Nâng cao năng lực sư phạm cho sinh viên khoa Tiểu học trường Cao đẳng Sư phạm Hà Tây nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục

sinh hoạt chuyên đề giúp SV tiếp cận và cập 
nhật những đổi mới trong giáo dục phổ thông. Điều này 
giúp SV có những hành trang cơ bản về thực tiễn giáo dục 
phổ thông, không còn bỡ ngỡ và đứng ngoài công cuộc đổi 
mới của giáo dục. Vấn đề này luôn được SV trong khoa 
hiểu rõ, bởi SV cũng ý thức được rằng, người trực tiếp thực 
hiện công tác đổi mới trong tương lai của giáo dục chính 
là SV sư phạm - những thầy, cô giáo trong tương lai. 
Qua thực trạng điều tra về hoạt động RLNVSP của SV 
Khoa Tiểu học, Trường Cao đẳng Sư phạm Hà Tây, tác giả 
nhận thấy, SV phần lớn đã có ý thức về việc rèn luyện nâng 
cao NL sư phạm của bản thân. Ngoài thời gian học, SV đã 
chủ động rèn luyện và thực hành nhằm nâng cao NL sư phạm 
của bản thân. Song bên cạnh đó, cũng còn có những SV chưa 
thực sự quan tâm các hoạt động RLNVSP, chưa chủ động 
tìm hiểu những đổi mới trong giáo dục phổ thông hiện nay. 
Điều này khiến cho SV gặp phải những khó khăn, vướng mắc 
trong quá trình giảng dạy tại các trường phổ thông. 
2.3. Một số biện pháp nâng cao năng lực sư phạm cho 
sinh viên Khoa Tiểu học, Trường Cao đẳng Sư phạm 
Hà Tây 
2.3.1. Giảng dạy các học phần cơ bản có liên hệ chặt chẽ 
với các học phần phương pháp dạy học 
Đặc thù của giáo viên tiểu học khác biệt với các giáo 
viên trung học cơ sở ở số môn mà giáo viên tiểu học cần 
phải phụ trách giảng dạy với các lớp học. Nếu một giáo viên 
trung học cơ sở chỉ chuyên sâu vào một môn học như: Toán, 
Vật lí, Hóa học, Ngữ văn, thì một giáo viên tiểu học cần 
phải có các NL giảng dạy ở nhiều chuyên môn như: Toán, 
Tiếng Việt, Tự nhiên - Xã hội, Thủ công - Kĩ thuật... Do đó, 
trong quá trình giảng dạy các môn khoa học cơ bản, mỗi GV 
cần định hướng cho SV những nội dung khoa học cơ bản 
để giúp HS có thể liên hệ - kết nối với các kiến thức ở các 
lớp tiểu học mà sau này SV sẽ giảng dạy. 
Cụ thể, trong kế hoạch đào tạo các khóa 37, 38, 39 
của Trường Cao đẳng Sư phạm Hà Tây, SV Khoa Tiểu 
học cần học 5 học phần bắt buộc, 1 học phần tự chọn về 
môn Toán gồm các môn học: 1. Cơ sở lí thuyết tập hợp 
& logic Toán; 2. Các tập hợp số; 3. Xác suất thống kê; 4. 
PPDH toán; 5. Thực hành giải toán; 6. PPDH các chuyên 
đề nâng cao. Trong các học phần trên, có 4 học phần cung 
cấp kiến thức, kĩ năng của khoa học chuyên ngành của 
môn Toán học nói chung và môn Toán tiểu học nói riêng; 
có hai học phần là học phần PPDH toán và PPDH các 
chuyên đề nâng cao là hai học phần tập trung vào phương 
pháp và các kĩ thuật dạy học môn Toán cho SV. 
Trong quá trình giảng dạy học phần cơ sở lí thuyết tập 
hợp và logic toán, GV cần giúp SV hiểu ý nghĩa của môn 
học và liên hệ nội dung học tập trong môn học với kiến 
thức giảng dạy của giáo viên tiểu học sau này. Ví dụ, trong 
học phần có một chủ đề là Tập hợp và các phép toán trên 
tập hợp. Khi tìm hiểu nội dung trên, GV có thể liên hệ tới 
nội dung khi giáo viên tiểu học dạy HS có nội dung đó là 
tiếp cận với khái niệm các số 1, 2, 3... Đó chính là quá trình 
HS xác định bản số của một tập hợp. Còn khi HS cộng hai 
số tự nhiên đó chính là xác định bản số của hợp hai tập 
hợp. Đương nhiên, khi dạy HS tiểu học, giáo viên sẽ 
không nói với các em các ngôn ngữ chuyên ngành như bản 
số, tập hợp, hợp của hai tập hợp... nhưng SV vẫn cần hiểu 
nội dung mình giảng dạy có cơ sở khoa học như vậy. 
Với học phần mang tính đặc thù về toán học như học 
phần Xác suất thống kê, GV cần kết hợp các kiến thức kĩ 
năng đặc thù của môn Toán với các kiến thức thực tiễn. Có 
thể GV sẽ lấy các tình huống, các ví dụ thực tiễn và yêu cầu 
SV sử dụng các kiến thức của môn học để giải quyết. Đồng 
thời, với HS tiểu học cũng có mạch kiến thức về Thống kê, 
GV cần giúp SV nhận thấy sự liên hệ giữa nội dung học tập 
của SV và nội dung giảng dạy cho HS tiểu học. 
Khi giảng dạy các nội dung khoa học cơ bản, GV liên 
hệ với các nội dung trong toán tiểu học sẽ giúp SV nhận 
thấy ý nghĩa của học phần mà mình đang học tập, từ đó, 
nâng cao hứng thú và hiệu quả học tập. 
2.3.2. Vận dụng phù hợp các phương pháp và hình thức 
tổ chức dạy học 
PPDH của mỗi học phần có những đặc thù riêng. Để 
giúp SV hiểu và thực hành thành thạo được các PPDH, 
trong mỗi giờ dạy, GV cần minh họa cho SV các hình 
VJE Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt Kì 2 tháng 5/2019, tr 165-169 
168 
thức tổ chức dạy học một cách cụ thể. Trong quá trình 
giảng dạy, GV cần phối hợp đa dạng các hình thức tổ 
chức dạy học nhằm giúp SV hiểu rõ và vận dụng linh 
hoạt các hình thức tổ chức dạy học trong các giờ học. 
Học phần PPDH toán tiểu học trang bị cho SV những 
kiến thức cơ bản về: - Mục tiêu, chương trình môn Toán ở 
tiểu học; - Các phương pháp và hình thức tổ chức dạy học; 
- Đánh giá kết quả học tập trong dạy học toán ở tiểu học; 
- Lập kế hoạch dạy học và dạy học các nội dung kiến thức toán 
và rèn kĩ năng dạy học môn Toán ở tiểu học. Để giúp SV hiểu 
rõ về các PPDH, GV có thể vận dụng chính những PPDH đó 
vào quá trình giảng dạy của bản thân, thông qua đó cũng giúp 
SV nhận thấy mặt tích cực và mặt hạn chế của mỗi phương 
pháp. Từ đó, có thể vận dụng các PPDH một cách chủ động và 
phối hợp được các PPDH trong một bài dạy hiệu quả. 
Ví dụ, trong nội dung chương 2 của học phần PPDH 
toán, SV được tìm hiểu về các PPDH thường dùng trong 
dạy học toán tiểu học, trong đó, có các phương pháp: trực 
quan, gợi mở vấn đáp, thực hành luyện tập, giảng giải, minh 
họa. GV có thể chia lớp thành các nhóm và yêu cầu SV vận 
dụng các PPDH trên trong một giờ dạy ở môn Toán tiểu 
học. GV và SV có thể cùng phân tích tìm ra những ưu điểm, 
hạn chế của mỗi phương pháp và những dạng bài dạy có thể 
áp dụng đa dạng PPDH phù hợp với các dạng bài dạy. 
2.3.3. Ứng dụng Công nghệ thông tin trong quá trình 
dạy học 
Với sự tiến bộ của khoa học công nghệ, công nghệ 
thông tin đã được sử dụng thường xuyên trong công tác 
giảng dạy tại các trường tiểu học. Một bộ phận SV trong 
Khoa có thể tiếp cận và sử dụng các công nghệ một cách 
nhanh chóng, song cơ hội để vận dụng trong học tập cũng 
như giảng dạy chưa nhiều. Do đó, để tạo điều kiện cho 
SV có cơ hội vận dụng được công nghệ trong giảng dạy, 
GV có thể giao nhiệm vụ, trong đó, đòi hỏi SV vận dụng 
công nghệ để hoàn thành các nhiệm vụ. GV có thể yêu 
cầu SV thiết kế các bài giảng và thực hành giảng dạy kết 
hợp với các phần mềm như PowerPoint hoặc Violet hoặc 
ActivInspire... Đồng thời, thông qua các phần thực hành 
giảng của SV, GV có thể điều chỉnh để giúp SV kết hợp 
giữa bài giảng và công nghệ trong dạy học. 
Hơn nữa, từ năm học 2016-2017, Trường Cao đẳng 
Sư phạm Hà Tây đang trang bị những phòng học chất 
lượng cao với các trang thiết bị hiện đại. Với các tiết học 
về PPDH, GV có thể linh hoạt sử dụng trang thiết bị hiện 
đại trong quá trình giảng dạy, đồng thời, hướng dẫn SV 
sử dụng và thực hành sử dụng các trang thiết bị trong 
phòng, qua đó, trang bị cho các SV kĩ năng tương tác và 
khai thác tốt các thiết bị hiện đại phục vụ trong quá trình 
giảng dạy; giúp SV tự tin hơn trong quá trình thực hành 
sư phạm cũng như quá trình công tác của bản thân. 
2.3.4. Đa dạng hóa các hình thức kiểm tra, đánh giá 
Kiểm tra, đánh giá là một yếu tố quan trọng trong quá 
trình đào tạo, bởi hình thức kiểm tra, đánh giá có vai trò định 
hướng cách học của người học. Nếu các hình thức kiểm tra, 
đánh giá chỉ có yêu cầu tái hiện kiến thức, người học cũng 
chỉ học để tái hiện lại, nhắc lại những kiến thức đã có. Nếu 
các hình thức kiểm tra, đánh giá yêu cầu người học phải hiểu 
rõ kiến thức, vận dụng kiến thức vào thực tế thì người học 
sẽ tìm cách tiếp cận tri thức theo cách đánh giá đó. Do vậy, 
cần điều chỉnh cách kiểm tra, đánh giá, định hướng quá trình 
vận dụng kiến thức vào thực tiễn của người học. 
Trong quá trình giảng dạy các học phần toán, GV có 
thể đa dạng hóa các hình thức kiểm tra, đánh giá kiến 
thức của SV, từ đó, khuyến khích SV tích cực và chủ 
động hơn trong học tập. Hình thức kiểm tra, đánh giá có 
thể thông qua các bài tập lớn, bài tập nhóm, bài tập cá 
nhân. GV tổ chức các buổi seminar, trong đó, SV báo cáo 
sản phẩm tiểu luận, trình bày một dạng toán điển hình ở 
tiểu học, một tiết giảng minh họa một PPDH hoặc hình 
thức tổ chức dạy học mới... Thông qua những hoạt động 
đó, SV có thể phát huy NL của bản thân, đồng thời, rèn 
luyện khả năng thuyết trình của người học. 
Trong môn PPDH toán, GV cần yêu cầu SV chuẩn bị 
hồ sơ môn học, trong đó sẽ là tập hợp các sản phẩm từ 
các chủ đề, các chương, các kế hoạch bài giảng của các 
dạng bài điển hình. Đồng thời, hình thức kiểm tra, đánh 
giá với các môn PPDH toán nên sử dụng là hình thức thi 
vấn đáp - thực hành. Thông qua quá trình SV thực hành, 
GV sẽ phát hiện và điều chỉnh những thiếu sót cho SV, 
đồng thời, SV cũng phải chuẩn bị một cách chu đáo và 
nghiêm túc hơn với bài dạy. 
2.3.5. Cần có sự gắn kết chặt chẽ giữa nhà trường sư 
phạm với trường thực hành sư phạm 
Trường sư phạm cần xây dựng mối quan hệ chặt chẽ, 
khăng khít với các trường phổ thông nhằm tạo điều kiện 
thuận lợi cho SV đến các trường thực hành, kiến tập, thường 
xuyên tiếp xúc với các công việc của giáo viên ở trường phổ 
thông và tiếp xúc với HS. Hiệu quả đào tạo ở các trường sư 
phạm sẽ cao hơn nhiều nếu các trường sư phạm xây dựng 
được hệ thống các trường thực hành. Các trường sư phạm 
có cơ hội mở rộng thêm thực tế ở các địa phương để bổ sung 
vào quá trình đào tạo về lí thuyết nghiệp vụ sư phạm, so sánh 
kết quả việc thực hiện các nội dung đã giảng dạy ở các 
trường khác nhau so với yêu cầu đã đề ra. Các trường thực 
hành sư phạm điều chỉnh lại các hoạt động giảng dạy, sinh 
hoạt của mình theo đúng quy định; cần có thêm lực lượng 
SV hỗ trợ các hoạt động phong trào của trường; tạo điều 
kiện tiếp cận nhanh và vận dụng các nghiên cứu sư phạm 
của các trường sư phạm vào hoạt động giảng dạy; cung cấp 
các thông tin hướng nghiệp cho HS phổ thông. 
Trường thực hành sư phạm cũng phải có trách nhiệm 
phối hợp chặt chẽ với trường sư phạm tổ chức, hướng dẫn, 
VJE Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt Kì 2 tháng 5/2019, tr 165-169 
169 
nhận xét, đánh giá, rút kinh nghiệm các hoạt động thực hành 
của SV. Đánh giá giữa thực tế giảng dạy của trường phổ 
thông (nơi SV thực tập) và chuyên môn của trường sư phạm 
sẽ tạo ra cách đánh giá khách quan và hiệu quả cho quá trình 
thực tập của SV sư phạm tại các trường phổ thông. 
Hiện nay, Trường Cao đẳng Sư phạm Hà Tây đang xây 
dựng hệ thống trường thực hành liên cấp “Trường Tiểu học 
và Trung học cơ sở Thăng Long” trực thuộc Trường Cao 
đẳng Sư phạm Hà Tây - ngôi trường với sự tâm huyết của 
các GV sư phạm, nhằm tạo ra một môi trường sư phạm giúp 
mỗi HS phát huy tối đa tiềm năng của bản thân mình. Đó 
cũng là cơ hội giúp SV rèn luyện kĩ năng sư phạm của bản 
thân trong môi trường thực tế. 
3. Kết luận 
NL sư phạm là NL thiết yếu của mỗi GV, NL sư phạm 
được tích lũy và phát triển trong nhà trường là yếu tố căn 
bản giúp mỗi SV ra trường có thể tự tin trong công tác giảng 
dạy. Đứng trước thách thức của đổi mới giáo dục, đặt ra yêu 
cầu cho mỗi SV không ngừng rèn luyện bản thân nhằm đáp 
ứng yêu cầu về người giáo viên trong giai đoạn mới. 
Để có được kết quả đó, trường sư phạm - nơi đào tạo 
giáo viên phổ thông tương lai cần có những giải pháp hữu 
hiệu kết nối chương trình đào tạo tương hợp với những 
yêu cầu đầu ra của SV là dạy học nội dung giáo dục phổ 
thông được thể hiện qua chương trình và sách giáo khoa 
cấp học, bậc học phổ thông. Theo tinh thần đó, Trường 
Cao đẳng Sư phạm Hà Tây đang có những đổi mới theo 
bước đi và lộ trình thích hợp, góp phần nâng cao NL sư 
phạm cho SV trong thời gian tới và trong tương lai. 
Tài liệu tham khảo 
[1] Quốc hội. Luật Giáo dục (2009). NXB Chính trị 
Quốc gia - Sự thật. 
[2] Ban Chấp hành Trung ương. Nghị quyết số 
29-NQ/TW ngày 4/11/2013 về đổi mới căn bản, toàn 
diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp 
hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường 
định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế. 
[3] Đặng Vũ Hoạt - Hà Thị Đức (2013). Lí luận dạy học 
đại học. NXB Đại học Sư phạm Hà Nội. 
[4] Hà Thế Ngữ - Đặng Vũ Hoạt (1987). Giáo dục học 
(tập 1, tập 2). NXB Đại học Sư phạm. 
[5] Nguyễn Hữu Châu (2005). Những vấn đề cơ bản về 
chương trình và quá trình dạy học. NXB Giáo dục. 
[6] Nguyễn Văn Cường - Bernd Meier (2014). Lí luận 
dạy học hiện đại - Một số vấn đề về đổi mới phương 
pháp dạy học. NXB Đại học Sư phạm. 
[7] Phạm Trung Thanh (2005). Rèn luyện nghiệp vụ sư 
phạm thường xuyên. NXB Đại học Sư phạm. 
[8] Nguyễn Văn Đệ - Vũ Văn Đức (2012). Bàn về mô 
hình rèn luyện nghiệp vụ sư phạm ở các trường đào 
tạo giáo viên. Tạp chí Giáo dục, số 79, tr 42-43. 
[9] Trường Cao đẳng Sư phạm Hà Tây (2018). Kế 
hoạch đào tạo ngành cao đẳng sư phạm Giáo dục 
Tiểu học. 
TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG NGOẠI KHÓA.. 
(Tiếp theo trang 207) 
3. Kết luận 
HĐNK được tiến hành ngoài giờ học nhưng nội dung và 
chủ đề phải bám sát với bài nội khóa. Do đó, GV phải đảm 
bảo công tác ngoại khóa vẫn có tác dụng bồi dưỡng kiến thức, 
giáo dục và phát triển HS. Khi tổ chức HĐNK, GV nên biết 
phát huy năng khiếu, sở trường của HS, tạo điều kiện để 
những cá tính, phẩm chất, ý thức, khuynh hướng được bộc lộ 
rõ rệt. Thực tế cho thấy, HĐNK trong DHLS cần có sự giúp 
đỡ của xã hội, gia đình, nhà trường. Vì vậy, tùy điều kiện của 
nhà trường, GV nên tăng cường tổ chức HĐNK để hỗ trợ 
đắc lực cho hoạt động học tập của HS trong nhà trường, từ đó 
sẽ góp phần nâng cao chất lượng DHLS ở trường phổ thông. 
Tài liệu tham khảo 
[1] Ban Chấp hành Trung ương (2013). Nghị quyết số 
29-NQ/TW ngày 04/11/2013 về đổi mới căn bản toàn 
diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp 
hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường 
định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế. 
[2] Hoàng Phê (chủ biên) - Hoàng Thị Tuyền Linh - Vũ 
Xuân Lương - Phạm Thị Thủy - Đào Thị Minh Thu 
- Đặng Thanh Hòa (2007). Từ điển tiếng Việt. NXB 
Đà Nẵng. 
[3] Phan Ngọc Liên (chủ biên) - Nguyễn Thị Côi - Trịnh 
Đình Tùng (2009). Phương pháp dạy học lịch sử, 
tập II. NXB Đại học Sư phạm. 
[4] Lê Thị Thu Hương (2018). Một số biện pháp tạo 
hứng thú học tập lịch sử cho học sinh theo hướng 
nâng cao hiệu quả bài học ở trường phổ thông. Tạp 
chí Giáo dục, số đặc biệt, kì 1 tháng 5, tr 181-184. 
[5] Nguyễn Thị Côi (2008). Các con đường, biện pháp 
nâng cao hiệu quả dạy học lịch sử ở trường phổ 
thông. NXB Đại học Sư phạm. 
[6] Kiều Thế Hưng (1999). Hệ thống thao tác sư phạm 
trong dạy học lịch sử ở trường trung học phổ thông. 
NXB Đại học Quốc gia Hà Nội. 
[7] Vũ Ánh Tuyết (2017). Rèn luyện kĩ năng thực hành 
ngoại khóa môn Lịch sử cho học sinh trung học phổ 
thông. Tạp chí Giáo dục, số 403, tr 30-32. 
[8] Nguyễn Thu Nga (2012). Hướng dẫn học sinh trung 
học phổ thông làm bài tập thực hành ngoại khóa 
môn Lịch sử qua khai thác tài liệu trên Internet. Tạp 
chí Giáo dục, số 299, tr 50-52.