Thực trạng giáo dục ý thức bảo vệ môi trường sinh thái cho người dân thông qua các hoạt động cộng đồng của Đoàn viên thanh niên ở thành phố Sơn La, tỉnh Sơn La

...). Đây cũng là những nội dung cần thiết được 
đánh giá với ĐTB là 2,1. 
- Về mức độ thực hiện (bảng 4): 
Bảng 4. Đánh giá của cán bộ Đoàn về mức độ thực hiện của các nội dung cần giáo dục 
cho người dân về ý thức BVMTST 
TT Các nội dung giáo dục ĐTB ĐLC 
Mức độ thực hiện (%) 
Thường 
xuyên 
Đôi khi Ít khi 
1 
Ý thức chấp hành các quy định của nhà nước và 
địa phương về bảo vệ môi trường 
2,47 0,50 46,5 53,5 0 
VJE Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt Kì 2 tháng 5/2019, tr 289-295 
292 
2 
Ý thức khắc phục các thói quen trong sinh hoạt 
làm hại đến môi trường sống (vứt rác, đổ nước 
bẩn, đi vệ sinh bừa bãi...) 
2,17 0,63 29,7 57,4 12,9 
3 
Ý thức khắc phục các thói quen sản xuất tác hại 
đến môi trường (chăn thả gia súc, lạm dụng thuốc 
bảo vệ thực vật, phá rừng...) 
2,13 0,72 32,7 47,5 19,8 
4 
Ý thức tích cực đấu tranh, phê phán chống lại các 
hành vi của người khác trong sinh hoạt và trong 
sản xuất, gây tác hại môi trường sống 
2,11 0,63 25,7 59,4 14,9 
5 
Ý thức tích cực ủng hộ tiền của, vật chất giúp đỡ 
người nghèo cải thiện điều kiện sinh hoạt (làm nhà 
vệ sinh nước sạch...) 
2,02 0,71 25,7 50,5 23,8 
6 
Ý thức tích cực tham gia các hoạt động tuyên 
truyền, vận động nhân dân, các cộng đồng bảo vệ 
môi trường 
2,18 0,65 31,7 54,5 13,9 
7 
Ý thức tích cực cung cấp tin, giám sát hoạt động 
của các tổ chức xã hội, các chương trình, dự án về 
môi trường ở địa phương 
2,04 0,71 26,7 50,5 22,8 
Bảng 4 cho thấy, mặc dù các nội dung được đánh giá 
là cần và rất cần, nhưng mức độ thường xuyên của các 
hoạt động đánh giá ở mức độ đôi khi và ít khi là trên 70%, 
chỉ có nội dung giáo dục ý thức chấp hành các quy định 
của nhà nước và địa phương về bảo vệ môi trường được 
đánh giá là triển khai thường xuyên cao nhất (đạt 46,5%). 
Đây là nội dung dễ được triển khai nhất do nội dung 
mang tính tuyên truyền là chủ yếu, tổ chức các buổi giao 
lưu tìm hiểu và phổ biến Luật Bảo vệ môi trường, các 
chính sách cho thanh niên, học sinh và người dân; qua đó 
giúp cho họ nắm được các quy định của phát luật về bảo 
vệ môi trường, từ đó có các hành vi ứng xử phù hợp với 
môi trường. 
- Về mức độ hiệu quả (bảng 5):
Bảng 5. Đánh giá của cán bộ Đoàn về mức độ hiệu quả 
của các nội dung cần giáo dục cho người dân về ý thức BVMTST 
TT Các nội dung giáo dục ĐTB ĐLC 
Mức độ hiệu quả (%) 
Rất tốt Tốt 
Chưa 
tốt 
1 
Ý thức chấp hành các quy định của nhà nước và địa 
phương về bảo vệ môi trường 
2,32 0,65 41,6 48,5 9,9 
2 
Ý thức khắc phục các thói quen trong sinh hoạt làm hại 
đến môi trường sống (vứt rác, đổ nước bẩn, đi vệ sinh 
bừa bãi...) 
1,80 0,62 10,9 58,4 30,7 
3 
Ý thức khắc phục các thói quen sản xuất tác hại đến môi 
trường (chăn thả gia súc, lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật, 
phá rừng...) 
1,81 0,69 15,8 49,5 34,7 
4 
Ý thức tích cực đấu tranh, phê phán chống lại các hành 
vi của người khác trong sinh hoạt và trong sản xuất, gây 
tác hại môi trường sống 
1,91 0,65 16,8 57,4 25,8 
5 
Ý thức tích cực ủng hộ tiền của, vật chất giúp đỡ người nghèo 
cải thiện điều kiện sinh hoạt (làm nhà vệ sinh nước sạch...) 
1,71 0,73 15,8 39,6 44,6 
6 
Ý thức tích cực tham gia các hoạt động tuyên truyền, vận 
động nhân dân, các cộng đồng bảo vệ môi trường 
1,89 0,65 15,8 57,4 26,8 
7 
Ý thức tích cực cung cấp tin, giám sát hoạt động của các 
tổ chức xã hội, các chương trình, dự án về môi trường ở 
địa phương 
1,82 0,65 13,9 54,5 31,6 
VJE Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt Kì 2 tháng 5/2019, tr 289-295 
293 
Bảng 5 cho thấy, hiệu quả giáo dục của các hoạt động 
cộng đồng do ĐTN Cộng sản Hồ Chí Minh tổ chức đa 
phần được đánh giá là chưa tốt, ĐTB của hầu hết các nội 
dung đều dưới 2 điểm, chỉ có nội dung về ý thức chấp 
hành các quy định của nhà nước và địa phương về bảo 
vệ môi trường là đạt điểm cao nhất với 2,32 điểm. Sở dĩ 
có điều này vì thông qua các hoạt động tuyên truyền của 
ĐTN đã làm cho người dân nhận thức được một phần các 
quy định của nhà nước và địa phương trong việc bảo vệ 
môi trường. Trong thời gian trước, rác thải sinh hoạt trên 
địa bàn Thành phố được các tổ dân phố tự thu gom. Tuy 
nhiên, từ năm 2018, Thành phố đã có chủ trương là toàn 
bộ rác thải sinh hoạt trên địa bàn Thành phố được Công 
ty Môi trường đô thị thu gom vào một giờ cố định mỗi 
ngày, chủ trương này của thành phố đã được các hộ dân 
trên địa bàn ủng hộ và tuân thủ, rác thải sinh hoạt được 
tập trung vào một điểm để được thu gom trong ngày, do 
đó hiện nay tỉ lệ rác thải sinh hoạt được thu gom trên địa 
bàn TP. Sơn La đạt khoảng 90%. 
2.2.4. Hình thức giáo dục ý thức bảo vệ môi trường sinh 
thái cho người dân thông qua hoạt động cộng đồng của 
Đoàn Thanh niên ở thành phố Sơn La 
- Về mức độ cần thiết (bảng 6): 
Các hình thức tổ chức hoạt động cộng đồng của ĐTN 
trong giáo dục ý thức đều được đánh giá là cần thiết và 
rất cần thiết. Hình thức được đánh giá cao là Kẻ, vẽ, treo 
các khẩu hiệu, áp phích tuyên truyền, cổ động người dân 
tham gia BVMTST (2,32 điểm); tổ chức cho người dân 
tham gia chiến dịch ra quân dọn vệ sinh khu dân cư (2,38 
điểm) và tổ chức cho người dân tham gia trồng rừng để 
bảo vệ môi trường sinh thái xanh, sạch, đẹp (2,31 điểm). 
Có thể thấy, đây là những hình thức dễ triển khai thực 
hiện và mang lại hiệu quả cao trong quá trình tuyên 
truyền, giáo dục ý thức cho người dân về ý thức 
BVMTST. 
Hình thức tổ chức và tham gia vào các hoạt động xã 
hội, các cuộc triển lãm, trưng bày; các cuộc biểu diễn 
nghệ thuật về BVMTST và tổ chức cho người dân tham 
gia các đợt tuyên truyền vận động quyên góp, ủng hộ 
người nghèo trong việc cải thiện điều kiện sinh hoạt được 
đánh giá là ít cần nhất trong các hình thức tổ chức hoạt 
động cộng đồng (ĐTB đạt khoảng 2,1 điểm). Đây là hai 
hình thức mang tính nhân văn cao, tuy nhiên do điều kiện 
thực tế tại địa phương cho nên việc triển khai thực hiện 
theo 2 hình thức này còn nhiều hạn chế, do vậy nhiều 
người đánh giá là ít quan trọng. 
- Về mức độ thực hiện (bảng 7): 
Bảng 7 cho thấy, hầu hết các hình thức tuyên truyền đều 
bị đánh giá là ít và chưa sử dụng. Trong đó, kẻ, vẽ, treo các 
khẩu hiệu, áp phích tuyên truyền, cổ động người dân tham 
gia BVMTST là hình thức dễ thực hiện và được nhiều người 
đánh giá là thường xuyên sử dụng nhất, đây cũng chính là 
Bảng 6. Đánh giá mức độ cần thiết sử dụng các hình thức tổ chức hoạt động cộng đồng 
của ĐTN Cộng sản Hồ Chí Minh trong giáo dục cho người dân về ý thức BVMTST 
TT Hình thức giáo dục ĐTB ĐLC 
Mức độ cần thiết 
Rất 
cần 
Cần Ít cần 
1 
Kẻ, vẽ, treo các khẩu hiệu, áp phích tuyên truyền, cổ động 
người dân tham gia BVMTST 
2,32 0,47 31,7 68,3 0 
2 
Phát thanh, tuyên truyền, phát tập gấp, tờ rơi về BVMTST tại 
các tụ điểm dân cư 
2,18 0,54 24,8 68,3 6,9 
3 
Tổ chức cho người dân tham gia các cuộc thi sáng tác tác 
phẩm báo chí; các loại hình văn học, nghệ thuật của Trung 
ương và địa phương về chủ đề BVMTST 
2,20 0,62 30,7 58,4 10,9 
4 
Tổ chức và tham gia vào các hoạt động xã hội, các cuộc triển 
lãm, trưng bày; các cuộc biểu diễn nghệ thuật về BVMTST 
2,10 0,59 22,8 64,4 12,9 
5 
Tổ chức cho người dân tham gia chiến dịch ra quân dọn vệ 
sinh khu dân cư 
2,38 0,73 40,7 46,5 12,8 
6 
Tổ chức cho người dân tham gia trồng rừng để bảo vệ môi 
trường trường sinh thái xanh, sạch, đẹp 
2,31 0,63 39,6 51,5 8,9 
7 
Tổ chức cho người dân tham gia các đợt tuyên truyền vận 
động quyên góp, ủng hộ người nghèo trong việc cải thiện điều 
kiện sinh hoạt 
2,16 0,74 36,6 42,6 20,8 
VJE Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt Kì 2 tháng 5/2019, tr 289-295 
294 
hình thức được lựa chọn là cần thiết nhất, mang lại hiệu quả 
cao nhất trong việc giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho 
người dân. Do vậy, trong thời gian tới ĐTN ở TP. Sơn La 
cần phải tiếp tục phát huy và sử dụng hình thức này. 
Trong các hình thức được đưa ra, hình thức tổ chức 
cho người dân tham gia chiến dịch ra quân dọn vệ sinh khu 
dân cư là hình thức đơn giản, dễ triển khai thực hiện, 
nhưng cũng ít được triển khai. Đây là hình thức tạo hiệu 
ứng đám đông và mang lại hiệu quả cao đối với môi 
trường sống tại khu dân cư; tuy nhiên, trong quá trình triển 
khai thực hiện cũng có những khó khăn nhất định như: 
người dân trong một khu dân cư gồm nhiều đối tượng, độ 
tuổi, nghề nghiệp khác nhau, do vậy để tập trung được 
nhiều người tham gia cùng một lúc sẽ rất khó; trong thời 
gian tới, để có thể triển khai theo hình thức này thì nên thực 
hiện theo các nhóm gia từ 5-10 hộ gia đình, từng nhóm sẽ 
tổ chức các buổi dọn vệ sinh ngay tại khu vực sống của gia 
đình mình, từng nhóm nhỏ triển khai thực hiện. Làm như 
vậy sẽ có thể lan tỏa ra toàn bộ khu dân cư. 
- Về mức độ hiệu quả (bảng 8): 
Bảng 8. Đánh giá về mực độ hiệu quả các hình thức tổ chức hoạt động cộng đồng 
của ĐTN Cộng sản Hồ Chí Minh trong giáo dục cho người dân về ý thức BVMTST 
TT Hình thức giáo dục ĐTB ĐLC 
Mức độ hiệu quả (%) 
Rất 
tốt 
Tốt 
Chưa 
tốt 
1 
Kẻ, vẽ, treo các khẩu hiệu, áp phích tuyên truyền, cổ động người 
dân tham gia BVMTST 
2,06 0,54 17,8 70,3 11,9 
2 
Phát thanh, tuyên truyền, phát tập gấp, tờ rơi về BVMTST tại 
các tụ điểm dân cư 
1,91 0,66 17,8 55,4 26,8 
Bảng 7. Đánh giá về mức độ thực hiện các hình thức tổ chức hoạt động cộng đồng 
của ĐTN Cộng sản Hồ Chí Minh trong giáo dục cho người dân về ý thức BVMTST 
TT Hình thức giáo dục ĐTB ĐLC 
Mức độ thực hiện (%) 
Thường 
xuyên 
Ít khi 
Chưa 
sử dụng 
1 
Kẻ, vẽ, treo các khẩu hiệu, áp phích tuyên 
truyền, cổ động người dân tham gia 
BVMTST 
2,31 0,48 31,7 67,3 1,0 
2 
Phát thanh, tuyên truyền, phát tập gấp, tờ rơi 
về BVMTST tại các tụ điểm dân cư 
2,08 0,59 21,8 64,4 13,8 
3 
Tổ chức cho người dân tham gia các cuộc thi 
sáng tác các tác phẩm báo chí; các loại hình 
văn học, nghệ thuật của Trung ương và địa 
phương về chủ đề BVMTST 
1,94 0,63 16,8 60,4 22,8 
4 
Tổ chức và tham gia vào các hoạt động xã 
hội, các cuộc triển lãm, trưng bày; các cuộc 
biểu diễn nghệ thuật về BVMTST 
1,95 0,70 19,8 53,5 29,7 
5 
Tổ chức cho người dân tham gia chiến dịch 
ra quân dọn về sinh khu dân cư 
2,10 0,59 22,8 64,4 12,8 
6 
Tổ chức cho người dân tham gia trồng 
rừng để bảo vệ môi trường sinh thái xanh, 
sạch, đẹp 
2,13 0,59 24,8 63,4 11,8 
7 
Tổ chức cho người dân tham gia các đợt 
tuyên truyền vận động quyên góp, ủng hộ 
người nghèo trong việc cải thiện điều kiện 
sinh hoạt 
2,01 0,59 17,8 65,4 16,8 
VJE Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt Kì 2 tháng 5/2019, tr 289-295 
295 
3 
Tổ chức cho người dân tham gia các cuộc thi sáng tác các tác 
phẩm báo chí; các loại hình văn học, nghệ thuật của Trung ương 
và địa phương về chủ đề BVMTST 
1,85 0,70 17,8 49,5 32,7 
4 
Tổ chức và tham gia vào các hoạt động xã hội, các cuộc triển 
lãm, trưng bày; các cuộc biểu diễn nghệ thuật về BVMTST 
1,79 0,57 7,9 53,4 38,7 
5 
Tổ chức cho người dân tham gia chiến dịch ra quân dọn về sinh 
khu dân cư 
1,92 0,64 16,8 58,4 24,8 
6 
Tổ chức cho người dân tham gia trồng rừng để bảo vệ môi trường 
trường sinh thái xanh, sạch, đẹp 
1,87 0,66 15,8 55,4 28,8 
7 
Tổ chức cho người dân tham gia các đợt tuyên truyền vận động 
quyên góp, ủng hộ người nghèo trong việc cải thiện điều kiện 
sinh hoạt 
1,78 0,73 17,8 42,6 39,6 
Bảng 8 cho thấy, chưa đến 20% số người được phỏng 
vấn đánh giá về hiệu quả của các hình thức giáo dục ý thức 
qua các hoạt động cộng đồng của người dân ở mức độ rất 
tốt, còn lại hơn 80% nhận xét mới đạt mức tốt và chưa tốt; 
đa phần các hình thức đều được đánh giá ở mức độ tốt. 
Trong số các hình thức giáo dục ý thức thông qua các 
hoạt động cộng đồng, hình thức kẻ, vẽ, treo các khẩu 
hiệu, áp phích tuyên truyền, cổ động người dân tham gia 
BVMTST; tổ chức cho người dân tham gia chiến dịch ra 
quân dọn vệ sinh khu dân cư được đánh giá là hiệu quả 
tốt nhất; đây cũng là một điều dễ hiểu vì các hoạt động 
này đơn giản, dễ thực hiện, mang tính tuyên truyền cao, 
việc treo các khẩu hiệu, áp phích ở những nơi công cộng, 
khu vực dân cư khiến cho người dân dễ dàng nhìn thấy; 
các khẩu hiệu, áp phích được trang trí bắt mắt sẽ dễ tạo 
ấn tượng và gây sự chú ý cho người nhìn, do vậy tạo hiệu 
ứng nhanh cho người dân. Việc tổ chức cho người dân 
tham gia chiến dịch ra quân dọn dẹp vệ sinh khu dân cư 
cũng tạo hiệu quả tốt, việc dọn dẹp vệ sinh nơi ở của mỗi 
gia đình ở các khu dân cư được thực hiện thường xuyên, 
tuy nhiên nếu tiến hành đồng bộ các gia đình sẽ tạo hiệu 
ứng tốt và hiệu quả cao hơn. Đa phần các hình thức tuyên 
truyền được đánh giá ở mức tốt nhưng ĐTB nằm chủ yếu 
giữa mức tốt và chưa tốt cao. 
Như vậy, trong quá trình giáo dục ý thức BVMTST 
cho người dân thông qua hoạt động cộng đồng của ĐTN 
ở TP. Sơn La, có nhiều các hình thức phong phú, đa dạng 
và cần thiết; tuy nhiên vẫn đang còn ít các hoạt động, các 
hoạt động triển khai chưa đồng bộ, mang tính nhỏ lẻ, chưa 
được nhiều người biết đến; do vậy, hiệu quả thực hiện các 
hình thức chưa cao; trong thời gian tới, ĐTN TP. Sơn La 
cần phải tổ chức và tăng cường thêm các hoạt động cộng 
đồng để giáo dục ý thức BVMTST cho người dân. 
3. Kết luận 
Thực tế khảo sát việc giáo dục ý thức BVMTST cho 
người dân thông qua hoạt động cộng đồng của ĐTN ở 
TP. Sơn La cho thấy: người dân trên địa bàn đều nhận 
thức cao về tầm quan trọng của việc các hoạt động giáo 
dục ý thức BVMTST của ĐTN; công tác giáo dục ý thức 
bảo vệ môi trường cho người dân đã có những chuyển 
biến nhất định. Tuy nhiên, hiệu quả chưa cao, các hoạt 
động còn mang tính hình thức, tổ chức chưa được thường 
xuyên. Do vậy, cần xây dựng các biện pháp, giáo dục ý 
thức BVMTST cho người dân theo các nhóm đối tượng 
giáo dục, chủ thể giáo dục và môi trường giáo dục; lực 
lượng đoàn viên thanh niên cần triển khai thêm các hoạt 
động cộng đồng cho phù hợp và hiệu quả đối với người 
dân trên địa bàn để ngày càng nâng cao nhận thức và ý 
thức của người dân trong việc BVMTST. 
Tài liệu tham khảo 
[1] Quốc hội (2014). Văn bản số 55/2014/QH13 ban 
hành ngày 23/6/2014 về Luật Bảo vệ môi trường. 
[2] Thủ tướng Chính phủ (2012). Quyết định số 
1474/QĐ-TTg ngày 5/10/2012 ban hành Kế hoạch 
hành động quốc gia về biến đổi khí hậu giai đoạn 
2012-2020. 
[3] Ban Chấp hành Trung ương (2013). Nghị quyết số 
24-NQ/TW ngày 03/6/2013 về chủ động ứng phó 
biến đổi khí hậu, tăng cường quản lí tài nguyên và 
bảo vệ môi trường. 
[4] Nguyễn Đức Kháng (2008). Giáo dục Môi trường 
cho cộng đồng tại các khu bảo tồn thiên nhiên. NXB 
Thanh niên. 
[5] Nguyễn Thị Thúy Hương - Phạm Minh Ái (2015). 
Một số giải pháp nhằm giáo dục ý thức bảo vệ môi 
trường sinh thái nhân văn cho sinh viên Việt Nam 
hiện nay. Tạp chí Giáo dục, số đặc biệt tháng 12, 
tr 46-48. 
[6] Nguyễn Việt Thanh (2011). Giáo dục ý thức bảo vệ 
môi trường cho học sinh các trường tiểu học huyện 
Tam Nông, tỉnh Phú Thọ. Tạp chí Giáo dục, số 273, 
tr 49-50; 53. 
[7] Lê Văn Khoa (2006). Khoa học môi trường. NXB 
Giáo dục.