Khoa học công nghệ điện - Số 5 - Năm 2019

 3 năm 2017 và công trình được khởi 
công vào tháng sau đó. Trong số các thành 
tựu đáng kể đã đạt được phải kể đến: Đổ 
17.000 yard khối (13.000m3) bê tông; bổ 
sung 67 neo căng sau, mỗi neo có sức tải 
2 triệu pound (900 tấn); lắp đặt 198 mạch 
tiêu nước móng đập; bóc lớp bê tông bề 
mặt dày 3 inch (7,6cm) bằng cách phun 
nước dưới áp lực 30.000 psi (2.100 ata) trên 
diện tích 55.000 foot2 (4950m2). Tóm lại, 
sức đỡ tổng của đập đã tăng lên 200 triệu 
pound (90.000 tấn).
Là tổng thầu dự án, MC Industrial chịu 
trách nhiệm quản lý hợp đồng, kiểm soát 
tổng thể dự án, lập kế hoạch và đặt lịch 
thực hiện dự án, quản lý an toàn, và thương 
lượng với chủ đầu tư và kỹ sư trưởng để 
đảm bảo các lợi ích và quan ngại của họ 
được giải quyết đúng cách. Công ty cũng 
tự mình thi công tất cả các phần xây dựng 
và bê tông của dự án, bao gồm đào và lấp, 
đặt ống ngầm, làm cốp pha, đặt lõi thép, 
đổ bê tông, phá các then chịu cắt, xác định 
hiện trường, và trả lại hiện trường
LÀM VIỆC VỚI TINH THẦN ĐỒNG 
ĐỘI CAO
Mike Hartwig, chủ nhiệm dự án của 
MC Industrial nói với phóng viên tạp chí 
POWER: “Chúng tôi đã ký hợp đồng đối tác 
với Công ty Brayman Construction về lắp 
đặt các neo căng sau có sức tải lớn, và với 
Công ty Rampart Hydro Services về phá 
lớp bề mặt phía hạ lưu của đập hiện có”. 
Vào lúc cao điểm, lực lượng lao động trên 
công trường lên tới 80 người.
Hartwig nói: “Một số công việc tại dự 
án mang tính kỹ thuật rất cao, đòi hỏi 
đào tạo chuyên môn đặc biệt, ví dụ như 
phá bằng sức nước và khoan neo. Đối với 
các vị trí này, cũng như các vị trí chỉ đạo 
then chốt tại hiện trường, các nhân viên 
được đào tạo là do MC Industrial và các 
đối tác Brayman và Rampart của chúng 
tôi điều tới. Chúng tôi cũng làm việc với 
các đối tác trong ngành tại địa phương để 
đảm bảo dự án có những nhân viên đúng 
người đúng việc đáp ứng các nhu cầu của 
dự án.”
Làm việc trong điều kiện đập tràn đang 
hoạt động gặp phải một số thách thức. 
Không gian hạ lưu hồ và bên trên Sông 
Osage rất chật hẹp. Tuy nhiên, ban chỉ huy 
dự án đã duy trì một môi trường an toàn 
không chỉ cho người lao động mà cả cho 
người đi bộ và xe cộ lưu thông trên mặt 
đường. MC Industrial đã hoàn thành dự án 
mà không có một trường hợp thương vong 
nào được ghi nhận trong suốt 106.741 giờ 
công thi công dự án, Hartwig nói.
Ban chỉ huy đã lên kế hoạch thực hiện 
từ Tây sang Đông, các đội đã nối tiếp nhau 
thi công trên đập từ trên xuống dưới, giống 
như hoạt động của chiếc máy đánh chữ. 
Dự án ổn định 
Đập Bagnell 
đã nâng sức đỡ 
tổng của đập lên 
90.000 tấn. Ngoài 
việc lắp đặt thêm 
các neo mới, lớp 
phủ bê tông lên 
mặt phía hạ lưu 
đập đã giúp đạt 
được thành tựu 
này (Ảnh:st)
Đầu tiên là phá bằng thủy lực, tiếp theo là 
phá kiểu bóc. Sau đó là các đội neo, rồi đội 
chèn lấp bê tông, và cuối cùng là đội phủ 
bê tông. Cũng như đối với phần lớn các dự 
án phức tạp, luôn có các vấn đề làm gián 
đoạn việc thi công, nhưng tinh thần hợp 
tác đồng đội đã vượt qua các thách thức 
với những giải pháp sáng tạo.
Ví dụ, một vấn đề ngoài dự kiến mà 
ban chỉ huy dự án đã gặp phải trong khi 
đổ bê tông mặt đập phía hạ lưu. Hartwig 
cho biết phần này của đập nghiêng một 
góc 56o và phải có cốp pha để đổ bê 
tông. Hình dạng dốc vào trong gây ra các 
khoảng trống không khí nhỏ, gọi là “da 
cóc”, kẹt trên bề mặt bê tông khi tháo 
cốp pha ra. Lãnh đạo MC Industrial đã thử 
nhiều kỹ thuật đổ bê tông và ghép nhưng 
không mấy thành công. Cuối cùng họ đã 
tìm ra một lớp lót cốp pha thấm nước 
Duoguard Formtex, chế tạo tại Hà Lan. Lớp 
lót thấm nước phẳng này cho phép nước 
và không khí thoát ra trong quá trình đổ 
bê tông, kết quả là có được lớp hoàn thiện 
nhẵn nhụi, đồng nhất. Lớp lót cũng tăng 
độ bền cho bê tông được dự kiến sẽ giảm 
Đặt cốp pha 
để phủ lớp 
bê tông lên 
mặt phía 
hạ lưu đập 
(Ảnh:st)
AN TOÀN ĐIỆN
31 KHCN Điện, số 5.201930 
A. MÔ TẢ GIẢI PHÁP
1. Tình trạng kỹ thuật khi chưa áp 
dụng giải pháp
Theo yêu cầu của nhà chế tạo, cần 
phải dựng xy lanh servomotor ở phương 
thẳng đứng mới có thể tháo lắp vì đầu 
kết nối của xy lanh servomotor được lắp 
với trục pít tông bằng ren M180x4, với 
trọng lượng là 420kg lại được lắp vặn 
ren lệch một đầu vì vậy nếu để ngang 
để xoay đầu kết nối sẽ rất nặng, các vị 
trí ren chịu tác động của trọng lượng và 
momen uốn của đầu kết nối nên sẽ gây 
kẹt, cháy ren.
Xem sơ đồ các bước chính tiến hành 
tháo xy lanh servomotor theo phương 
thẳng đứng.
Với yêu cầu này thì để tháo được xy 
lanh servomotor phải đưa xy lanh servo-
motor lên sàn gian máy ∇118m mới có thể 
tiến hành được công việc do không gian 
tại giếng tuabin không đủ để thực hiện.
Thực tế hiện trường tại Nhà máy Thủy điện Sơn La và 
Nhà máy Thủy điện Lai Châu, để đưa được xy lanh servomotor 
của tổ máy từ giếng tuabin ∇109m lên trên sàn máy phát 
∇118m thì phải tháo rời cả bộ xy lanh servomotor (nặng 
khoảng 5 tấn) đưa qua một hành lang cáp dài 30m. Với 
kích thước hành lang rất nhỏ, chỉ vừa đủ cho xy lanh ser-
vomotor đi qua vì vậy phải tháo dỡ toàn bộ các máng cáp 
và tủ điện tại hành lang này mới đưa xy lanh servomotor 
qua được. Việc này là rất phức tạp và làm phát sinh thêm 
khối lượng công việc rất lớn liên quan đến việc bảo dưỡng 
sửa chữa xy lanh servomotor.
Nếu thực hiện theo phương án này thì dự kiến thời 
gian thực hiện phải mất gần một tháng với số nhân công 
là 270 công (150 công bảo dưỡng sửa chữa xy lanh 
servomotor và 120 công tháo dỡ, lắp đặt hệ thống tủ điện, 
cáp và máng cáp).
2. Nội dung của giải pháp
a/ Những điểm khác biệt của giải pháp mới so với giải 
pháp cũ
Giải pháp của nhà chế tạo đưa ra: Lật đứng bộ xy lanh 
servomotor, tháo tuần tự từ đầu kết nối đến mặt bích làm 
kín đầu xy lanh rồi rút cả trục và pít tông ra khỏi vỏ xy lanh 
để tiến hành thay thế các gioăng, phớt.
Giải pháp mới: Để nguyên bộ xy lanh servomotor tại 
vị trí với phương nằm ngang, sử dụng dầm treo để giữ và 
tháo cả cụm gồm đầu kết nối, trục pít tông và mặt bích 
làm kín đầu xy lanh ra khỏi vỏ xy lanh. Sau đó tháo bu lông 
M184x4 phía đầu pít tông để tháo pít tông ra khỏi trục pít 
tông. Tiếp đó sẽ tháo mặt bích đầu xy lanh ra khỏi trục pít 
tông và tiến hành thay thế các gioăng, phớt.
b/ Mô tả chi tiết bản chất của giải pháp
Phương án thi công bảo dưỡng sửa chữa xy lanh 
servomotor tại giếng tuabin được thực hiện theo các bước 
cụ thể như sau:
- Tháo dầu và các đoạn đường ống cấp dầu (đường dầu 
đóng và đường dầu mở) cho xy lanh servomotor.
- Tháo tay biên kết nối xy lanh servomotor với vành điều khiển.
- Lắp đặt dầm thép I 200, dài 2,5m trên các thanh dầm phía 
trên giếng tuabin. Thanh dầm được đặt song song với trục của 
LTS: Ban biên tập ấn phẩm Khoa 
học Công nghệ Điện xin giới 
thiệu “Giải pháp thi công sửa 
chữa xy lanh servomotor tại 
giếng tuabin” do nhóm tác giả 
Hoàng Ngọc Minh và Trần Ngọc 
Thanh của Công ty Thủy điện 
Sơn La thực hiện, đã giúp giảm 
khối lượng biện pháp thi công, 
rút ngắn tiến độ, giảm nhân công 
thực hiện công việc bảo dưỡng, 
sửa chữa xy lanh servomotor của 
tổ máy trong điều kiện không thể 
vận chuyển ra ngoài.
GIẢI PHÁP SỬA CHỮA XY LANH 
SERVOMOTOR TẠI GIẾNG TUABIN 
bớt hiện tượng ăn mòn theo thời gian.
Một công cụ tiết kiệm thời gian khác được sử dụng trong công 
tác là thiết bị theo dõi do MC Industrial tự thiết kế. Thiết bị theo 
dõi này sử dụng một cơ sở dữ liệu chung để theo dõi tiến độ thi 
công. Nó được ghép với mô hình 3D của dự án và cho phép sử 
dụng thông tin thời gian thực trong việc ra quyết định. Nó cũng 
cung cấp ảnh chụp nhanh về tiến độ thực hiện với những hình 
ảnh màu từ mô hình. Công cụ này đã giúp ban chỉ huy hoàn thành 
dự án sớm hơn hai tháng so với lịch trình đề ra.
TƯƠNG LAI ỔN ĐỊNH
Một cải thiện quan trọng nữa về kết cấu là lắp đặt các neo căng 
sau có sức tải lớn. Hartwig cho biết là cần có các neo này để bổ 
sung và cuối cùng là thay thế các neo đã được lắp đặt trong đập 
từ những năm 1980. Các neo trước đây được thiết kế để có tuổi 
thọ xấp xỉ 30 năm, nhưng trên thực tế không có cách nào để thử 
nghiệm sự nguyên vẹn của các neo hiện có.
Các neo mới chịu ăn mòn này thuộc loại khác. Mỗi neo có tới 
55 sợi bọc, với chiều dài khác nhau, tùy thuộc vào giao diện giữa 
đập và tầng đá nền, chiều dài trung bình là 120 foot (36m). Thiết 
kế cáp cải tiến cũng bao gồm đầu tăng ứng suất, sẽ cho phép kiểm 
tra neo để đảm bảo khả năng làm việc lâu dài.
Để bắt đầu quá trình lắp đặt neo, tiến hành khoan lỗ xuyên 
qua đập vào tầng đá nền tới độ sâu thiết kế. Theo dõi và ghi lại 
lượng nước thấm vào lỗ neo. Sau đó phun bê tông vào lỗ khoan 
và sau đó vài ngày khoan lại khi bê tông phun đã đủ cứng. Sau 
đó ghi lại nước thấm một lần nữa. Quy trình này được lặp lại cho 
tới khi tốc độ thấm nước giảm xuống tới mức quy định. Sau đó 
lắp đặt vỏ bọc neo lượn sóng làm bằng HDPE (ethylene tỷ trọng 
cao) và neo trong lỗ khoan và phun bê tông để giữ nguyên vị trí. 
Sau khi bê tông phun đã lưu hóa, dùng kích thủy lực căng neo 
và khóa ở mức tải quy định. Mỗi neo bổ sung thêm 900 tấn lực 
đỡ đập.
Hartwig cho biết: “Với Đập Bagnell đã có từ thời Đại Suy thoái, 
và trên 30 năm không được nâng cấp lớn về kết cấu, công nghệ 
mới và các phương pháp xây dựng sáng tạo đã được thiết kế để 
giữ liên tục độ bền và độ bền lâu của dấu mốc lịch sử này”. Dự 
án thành công là một minh chứng quan trọng về cách mà ngành 
công nghiệp sử dụng để duy trì vị thế của thủy điện bằng cách “nỗ 
lực hơn nữa”.
Biên dịch: Khắc Minh
Theo “Power”, tháng 9/2019 
Nhà sản xuất pin lithium 
Fortress Power (có trụ sở bên 
ngoài thành phố Philadelphia, 
Mỹ) tập trung vào việc giúp các 
đơn vị lắp đặt năng lượng mặt 
trời sử dụng bộ tích trữ năng 
lượng an toàn nhất và đáng tin 
cậy nhất cho các dự án. Hệ thống 
tích trữ năng lượng lithium sắt 
phốt phát (LFP) 18,5 kWh có thể 
dễ dàng tích hợp vào hệ thống 
lắp đặt PV mới hoặc hiện tại. 
Từ các dự án hộ sinh hoạt nhỏ 
đến các dự án thương mại 
nhỏ, Fortress giúp bạn có khả 
năng xếp song song 12 bộ và 
sử dụng theo dõi cục bộ thông 
qua màn hình LCD thân thiện 
với người dùng của Fortress 
Power để đọc chi tiết đầy đủ về 
hệ thống tích trữ năng lượng.
Biên dịch: Bùi Thị Thu Hường
Theo “Solar Power World”, 
số 3/2019
PIN EVAULT 18,5-KWH
Hệ thống tích trữ năng lượng lithium 
sắt phốt phát 18,5kWh (Ảnh:st)
Bài viết: Bùi Văn Minh, Ảnh: Vũ Gia Hiếu
SÁNG KIẾN KỸ THUẬT
33 KHCN Điện, số 5.201932 
SÁNG KIẾN KỸ THUẬT
pít tông xy lanh servomotor. Trên dầm được bố trí 04 vòng móc treo pa lăng có thể di 
chuyển được dọc theo thân dầm. 4 pa lăng 3T được móc vào các móc treo (đánh số từ 
đầu cần pít tông vào trong là 1, 2, 3, 4).
- Pa lăng 1 và 2 dùng để giữ cần pít tông, pa lăng 3 dùng để giữ mặt bích xy 
lanh của xy lanh servomotor (dùng cáp vải để đảm bảo an toàn, tránh hỏng trục 
pít tông).
- Đặt, giữ nivô khung cấp chính xác 0,02mm/m để kiểm tra theo dõi độ đồng 
phẳng của trục pít tông.
- Tháo các bu lông mặt bích xy lanh của xy lanh servomotor.
- Dùng pa lăng kéo đầu kết nối và trục pít tông ra khỏi vỏ xy lanh. Lưu ý: Phải 
kéo từ từ, trong quá trình kéo phải luôn để ý đến độ đồng phẳng của trục pít 
tông thông qua điều chỉnh các pa lăng (theo dõi nivô khung). Lúc này mặt bích 
của xy lanh servomotor sẽ di chuyển cùng trục pít tông.
- Dùng pa lăng 4 và cáp vải để móc giữ thân pít tông. Tháo các bu lông hãm 
M16x50 ở đáy pít tông.
- Tháo đai ốc M180x4x120 ra khỏi trục pít tông. Việc tháo lắp đai ốc này phải 
từ từ và cẩn thận.
- Rút trục pít tông ra khỏi thân pít tông và mặt bích của xy lanh. Hạ trục, thân 
pít tông và mặt bích xy lanh xuống giá đỡ.
- Vệ sinh, bảo dưỡng và thay bạc dẫn, gioăng, phớt và lắp lại theo thứ tự 
ngược lại từ bước 10 về bước 1.
- Thử áp làm việc của xy lanh servomotor với áp lực thử 9,6MPa trong thời 
gian 30 phút.
Xem sơ đồ các bước chính tiến hành tháo xy lanh servomotor theo phương ngang.
2. Những điều kiện cần thiết để áp dụng giải pháp
Để áp dụng được giải pháp này đòi hỏi người công nhân 
cần được qua đào tạo nắm được cấu tạo của hệ thống xy 
lanh thủy lực, nắm vững trình tự tháo lắp, đòi hỏi phải có 
tay nghề và sự cẩn thận, khéo léo.
C. HIỆU QUẢ DỰ KIẾN CÓ THỂ THU ĐƯỢC KHI 
ÁP DỤNG GIẢI PHÁP
1. Hiệu quả dự kiến
Rút ngắn tiến độ thực hiện công việc. Thời gian thực 
hiện chỉ cần 6 ngày, giảm được khoảng 24 ngày so với 
phương án của nhà chế tạo đưa ra.
Giảm nhân công thực hiện công việc. Chỉ cần 90 công 
so với 270 công, giảm 180 công do không phải thực hiện 
thêm 60 công tháo dỡ, lắp đặt và vận chuyển xy lanh 
servomotor; 120 công tháo dỡ, lắp đặt hệ thống tủ điện, 
cáp và máng cáp tại hành lang ∇109m.
Giảm mức độ phức tạp của công việc, do không phải 
tháo phần đế và thân vỏ xy lanh servomotor. Nếu tháo cả 
xy lanh servomotor khỏi chân mố giữ thì khi lắp lại việc căn 
chỉnh để đảm bảo hành trình, độ đồng phẳng, độ song song 
của 2 xy lanh servomotor sẽ rất phức tạp, đòi hỏi độ chính 
xác cao. Không phải tháo các tủ điện, cáp và máng cáp điện.
Giảm khối lượng biện pháp thi công. Không phải gia 
công các biện pháp gông giữ và thiết bị để vận chuyển xy 
lanh servomotor
2. Tính toán giá trị làm lợi (tạm tính)
Giá trị làm lợi chính xác chưa thể tính toán được, tuy 
nhiên có thể tạm tính như sau:
Về vật tư: Cắt giảm được khoảng 800kg thép biện pháp, 
20kg que hàn và các vật tư tiêu hao (đá cắt, đá mài, khí oxi, 
gas, v.v.). Ước tính khoảng: 20.000.000 đồng.
Về nhân công: Giảm nhân công thực hiện từ 270 
công xuống còn 90 công, giảm 180 công trên một lần 
sửa chữa:
180 công x 500.000 đồng/công = 90.000.000 đồng/lần 
sửa chữa.
Với Nhà máy Thủy điện Sơn La và Nhà máy Thủy điện Lai 
Châu gồm có 9 tổ máy, trung bình mỗi năm sẽ đưa ra sửa 
chữa lớn 4,5 tổ máy.
- Giá trị làm lợi về nhân công:
90.000.000 đồng/lần sửa chữa x 4,5 lần/năm = 
405.000.000 đồng/năm.
Về thời gian, tiến độ: Giảm từ 30 ngày xuống còn 6 ngày, 
giảm 24 ngày
B. KHẢ NĂNG ÁP DỤNG CỦA GIẢI PHÁP
1. Lĩnh vực mà giải pháp có thể áp dụng
Giải pháp này được sử dụng trong công tác duy tu, bảo dưỡng, sửa chữa servomotor 
của Nhà máy Thủy điện Sơn La và Nhà máy Thủy điện Lai Châu. Ngoài ra có thể áp 
dụng cho một số nhà máy tương tự.
CÁC BƯỚC CHÍNH TIẾN HÀNH THÁO SECVOMOTOR THEO PHƯƠNG THẲNG ĐỨNG
Bước 1: Lật đứng secvomotor Bước 2: Tháo dầu kết nối của 
secvomotor với tay biên
Bước 3: Tháo dầu bích của 
secvomotor
Bước 3: Tháo trục và 
thân pittong secvomotor
CÁC BƯỚC CHÍNH TIẾN HÀNH THÁO SECVOMOTOR THEO PHƯƠNG NGANG
Bước 1: Tháo mặt bích theo secvomotor và kéo cả cụm trục và thân pittiong ra khỏi thân vỏ
Bước 2: Tháo bulong M180x4 đáy pittiong
Bước 3: Tháo thân pittiong ra khỏi trục pittong
Bước 4: Tháo mặt bích secvomotor ra khỏi trục pittong
Địa chỉ: Tầng 15, tháp A, tòa nhà EVN, 11 Cửa Bắc, Ba Đình, Hà Nội
Điện thoại: 04.66946700 / 04.66946733 - Fax: 04.37725192
Email: evneic@evn.com.vn / tapchidienluc@gmail.com