Tài liệu Phân tích mức độ thỏa đáng của chế độ an sinh xã hội từ nguồn thuế tại Việt Nam

ông thể tiến hành một đánh giá tổng thể về tính thỏa đáng cho từng loại trợ cấp 
cho mỗi nhóm đối tượng. Vì thế, nghiên cứu này tập trung vào ba gói trợ cấp chính 
theo ‘vòng đời’ – trợ cấp trẻ em, khuyết tật và tuổi già- phù hợp với cách tiếp cận 
theo vòng đời của MPSARD. 
Chúng tôi thấy rằng, khi trợ cấp dùng để thay thế cho thu nhập, thì mức sàn tối thiểu 
thỏa đáng cho hưu trí xã hội và trợ cấp khuyết tật (đối với khuyết tật vừa tới khuyết 
tật nặng có ít năng lực làm việc) nên là mức chuẩn nghèo, tuy nhiên nếu giá trị trợ 
cấp hào phóng hơn thì sẽ gần với mức thỏa đáng mang tính tiêu chuẩn. Vấn đề trợ 
cấp trẻ em và gia đình còn phức tạp hơn. Do thiếu các tiêu chí so sánh quốc tế, các 
vấn đề liên quan đến sự phù hợp của tiêu chuẩn Công ước 102, và các thách thức 
về tính toán chi phí nuôi dưỡng trẻ, nên có thể có sự linh hoạt hơn trong việc xác 
định mức trợ cấp thỏa đáng trên cơ sở các ưu tiên quốc gia.
Xét mục tiêu của Việt Nam muốn thiết lập một hệ thống an sinh xã hội đa tầng, 
trong đó các gói trợ cấp tài trợ từ thuế và từ đóng góp bổ trợ lẫn nhau để đạt tới 
diện che phủ phổ cập, nên vấn đề thỏa đáng theo chiều dọc của các gói trợ cấp tài 
trợ từ thuế có vẻ cần nhường ưu tiên cho các vấn đề cấp thiết hơn liên quan đến 
mở rộng chiều ngang. Điều này đặc biệt đúng với trợ cấp trẻ em và gia đình, vì loại 
trợ cấp này về mặt tiềm năng có tính linh hoạt cao hơn trong xác định mức hưởng 
để bảo tồn và củng cố động cơ tham gia bảo hiểm xã hội, mà đây là ưu tiên chính 
của chính phủ theo Nghị quyết 28. Tuy nhiên đối với trợ cấp hưu trí xã hội và khuyết 
tật, cần phải có sự quan tâm nhiều hơn để đảm bảo mức trợ cấp tài trợ từ thuế đủ 
để có một mức sống tử tế cho hàng triệu người đang sống nhờ trợ cấp để không 
chỉ đáp ứng nhu cầu cơ bản của mình mà còn duy trì nhân phẩm, phúc lợi và đóng 
góp cho xã hội. 
B
68 Phân tích mức độ thỏa đáng của chế độ an sinh xã hội từ nguồn thuế tại Việt Nam
Báo cáo này cũng tìm hiểu một số công thức tính hệ số nhằm bảo đảm bù đắp và, 
cải thiện giá trị trợ cấp tài trợ từ thuế trong tương lai. Chí ít thì hệ thống tính hệ số 
này cần đảm bảo sức mua của khoản trợ cấp, tránh làm giảm giá trị thực khi so 
với giá cả. Tuy nhiên, chúng tôi thấy rằng một số phương pháp tính hệ số dựa vào 
lương dù là một phần hay toàn bộ, có thể được xem là cách để đảm bảo mức 
sống của người nhận trợ cấp trong mối tương quan với lực lượng người trong độ 
tuổi lao động, đồng thời đảm bảo sự nhất quán giữa các tầng tài trợ từ thuế và 
tầng đóng góp.
Chính phủ Việt Nam đang có những bước tiến quan trọng nhằm đảm bảo mọi 
người dân được tiếp cận bảo trợ xã hội thỏa đáng, bao trùm trong suốt vòng đời. 
Việc xác định mức trợ cấp thỏa đáng – mở rộng chiều dọc – là một hợp phần quan 
trọng nhưng không phải là duy nhất trong việc thực hiện tầm nhìn dài hạn về an 
sinh xã hội phổ cập, làm nền tảng cho một xã hội nhân văn và một nền kinh tế 
đang tăng trưởng.
5Tài liệu tham khảo 
Ali, Z. 2014. Economics of disability in Bangladesh, Working Paper 29 (Bangladesh, 
EEP/Shiree). Available at: 
https://assets.publishing.service.gov.uk/media/57a08998e5274a27b200016
b/Economic-Costs-of-disability-in-Bangladesh_revised-paper.pdf [18 Jun. 
2019].
Antón, J. et al. 2016. “An analysis of the cost of disability across Europe using the 
standard of living approach”, in SERIEs, Vol. 7, pp. 281–306. Available at: 
https://link.springer.com/content/pdf/10.1007%2Fs13209-016-0146-5.pdf 
[18 Jun. 2019].
Bennett, F. 2006. “Paying for children: Current issues and implications for policy 
debates”, in J. Lewis (ed.): Children, changing families and welfare states 
(Northampton, Edward Elgar).
Braithwaite, J.; Mont, D. 2009. “Disability and poverty: A survey of World Bank 
poverty assessments and implications”, in Alter: European Journal of 
Disability Research, Vol. 3, pp. 219–32.
Braña Pino, F.J.; Antón Pérez, J. 2011. “Pobreza, discapacidad y dependencia en 
España”, in Papeles de Economía Española: Aspectos económicos y sociales 
de la dependencia, No. 129.
Cullinan, J.; Gannon, B. ; Lyons, S. 2011. “Estimating the extra cost of living for 
people with disabilities”, in Health Economics, Vol. 20, No. 5, pp. 582–599.
Cullinan, J.; Gannon, B.; O’Shea, E. 2013. “The welfare implications of disability for 
older people in Ireland”, in The European Journal of Health Economics Vol. 14, 
No. 2, pp. 171–183.
Demombynes, G.; Hoang Vu, L. 2015. Demystifying poverty measurement in 
Vietnam, Vietnam Development Economics Discussion Paper 1 (Vietnam, 
World Bank Group). Available at: 
9390WP00PUBL0m0Feb0201500PUBLIC0.pdf [18 Jun. 2019].
Development Pathways. 2019. Development Pathways Disability Database 
(London). Available at: 
[14 November 2019].
70 Phân tích mức độ thỏa đáng của chế độ an sinh xã hội từ nguồn thuế tại Việt Nam
Donni, O. 2015. Measuring the cost of children: Knowing the real cost of children is 
important for crafting economic policy (IZA: World of Labor). Available at: 
https://wol.iza.org/uploads/articles/132/pdfs/measuring-the-cost-of-childre
n.pdf [18 Jun. 2019].
Fair Wear. 2015. Vietnam Country Study 2015. Available at: 
https://www.fairwear.org/wp-content/uploads/2011/12/Country-Study-Vietn
am-FINAL_web.pdf [18 Jun. 2019].
Hantrais, L. 2004. Family policy matters: Responding to family change in Europe 
(Bristol, The Policy Press).
HelpAge International. Social pensions database. Available at: 
 [23 Jun. 2019].
International Social Security Association (ISSA) and Social Security 
Administration (SSA). 2016. Social security programs throughout the world 
(Washington, DC, United States Social Security Administration). Available at: 
https://www.ssa.gov/policy/docs/progdesc/ssptw/ [25 April 2019].
International Labour Organization (ILO). 2017. World Social Protection Report, 
2017–2019 (Geneva). 
—. 2018. Social protection for older persons: Policy trends and statistics 2017–19, 
Social Protection Policy Paper 17 (Geneva). Available at: 
https://www.social-protection.org/gimi/RessourcePDF.action?id=55212 [18 
Jun. 2019]. 
International Monetary Fund (IMF). 2018. “Viet Nam, gross domestic product per 
capita, current prices, April 2018”, in World Economic Outlook Database. 
Available at: https://bit.ly/2LhYNRW [23 Jun. 2019].
Joumard, I; Pisu, M.; Bloch, D. 2012. “Tackling income inequality: The role of taxes 
and transfers”, in OECD Journal: Economic Studies, Vol. 2012/1. Available at: 
https://www.oecd.org/eco/public-finance/TacklingincomeinequalityTheroleo
ftaxesandtransfers.pdf [18 Jun. 2019].
Kidd, S.; Abu-el-Haj, T.; Khondker, B.; Watson, C.; and Ramkissoon, S. 2016. Social 
assistance in Viet Nam: a review and proposals for reform (Ha Noi, UNDP and 
MOLISA). Available at: 
https://www.developmentpathways.co.uk/publications/social-assistance-in-
vietnam-review-and-proposals-for-reform/ [14 November 2019].
Kidd, S.; Gelders, B.; Tran, A. 2019. Potential impacts of social pensions in Viet 
Nam (Ha Noi, ILO).
71Tài liệu tham khảo
Knox-Vydmanov, C. 2014. “Why ‘the poor’ don’t exist (and what this means for 
social protection policy”, in Pathways’ Perspectives on Social Policy in 
International Development, No. 16 (London, Development Pathways). 
Available at: 
https://www.developmentpathways.co.uk/publications/poor-dont-exist-mea
ns-social-protection-policy-pathways-perspective-16/ [14 November 2019].
Letablier, M.T.; Luci, A.; Math, A.; Thévenon, O. 2009. The costs of raising children 
and the effectiveness of policies to support parenthood in European countries: 
A literature review (Brussels, European Commission). Available at: 
https://ec.europa.eu/social/BlobServlet?docId=2268&langId=en [18 Jun. 
2019].
Lewis, J. 1997. Lone mothers in European welfare regimes: Shifting policy logics 
(London and Philadelphia, Jessica Kingsley Publishers). 
Long, G.; Pfau, W. 2009. “Ageing, poverty, and the role of a social pension in 
Vietnam”, in Development and Change, Vol. 40, No. 2., pp. 333–60. Available 
at: 
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/pdf/10.1111/j.1467-7660.2009.01517.x#
accessDenialLayout [24 Jun. 2019].
Loyalka P.; Liu L.; Chen G.; Zheng X. 2014. “The cost of disability in China”, in 
Journal of Demography, Vol. 51, No. 1, pp. 97–118.
McClanahan, S. and Gelders, B. 2019 (forthcoming). Assessing the potential for 
multi-tiered child benefits in Viet Nam (Ha Noi, ILO).
Mitra, S.; Palmer, M.; Kim, H.; Mont, D.; Groce, N. 2017. “Extra costs of disability: A 
review and agenda for research”, in Journal of Disability and Health, Vol. 10, 
No. 4, pp. 475–484. 
Mont, D.; Cuong, N. 2014. “Disability and poverty in Vietnam”, in The World Bank 
Economic Review, Vol. 25, No. 2, pp. 232–359. Available at: 
2700JRN0WBEc00Box379814B00PUBLIC0.pdf [18 Jun. 2019].
Mont, D.; Nguyen, C. 2018. “Spatial variation in the poverty gap between people 
with and without disabilities: Evidence from Vietnam”, in Social Indicators 
Research, Vol. 137, No. 2, pp. 745–763. Available at: 
https://link.springer.com/article/10.1007/s11205-017-1619-z [18 Jun. 2019].
Morciano, M.; Hancock, R.; Pudney, S. 2012. Disability costs and equivalence 
scales in the older population, ISER Working Paper Series No. 2012-09 
(Institute for Social and Economic Research). 
Mutual Information System on Social Protection (MISSOC) (Multiple years). 
Comparative tables database. Available at: 
https://www.missoc.org/missoc-database/comparative-tables/ [18 Jun. 
2019].
 Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD). 2015. 
Pensions at a Glance 2015: OECD and G20 indicators (Paris, OECD 
Publishing). Available at: 
https://www.oecd-ilibrary.org/docserver/pension_glance-2015-en.pdf?expire
s=1554902671&id=id&accname=guest&checksum=70745C66A8105C4B89
847DA687C294EA [18 Jun. 2019].
—. 2017. Family Database in the Asia-Pacific region. Available at: 
EGDATE&pageSO=DESC&dmlType=&pageST=SUBJECT&pageSV=&boardNo
=00002453&itemShCd1=&itemShCd2=&itemShCd3=&dmlType= [17 June 
2019].
Palmer, M.; Groce, N.; Mont, D.; Hong Nguyen, O.; Mitra, S. 2015. “The economic 
lives of people with disabilities in Vietnam”, in PloS One, Vol. 10, No. 7. 
Available at: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4510056/ [18 
Jun. 2019].
Palmer, M.; Thuy, N.T.M.; Guyen, Q.T.N.; Duy, D.S.; Huynh, H.V.; Berry, H.L. 2012. 
“Disability measures as an indicator of poverty: A case study from Vietnam”, 
in Journal of International Development, Vol. 24(S1), pp. S53–S68 .
Palmer, M.; Williams, J.; McPake, B. 2016. The cost of disability in a low-income 
country. Available at: 
https://www.un.org/development/desa/disabilities/wp-content/uploads/site
s/15/2016/02/The-Cost-of-Disability-in-a-Low-Income-Country.pdf [18 Jun. 
2019].
Raut, L.; Pal, M.; and Bharati, P. 2014. “The economic burden of disability in India: 
Estimates from the NSS data”, in SSRN Electronic Journal. Available at: 
https://www.researchgate.net/publication/263579957_The_Economic_Burd
en_of_Disability_in_India_Estimates_from_the_NSS_Data [18 Jun. 2019].
Rab, H.N., Martinez-Vasquez, J.; Shah, A.M.; Vu, Q.H.; Nguyen, M.V; Monkam, 
K.F.M; Prasad, A.; Doan, Q.H.; Iyer, I. 2015. Making the whole greater than the 
sum of the parts: A review of fiscal decentralization in Vietnam (Ha Noi, World 
Bank).
Roelen, K. 2011. Stopping child poverty in its tracks: The role of social protection in 
Vietnam, IDS working paper 2011/371, CSP working paper 002. Available at: 
https://www.ids.ac.uk/files/dmfile/Wp371.pdf [15 Nov. 2019].
72 Phân tích mức độ thỏa đáng của chế độ an sinh xã hội từ nguồn thuế tại Việt Nam
73Tài liệu tham khảo
Sarlo, C. 2013. The cost of raising children (Fraser Institute). Available at: 
https://www.fraserinstitute.org/sites/default/files/cost-of-raising-children.pd
f [18 Jun. 2019].
Saunders, P. 2006. The cost of disability and the incidence of poverty, SPRC 
Discussion Paper No. 147 (Sydney, Social Policy Research Center). Available 
at: https://www.sprc.unsw.edu.au/media/SPRCFile/DP147.pdf [18 Jun. 
2019].
Socialist Republic of Viet Nam. 2013. Decree No. 136/2013 ND-CP of October 21, 
2013 on provision of social support policies for social protection subjects 
(Ha Noi).
—. 2015. Decision No. 59/2015/TTg dated 19 November 2015 promulgating 
multidimensional poverty levels applicable during 2016–2020 (Ha Noi).
—. 2018. Resolution No. 28-NQ/TW dated 23 May 2018 of the Seventh Plenum of 
the XII Central Committee on Social Insurance Policy Reform (Ha Noi).
Stanescu, S.M.; Nemtanu, M.I. 2015. “Family benefits in member states of the 
European Union: A comparative perspective”, in European Review of Applied 
Sociology, Vol. 8, No. 10, pp. 29–41.
Tibble, M. 2005. Review of existing research on the extra costs of disability (Leeds, 
UK, Corporate Document Services). 
Tonga Disability Action Committee (TDAC). 2006. Tonga national disability 
identification survey. Nuku’Alofa, Tonga.
Trani J. et al. 2010. Disability in and around urban areas of Sierra Leone (London, 
Leonard Cheshire International), as cited in World Health Organization (WHO) 
and World Bank (2011). 
United Nations Children’s Fund (UNICEF). 2017. Study on targeting approaches 
and mechanisms of social assistance schemes for children.
United Nations Department of Economic and Social Affairs (UNDESA). 2018. 
Realization of the sustainable development goals by, for and with persons with 
disabilities: UN flagship report on disability and human development (New 
York). Available at: 
https://www.ohchr.org/Documents/HRBodies/CRPD/UN2018FlagshipRepor
tDisability.pdf [18 Jun. 2019].
74 Phân tích mức độ thỏa đáng của chế độ an sinh xã hội từ nguồn thuế tại Việt Nam
Weisell, R.; Dop, M. 2012. The adult male equivalent concept and its application to 
household consumption and expenditures surveys (HCES)” in Food and 
Nutrition Bulletin, Vol. 33, No. 3 (supplement), pp. S157–S162. Available at: 
https://journals.sagepub.com/doi/pdf/10.1177/15648265120333S203 [18 
Jun. 2019].
Whitehouse, E. 2009. Pensions, purchasing power risk, inflation and indexation, 
OECD Social, Employment and Migration Working Papers No. 77 (OECD 
Publishing). Available at: 
p1&type=pdf [18 Jun. 2019].
World Health Organization (WHO) and World Bank. 2011. World Report on 
Disability (Geneva, WHO). Available at: 
https://www.who.int/disabilities/world_report/2011/report.pdf. [18 Jun. 
2019].
Zaidi A.; Burchardt T. 2005. “Comparing incomes when needs differ: 
Equivalization for the extra costs of disability in the U.K.” in Review of Income 
and Wealth, Vol. 51, No. 1, pp. 89–114. Available at: 
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.1475-4991.2005.00146.x 
[22 Jun. 2019].
48 - 50 Nguyễn Thái Học, Hà Nội
 +84 24 3 734 0902
hanoi@ilo.org
www.ilo.org/hanoi
Vietnam.ILO
Văn phòng ILO tại Việt Nam
Với sự hỗ trợ tài chính từ Chính phủ Ireland và Chính phủ Nhật Bản