Một số biện pháp quản lí hoạt động dạy học theo định hướng phát triển năng lực học sinh ở các trường Trung học Cơ sở thành phố Hồ Chí Minh

đạo thực hiện đổi mới PPDH, áp 
dụng các PPDH tích cực phải được triển khai và tiến hành 
một cách đồng bộ trong các tổ chuyên môn và từng GV 
trong nhà trường. Hằng năm, hiệu trưởng cần rà soát lại 
trình độ, năng lực của GV, phân công GV giảng dạy cho 
phù hợp, thực hiện nghiêm túc kế hoạch dạy học. Trên cơ 
sở bồi dưỡng GV về đổi mới PPDH theo định hướng 
PTNL HS, hiệu trưởng chỉ đạo GV thực hiện đổi mới triệt 
để trong từng tiết dạy, từng bài học và từng môn học; đưa 
các PPDH tích cực vào vận dụng phù hợp với thực tế từng 
lớp cùng với các hình thức học tập tích cực như học cá 
nhân, học theo nhóm, dạy học cả lớp, dạy học ngoài lớp 
nhằm phát huy tối đa tính tích cực, chủ động của HS; chỉ 
đạo GV phát huy hiệu quả việc sử dụng đồ dùng, trang 
thiết bị dạy học trong các tiết học, tận dụng tối đa đồ dùng 
được cấp phát. Chủ động và tích cực làm đồ dùng dạy học 
phục vụ cho bài dạy; phát động phong trào thi đua làm đồ 
dùng dạy học, thành lập câu lạc bộ trong nhà trường nhằm 
thu hút HS cùng tham gia làm đồ dùng dạy học với GV; 
khuyến khích soạn bài, giảng dạy bằng giáo án điện tử, tích 
cực ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học. Ban 
Giám hiệu, tổ chuyên môn tăng cường dự giờ, thăm lớp 
dưới nhiều hình thức để nắm được thực trạng đổi mới 
PPDH của GV. Tổ chức rút kinh nghiệm giờ dạy của GV 
đảm bảo tính khoa học, chính xác, đặc biệt về PPDH, sử 
dụng đồ dùng dạy học, làm tốt công tác tư vấn cho GV 
2.2.3.3. Điều kiện thực hiện 
- Hiệu trưởng phải giao quyền chủ động cho Ban chỉ 
đạo trong việc xây dựng kế hoạch đổi mới PPDH, tạo các 
điều kiện về cơ sở vật chất, phương tiện dạy học hiện đại 
và cả nguồn lực cho việc thực hiện đổi mới PPDH. 
- Hiệu trưởng cần động viên, khích lệ và có chế độ 
đãi ngộ để tạo động lực cho tập thể đội ngũ GV có sự 
quyết tâm thực hiện đổi mới PPDH theo định hướng 
PTNL HS. 
- Đội ngũ GV phải có ý thức vươn lên, sáng tạo, tự 
giác tiếp cận nhanh trong việc đổi mới PPDH theo định 
hướng PTNL HS. 
2.2.4. Tăng cường quản lí việc thực hiện chương trình, 
kế hoạch dạy học của giáo viên và tổ chuyên môn 
2.2.4.1. Mục tiêu của biện pháp 
- Giúp cho HĐDH trong nhà trường đi vào nền nếp, 
thực hiện đúng theo phân phối chương trình, đảm bảo 
không có sự cắt xén hay giãn tiết mà vẫn có hướng mở 
trong việc linh động phù hợp với thực tế trình độ của HS, 
nâng cao hiệu quả sinh hoạt tổ chuyên môn, từ đó góp 
phần nâng cao chất lượng giáo dục trung học cơ sở. 
- Nhằm thu thập thông tin về tình hình chất lượng, nội 
dung và tổ chức HĐDH theo định hướng PTNL HS trên 
thực tế có phù hợp với kế hoạch đặt ra không để phát hiện 
kịp thời các sai lệch và đưa ra các điều chỉnh kịp thời. 
- Nhằm phát hiện các mối liên hệ ngược về bản 
thân và các quyết định quản lí dạy học có phù hợp 
không để điều chỉnh, nâng cao tính khả thi của quyết 
định. Từ đó, tác động đến hành vi của GV nhằm nâng 
cao tinh thần trách nhiệm của nhà giáo đáp ứng yêu 
cầu đổi mới giáo dục. 
2.2.4.2. Nội dung và cách thức tổ chức thực hiện 
- Hiệu trưởng tăng cường kiểm tra việc thực hiện quy 
chế chuyên môn bằng cách: + Xây dựng và thực hiện có 
hiệu quả kế hoạch kiểm tra GV theo quy định mà Bộ, Sở, 
Phòng GD-ĐT đề ra. Thực hiện tốt hướng dẫn sau kiểm 
tra, phát huy triệt để hiệu quả công tác tự kiểm tra của 
hiệu trưởng, đẩy mạnh kiểm tra đột xuất theo chuyên đề; 
+ Xây dựng và hoàn chỉnh các tiêu chí đánh giá giờ dạy 
theo định hướng PTNL HS sao cho hợp lí, khoa học và 
dân chủ; + Kiện toàn đội ngũ làm công tác kiểm tra giáo 
dục (phó hiệu trưởng, tổ trưởng chuyên môn). Thường 
xuyên bồi dưỡng, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp 
vụ, chính trị cho đội ngũ này; + Tăng cường công tác 
kiểm tra tập trung vào việc thực hiện chương trình, kế 
hoạch của GV, của tổ chuyên môn dưới các hình thức: 
toàn diện, chuyên đề, đột xuất. Đặc biệt, tăng cường kiểm 
tra đột xuất để kịp thời phát hiện ra các sai phạm trong 
HĐDH; + Phân công cụ thể nhiệm vụ cho các cá nhân, 
bộ phận trong tổ kiểm tra; quy định rõ ràng các loại hồ 
sơ chuyên môn, cách thức, tiêu chí đánh giá trong kiểm 
tra ngay từ đầu năm học; + Chỉ đạo thống nhất các tổ, 
nhóm chuyên môn về kế hoạch dạy học, cách thức báo 
cáo, duy trì dự giờ, thao giảng, chuyên đề để nâng cao 
năng lực giảng dạy cho GV; + Ban Giám hiệu tích cực 
tham gia các cuộc họp tổ khối theo đúng quy định 
(2 lần/tuần) để có những góp ý, điều chỉnh cho việc thực 
hiện kế hoạch của từng tổ khối. Chú ý việc sinh hoạt tổ 
khối cần hướng vào việc nghiên cứu mục tiêu bài học, thảo 
luận các phương phương dạy học hiệu quả cho các bài dạy 
trong hai tuần tới, những lưu ý chung của phân môn, của 
chương trình sao cho việc giảng dạy trong tổ khối thống 
nhất, đồng đều và đạt được mục tiêu bài học. Hiệu trưởng 
chú ý tổ khối trong việc giúp đỡ các GV trẻ, mới ra trường; 
chú trọng xây dựng, bồi dưỡng những nhân tố tích cực 
trong mỗi tổ khối để tạo nguồn kế cận, tiến cử và đề bạt 
với cấp trên việc bổ nhiệm các cá nhân nổi trội để làm động 
lực phấn đấu như một kết quả xứng đáng với nỗ lực, cống 
hiến cho tập thể, cho ngành Giáo dục. 
VJE Tạp chí Giáo dục, Số 450 (Kì 2 - 3/2019), tr 9-14; 19 
14 
- Hiệu trưởng tổ chức các hội thảo, chuyên đề, hội thi 
nhằm chia sẻ về kinh nghiệm giảng dạy, PPDH hiệu quả, 
đưa ra những tháo gỡ cho việc dạy học các môn học, tiết 
học mà nhiều GV còn băn khoăn, thắc mắc; thường 
xuyên tổ chức hội thi GV giỏi, GV chủ nhiệm giỏi cấp 
trường nhằm lựa chọn ra các nhân tố nổi trội tuyên 
dương, khen thưởng và đẩy mạnh phong trào thi đua dạy 
tốt - học tốt tại trường. 
2.2.4.3. Điều kiện thực hiện 
- Hiệu trưởng và phó hiệu trưởng phải xây dựng kế 
hoạch năm, kế hoạch chuyên môn trường thật cụ thể, từ 
đó cố gắng phát huy hết tác dụng của tổ khối trong việc 
thực hiện các kế hoạch đã đặt ra; tránh việc sinh hoạt tổ 
khối chỉ là chiếu lệ không đi vào thực chất, không hướng 
vào việc giải quyết các khó khăn trong giảng dạy của 
từng GV. 
- Hiệu trưởng phải lựa chọn các tổ trưởng chuyên 
môn là những người có uy tín, phẩm chất và năng lực tốt, 
nhiệt tình công tác; đồng thời phải tạo điều kiện tối ưu về 
cơ sở vật chất, thiết bị dạy học và cả tài chính cho các tổ 
chuyên môn hoạt động một cách hiệu quả nhất. 
- Mọi hoạt động kiểm tra phải hướng đến mục tiêu 
nhằm giúp đỡ GV thực hiện tốt hơn nhiệm vụ bản thân, 
tránh gây tâm lí căng thẳng cho GV khi thực hiện kiểm tra. 
2.2.5. Tăng cường xây dựng, sử dụng cơ sở vật chất, 
trang thiết bị dạy học; khai thác hiệu quả công nghệ 
thông tin trong quản lí hoạt động dạy học 
2.2.5.1. Mục tiêu của biện pháp 
- Tạo điều kiện quan trọng cho việc đổi mới và nâng 
cao chất lượng dạy học, góp phần PTNL HS theo đúng 
định hướng đổi mới giáo dục hiện nay và thực hiện tốt 
nguyên lí giáo dục của Đảng và Nhà nước “Học đi đôi 
với hành, giáo dục kết hợp với lao động sản xuất, nhà 
trường gắn liền với xã hội”. 
- Tạo điều kiện đẩy mạnh hoạt động học tập của HS 
trên cơ sở tự giác, tự khám phá kiến thức, thông qua hoạt 
động thực hành, thí nghiệm, trải nghiệm sáng tạo và giúp 
GV thực hiện tốt việc đổi mới PPDH trên cơ sở của sự 
đồng bộ, hệ thống và chất lượng cao của cơ sở vật chất, 
thiết bị dạy học. HS được tiếp cận với nhiều đồ dùng trực 
quan hiệu quả và các trang thiết bị dạy học hiện đại để có 
cơ hội học thông qua các hoạt động, được quan sát, tìm 
tòi, phát hiện, tự khám phá kiến thức qua sự hướng dẫn, 
giúp đỡ của GV. 
2.2.5.2. Nội dung và cách thức tổ chức thực hiện 
- Hiệu trưởng cần tham mưu với phòng GD-ĐT cũng 
như cấp ủy chính quyền địa phương trong việc tập trung 
các nguồn lực đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học 
cho nhà trường. Bên cạnh đó, hiệu trưởng cũng tham 
mưu với phòng GD-ĐT để cung cấp đầy đủ trang thiết bị 
dạy học theo danh mục thiết bị dạy học tối thiểu của Bộ 
GD-ĐT quy định, bổ sung thường xuyên những thiết bị 
đồ dùng bị hỏng, tăng cường đầu tư trang thiết bị dạy học 
hiện đại (máy chiếu đa năng, bảng tương tác) cho nhà 
trường; phát động và duy trì hiệu quả phong trào thi đua 
làm đồ dùng dạy học của GV để bổ sung thêm nguồn đồ 
dùng dạy học cho việc giảng dạy đạt hiệu quả. Công tác 
xã hội hóa giáo dục cần được đẩy mạnh nhằm huy động 
mọi nguồn lực trong và ngoài nhà trường, các tổ chức, cá 
nhân có lòng hảo tâm đóng góp xây dựng nhà trường 
ngày một khang trang hơn. 
- Phân công quản lí việc bảo quản, tu bổ cơ sở vật chất 
và đồ dùng dạy học cho phó hiệu trưởng phụ trách hành 
chính - bán trú và nhân viên thư viện - thiết bị; thường 
xuyên kiểm tra việc mua sắm, sửa chữa cơ sở vật chất, thiết 
bị dạy học hàng tháng và theo định kì hàng năm. 
- Hiệu trưởng chủ động bố trí kinh phí trang bị máy 
tính, máy chiếu, hòa mạng Internet phục vụ cho công 
tác quản lí, chỉ đạo: thông tin, báo cáo qua mạng, xây 
dựng trang web nhà trường. Ban Giám hiệu chủ động học 
tập, nâng cao trình độ sử dụng công nghệ thông tin, sử 
dụng các phần mềm quản lí HS, phần mềm ra đề kiểm 
tra, quản lí hồ sơ GV 
- Tạo điều kiện trang bị đầy đủ các phương tiện dạy 
học hiện đại cho GV từ nhiều nguồn (tham mưu, xã hội 
hóa). Tổ chức tập huấn cho GV cách thức sử dụng các 
thiết bị dạy học, cách soạn giảng trên các phần mềm bổ trợ 
PowerPoint, active... để tạo ra các tiết dạy hào hứng, sôi 
động, cuốn hút HS tích cực học tập. Tổ chức các kì thi thiết 
kế bài giảng hay thi GV dạy giỏi để khuyến khích việc ứng 
dụng công nghệ thông tin của GV. Xây dựng các kho tư 
liệu bài giảng tại trường để GV cùng sử dụng và thường 
xuyên kiểm tra, rút kinh nghiệm việc vận dụng công nghệ 
thông tin trong giảng dạy của GV. Xây dựng đội ngũ GV 
nòng cốt về công nghệ thông tin để triển khai và đẩy mạnh 
việc ứng dụng công nghệ thông tin trong nhà trường. 
2.2.5.3. Điều kiện thực hiện 
- Hiệu trưởng phải có đủ uy tín, có khả năng tham 
mưu, thuyết phục sự ủng hộ của chính quyền địa phương 
và các lực lượng xã hội trong việc đầu tư cơ sở vật chất 
của nhà trường. 
- Khi sử dụng các nguồn tài chính, hiệu trưởng phải 
công khai, minh bạch, đúng mục đích, đúng chế độ chính 
sách và tiết kiệm; có đủ hồ sơ, sổ sách thu, chi đầy đủ rõ 
ràng, đúng quy định tài chính. 
- Cán bộ, GV, nhân viên nhà trường phải có nhận 
thức đúng đắn về vai trò của cơ sở vật chất, thiết bị dạy 
học trong HĐDH, từ đó có ý thức sử dụng và bảo quản 
cơ sở vật chất, thiết bị dạy học một cách hợp lí. 
(Xem tiếp trang 19)
VJE Tạp chí Giáo dục, Số 450 (Kì 2 - 3/2019), tr 15-19 
19 
được huy động các nguồn lực từ xã hội thông qua vay tín 
dụng trong nước và nước ngoài, để bổ sung nguồn vốn cho 
phát triển GD-ĐT, xây dựng cơ sở vật chất... 
3. Kết luận 
Từ những vấn đề trên, có thể khẳng định, cuộc 
CMCN 4.0 ra đời là xu hướng tất yếu của thời đại. Nó 
đặt ra cho các cơ sở giáo dục đại học ở nước ta nói chung, 
các TCĐ nói riêng phải vận động không ngừng. Theo 
đó, các nhà trường muốn nâng cao được chất lượng đào 
tạo nhằm đáp ứng thiết thực với nhu cầu của NNL mà thị 
trường lao động đang cần trong bối cảnh này thì cần phải 
tranh thủ mọi tiềm năng vốn có của mình; biết khai thác 
tối ưu những giá trị mà cuộc cách mạng đem lại, nhất là 
những thành tựu về lĩnh vực công nghệ thông tin, số hóa 
vào trong đào tạo; từng bước đưa những kiến thức, yêu 
cầu mà xu hướng của cuộc cách mạng đang hiện hữu để 
đưa vào trong chương trình, nội dung đào tạo... thì mới 
đảm bảo cho các nhà trường tồn tại và ngày càng phát 
triển, đáp ứng tốt với nhu cầu của thực tiễn đặt ra. 
Tài liệu tham khảo 
[1] Ban Chấp hành Trung ương (2013). Nghị quyết số 
29-NQ/TW ngày 04/11/2013 về đổi mới căn bản, 
toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công 
nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị 
trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập 
quốc tế. 
[2] Đảng Cộng sản Việt Nam (2016). Văn kiện Đại hội 
đại biểu toàn quốc lần thứ XII. NXB Chính trị Quốc 
gia - Sự thật. 
[3] Nguyễn Hồng Minh (2017). Cuộc cách mạng công 
nghiệp 4.0 và những vấn đề đặt ra đối với hệ thống 
giáo dục nghề nghiệp. Tạp chí Lao động và Xã hội, 
số tháng 2/2017. 
[4] Nguyễn Viết Thảo (2017). Cách mạng công nghiệp 
lần thứ tư. Tạp chí Lí luận chính trị, số 5/2017. 
[5] Phan Chí Thành (2018). Cách mạng công nghiệp 
4.0 - Xu thế phát triển của giáo dục trực tuyến. Tạp 
chí Giáo dục, số 421, tr 43-46; 19. 
[6] Thủ tướng Chính phủ (2012). Chiến lược phát triển 
giáo dục 2011-2020 (Ban hành kèm theo Quyết định 
số 711/QĐ-TTg ngày 13/6/2012). 
[7] Phạm Ngọc Trang (2018). Cách mạng công nghiệp 
4.0 - Thực tiễn và thách thức đặt ra đối với các 
trường đại học và đội ngũ giảng viên trẻ. Tạp chí 
Giáo dục, số đặc biệt, kì 2 tháng 5, tr 90-93. 
[8] Nguyễn Thị Thanh Tùng - Ngô Văn Tuần (2018). 
Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục đại học Việt 
Nam đáp ứng yêu cầu của cuộc cách mạng công 
nghiệp 4.0. Tạp chí Giáo dục, số 426, tr 1-4. 
MỘT SỐ BIỆN PHÁP QUẢN LÍ... 
(Tiếp theo trang 14) 
3. Kết luận 
Thực tế cho thấy, không có biện pháp nào là “vạn 
năng” mà thông thường, để giải quyết một nhiệm vụ, một 
vấn đề cụ thể, phải vận dụng, phối hợp nhiều biện pháp. 
Trong các biện pháp nêu trên, biện pháp 1 có ý nghĩa 
định hướng, đóng vai trò nền tảng cho việc thực hiện các 
biện pháp khác vì chỉ có nhận thức đúng thì mới có hành 
động đúng; biện pháp 2 có tính hạt nhân, đóng vai trò 
then chốt, quyết định đến chất lượng HĐDH; các biện 
pháp 3, 4, 5 có vai trò quan trọng, tạo điều kiện, hỗ trợ 
HĐDH, để các nhà quản lí phát huy sức mạnh tổng hợp 
trong quản lí HĐDH theo định hướng PTNL HS trong 
bối cảnh hiện nay. 
Tài liệu tham khảo 
[1] Ban Chấp hành Trung ương (2013). Nghị quyết số 
29-NQ/TW ngày 04/11/2013 về đổi mới căn bản, 
toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công 
nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị 
trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập 
quốc tế. 
[2] Bộ GD-ĐT (2018). Chương trình giáo dục phổ 
thông - Chương trình tổng thể (Ban hành kèm theo 
Thông tư số 32/2018/TT-BGDĐT ngày 26/12/2018 
của Bộ trưởng Bộ GD-ĐT). 
[3] Ban Chấp hành Đảng bộ TP. Hồ Chí Minh (2015). 
Nghị quyết đại hội Đại biểu Đảng bộ Thành phố Hồ 
Chí Minh lần thứ X nhiệm kì 2015 -2020. 
[4] Trần Trung Dũng (2016). Quản lí hoạt động dạy học 
ở trường trung học phổ thông theo định hướng phát 
triển năng lực học sinh. Luận án tiến sĩ Khoa học 
Giáo dục, Trường Đại học Vinh. 
[5] Đỗ Thị Thanh Thuỷ (chủ biên) - Nguyễn Thành 
Vinh - Hà Thế Truyền - Nguyễn Thị Tuyết Hạnh 
(2017). Quản lí hoạt động dạy học trong trường phổ 
thông. NXB Giáo dục Việt Nam. 
[6] Hoàng Anh Tuấn (2017). Quản lí hoạt động dạy học 
của các trường trung học cơ sở huyện Vĩnh Thạnh, 
thành phố Cần Thơ. Tạp chí Giáo dục và Xã hội, số 
76 (137) - tháng 7/2017, tr 113-115. 
[7] Phạm Thị Mai Loan (2016). Một số giải pháp nâng 
cao chất lượng dạy học môn Ngữ văn trung học cơ 
sở tại thành phố Hải Phòng theo tiếp cận phát triển 
năng lực người học. Tạp chí Giáo dục, số đặc biệt 
tháng 5, tr 168-172; 167.