Bài giảng Hệ điều hành Linux - Chương 5: Cài đặt phần mềm. Kết nối mạng - Lương Minh Huấn

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SÀI GÒN
CHƯƠNG 5: CÀI ĐẶT PHẦN MỀM –
KẾT NỐI MẠNG
GV: LƯƠNG MINH HUẤN
NỘI DUNG
Cài đặt phần mềm bằng RPM
Cài đặt phần mềm bằng yum
III. Kết nối mạng
I. CÀI ĐẶT PHẦN MỀM BẰNG RPM
Giới thiệu RPM
Đặc điểm RPM
Sử dụng RPM
Cài đặt phần mềm từ file nguồn
I.1 GIỚI THIỆU RPM
RedHat Package Manager là hệ thống quản lý phần mềm được
Linux hỗ trợ cho người dùng. Nó cung cấp cho người dùng nhiều
tính năng để duy trì hệ thống của mình.
RPM quản lý một cơ sở dữ liệu chứa các thông tin của các package
đã cài và các tập tin của chúng.
Gói RPM bao gồm: 
 Tập hợp file cài đặt phần mềm hay ứng dụng
 Các hướng dẫn để cài đặt, gỡ bỏ và nâng cấp phần mềm hay ứng
dụng
I.2 ĐẶC ĐIỂM RPM
RedHat Packege Manager (RPM) là một hệ thống quản lý những
package được Linux hỗ trợ cho người dùng.
Đặt tính của RPM:
 Khả năng nâng cấp phần mềm: Với RPM, có thể nâng cấp các thành
riêng biệt mà không cần cài lại. Các tập tin cấu hình được giữ gìn
thận qua các lần nâng cấp.
 Truy vấn thông tin hiệu quả: ta có thể tìm kiếm thông tin các package
trong toàn bộ cơ sở dữ liệu. Có thể hỏi tập tin thuộc về package nào và
ở đâu.
 Kiểm tra hệ thống (System Verification): Nếu nghi ngờ một tập tin nào
xóa hay bị thay thế trong package, có thể kiểm tra lại một cách dễ dàng
I.2 ĐẶC ĐIỂM RPM
Những package được đóng gói có dạng:
Tênpackage– phiên bản–số hiệu.kiến trúc.rpm
 VD: penguin-3.4.5-26.i386 .rpm package is version 3.4.5, build 26, 
and the i386 indicates that it is suitable for computers built to the 
Intel 32-bit architecture.
I.3 SỬ DỤNG RPM
CÀI ĐẶT PHẦN MỀM BẰNG RPM
Cú pháp : #rpm –ivh package
Một số trường hợp lỗi
 Package đã cài rồi : package is already installed
 Xung đột tập tin : packageconflicts with
 Phụ thuộc vào package khác : failed dependecies
I.3 SỬ DỤNG RPM
Ví dụ : Bạn cài package foo-1.0-1.i386.rpm
 Lỗi package đã cài rồi
#rpm -ivh foo-1.0-1.i386.rpm
foo package foo-1.0-1.i386.rpm is already installed
 Lỗi xung đột tập tin
#rpm -ivh foo-1.0-1.i386.rpm
foo /usr/bin/foo conflicts with file from bar-1.0-1
Lưu ý : Để bỏ qua lỗi này chúng ta sử dụng tùy chọn –replacefiles
I.3 SỬ DỤNG RPM
 Lỗi phụ thuộc vào package khác
#rpm -ivh foo-1.0-1.i386.rpm
failed dependencies :
bar is needed by foo-1.0-1
Lưu ý : Để bỏ qua lỗi này chúng ta sử dụng tùy chọn –nodeps.
I.3 SỬ DỤNG RPM
Ngoài ra, ta còn có thể thay đổi file nguồn của file cài đặt RPM 
bằng một URLs
Ví dụ: 
 # rpm -ivh ftp://ftp.rpmdownloads.com/pub/foo.rpm
 rpm -ivh
ftp://mjang:Ila451MS@ftp.rpmdownloads.com/pub/foo.rpm (nếu
user là: mjang và password: Ila451MS) 
I.3 SỬ DỤNG RPM
LOẠI BỎ PHẦN MỀM
Cú pháp : #rpm –e package-name
Có thể gặp lỗi sau :
 Package được xóa có liên quan đến package khác : removing these
packages would break dependecies
Lưu ý : Để bỏ qua lỗi này, sử dụng tùy chọn –nodeps.
I.3 SỬ DỤNG RPM
NÂNG CẤP PHẦN MỀM
Cú pháp : #rpm –Uvh package-name
Có thể có tham số -oldpackage để cài đè lên package cũ đã được
cài đặt.
Khi RPM tự động nâng cấp với tập tin cấu hình, bạn thấy chúng
thường xuất hiện thông báo :
saving /etc/ as /etc/
I.3 SỬ DỤNG RPM
TRUY VẤN PHẦN MỀM
Cú pháp : #rpm –q package-name
Có những tùy chọn được kết hợp với –q
 -a : Truy vấn tất cả package.
 -f file : Truy vấn những package chứa tập tin.
 -p package : Truy vấn gói package.
 -i : Xác định thông tin về package.
I.3 SỬ DỤNG RPM
 -l : Hiển thị những tập tin trong package.
 -d : Hiển thị danh sách tập tin tài liệu.
 -c : Hiển thị danh sách tập tin cấu hình.
I.3 SỬ DỤNG RPM
Ví dụ:
 rpm –qa: liệt kê tất cả các gói đã được cài
 rpm –qf filename: xem file thuộc về package nào
 rpm –qi packagename: thông tin chung chung về package
 rpm –ql packageame: liệt kê các file trong package
I.3 SỬ DỤNG RPM
KIỂM TRA PHẦN MỀM
Cú pháp : #rpm [option] package|RPM
Các tham số :
 -V package : Kiểm tra tất cả các tập tin trong package.
 -vf file : Kiểm tra tập tin file.
 -Va : Kiểm tra tất cả các package đã cài.
 -Vp rpm: Kiểm tra package với tập tin xác định.
I.4 CÀI ĐẶT PHẦN MỀM TỪ FILE NGUỒN
Ngoài các phần mềm được đóng gói dạng file nhị phân
*.rpm), còn có các phần mềm được cung cấp dạng file source
như : *.tar, *.tgz. Thông thường việc cài đặt thường được
hiện 3 bước:
 Bước 1 : giải nén file tar
 Bước 2 : chuyển vào thư mục con và tham khảo các tập
INSTALL, README.
I.4 CÀI ĐẶT PHẦN MỀM TỪ FILE NGUỒN
 Bước 3 : dựa theo chỉ dẫn trong tập tin (INSTALL, README)
cài đặt. Thông thường sử dụng các lệnh sau:
#./configure
#make
#make install
I.5 VÍ DỤ CÀI ĐẶT PHẦN MỀM
CÀI ĐẶT AVG ANTIVIRUS
 Tải avg75flr-r49-a1130.i386.rpm từ website 
 Dùng lệnh: #rpm –ivh avg75flr-r49-a1130.i386.rpm để cài đặt
 Để chạy chương trình, dùng lệnh:
/opt/grisoft/avggui/bin/avggui_update_licinfo.sh
I.5 VÍ DỤ CÀI ĐẶT PHẦN MỀM
SỬ DỤNG AVG ANTIVIRUS
 Sử dụng AVG antivirus trên GUI
• Chọn Application/Accessories/AVG for Linux WorkStation
hoặc dùng lệnh: #avggui
II. CÀI ĐẶT PHẦN MỀM VỚI YUM
GIỚI THIỆU
 Yum (Yellowdog Updater, Modified (YUM)) là tiện ích quản lý
mềm trên Linux
 Có thể cài đặt phần mềm trực tiếp từ hệ thống cục bộ hay Internet
 Hệ thống mô tả thông tin cấu hình cho yum trong /etc/yum.conf
su -c ‘yum localinstall mc’
II. CÀI ĐẶT PHẦN MỀM VỚI YUM
YUM là một công cụ rất mạnh và nó có thể quản lý các gói cài đặt 
trên hệ thống Linux theo cách thật sự đơn giản. 
Người dùng Ubuntu cũng có một công tương tự có tên là apt-get
đây là một công cụ cài đặt gói một cách tự động tương tự như 
trình yum.
II. CÀI ĐẶT PHẦN MỀM VỚI YUM
CÀI ĐẶT PHẦN MỀM VỚI yum
 Cú pháp: #su –c ‘yum install ’ hoặc
#yum install 
 Ví dụ: Cài đặt phần mềm mc
#su -c ‘yum install mc’ hoặc #yum install mc
Cài đặt phần mềm cục bộ (phần mềm mc lưu trên thư mục hiện hành
II. CÀI ĐẶT PHẦN MỀM VỚI YUM
CẬP NHẬT PHẦN MỀM VỚI yum
 Cú pháp: #su –c ‘yum update ’ hoặc
#yum update 
 Ví dụ: Cập nhật phần mềm bind
#su -c ‘yum update bind’ hoặc
#yum update bind
II. CÀI ĐẶT PHẦN MỀM VỚI YUM
LOẠI BỎ PHẦN MỀM VỚI yum
 Cú pháp: #su –c ‘yum remove ’ hoặc
#yum remove 
 Ví dụ: Loại bỏ phần mềm mc
#su -c ‘yum remove mc’ hoặc
#yum remove mc
II. CÀI ĐẶT PHẦN MỀM VỚI YUM
TÌM PHẦN MỀM VỚI yum
 Cú pháp: #su –c ‘yum list ’ hoặc
#yum list 
 Ví dụ: Tìm phần mềm mc
#su -c ‘yum list mc’ hoặc
#yum list mc
CẬP NHẬT HỆ THỐNG VỚI yum
 Sử dụng tùy chọn update để cập nhật phiên bản mới nhất từ Internet
 Cú pháp: #su –c ‘yum update’
II. CÀI ĐẶT PHẦN MỀM VỚI YUM
CẤU HÌNH TRUY CẬP TÀI NGUYÊN CHO yum
 Cú pháp: #su –c ‘chkconfig --level 35 yum-updatesd on;
service yum-updatesd restart’
 Thay đổi thông tin trong tập tin /etc/yum/yum-updatesd.conf để
thống tự động download và cập nhật phần mềm:
II. CÀI ĐẶT PHẦN MỀM VỚI YUM
#tự động update
#do_update=YES
#tự động download update
#do_download=YES
#tự động download deps cho update
#do_download_deps=YES
II. CÀI ĐẶT PHẦN MỀM VỚI YUM
VÔ HIỆU HÓA HOẶC LOẠI BỎ PACKAGE SOURCE
 Để vô hiệu hóa package source, thay đổi tính năng enable=0 trong
các tập tin .repos của thư mục /etc/yum.repos.d
 Để loại bỏ package source
• Xóa tất cả các tập tin .repos trong thư mục /etc/yum.repos.d
• Xóa các cache directory trong thư mục /var/cache/yum
II. CÀI ĐẶT PHẦN MỀM VỚI YUM
HIỆU CHỈNH yum CACHE
 Cho phép cache phần mềm trên yum
Hiệu chỉnh keepcache=1 trong tập tin /etc/yum.conf
 Xóa cache
#su -c ‘yum clean headers’
 Xóa package trong cache
#su -c ‘yum clean packages’
II. CÀI ĐẶT PHẦN MỀM VỚI YUM
SỬ DỤNG yum QUA PROXY
 Cấu hình proxy cho yum
Mở tập tin cấu hình /etc/yum.conf, mô tả thông tin sau:
proxy=
proxy_username=yum-user
proxy_password=qwerty
II. CÀI ĐẶT PHẦN MỀM VỚI YUM
 Cấu hình yum proxy cho từng user
Mở tập tin .bash_profile của từng user, mô tả thông tin:
proxy= omain:3128
export http_proxy
Nếu yêu cầu username và password, mô tả cụ thể:
http_proxy=“”
export http_proxy
II. CÀI ĐẶT PHẦN MỀM VỚI YUM
Ví dụ: cài đặt GUI tool.
III. KẾT NỐI MẠNG
TCP/IP trong Linux 
Các lệnh liên quan
Tiện ích Telnet 
Tiện ích SSH 
III.1 TCP/IP TRONG LINUX
Cấu hình TCP/IP trong Linux gồm:
 Cấu hình cho IP: IP Address, subnet mask
 Device Activation
 Cấu hình DNS
 Cấu hình Default Gateway.
Ta có thể sử dụng giao diện đồ họa để cấu hình IP.
III.1 TCP/IP TRONG LINUX
Để cấu hình dòng lệnh, ta phải xem quản lý kết nối ethernet
 Network Interface được đặt tên: eth0, eth1
 Xem cấu hình Interface: ifconfig ethx
 Enable Interface: ifup ethx
 Disable Interface: ifdown ethx
Gán 1 địa chỉ IP mới:
 ifconfig eth0 192.168.100.10
III.1 TCP/IP TRONG LINUX
Gán các thông số khác: 
III.1 TCP/IP TRONG LINUX
Ngoài ra, ta có thể cấu hình trong file script:
nano /etc/sysconfig/network-scripts/ifcfg-eth0
III.1 TCP/IP TRONG LINUX
Ta có thể kích hoạt các dịch vụ mạng bằng câu lệnh:
 etc/init.d/network start/stop/restart
 service network start/stop/restart
III.2 LỆNH LIÊN QUAN
Lệnh route: thông tin routing table
Lệnh netstat: hiển thị thông tin về network connection, routing 
tables, interface statistics
 VD: netstat –nlp
 Lưu ý: tìm hiểu các option của lệnh này
Lệnh hostname: 
 hostname: hiển thị hostname của máy
 hostname tên_host: thiết lập tên mới cho máy
III.3 TIỆN ÍCH TELNET
Telnet giúp ta đăng nhập vào máy chủ từ xa và có thể thao tác
máy đó. 
VD: telnet 172.29.9.17 25 , nhập username và password đăng nhập
vào máy (nếu có).
III.3 TIỆN ÍCH TELNET
III.4 TIỆN ÍCH SSH
Công dụng tương tự Telnet
VD: giả sử muốn đăng nhập vào máy B có địa chỉ: 123.123.12.3 
với user ABC
 ssh ABC@123.123.12.3