tra ñoái chieáu T rư ờ n g Đ ạ i h ọ c cô n g n gh iệ p T P .H C M 4.2.2. Ghi sổ kép Ví dụ : - Rút TGNH về quỹ TM 100 tr. - Mua NVL chưa trả tiền người bán 50 tr. Y/c Phân tích 2 nghiệp vụ trên? 4.2.2.1. Khái niệm - Là phương pháp kế toán phản ánh các nghiệp vụ kinh tế tài chính phát sinh vào ít nhất hai TK kế toán liên quan. T rư ờ n g Đ ạ i h ọ c cô n g n gh iệ p T P .H C M - Ít nhất một tài khoản ghi nợ và một tài khoản ghi có. - Phương trình kế toán luôn được đảm bảo. 4.2.2.2. Áp dụng ghi sổ kép: Định khoản kế toán Khi NVKT phát sinh phải xác định TK nào ghi Nợ, TK nào ghi Có với số tiền bao nhiêu => gọi là định khoản kế toán T rư ờ n g Đ ạ i h ọ c cô n g n gh iệ p T P .H C M Ghi sổ kép được cụ thể hoá thông qua việc định khoản các nghiệp vụ kế toán Các bước định khoản B1-Xác định chi tiết đối tượng kế toán B2- Xem xét chi tiết đối tượng kế toán thuộc loại TK nào B3-Xác định sự tăng, giảm của đối tượng kế toán B4- Tra cứu số hiệu TK và dựa vào nguyên tắc ghi chép để định khoản T rư ờ n g Đ ạ i h ọ c cô n g n gh iệ p T P .H C M Ví dụ: mua NVL trả bằng TM 15 tr B1 Đối tượng kế toán liên quan là NVL và tiền mặt B2 Cả NVL và TM thuộc loại TK tài sản B3 NVL tăng 15 tr TM giảm 15 tr B4 NVL tăng -> Ghi Nợ TK 152 TM giảm -> Ghi Có TK 111 KQ : Nợ TK 152 : 15 tr Có TK 111 : 15 tr T rư ờ n g Đ ạ i h ọ c cô n g n gh iệ p T P .H C M Ví dụ 1. Chuyển khoản trả nợ người bán 150 tr. 2. Vay ngắn hạn ngân hàng trả lương CBNV 200 tr. 3. Mua NVL nhập kho chưa trả tiền người bán 100 tr. 4. Nhà nước cấp vốn kinh doanh cho DN 1 TSCĐHH trị giá 300 tr. T rư ờ n g Đ ạ i h ọ c cô n g n gh iệ p T P .H C M Nhận xét - Khi moät NVKT phaùt sinh coù lieân quan ñeán hai taøi khoaûn, neáu moät trong hai taøi khoaûn ñaõ ghi Nôï thì taøi khoaûn coøn laïi phaûi ghi Coù vaø ngöôïc laïi. Quan heä Nôï - Coù giöõa hai taøi khoaûn trong cuøng moät NVKT goïi laø quan heä ñoái öùng taøi khoaûn. Quan heä naøy coù theå môû roäng cho ba taøi khoaûn trôû leân. T rư ờ n g Đ ạ i h ọ c cô n g n gh iệ p T P .H C M Các loại định khoản: • Định khoản liên quan đến 2 TK. ĐK giản đơn • Định khoản liên quan đến ít nhất 3 TK trở lên. ĐK Phức tạp T rư ờ n g Đ ạ i h ọ c cô n g n gh iệ p T P .H C M Ví dụ Định khoản giản đơn Định khoản phức tạp 1. Mua NVL chưa trả tiền người bán 50 tr. 2. Thanh toán cho người bán bằng CK 50 tr. 3. Dùng LNCPP bổ sung NVKD 30 tr. 1. Mua NVL 100 tr, trong đó trả bằng CK 60 tr, nợ lại người bán 40 tr. 2. Trả nợ người bán 20 tr bằng CK, 20 tr bằng TM. 3. Trích lập quỹ KTPL: 30 tr, Quỹ ĐTPT: 40 tr từ LNCPP. T rư ờ n g Đ ạ i h ọ c cô n g n gh iệ p T P .H C M Nhận xét ĐK phức tạp chẳng qua là sự gộp lại của nhiều ĐK giản đơn. Số tiền ghi Nợ luôn bằng số tiền ghi Có của các TK đối ứng, do đó : Tổng PS Nợ các TK Tổng PS Có các TK T rư ờ n g Đ ạ i h ọ c cô n g n gh iệ p T P .H C M Ví vụ Coù soá lieäu lieân quan ñeán taøi khoaûn “Tieàn maët” trong thaùng 1/N cuûa doanh nghieäp A nhö sau: (ñôn vò tính: ñ) Soá dö ñaàu thaùng: 20.000.000. Trong thaùng phaùt sinh caùc nghieäp vuï kinh teá lieân quan ñeán tieàn maët nhö sau: (1) Ruùt TGNH veà nhaäp quyõ TM 15.000.000 theo chöùng töø nhaäp quyõ tieàn maët laø PT 01/01 ngaøy 2/1/N. (2) Khaùch haøng traû nôï cho doanh nghieäp baèng tieàn maët 10.000.000 theo phieáu thu PT02/01 ngaøy 5/1/N. (3) Chi tieàn maët mua nguyeân vaät lieäu 20.000.000 theo phieáu chi PC 01/01 ngaøy T rư ờ n g Đ ạ i h ọ c cô n g n gh iệ p T P .H C M Ví dụ (4) Baùn haøng thu ngay baèng tieàn maët 15.000.000 theo phieáu thu PT 03/01 ngaøy 10/1/N. (5) Chi taïm öùng löông ñôït 1 cho caùn boä coâng nhaân vieân 15.000.000 theo phieáu chi PC 02/01 ngaøy 15/1/N. (6) Chi tieàn maët traû nôï cho ngöôøi baùn 15.000.000 theo phieáu chi PC 03/01 ngaøy 17/1/N. (7) Baùn haøng thu ngay baèng tieàn maët 20.000.000 theo phieáu thu PT 04/01 ngaøy 23/1/N. (8) Chi tieàn maët mua vaên phoøng phaåm 2.000.000 duøng tröïc tieáp boä phaän keá toan, theo phieáu chi PC 04/01 ngaøy 25/1/N. (9) Chi tieàn maët traû tieàn ñieän cho vaênT rư ờ n g Đ ạ i h ọ c cô n g n gh iệ p T P .H C M Ví dụ (10) Chi tieàn maët thanh toaùn löông ñôït 2 thaùng 1/N cho coâng nhaân vieân 25.000.000 theo phieáu chi PC 06/01 ngaøy 31/1/N. Yeâu caàu : - Ñònh khoaûn caùc NVKT neâu treân. - Ghi vaøo soå caùi TK 111 – Tieàn maët. T rư ờ n g Đ ạ i h ọ c cô n g n gh iệ p T P .H C M Sổ cái TK tiền mặt Số hiệu : 111 Ngaø y thaùn g ghi soå Chöùng Từ Dieãn giaûi Tran g soå NKC Soá hieäu TK dö soá phaùt sinh Số hieäu Ngaø y thaùn g Nợ Coù 1 2 3 4 5 6 7 8 SDÑK 20.000.00 0 2/1/N PT 01 2/1/N Ruùt TGNH veà quyõ TM x 112 15.000.00 0 . Coäng SPS 60.000.00 0 79.500.00 0 SDCK 500.000 T rư ờ n g Đ ạ i h ọ c cô n g n gh iệ p T P .H C M T rư ờ n g Đ ạ i h ọ c cô n g n gh iệ p T P .H C M 4.2.3. Vận dụng phương pháp tài khoản kế toán và ghi sổ kép Sinh viên đọc giáo trình từ trang 116 đến 150 T rư ờ n g Đ ạ i h ọ c cô n g n gh iệ p T P .H C M 4.3. Mối quan hệ giữa tài khoản kế toán với Bảng CĐKT và Báo cáo KQHĐKD * Giữa TK và BCĐKT + Ñaàu kyø, caên cöù vaøo Baûng CĐKT cuoái kyø tröôùc vaø danh muïc soå keá toaùn ñeå môû caùc taøi khoaûn töông öùng cho kyø naøy. Soá dö ñaàu kyø cuûa caùc taøi khoaûn ñöôïc laáy töø Baûng caân ñoái keá toaùn cuoái kyø tröôùc. + Cuoái kyø, laáy soá dö cuoái kyø cuûa caùc taøi khoaûn laøm cô sôû laäp Baûng CĐKT môùi cho cuoái kyø naøy (Tk loại 1,2,3,4). * Giữa TK và BCKQKD + Cùng đối tượng phản ánh là tình hình kết quả kinh doanh của DN. + Tài khoản là nguồn gốc số liệu để lập BCKQKD (căn cứ số PS tài khoản từ Loại 5 đến loại 9 để lập BCKQKD). T rư ờ n g Đ ạ i h ọ c cô n g n gh iệ p T P .H C M Ví dụ: Xem giáo trình trang 150 đến 151 T rư ờ n g Đ ạ i h ọ c cô n g n gh iệ p T P .H C M 4.4. Một số các tài khoản kế toán đặc biệt trong hệ thống tài khoản kế toán 4.4.1. Nhóm tài khoản dùng để điều chỉnh giảm giá trị của tài sản - Kết cấu ngược với các tài khoản tài sản - Vẫn được trình bày tại tài sản trên Bảng cân đối kế toán, nhưng ghi bằng số âm, bằng cách (.) T rư ờ n g Đ ạ i h ọ c cô n g n gh iệ p T P .H C M Tài khoản 214 – Hao mòn tài sản cố định: ghi số âm trên bảng CĐKT TK214 CóNợ PS Nợ: xxx PS Có: xxx Số dư cuối kỳ: xxx Số dư đầu kỳ: xxx Ví dụ: tính khấu hao TSCĐ sử dụng ở bộ phận sản xuất 10.000.000 đồng T rư ờ n g Đ ạ i h ọ c cô n g n gh iệ p T P .H C M Tài khoản 229 – Dự phòng tổn thất tài sản: ghi số âm trên bảng CĐKT TK229 CóNợ PS Nợ: xxx PS Có: xxx Số dư cuối kỳ: xxx Số dư đầu kỳ: xxx Ví dụ: Trích lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho 10.000.000 đồng T rư ờ n g Đ ạ i h ọ c cô n g n gh iệ p T P .H C M Tài khoản 419 – Cổ phiếu quỹ:ghi số âm trên bảng CĐKT 4.4.2. Nhóm tài khoản dùng để điều chỉnh giảm nguồn vốn Số dư cuối kỳ: xxx TK419 CóNợ PS Nợ: xxx PS Có: xxx Ví dụ: Mua lại 10 CP do công ty phát hành, giá mua 10.000đ/cp, trả bằng tiền mặt. T rư ờ n g Đ ạ i h ọ c cô n g n gh iệ p T P .H C M Tài khoản 413 – Chênh lệch tỷ giá hối đoái: ghi số âm nếu dư Nợ, số dương nếu dư Có Số dư cuối kỳ: xxx TK413 CóNợ PS Nợ: xxx PS Có: xxx Số dư cuối kỳ: xxx Số dư đầu kỳ: xxx Số dư đầu kỳ: xxx T rư ờ n g Đ ạ i h ọ c cô n g n gh iệ p T P .H C M Tài khoản 421 – Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối: ghi số âm nếu dư Nợ, số dương nếu dư Có Số dư cuối kỳ: xxx TK421 CóNợ PS Nợ: xxx PS Có: xxx Số dư cuối kỳ: xxx Số dư đầu kỳ: xxx Số dư đầu kỳ: xxx T rư ờ n g Đ ạ i h ọ c cô n g n gh iệ p T P .H C M Có lúc mang tính chất là tài sản và có lúc là nguồn vốn 4.4.3. Nhóm tài khoản lưỡng tính + Thường là TK phải thu (thuộc nhóm TK tài sản) và TK phải trả (thuộc nhóm TK nguồn vốn) do phải theo dõi chi tiết cho từng đối tượng kế toán cụ thể. + TK phải thu khi có số dư bên Có sẽ được ghi vào Nguồn vốn. T rư ờ n g Đ ạ i h ọ c cô n g n gh iệ p T P .H C M + TK phải trả khi có số dư bên Nợ sẽ được ghi vào Tài sản của Bảng CĐKT. Ví dụ: sinh viên xem giáo trình trang 155 Kết thúc chương 4 yêu cầu sinh viên: - Đọc thêm hướng dẫn ghi sổ theo hình thức Nhật ký chung từ trang 158 đến 163. - Đọc các cách sửa sổ kế toán trang 164: hôm sau giáo viên kiểm tra./.
File đính kèm:
- bai_giang_nguyen_ly_ke_toan_chuong_4_tai_khoan_ke_toan_va_gh.pdf