Rèn luyện kỹ năng làm việc nhóm thông qua hoạt động thuyết trình trong giờ học ngoại ngữ cho học viên đào tạo sĩ quan cấp phân đội

 giúp họ làm quen với việc hợp tác, việc tôn đề thuyết trình, học viên tích cực, chủ động tìm hiểu, 
trọng quan điểm của nhau, biết cách thoả thuận để trang bị các kiến thức về làm việc nhóm qua sách, 
đạt được mục đích chung của bài thuyết trình bằng báo, internet và các công trình nghiên cứu khoa học 
ngoại ngữ. Khi thuyết trình đảm bảo mỗi thành viên về học tập theo nhóm. Các công trình nghiên cứu 
đều được trình bày phần của mình trước lớp. khoa học là cung cấp từ cơ sở lý luận đến các giải 
 pháp, biện pháp mang tính ứng dụng cao. Nếu học 
Trước khi giao bài thuyết trình cho học viên, giảng viên tiếp cận được với các sản phẩm nghiên cứu này 
viên hướng dẫn các nguyên tắc làm việc theo nhóm có thể rút ngắn thời gian tìm kiếm và có thể tìm được 
cho học viên: Chia sẻ thông tin và tài liệu; thống nhất những phương pháp làm việc phù hợp với bản thân 
về phương thức thực hiện; tôn trọng và khích lệ nhau; và với nhóm của mình.
cộng tác chứ không cạnh tranh. 
 - Học viên thường xuyên chủ động trao đổi với giáo 
Giảng viên phổ biến cho trưởng các nhóm về nhiệm viên về các vấn đề liên quan đến làm việc theo nhóm.
vụ và cách thức để thực hiện công việc trong từng 
giai đoạn của bài thuyết trình. - Mỗi tháng hoặc mỗi quý lớp học có thể tổ chức các 
 buổi hội thảo, trao đổi kinh nghiệm về các chủ đề của 
Giảng viên phổ biến cách thức và nội dung sinh hoạt bài thuyết trình bằng ngoại ngữ liên quan đến học 
nhóm cho học viên. Trong mỗi buổi sinh hoạt nhóm, tập nhóm có sự tham dự của giáo viên. Đây là cơ hội 
phân công công việc cụ thể cho từng thành viên của tốt để học viên thể hiện được những suy nghĩ, những 
nhóm theo từng giai đoạn, đánh giá công việc của hiểu biết, những quan điểm, những cách tiếp cận vấn 
giai đoạn trước, những việc đã làm được và những đề và chia sẻ kinh nghiệm của bản thân giúp cho mỗi 
việc chưa làm được; xác định, nội dung công việc cho học viên có thể làm sáng rõ nhiều vấn đề, mở rộng 
giai đoạn sau; phân công người kiểm soát tiến trình tầm hiểu biết và học hỏi được nhiều kinh nghiệm. 
thực hiện; xây dựng được cách thức phối hợp giữa các Giáo viên có thể can thiệp khi có những tranh luận 
học viên. giữa các học viên hoặc trả lời các câu hỏi, các thắc 
 mắc của học viên liên quan đến thuyết trình theo 
4.2. Đối với học viên nhóm mà tự các học viên không thể giải quyết được.
4.2.1. Nâng cao nhận thức về làm việc nhóm cho học - Tích cực tham gia các câu lạc bộ ngoại ngữ của học 
viên thông qua các bài thuyết trình bằng ngoại ngữ viện, nhà trường. Điều này giúp học viên vừa nâng 
theo nhóm cao trình độ ngoại ngữ vừa cải thiện được kỹ năng 
 làm việc.
Thông qua bài thuyết trình bằng ngoại ngữ theo 
nhóm, giảng viên cung cấp cho học viên cơ sở lý luận 4.2.2. Tăng cường rèn luyện các kỹ năng học tập theo 
về cách làm việc nhóm. Từ đó học viên có những hiểu nhóm thông qua hoạt động thuyết trình
biết đúng đắn và toàn diện về học nhóm. Điều này 
sẽ định hướng tốt cho những hoạt động học tập của Trong quá trình giảng dạy, chúng tôi nhận thấy nhiều 
học viên. học viên trong các học viện, nhà trường trong Quân 
 đội còn thiếu và yếu về các kỹ năng học tập theo 
Việc nâng cao nhận thức về làm việc nhóm cho học nhóm. Chính vì lý do này mà chúng tôi nhận thấy cần 
viên cần tập trung vào những nội dung cơ bản sau: thiết phải xây dựng quy trình thực hiện các kỹ năng 
vai trò, ý nghĩa của việc làm bài thuyết trình theo làm việc nhóm cho một bài thuyết trình bằng ngoại 
nhóm; đặc điểm của việc học nhóm trong bài thuyết ngữ một cách cụ thể, khoa học và logic nhằm giúp 
trình; nguyên tắc của học nhóm; các kỹ năng cần cho học viên có định hướng rèn luyện các kỹ năng. 
thiết trong làm việc nhóm và phương pháp tiến hành Điều này sẽ giúp học viên tiết kiệm được thời gian, 
làm việc nhóm. công sức và nâng cao chất lượng hiệu quả của bài 
 KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰ
 Số 4 - 11/2016 19
v PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY
thuyết trình nói chung và hiệu quả của việc học tập một vài bạn có năng lực tốt ở trong nhóm). Điều này 
nhóm nói riêng. được biểu hiện bằng những hành động như: san sẻ 
 công việc, tự nhận một phần công việc của nhóm và 
Để thực hiện tốt bài tập nhóm dưới dạng bài tập cố gắng hoàn thành tốt; tích cực trao đổi, thảo luận, 
thuyết trình bằng ngoại ngữ, học viên cần xây dựng nghiên cứu nhằm đưa đến một sản phẩm cuối cùng 
quy trình thực hiện các kỹ năng sau: tốt nhất có thể của cả nhóm.
- Lập kế hoạch hoạt động nhóm: Các thành viên của - Chia sẻ thông tin: đây là một kỹ năng cần thiết, 
nhóm phải xác định được mục tiêu, nhiệm vụ các có ảnh hưởng rất lớn tới hiệu quả của học tập theo 
công việc cần thực hiện đối với bài thuyết trình bằng nhóm, bởi đã là một nhóm học tập thì các thành viên 
ngoại ngữ và yêu cầu cần đạt được của mỗi công việc; trong nhóm sẽ phụ thuộc vào thông tin của nhau để 
xác định quỹ thời gian mà nhóm có được dựa trên thực hiện phần việc của mình cũng như hoàn thành 
quy định của giảng viên; phân phối thời gian cho mỗi mục tiêu chung của nhóm. Vì vậy, khi có bất cứ một 
công việc và sắp xếp thứ tự thực hiện và kiểm tra lại thông tin, một ý tưởng gì, mỗi thành viên đều cần 
mức độ khả thi của kế hoạch. chia sẻ với các thành viên khác. Việc chia sẻ thông tin 
 có thể được thực hiện bằng các cách: trực tiếp trao 
- Phân công nhiệm vụ cho các thành viên trong đổi, chia sẻ phần tài liệu sưu tầm được hoặc phần ghi 
nhóm: Việc phân công nhiệm vụ phải rõ ràng, hợp chép của cá nhân.
lý và cần đảm bảo các yêu cầu sau: phân chia công 
việc của nhóm thành từng phần việc nhỏ, xác định - Giải quyết xung đột: Khi có xung đột xảy ra, các 
yêu cầu đối với từng phần việc; giao việc cho từng thành viên trong nhóm cần phải lắng nghe, tìm ra 
thành viên trong nhóm dựa trên tinh thần tự giác, tự nguyên nhân của xung đột và giải quyết một cách 
nguyện kết hợp với sự phân công, chỉ định của nhóm triệt để. Trong khi giải quyết xung đột cần tuân thủ 
trưởng theo năng lực, sở trường của từng thành viên; theo các nguyên tắc: “Tiên trách kỷ, hậu trách nhân”; 
các thành viên cam kết thực hiện nhiệm vụ. Không cằn nhằn, nói dài và cố chấp; Không hung dữ, 
 áp chế hoặc làm mất mặt người khác; Không cố dành 
- Thảo luận, trao đổi: Trong quá trình hoạt động phần thắng; Cố gắng hiểu quan điểm của người khác; 
nhóm, bao giờ cũng cần có sự trao đổi, bàn bạc, thảo Không nhắc lại chuyện cũ, chỉ giải quyết xung đột 
luận. Tuy nhiên không phải học viên nào, nhóm học hiện tại; Lắng nghe người khác; Cố gắng bình tĩnh, 
tập nào cũng thực hiện tốt kỹ năng này. Để việc thảo kiềm chế cảm xúc.
luận, trao đổi cho bài thuyết trình đạt hiệu quả, trước 
khi thảo luận, nhóm trưởng và các thành viên phải 4.2.3. Phát huy vai trò của cán bộ lớp và trưởng nhóm 
chuẩn bị kỹ nội dung thảo luận và phần việc đã được thuyết trình
giao. Bắt đầu cuộc thảo luận, các thành viên cần ghi 
lại khái quát các vấn đề cần thảo luận. Trong khi thảo Phát huy vai trò của cán bộ lớp và nhóm trưởng nhằm 
luận, các thành viên cần phải bám sát trọng tâm vấn giúp cho việc thiết kế nhóm, quản lý điều hành hoạt 
đề đang cần bàn bạc, thảo luận; trình bày ý kiến rõ động nhóm khoa học, hiệu quả.
ràng, ngắn gọn. Đồng thời, mỗi người cần biết lắng 
nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến cho các thành viên - Phát huy vai trò của cán bộ lớp: Khi giao bài tập 
khác, đặt lại câu hỏi nếu thấy chưa rõ hoặc cần đi sâu nhóm cho học viên, giáo viên dựa vào ý kiến tham 
thêm. Các cá nhân phải biết đưa ra những lý lẽ có căn mưu của cán bộ lớp để điều chỉnh thành viên của 
cứ khoa học, xác đáng để bảo vệ ý kiến của mình; nhóm trên cơ sở nhóm do học viên tự lựa chọn, tham 
khuyến khích các bạn khác tranh luận, chỉnh sửa sản gia tự quản các buổi họp nhóm trên lớp. Vì vậy, cán bộ 
phẩm của mình. Người nhóm trưởng cần tóm tắt ý lớp cần phát huy hết vai trò của mình trong việc tham 
kiến thảo luận của nhóm để đi đến kết luận chung gia điều chỉnh nhóm học tập và hỗ trợ các nhóm 
cần thiết. trong thực hiện bài thuyết trình nhóm khi cần thiết.
- Chia sẻ trách nhiệm: Mỗi thành viên đều phải có - Phát huy vai trò của nhóm trưởng: Để nhóm hoạt 
trách nhiệm với kết quả chung của nhóm, không động có hiệu quả, trước tiên phải bầu nhóm trưởng, 
chỉ đặt lên vai một người (nhóm trưởng, hoặc chỉ nên chọn một học viên có năng lực, năng động, linh 
 KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰ
20 Số 4 - 11/2016
 PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY v
hoạt. Nhóm trưởng cần ý thức rõ vai trò, quyền hạn và Cách 2: Học viên tự đánh giá và xác định điểm của 
nhiệm vụ của mình, có tinh thần trách nhiệm với công từng thành viên. Để có điểm của cá nhân, mỗi thành 
việc, với nhóm của mình và thường xuyên tự trang viên trong nhóm sẽ tự đánh giá cho điểm bản thân và 
bị kiến thức và rèn luyện các kỹ năng học tập theo các thành viên trong nhóm. Căn cứ trên tổng số điểm 
nhóm cho bản thân. Để định hướng cho nhóm hoạt của các thành viên, nhóm trưởng sẽ đưa ra kết quả 
động và đảm bảo sự chủ động cho nhóm cũng như cuối cùng của từng thành viên. Điểm cuối cùng của 
của các thành viên trong nhóm, nhóm trưởng phải từng cá nhân là điểm trung bình cộng của điểm cá 
lên kế hoạch hoạt động cụ thể cho nhóm và thông nhân và điểm của giáo viên đã được nhân đôi.
qua kế hoạch trong nhóm để tất cả mọi thành viên có 
trách nhiệm thực hiện theo kế hoạch. Nhóm trưởng Cách 3: Học viên tự đánh giá và xác định điểm cá nhân 
không nên ôm đồm công việc, tạo tâm lý ỷ lại, dựa (như cách 2). Giảng viên lấy đó làm căn cứ tham khảo 
dẫm của các thành viên. Nhóm trưởng phải thường để chấm điểm cho từng thành viên của nhóm. 
xuyên kiểm tra tiến độ thực hiện bài thuyết trình của 
các thành viên trong nhóm, hỗ trợ các thành viên khi 5.2. Học viên tự đánh giá kết quả làm việc nhóm 
cần thiết. Đồng thời nhóm trưởng cũng là người chịu 
 Tự kiểm tra, đánh giá hoạt động nhóm: được thể 
trách nhiệm liên kết các thành viên trong nhóm, tạo 
 hiện thành các bước cơ bản như: Xác định các tiêu 
bầu không khí làm việc nhóm đoàn kết, hợp tác và 
 chuẩn để đánh giá hoạt động của nhóm. Chẳng 
thân thiện.
 hạn: có chuẩn bị tài liệu cần thiết trước các buổi 
 họp nhóm, phát biểu ý kiến thảo luận, chia sẻ, đóng 
5. ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ LÀM VIỆC NHÓM
 góp, bổ sung cho các thành viên khác, chấp hành 
Để việc đánh giá kết quả hoạt động của nhóm được nghiêm túc nội quy của nhóm ; Tiến hành đánh 
chính xác, công bằng và minh bạch, cần thực hiện giá: nhóm trưởng cũng như các thành viên khác 
đánh giá qua nhiều khâu, nhiều phần. Ngoài phần trong nhóm cần ngồi lại với nhau để tổng kết xem 
đánh giá của giảng viên nên có cả phần tự đánh giá nhóm cũng như từng thành viên trong nhóm đã 
của từng thành viên trong nhóm. tiến hành hoạt động nhóm như thế nào, tiến độ 
 thực hiện các công việc ra sao, ý thức tham gia của 
5.1. Đánh giá của giảng viên các thành viên cũng như việc chấp hành nội quy của 
 nhóm như thế nào; Đánh giá kết quả thu được 
Trong phần đánh giá bài thuyết trình, giảng viên cần so với tiêu chuẩn đã được đưa ra. Đối chiếu kết quả 
có phần đánh giá kết quả hoạt động nhóm một cách thu được so với chuẩn để xem cả nhóm cũng như 
rõ ràng, chính xác, công khai. Giảng viên cần tiến từng thành viên trong khi hoạt động nhóm mạnh ở 
hành đánh giá bài thuyết trình nhóm khi học viên điểm gì (chẳng hạn như các thành viên đều tích cực 
hoàn thành việc trình bày trước lớp và đánh giá cụ phát biểu ý kiến, trao đổi, thảo luận), còn hạn chế 
thể từng ưu - nhược điểm của từng nhóm rồi đưa ra ở điểm gì (chẳng hạn như một số thành viên còn vi 
kết luận chung về bài tập thuyết trình theo nhóm phạm nội quy của nhóm, muộn giờ họp), xác định 
để học viên lĩnh hội. Đồng thời giảng viên cũng cần xem những gì đã thực hiện tốt, chưa tốt, không tốt, 
đánh giá hiệu quả của từng thành viên trong quá không phù hợp; Điều chỉnh: bao gồm các hình thức: 
trình triển khai bài thuyết trình bằng ngoại ngữ. Điều khuyến khích, phát huy những mặt tốt, uốn nắn, 
này giúp học viên nắm vững hơn kiến thức đồng thời sửa chữa những mặt chưa tốt, còn thiếu sót, và xử 
biết được ưu, nhược điểm của mình, tạo động lực để lý những vi phạm. Hoạt động đánh giá này cần được 
tất cả các thành viên đều phải thực hiện nhiệm vụ đã diễn ra thường xuyên, có sự tham gia của tất cả các 
được phân công. Chúng tôi đề xuất cách tính điểm thành viên, đặc biệt là người trưởng nhóm, kết quả 
cho hoạt động nhóm của bài thuyết trình như sau: cuối cùng phải được thông báo với tất cả các thành 
 viên trong nhóm. Nhóm trưởng tổng hợp nhận xét 
Cách 1: Giảng viên cho điểm từng học viên, căn cứ đánh giá của từng thành viên và nộp cho giáo viên. 
vào thái độ và kết quả công việc được giao và bảng Nếu có yêu cầu của giáo viên, nhóm sẽ phải tự chấm 
đánh giá công việc của từng thành viên trong nhóm điểm cá nhân cho mỗi thành viên (theo hướng dẫn 
(đã được nhóm trưởng thông qua trong nhóm). của giáo viên).
 KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰ
 Số 4 - 11/2016 21
v PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY
6. KẾT LUẬN 2. Dương Thị Liễu (2011), Kỹ năng thuyết trình, NXB 
 ĐH Kinh tế quốc dân.
Trên đây là một số yêu cầu và nội dung biện pháp 
nhằm rèn luyện kỹ năng làm việc nhóm thông qua 
 3. Aude Lauriaux (2016), Comment bien travailler en 
hoạt động thuyết trình trong giờ học ngoại ngữ mà 
chúng tôi đã áp dụng cho học viên đào tạo sỹ quan groupe dans une classe de langue, Le français dans le 
cấp phân đội tại Học viện Khoa học Quân sự và bước monde, No 384/2015, P57- 63. 
đầu đạt được những kết quả đáng khích lệ. Hy vọng, 
đây là sẽ là những gợi ý cho giáo viên và học viên 4. Barbara Gross Davis (1993), Tools for Teaching, 
trong việc giảng dạy và rèn luyện các kỹ năng mềm 
cơ bản đặc biệt là kỹ năng làm việc nhóm tại các học Handbook, United States, tr147.
viện, nhà trường trong Quân đội./.
 5. Jenifer Gibb (2004), Generic skills in vocational 
Tài liệu tham khảo: education and training, National Centre for Vocation 
 Education Rechearch Lt.
1. Trần Văn Ba và cộng sự (2011), Học tập theo nhóm 
trong sinh viên khoa Quản lý, Học viện Quản lý giáo dục: 
thực trạng và giải pháp, Đề tài NCKH cấp trường, Học 6. Susan Verner (2015), Top 10 bennefits of group 
viện Quản lý Giáo dục. work for ESL class, Busy teacher, No 12/2015, P34 - 40.
 DEVELOPING TEAMWORK SKILLS FOR MILITARY CADETS THROUGH PRESENTATION 
 ACTIVITIES DURING FOREIGN LANGUAGE LESSONS
 TRAN THI MINH THUC
 Abstract: Teamwork skill is one of important soft skills which need to be equipped to each student 
 in the military institutes and universities. In foreign language teaching, we recognized that many 
 students have been not aware of role and importance of teamwork skill in learning as well as in 
 working in the future. This article focuses on requirements with students when doing a group 
 presentation in the foreign language session. Meanwhile, the article also recommends several 
 methods of teaching and training teamwork skill.
 Keywords: assessment, presentation activity, teamwork skill, foreign language, method contents, 
 requirement.
 KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰ
22 Số 4 - 11/2016