Bài giảng Kiểm toán 1 - Chương 6: Hoàn thành kiểm toán

 BGĐ đối với BCTC 
5. Trách nhiệm của KTV 
6. Ý kiến của KTV 
8. Chữ ký của KTV 
9. Ngày lập Báo cáo kiểm toán 
10. Tên và địa chỉ của DNKT 
7. Các trách nhiệm báo cáo khác 
Đoạn mở đầu 
 Tên đơn vị có BCTC đã được kiểm toán; 
 Các BCTC đã được kiểm toán; 
 Tiêu đề của từng báo cáo cấu thành bộ BCTC; 
 Tham chiếu đến phần tóm tắt các chính sách kế 
toán quan trọng và các thuyết minh khác; 
Ngày kết thúc kỳ kế toán hoặc kỳ kế toán của từng 
báo cáo cấu thành bộ báo cáo tài chính; 
Ngày lập và số trang của báo cáo tài chính đã 
được kiểm toán. 
Prepared by DVH-UEH 
Ví dụ về đoạn mở đầu 
Prepared by DVH-UEH 
• Chúng tôi đã kiểm toán báo cáo tài chính kèm 
theo của Công ty ABC, được lập ngày..., từ 
trang... đến trang..., bao gồm Bảng cân đối kế 
toán tại ngày 31/12/20x1, Báo cáo kết quả hoạt 
động kinh doanh, Báo cáo thay đổi vốn chủ sở 
hữu (nếu có), Báo cáo lưu chuyển tiền tệ cho 
năm tài chính kết thúc cùng ngày và Bản thuyết 
minh báo cáo tài chính. 
4 
Trách nhiệm của KTV 
Trách nhiệm KTV là đưa ra ý kiến. Để đưa ra ý kiến, cần nêu rõ: 
 Chuẩn mực kiểm toán được áp dụng 
 Cuộc kiểm toán đã được lập kế hoạch và thực hiện 
 Các công việc đã thực hiện 
 Phương pháp kiểm toán 
 Đánh giá việc tuân thủ chuẩn mực và chế độ kế toán 
hiện hành 
 Đánh giá các ước tính kế toán 
 Đánh giá việc trình bày tổng thể báo cáo tài chính 
 Giải thích rõ việc xem xét KSNB 
 Liệu KTV có tin tưởng rằng các bằng chứng kiểm toán là 
đầy đủ và thích hợp 
 Prepared by DVH-UEH 
Ví dụ đoạn mô tả về trách nhiệm KTV 
Prepared by DVH-UEH 
• Trách nhiệm của chúng tôi là đưa ra ý kiến về báo 
cáo tài chính dựa trên kết quả của cuộc kiểm 
toán. Chúng tôi đã tiến hành kiểm toán theo các 
chuẩn mực kiểm toán Việt Nam. Các chuẩn mực 
này yêu cầu chúng tôi tuân thủ chuẩn mực và 
các quy định về đạo đức nghề nghiệp, lập kế 
hoạch và thực hiện cuộc kiểm toán để đạt được 
sự đảm bảo hợp lý về việc liệu báo cáo tài chính 
của Công ty có còn sai sót trọng yếu hay không. 
Ví dụ đoạn mô tả về trách nhiệm KTV 
(tiếp theo) 
• Công việc kiểm toán bao gồm thực hiện các thủ tục nhằm thu 
thập các bằng chứng kiểm toán về các số liệu và thuyết minh 
trên báo cáo tài chính. Các thủ tục kiểm toán được lựa chọn 
dựa trên xét đoán của kiểm toán viên, bao gồm đánh giá rủi ro 
có sai sót trọng yếu trong báo cáo tài chính do gian lận hoặc 
nhầm lẫn. Khi thực hiện đánh giá các rủi ro này, kiểm toán viên 
đã xem xét kiểm soát nội bộ của Công ty liên quan đến việc 
lập và trình bày báo cáo tài chính trung thực, hợp lý nhằm thiết 
kế các thủ tục kiểm toán phù hợp với tình hình thực tế, tuy 
nhiên không nhằm mục đích đưa ra ý kiến về hiệu quả của 
kiểm soát nội bộ của Công ty. Công việc kiểm toán cũng bao 
gồm đánh giá tính thích hợp của các chính sách kế toán được 
áp dụng và tính hợp lý của các ước tính kế toán của Ban Giám 
đốc cũng như đánh giá việc trình bày tổng thể báo cáo tài 
chính. 
Prepared by DVH-UEH 
5 
Các loại ý kiến 
Prepared by DVH-UEH 
Ý kiến chấp nhận 
toàn phần 
Ý kiến không phải 
chấp nhận toàn phần 
 Ý kiến kiểm toán ngoại trừ 
 Ý kiến kiểm toán trái ngược 
 Từ chối đưa ra ý kiến 
“Vấn đế cần nhấn mạnh” và “Vấn đề khác” 
Ý kiến chấp nhận toàn phần 
Khi báo cáo tài chính được lập, trên các khía cạnh 
trọng yếu, phù hợp với khuôn khổ về lập và trình bày 
báo cáo tài chính được áp dụng: 
 Thu thập đầy đủ bằng chứng thích hợp về BCTC 
 Mọi thay đổi về chính sách kế toán và các tác 
động của chúng đã được xem xét, đánh giá đầy 
đủ và đã được công bố trong thuyết minh báo cáo 
tài chính, 
 Không có nghi ngờ đáng kể về giả định hoạt động 
liên tục của đơn vị. 
Prepared by DVH-UEH 
Ví dụ về ý kiến chấp nhận toàn phần 
• Theo ý kiến chúng tôi, báo cáo tài chính đã phản 
ánh trung thực và hợp lý, trên các khía cạnh trọng 
yếu tình hình tài chính của Công ty ABC tại ngày 
31/12/20x1, cũng như kết quả hoạt động kinh doanh 
và tình hình lưu chuyển tiền tệ cho năm tài chính kết 
thúc cùng ngày, phù hợp với Chuẩn mực kế toán, 
Chế độ kế toán (doanh nghiệp) Việt Nam và các 
quy định pháp lý có liên quan đến việc lập và trình 
bày báo cáo tài chính. 
Prepared by DVH-UEH 
6 
Ý kiến không phải chấp nhận toàn phần 
 BCTC xét trên tổng thể vẫn còn sai sot trọng yếu 
 Bị giới hạn về phạm vi kiểm toán: KTV không thể 
thu thập đầy đủ bằng chứng kiểm toán thích hợp 
để đưa ra kết luận rằng báo cáo tài chính, xét 
trên phương diện tổng thể, không còn sai sót 
trọng yếu 
Prepared by DVH-UEH 
 Nguyên nhân 
Ý kiến không phải chấp nhận toàn phần 
Prepared by DVH-UEH 
Ý kiến không phải chấp nhận toàn phần 
Ý kiến 
ngoại trừ 
Ý kiến 
trái 
ngược 
Từ chối 
đưa ra ý 
kiến 
 Bản chất của vấn 
đề: Báo cáo tài 
chính có sai sót 
trọng yếu hay 
không thể thu thập 
đầy đủ bằng chứng 
kiểm toán thích hợp; 
Mức độ ảnh hưởng: 
trọng yếu, lan tỏa 
Lựa chọn ý kiến 
phù hợp 
Prepared by DVH-UEH 
7 
Lựa chọn ý kiến kiểm toán không phải là ý 
kiến chấp nhận toàn phần 
(Materially/Pervasively) 
Bản chất của vấn đề 
được xem xét 
Tính chất lan tỏa của các ảnh 
hưởng hoặc ảnh hưởng cĩ thể cĩ 
của vấn đề được xem xét 
Trọng yếu 
nhưng khơng 
lan tỏa 
Trọng yếu và 
lan tỏa 
Báo cáo tài chính cĩ sai 
sĩt trọng yếu 
Ý kiến kiểm tốn 
ngoại trừ 
Ý kiến kiểm tốn 
trái ngược 
Khơng thể thu thập được 
đầy đủ bằng chứng kiểm 
tốn thích hợp 
Ý kiến kiểm tốn 
ngoại trừ 
Từ chối đưa ra ý 
kiến 
Prepared by DVH-UEH 
Các sai sót, xét riêng lẻ hay tổng hợp lại, có ảnh 
hưởng trọng yếu nhưng không lan tỏa đối với báo 
cáo tài chính; hoặc 
 Không thể thu thập được đầy đủ bằng chứng kiểm 
toán thích hợp để làm cơ sở đưa ra ý kiến kiểm 
toán, nhưng các ảnh hưởng có thể có của các sai 
sot chưa được phát hiện (nếu có) có thể là trọng 
yếu nhưng không lan tỏa đối với báo cáo tài chính. 
Ý kiến ngoại trừ 
Prepared by DVH-UEH 
Ý kiến kiểm toán trái ngược 
• Khi các sai sót, xét riêng lẻ hay tổng hợp lại, có ảnh 
hưởng trọng yếu và lan tỏa đối với báo cáo tài 
chính. 
Prepared by DVH-UEH 
8 
Từ chối đưa ra ý kiến 
KTV không thể thu thập được đầy đủ bằng chứng 
kiểm toán thích hợp để làm cơ sở đưa ra ý kiến 
kiểm toán và những ảnh hưởng có thể có của các 
sai sót chưa được phát hiện (nếu có) có thể là 
trọng yếu và lan tỏa đối với báo cáo tài chính. 
Prepared by DVH-UEH 
Hình thức BCKT không phải 
ý kiến chấp nhận toàn phần 
1. Bổ sung đoạn mô tả cơ sở của ý kiến kiểm toán 
không phải là ý kiến chấp nhận toàn phần 
2. Sửa đổi tiêu đề và nội dung của đoạn ý kiến kiểm 
toán: từ “Ý kiến của kiểm toán viên” (trong báo cáo 
kiểm toán với ý kiến dạng chấp nhận toàn phần) 
sửa thành “Ý kiến kiểm toán ngoại trừ”, “Ý kiến kiểm 
toán trái ngược” hoặc “Từ chối đưa ra ý kiến”. 
3. Sửa đổi đoạn mô tả về trách nhiệm của kiểm toán 
viên 
Prepared by DVH-UEH 
 Phải trình bày về nguyên nhân dẫn đến việc đưa 
ra ý kiến không phải là chấp nhận toàn phần. 
Đoạn này được đặt trước đoạn ý kiến kiểm toán 
trong báo cáo kiểm toán với tiêu đề là “Cơ sở của 
ý kiến kiểm toán ngoại trừ”, “Cơ sở của ý kiến 
kiểm toán trái ngược” hoặc “Cơ sở của việc từ 
chối đưa ra ý kiến” một cách thích hợp. 
Bổ sung đoạn mô tả cơ sở của ý kiến kiểm toán 
không phải là ý kiến chấp nhận toàn phần 
Prepared by DVH-UEH 
9 
Ví dụ đoạn mô tả cơ sở 
từ chối đưa ra ý kiến kiểm toán 
• Khoản đầu tư của Công ty vào Công ty liên doanh DEF (tại 
nước X) đang được ghi nhận trên Bảng cân đối kế toán với số 
tiền là XXX VND, chiếm hơn 90% giá trị tài sản thuần của Công 
ty tại ngày 31/12/20x1. Chúng tôi đã không được phép tiếp cận 
với Ban Giám đốc và kiểm toán viên của Công ty DEF cũng như 
tài liệu, hồ sơ kiểm toán của kiểm toán viên Công ty DEF. Do 
đó, chúng tôi không thể xác định được liệu có cần điều chỉnh 
đối với: (1) phần tài sản của Công ty trong tài sản của DEF mà 
Công ty có quyền đồng kiểm soát; (2) phần nợ phải trả Công ty 
trong các khoản nợ phải trả của DEF mà Công ty phải cùng 
chịu trách nhiệm; (3) phần sở hữu của Công ty trong thu nhập, 
chi phí của DEF trong năm; (4) các khoản mục trong Báo cáo 
thay đổi vốn chủ sở hữu (nếu có) và Báo cáo lưu chuyển tiền 
tệ. 
• 
Prepared by DVH-UEH 
Ví dụ về sửa đổi đoạn Trách nhiệm 
của kiểm toán viên 
Trách nhiệm của chúng tôi là đưa ra ý kiến về báo 
cáo tài chính dựa trên kết quả của cuộc kiểm toán 
được thực hiện theo các chuẩn mực kiểm toán Việt 
Nam. Tuy nhiên, do vấn đề mô tả tại đoạn “Cơ sở 
của việc từ chối đưa ra ý kiến”, chúng tôi đã không 
thể thu thập được đầy đủ bằng chứng kiểm toán 
thích hợp để làm cơ sở đưa ra ý kiến kiểm toán. 
Prepared by DVH-UEH 
Ví dụ về ý kiến dạng ngoại trừ 
• Theo ý kiến chúng tôi, ngoại trừ những ảnh hưởng 
của vấn đề nêu trong đoạn cơ sở của ý kiến kiểm 
toán ngoại trừ, báo cáo tài chính đã phản ánh 
trung thực và hợp lý, trên các khía cạnh trọng yếu 
tình hình tài chính của Công ty ABC tại ngày 
31/12/20x1, cũng như kết quả hoạt động kinh doanh 
và tình hình lưu chuyển tiền tệ cho năm tài chính kết 
thúc cùng ngày, phù hợp với Chuẩn mực kế toán, 
Chế độ kế toán (doanh nghiệp) Việt Nam và các 
quy định pháp lý có liên quan đến việc lập và trình 
bày báo cáo tài chính 
Prepared by DVH-UEH 
10 
Ví dụ về từ chối đưa ra ý kiến 
Do tầm quan trọng của vấn đề nêu tại đoạn “Cơ sở 
của việc từ chối đưa ra ý kiến”, chúng tôi không thể 
thu thập được đầy đủ bằng chứng kiểm toán thích 
hợp để làm cơ sở đưa ra ý kiến kiểm toán. Do đó, 
chúng tôi không thể đưa ra ý kiến kiểm toán về báo 
cáo tài chính đính kèm. 
Prepared by DVH-UEH 
Ví dụ về ý kiến trái ngược 
• Theo ý kiến của chúng tôi, do tầm quan trọng của vấn 
đề nêu tại “Cơ sở của ý kiến kiểm toán trái ngược”, báo 
cáo tài chính hợp nhất đã không phản ánh trung thực 
và hợp lý, trên các khía cạnh trọng yếu tình hình tài 
chính của Tập đoàn (Tổng Công ty) ABC tại ngày 
31/12/20x1, cũng như kết quả hoạt động kinh doanh và 
tình hình lưu chuyển tiền tệ cho năm tài chính kết thúc 
cùng ngày, không phù hợp với chuẩn mực kế toán, chế 
độ kế toán (doanh nghiệp) Việt Nam và các quy định 
pháp lý có liên quan đến việc lập và trình bày báo cáo 
tài chính hợp nhất 
Prepared by DVH-UEH 
Những vấn đề khác về ý kiến kiểm tốn 
trái ngược và từ chối đưa ra ý kiến 
Bảng cân đối kế tốn: Ý 
kiến trái ngược hoặc từ 
chối đưa ra ý kiến 
Nhưng. 
Báo cáo kết quả hoạt động 
kinh doanh: ý kiến chấp 
nhận tồn phần! 
Prepared by DVH-UEH 
11 
Những vấn đề khác về ý kiến kiểm tốn 
trái ngược và từ chối đưa ra ý kiến 
Bảng cân đối kế tốn: Ý kiến 
chấp nhận tồn phần 
Nhưng. 
Báo cáo kết quả hoạt động 
kinh doanh và lưu chuyển tiền 
tệ: Ý kiến kiểm tốn ngoại trừ 
hoặc từ chối cho ý kiến 
Số dư đầu kỳ? 
Prepared by DVH-UEH 
Prepared by DVH-UEH 
“Vấn đề cần nhấn mạnh” & 
 “Vấn đề khác” 
Prepared by DVH-UEH 
Đoạn “Vấn đề cần nhấn mạnh” trong 
báo cáo kiểm tốn 
Cần phải thu hút 
sự chú ý của người 
sử dụng đối với 
một vấn đề đã được 
trình bày hoặc 
thuyết minh trong 
BCTC 
Vấn đề đĩ là đặc 
biệt quan trọng để 
người sử dụng 
hiểu được BCTC 
Đã thu thập đầy đủ 
bằng chứng kiểm tốn 
thích hợp cho thấy vấn 
đề đĩ khơng bị sai sĩt 
trọng yếu 
12 
Các trường hợp cĩ thể trình bày đoạn 
“Vấn đề cần nhấn mạnh” 
Ví dụ về các trường hợp kiểm tốn viên cĩ thể 
thấy cần phải trình bày đoạn “Vấn đề cần nhấn 
mạnh”, bao gồm: 
–Sự khơng chắc chắn liên quan tới kết quả trong tương 
lai của các vụ kiện tụng hoặc các quyết định của cơ 
quan quản lý; 
–Việc áp dụng một chuẩn mực kế tốn mới trước ngày 
cĩ hiệu lực (nếu được phép) mà việc áp dụng đĩ cĩ 
ảnh hưởng lan tỏa đối với báo cáo tài chính; 
–Một biến cố lớn đã ảnh hưởng hoặc tiếp tục cĩ ảnh 
hưởng đáng kể đến tình hình tài chính của đơn vị. 
Prepared by DVH-UEH 
Ví dụ về vấn đề cần nhấn mạnh 
Chúng tôi lưu ý người đọc đến Thuyết minh X trong 
Bản thuyết minh báo cáo tài chính, trong đó mô tả 
sự không chắc chắn liên quan đến kết quả của vụ 
kiện mà Công ty bị Công ty DEF kiện. Ý kiến kiểm 
toán ngoại trừ của chúng tôi không liên quan đến 
vấn đề này. 
Prepared by DVH-UEH 
Prepared by DVH-UEH 
Đoạn “vấn đề khác” trong báo cáo kiểm tốn 
“Vấn đề khác” 
Cần phải trao đổi về một 
vấn đề khác ngồi các 
vấn đề đã được trình bày 
hoặc thuyết minh trong 
BCTC 
Vấn đề đĩ là thích hợp 
để người sử dụng hiểu rõ 
hơn về cuộc kiểm tốn, 
về trách nhiệm của kiểm 
tốn viên hoặc về báo 
cáo kiểm tốn 
Pháp luật và các 
quy định cũng 
khơng cấm 
13 
Các trường hợp cĩ thể cần trình bày 
đoạn “Vấn đề khác” 
 “Vấn đề khác” thích hợp để người sử dụng hiểu rõ 
hơn về cuộc kiểm tốn. 
 “Vấn đề khác” thích hợp để người sử dụng hiểu rõ 
hơn về trách nhiệm của kiểm tốn viên hoặc về báo 
cáo kiểm tốn. 
 Báo cáo kiểm tốn về hai báo cáo tài chính trở lên. 
 Hạn chế việc cung cấp hoặc sử dụng báo cáo kiểm 
tốn. 
Prepared by DVH-UEH 
Ví dụ về vấn đề khác 
Báo cáo tài chính của Công ty ABC cho năm tài 
chính kết thúc ngày 31/12/20x0 đã được kiểm toán 
bởi kiểm toán viên và doanh nghiệp kiểm toán khác. 
Kiểm toán viên này đã đưa ra ý kiến chấp nhận toàn 
phần đối với báo cáo tài chính này tại ngày 
31/03/20x1.
Prepared by DVH-UEH 
Prepared by DVH-UEH 
Thank you for 
listening