Ứng dụng B-Learning trong công tác bồi dưỡng cán bộ công chức, viên chức người dân tộc thiểu số

ương trình (Program level); kết hợp ở mức độ 
thể chế (Institutional level)10.
Cách phân chia này chủ yếu dựa trên nội dung 
học được kết hợp. Dựa vào đó, tôi xin đề xuất 
những kiểu kết hợp áp dụng cho các chương trình 
bồi dưỡng CBCCVC người DTTS như sau: 
(i) Kết hợp về mặt phương pháp giữa các phương 
pháp dạy học khác nhau đối với từng nội dung học 
9. Trương Minh Dục, Trương Phúc Nguyên (2018), Xây dựng đội ngũ cán bộ, 
công chức người dân tộc thiểu số - Giải pháp quan trọng bảo đảm quyền bình 
đẳng dân tộc ở Việt Nam, Tạp chí Tổ chức Nhà nước - Bộ Nội vụ
10. Bonk, C. J. & Graham, C. R. (Eds.). (in press). Handbook of blended 
learning: Global Perspectives, local designs, chapter 11. San Francisco, CA: 
Pfeiffer Publishing
Tạp chí Nghiên cứu Dân tộc KHOA HỌC, GIÁO DỤC VÀ CÔNG NGHỆ
114 Số 24 - Tháng 12 năm 2018
và chuyên đề cụ thể; 
(ii) Kết hợp trong một khâu hoặc trong các khâu 
của quá trình dạy học; 
(iii) Kết hợp về mặt nội dung (trong một hoạt 
động, trong một bài, trong một phần, chuyên đề 
hoặc các chuyên đề có liên quan mật thiết về nội 
dung với nhau).
Hình 3. Các hình thức kết hợp cho các chương 
trình bồi dưỡng CBCCVC người DTTS
3. Lợi ích khi áp dụng B-learning cho các 
chương trình bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên 
chức người dân tộc thiểu số
Trong thời kỳ đổi mới, Đảng và Nhà nước ta 
đã có nhiều chủ trương, chính sách xây dựng đội 
ngũ CBCCVC người DTTS, tuy nhiên, đội ngũ này 
vẫn còn mỏng cả về số lượng lẫn năng lực chuyên 
môn chưa ngang tầm nhiệm vụ11 và muốn tăng đội 
ngũ CBCCVC người DTTS cả về số lượng lẫn chất 
lượng, khâu đột phá đó chính là giáo dục - đào tạo12, 
mà trong đó bồi dưỡng là một thành phần không 
thể thiếu. 
Tuy nhiên, như đã phân tích tại phần đặc điểm 
của các lớp bồi dưỡng CBCCVC người DTTS ở 
trên, khi tổ chức các lớp bồi dưỡng cho đội ngũ này 
theo cách tổ chức dạy học truyền thống trên thực tế 
thường có những khó khăn như sau:
- Về khoảng cách địa lý: Các lớp bồi dưỡng, 
thông thường phải tổ chức ở trung tâm huyện lỵ 
hoặc tỉnh lỵ. Việc này sẽ làm tăng chi phí cho cán 
bộ tham gia lớp học. 
- Về thời gian: Các lớp bồi dưỡng theo phương 
thức tổ chức dạy học truyền thống bắt buộc học viên 
phải học đầy đủ chương trình bằng hình thức tập 
trung. Việc này dẫn đến việc cán bộ phải tạm gác 
công việc để tham gia các chương trình này. Trong 
11. Trương Minh Dục, Trương Phúc Nguyên (2018), Xây dựng đội ngũ cán bộ, 
công chức người dân tộc thiểu số - Giải pháp quan trọng bảo đảm quyền bình 
đẳng dân tộc ở Việt Nam, Tạp chí Tổ chức Nhà nước - Bộ Nội vụ
12. 
can-bo-nguoi-dan-toc-thieu-so-tiep-theo-va-het.html
khi đó, đội ngũ CBCCVC người DTTS phải bám 
địa bàn thì công tác quản lý mới đạt hiệu quả, rất 
khó sắp xếp thời gian để tham gia các chương trình 
bồi dưỡng mang tính tập trung cao như vậy được.
- Về chuyên môn: Đối với các chương trình bồi 
dưỡng CBCCVC người DTTS, việc giảng dạy và 
học tập đòi hỏi rất lớn đối với việc trải nghiệm 
thực tiễn; kỹ năng tự cập nhật kiến thức và các văn 
bản pháp luật; kỹ năng nhận xét, phân tích, đánh 
giá và so sánh các kinh nghiệm thực tiễn. Những 
chương trình có các chuyên đề liên quan đến các 
kỹ năng như giao tiếp, làm việc nhóm, thu thập và 
xử lý thông tin, quản lý thời gian người dạy cần 
phải dạy trực tiếp và cầm tay chỉ việc đối với đối 
tượng này. Mặt khác, so với người Kinh, năng lực 
đội ngũ CBCCVC người DTTS còn nhiều hạn chế, 
nhận thức hạn hẹp. Cộng thêm tâm lý tự ti, ngại đi 
học xa, ngại đi học dài hạn13, sẽ làm cho các lớp bồi 
dưỡng này đạt hiệu quả không cao. Đặc biệt đối với 
các lớp bồi dưỡng chung, thành phần lớp có cả cán 
bộ người Kinh lẫn người DTTS.
Vì vậy, việc tổ chức dạy-học các chương trình 
bồi dưỡng cho đối tượng CBCCVC người DTTS 
sẽ phát huy hiệu quả tốt khi áp dụng B-learning với 
những lý do sau đây:
- Giảm chi phí đi lại, giảm thời gian tập trung: 
Việc ứng dụng CNTT-TT sẽ giúp cho người học 
tiếp cận các kiến thức lý thuyết chủ động hơn, các 
tài liệu dưới dạng multimedia cũng sẽ sinh động 
hơn làm cho người học dễ tiếp thu. Việc này sẽ giúp 
cho việc tổ chức dạy - học được rút ngắn thời gian 
phải tập trung ở lớp học. Có thể áp dụng cách thức 
tổ chức dạy - học không đồng bộ để áp dụng đối với 
các chuyên đề mang tính lý thuyết cao. Giảng viên 
đưa bài giảng, các tài liệu tham khảo, các câu hỏi, 
bài tập liên quan đến chuyên đề lên hệ thống. Học 
viên tham gia vào hệ thống để học các chuyên đề, 
trả lời các câu hỏi và bài tập trên hệ thống, đặt các 
câu hỏi thắc mắc đến chuyên đề để giảng viên phản 
hồi. Buổi học F2F, giảng viên chỉ cần giải thích cụ 
thể hơn các thắc mắc của học viên và đưa thêm các 
kinh nghiệm thực tiễn. Điều này sẽ giúp người học 
chủ động thời gian của mình trong công việc, không 
tốn quá nhiều thời gian tập trung tại một địa điểm 
để học tập.
- Đảm bảo chất lượng về mặt chuyên môn: Việc 
trao đổi kiến thức qua không gian mạng, không tiếp 
xúc trực tiếp có thể hạn chế được nhược điểm tâm 
lý tự ti, ngại giao tiếp, ngại thể hiện ý kiến trực tiếp 
của cán bộ người DTTS. Đối với các chuyên đề 
mang tính thực tiễn, các chuyên đề kỹ năng (cần 
hướng dẫn cầm tay chỉ việc), B-learning vẫn có 
hình thức tổ chức dạy học F2F như đã đề xuất ở 
13. Trương Minh Dục, Trương Phúc Nguyên (2018), Xây dựng đội ngũ cán bộ, 
công chức người dân tộc thiểu số - Giải pháp quan trọng bảo đảm quyền bình 
đẳng dân tộc ở Việt Nam, Tạp chí Tổ chức Nhà nước - Bộ Nội vụ
Tạp chí Nghiên cứu Dân tộc KHOA HỌC, GIÁO DỤC VÀ CÔNG NGHỆ
115Số 24 - Tháng 12 năm 2018
trên. Việc này sẽ khắc phục được nhược điểm của 
E-learning đối với những chuyên đề này.
- Đối với cơ sở giáo dục áp dụng B-learning cho 
đối tượng này: Có thể việc ứng dụng CNTT-TT vào 
thời gian đầu sẽ tốn rất nhiều kinh phí (đầu tư máy 
móc, phương tiện, đào tạo giảng viên, chi phí xây 
dựng hệ thống website ), nhưng chỉ cần đầu tư 
một lần và có thể sử dụng được nhiều cho các lớp 
về sau. Nếu tổ chức theo hình thức dạy-học truyền 
thống, mỗi lần tổ chức lớp tại các địa phương ở xa 
trụ sở chính, cơ sở giáo dục sẽ tốn một lần kinh phí 
khảo sát, thuê cơ sở vật chất với kinh phí mỗi lần 
không hề nhỏ. Mặt khác, kinh phí đi lại, ăn ở cho 
giảng viên giảng dạy mà cơ sở giáo dục phải bỏ ra 
sẽ ít hơn rất nhiều. Việc này có thể giúp cơ sở giáo 
dục hạ kinh phí các lớp bồi dưỡng theo hình thức xã 
hội hóa, giảm áp lực cho ngân sách nhà nước.
4. Khó khăn khi áp dụng B-learning cho các 
chương trình bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên 
chức người DTTS và giải pháp khắc phục
Khi áp dụng B-learning cho các chương trình 
bồi dưỡng CBCCVC người DTTS trong thực tiễn, 
chúng ta sẽ gặp phải một số khó khăn nhất định 
như sau:
(i) Xây dựng nguồn tài nguyên bài giảng: Để 
soạn bài giảng E-learning có chất lượng đòi hỏi 
tốn nhiều thời gian và công sức của giảng viên. 
Trong khi đó, hiện nay chưa có chế độ hỗ trợ cho 
giảng viên khi soạn giảng các bài giảng E-learning 
dành cho các chương trình bồi dưỡng CBCCVC 
người DTTS. Mặt khác, như đã phân tích ở phần 
E-learning, có nhiều giảng viên có năng lực tốt về 
chuyên môn và sư phạm nhưng năng lực ứng dụng 
CNTT-TT còn hạn chế nên không thể phát huy hết 
được năng lực đội ngũ này.
(ii) Về phía người học: Như đã nêu ở các phần 
trên, cán bộ người DTTS vẫn còn bị ảnh hưởng của 
cách học thụ động truyền thống, thái độ học tập 
chưa cao, tâm lý tự ti, ngại đi học xa. Mặt khác, đối 
với đội ngũ này, kỹ năng ứng dụng CNTT-TT còn 
rất yếu, đặc biệt là các học viên người DTTS ở các 
vùng núi, vùng xâu vùng xa.
(iii) Về cơ sở vật chất: Đòi hỏi phải có hạ tầng 
CNTT đủ mạnh, có đường truyền cáp quang, xây 
dựng Website trường học và Website E-Learning 
hoàn chỉnh chi phí cao, nếu không tận dụng hết khả 
năng của Web sẽ gây lãng phí. Đối với những lớp 
bồi dưỡng đặt tại địa phương, đặc biệt là địa phương 
ở vùng xâu vùng xa như đã đề cập ở trên, việc học 
viên tiếp cận với Internet và máy tính còn gặp nhiều 
khó khăn, cũng sẽ gây ảnh hưởng rất lớn đến quá 
trình dạy-học qua môi trường Internet.
(iv) Về nhân lực phục vụ E–learning: Cần có 
cán bộ chuyên trách phục vụ sự hoạt động của hệ 
thống E-Learning. Tuy nhiên, trên thực tế, hầu hết 
các trường có tổ chức bồi dưỡng cán bộ, công chức, 
viên chức không có cơ chế, chính sách đãi ngộ cho 
các cán bộ chuyên trách này.
Với những khó khăn nêu trên, chúng tôi đề xuất 
một số giải pháp khắc phục như sau:
Thứ nhất, các trường đại học, học viện (gọi tắt 
là các trường) cần xác định E-learning là một chiến 
lược trong giáo dục mới hướng tới xã hội học tập. 
Trong đó, đối với các trường được giao nhiệm vụ 
bồi dưỡng đội ngũ CBCCVC người DTTS, cần xem 
B-learning là một giải pháp hiệu quả khi áp dụng 
cho các chương trình bồi dưỡng nhằm nâng cao 
chấp lượng đội ngũ này.
Thứ hai, tăng cường tập huấn về phương pháp, 
kĩ năng, sử dụng tổng hợp nhiều hợp phần để tạo 
bài giảng E-Learning cho các giảng viên tham gia 
chương trình bồi dưỡng có ứng dụng B-learning.
Thứ ba, các trường phải đầu tư trang thiết bị, hỗ 
trợ kinh phí cho giảng viên trong việc tạo bài giảng. 
Chi phí ban đầu có thể lớn đối với các trường, tuy 
nhiên những trang thiết bị này sẽ được sử dụng 
nhiều lần và tính chi phí so với tổng chi phí để khảo 
sát và thuê cơ sở vật chất của các lớp bồi dưỡng sẽ 
tiết kiệm hơn nhiều.
Thứ tư, các trường cần trực tuyến hóa trường 
học bao gồm trực tuyến hóa về quản lí, điều hành, 
tác nghiệp và trực tuyến hóa về dạy học. Website 
trường học phải trở thành địa chỉ thân thiện với cán 
bộ, giảng viên, học viên. Hướng dẫn phương pháp 
tự học, học tập và trao đổi qua mạng cho người học. 
Đây là kĩ năng cần thiết để học tập các chương trình 
bồi dưỡng có áp dụng B-learning.
Thứ năm, vai trò của giảng viên là rất quan trọng 
trong việc triển khai B-Learning. Vì vậy, giảng viên 
không chỉ nắm bắt được phương pháp học tập mà 
còn là người tạo ra bài giảng phục vụ cho giảng dạy, 
các bài giảng E-Learning phục vụ cho tự học của 
người học. Phải có hình thức đào tạo đội ngũ giảng 
viên đáp ứng yêu cầu dạy học hiện đại nhất: như có 
khả năng ứng dụng CNTT vào dạy học, có khả năng 
sử dụng các phương tiện dạy học hiện đại, và quan 
trọng hơn cả là năng lực tự học, tự nghiên cứu khoa 
học. Vì đó là nền tảng quan trọng để người giảng 
viên không bị tụt hậu so với thời đại.
Thứ sáu, áp dụng B-learning có lộ trình đối 
với các lớp bồi dưỡng CBCCVC người DTTS đặt 
tại địa phương xa trụ sở chính của cơ sở giáo dục. 
Trước tiên, chỉ nên ứng dụng với các lớp đặt tại 
các trung tâm tỉnh lỵ như thành phố, thị xã hoặc tại 
các trung tâm huyện lỵ có điều kiện phát triển kinh 
tế-xã hội tốt. Áp dụng cho các lớp bồi dưỡng cán 
bộ cấp cao trước (bồi dưỡng nhóm đối tượng 1 và 
2 theo quyết định số 771/QĐ-TTg ngày 26/6/2018 
Tạp chí Nghiên cứu Dân tộc KHOA HỌC, GIÁO DỤC VÀ CÔNG NGHỆ
116 Số 24 - Tháng 12 năm 2018
của Thủ tướng Chính phủ về việc Phê duyệt Đề án 
“Bồi dưỡng kiến thức dân tộc đối với CBCCVC giai 
đoạn 2018-2025”), thực hiện và điều chỉnh nhiều 
lần để tích lũy kinh nghiệm tổ chức rồi mới áp dụng 
đối với các lớp bồi dưỡng theo tiêu chuẩn ngạch, 
bậc, vị trí việc làm khác (như chuyên viên chính, 
chuyên viên, bồi dưỡng cấp phòng, bồi dưỡng cấp 
xã, bồi dưỡng nhóm đối tượng 3 và 4 theo quyết 
định 771/QĐ-TTg nói trên).
Thứ bảy, trước khi thực hiện thí điểm, các trường 
phải ban hành các quy định bằng văn bản đối với tất 
cả các hoạt động liên quan đến việc dạy-học trên 
môi trường Internet. Sau khi thực hiện thí điểm, các 
trường phải tổng kết, rà soát các quy định để điều 
chỉnh cho phù hợp với thực tiễn. Hằng năm, các 
trường phải thực hiện công việc này nhằm đảm bảo 
quyền lợi của người dạy và người học. Ngoài ra, các 
trường phải giao cho các Khoa chuyên môn, hàng 
năm đều phải có rà soát, đánh giá các bài giảng 
E-learning của các giảng viên để có điều chỉnh cho 
phù hợp thực tiễn cũng như phù hợp với các quy 
định trong việc tổ chức các chương trình bồi dưỡng 
nếu có thay đổi.
5. Kết luận
E-learning là xu hướng tất yếu trong giai đoạn 
hiện nay, nhờ công nghệ này mọi người có ở bất kỳ 
nơi đâu, thời điểm nào đều có thể tham gia những 
khóa học tốt nhất được hướng dẫn bởi những giảng 
viên giỏi. Tuy nhiên, việc tổ chức hình thức dạy 
học truyền thống vẫn có những lợi thế nhất định 
đối với các lớp bồi dưỡng cán bộ công chức, viên 
chức. Chính vì vậy, đối với các lớp bồi dưỡng 
này, việc tận dụng tất cả các ưu điểm của dạy học 
truyền thống (F2F) và dạy học qua mạng bằng 
cách áp dụng hình thức B-learning sẽ đem lại hiệu 
quả tối ưu cho chất lượng bồi dưỡng nhằm góp 
phần nâng cao chất lượng đội ngũ CBCCVC người 
DTTS, từ đó nâng cao chất lượng nền công vụ nói 
chung. Tuy vậy, khi ứng dụng CNTT-TT cho các 
chương trình bồi dưỡng CBCCVC người DTTS, 
các trường cần phải vạch ra cho đơn vị mình một 
lộ trình ứng dụng cụ thể, đồng thời ban hành các 
văn bản quy định liên quan đến các hoạt động này 
chứ không nên vội vàng triển khai đại trà, điều này 
có thể làm ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng của 
các khóa bồi dưỡng.
Tài liệu tham khảo
Cao Đức Hạnh, (2007), Tổng quan đào tạo 
trực tuyến với E-learning, Tạp chí Khoa học 
Công nghệ Hàng Hải - Đại học Hàng Hải, số 
10 (6/2007).
Nguyễn Văn Hiền, (2008), Tổ chức “Học tập 
hỗn hợp” biện pháp rèn luyện kỹ năng sử 
dụng CNTT cho sinh viên trong dạy học sinh 
học, Tạp chí Giáo dục, số 192, trang 34; 43; 
44.
Lê Huy Hoàng, Lê Xuân Quang, (2011), 
E-learning và ứng dụng trong dạy học, Đại 
học Sư phạm Hà Nội.
Trần Huy Hoàng, Nguyễn Kim Đào, (2014), Tổ 
chức hoạt động dạy học theo B-learning đáp 
ứng yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo 
dục và đào tạo sau 2015, Tạp chí Nghiên cứu 
Khoa học - Đại học Văn Hiến, số 5 (11/2014).
Nguyễn Danh Nam, (2007), Các mức độ ứng 
dụng E - learning ở trường ĐHSP, Tạp chí 
Giáo dục, số 175, trang 41; 42; 43.
Bonk, C. J. & Graham, C. R. (Eds.). (in press). 
Handbook of blended learning: Global 
Perspectives, local designs, chapter 11. San 
Francisco, CA: Pfeiffer Publishing.
William Horton, (2011), E-learning by Design 
(Second Edition), San Francisco: Pfeiffer.
Victoria L. Tinio (Nhóm công tác e-ASEAN 
UNDP-APDIP dịch), (2003), “Công nghệ 
thông tin và truyền thông (ICT) trong giáo 
dục”,  30/09/2005.
UNESCO, (2010), ICT Transforming Education 
- A Regional Guide.
https://masie.com.
https://vi.wikipedia.org/wiki/
Gi%C3%A1o_d%E1%BB%A5c_
tr%E1%BB%B1c_tuy%E1%BA%BFn.
News/125/0/1010070/0/40357/Xay_dung_
doi_ngu_can_bo_cong_chuc_nguoi_dan_
toc_thieu_so_Giai_phap_quan_trong_bao_
dam_quyen_binh_dang (Trương Minh Dục, 
Trương Phúc Nguyên (2018), Xây dựng đội 
ngũ cán bộ, công chức người dân tộc thiểu 
số - Giải pháp quan trọng bảo đảm quyền 
bình đẳng dân tộc ở Việt Nam, Tạp chí Tổ 
chức Nhà nước - Bộ Nội vụ).
item/33180602-xay-dung-doi-ngu-can-bo-
nguoi-dan-toc-thieu-so-tiep-theo-va-het.
html (Lê Mậu Lâm và các cộng sự).