Khoa học công nghệ điện - Số 27 - Năm 2020

i 
Việt Nam chuyên cung cấp giải 
pháp, sản phẩm và dịch vụ thi 
công lớp phủ cách điện cao áp, 
chống cháy nổ, chống ăn mòn 
oxy hóa bằng vật liệu Polyurea 
STK Electric dành riêng cho 
ngành điện lực. Công ty Smatek 
cung cấp dich vụ nâng cấp khả 
năng cách điện, chống sự cố 
động vật, sự cố cháy nổ, ăn mòn 
oxy hóa cho toàn bộ thiết bị các 
trạm biến áp từ 35 kV trở xuống
.69Ž7+$1+ô‘1*
Hội Điện lực miền Nam
1Œ1*/²½1*7‚,7…27…,9,œ71$0
7³9,*£&1+1
Để đáp ứng đủ nhu cầu sử dụng điện phục vụ sản xuất và tiêu dùng 
của xã hội, bất kỳ quốc gia nào 
cũng phải có Qui hoạch và 
Phát triển Điện lực nhằm đầu 
tư, xây dựng, phát triển kịp 
thời hệ thống Phát, Truyền Tải 
và Phân phối điện theo phương 
châm an toàn, độ tin cậy cao 
(có hệ số dự trữ tốt).
I. NĂNG LƯỢNG TÁI 
TẠO NHÌN TỪ CHÍNH PHỦ 
VIỆT NAM
Tại Việt Nam, Chính phủ đã 
ban hành Quyết định số 2068/
QĐ–TTg ngày 20/11/2015 
để phê duyệt Chiến lược Phát 
triển Năng lượng Tái tạo của 
Việt Nam đến năm 2030 tầm 
nhìn đến 2050. Trong đó có các 
nội dung chiến lược trọng tâm 
như sau:
Trong phạm vi bài viết này 
chúng ta chỉ khảo sát đến chính 
sách: “Qui hoạch Phát triển 
Năng Lượng Tái Tạo” nên vấn 
đề phát triển Lưới điện Truyền 
Tải và Phân phối sẽ không được 
đề cập đến. Trong lĩnh vực Phát 
điện nếu không có định hướng 
đúng đắn về nguồn nhiên liệu 
dùng sản xuất điện thì sẽ tác 
động nguy hại đến môi trường 
mà Chính phủ đã nhìn thấy từ 
2011 thông qua Quyết định Phê 
duyệt “Chiến lược Quốc gia về 
biến đổi khí hậu” (QĐ số: 2139/
QĐ-TTg ngày 05/12/2011). 
Vào năm 2012 Việt Nam cũng 
đã tham gia Công Ước khung 
của Liên Hiệp Quốc về Biến 
đổi Khí hậu. 
 Từ đầu năm 2018, Ban 
Kinh Tế Trung Ương đã phối 
hợp cùng Bộ Công :ương, 
 BẢN TIN HỘI ĐIỆN LỰC MIỀN NAM - THÁNG 1 / 2020 31
các ngân hàng WB, ADB tổ 
chức Hội Nghị chuyên đề 
“Năng Lượng Xanh và Phát 
Triển Kinh Tế” bền vững.
Tính đến năm 2018, tỉ trọng 
các nguồn phát điện được phân 
bổ theo Hình 1 dưới đây. 
Trong đó :ủy điện chiếm 
38,12%, Nhiệt điện than chiếm 
33,04%, Nhiệt điện khí chiếm 
17,81%, Nhiệt điện dầu chiếm 
2,7% (huy động hạn chế do giá 
thành cao)
 Về năng lượng tái tạo hiện 
chiếm tỉ trọng rất nhỏ vì giá 
thành đầu tư còn cao và giá 
bán điện đến người dân là 7,6 
cents trong khi giá mua điện 
mặt trời là 9,3 cents, Tập đoàn 
Điện lực Việt Nam (EVN) phải 
bù lỗ nếu mua nhiều nguồn 
năng lượng tái tạo này.
Ưu điểm của năng lượng tái 
tạo là bền vững và thân thiện 
với môi trường. Tuy nhiên 
cũng có nhiều nhược điểm 
như hoạt động không ổn định, 
thường xuyên biến động, dễ 
gây dao động hệ thống. Trong 
các nguồn năng lượng tái tạo 
như điện gió, điện mặt trời, 
năng lượng thủy triều, năng 
lượng sóng biển, tương đối 
ít dao động nhất là thủy điện 
nhưng công suất và sản lượng 
lại thay đổi theo mùa trong 
năm. Do đó, khi quy hoạch 
phát triển điện không thể đặt 
tỉ trọng huy động năng lượng 
tái tạo cao so với năng lượng 
truyền thống. Hiện nay nguồn 
nhiệt điện than vẫn chiếm tỉ lệ 
cao (khoảng 33%), năng lượng 
tái tạo tiềm năng là điện gió và 
điện mặt trời (theo số liệu từ 
World Bank với bờ biển VN 
dài hơn 3.000km tiềm năng 
điện gió có thể khai thác lên 
đến 530.000MW). 
Tập đoàn Điện lực Việt 
Nam (EVN) cho biết, tính đến 
ngày 31/5/2019 có 57 nhà máy 
điện mặt trời và điện gió đi vào 
vận hành. Trong đó, tổng công 
suất lắp đặt các nhà máy điện 
mặt trời là 2.481,4 MW, sản 
lượng đã phát trong tháng 5 là 
185,33 triệu kWh và 7 nhà máy 
điện gió với tổng công suất lắp 
đặt là 331 MW. Các nhà máy 
điện gió đã phát trong tháng 5 
là 14,5 triệu kWh.
 II. NĂNG LƯỢNG TÁI 
TẠO NHÌN TỪ PHÍA NƯỚC 
NGOÀI 
 II.1. Nước Mỹ
Vào ngày 11/01/2018 Cựu 
Ngoại trưởng Mỹ John Kerry 
đã trở lại VN để tổ chức hội 
thảo chuyên đề: Năng lượng 
xanh cho phát triển kinh tế 
bền vững, trong khuôn khổ 
Diễn đàn Kinh tế Việt Nam, 
20 phút diễn thuyết, Ông John 
Kerry nhiều lần nhấn mạnh 
năng lượng tái tạo, năng lượng 
xanh không chỉ là tương lai 
của khu vực mà còn là tương 
lai của toàn bộ hành tinh. Ông 
bảo “không có cách nào khác 
cho vấn đề này”.
 Nhớ lại những năm 1992, 
Ông John cho biết vấn đề năng 
lượng sạch đã được nhắc đến 
nhưng ở khía cạnh “tự nguyện”. 
Tự nguyện nghĩa là không có 
sự ràng buộc nào dẫn đến việc 
người ta dần tìm cách thoát ra, 
quay về những thứ đã quá quen 
thuộc như than đá, dầu mỏ
Tuy nhiên, 20 năm sau, 
khoa học với sự tiến bộ đặc 
biệt đã chứng minh và dần 
thuyết phục được các nước 
đi đến sự đồng thuận về năng 
lượng sạch. Bởi lẽ quá trình dài 
của than đá, dầu mỏ khiến cho 
hành tinh dần biến đổi theo 
hướng xấu và năng lượng sạch 
cũng đang trong tiến trình rẻ đi 
đáng kể. “Chúng ta đã đặt sinh 
mạng của mình trong những 
rủi ro”, ông John nói.
Hàng trăm nghìn người 
trên thế giới, dưới tác động 
&˯F̭XQJX͛QSKiWÿL͏QQăP
'͹EiRWKjQKSK̯QQJX͛QSKiWÿL͏Qÿ͇Q±±


 BẢN TIN HỘI ĐIỆN LỰC MIỀN NAM - THÁNG 1 / 202032
của biến đổi khí hậu, đã trở 
nên nghèo đói, buộc phải di 
cư. Sự thật đấy đã diễn ra trong 
nhiều năm. Không còn cách 
nào khác, các nước buộc phải 
có trách nhiệm thay đổi, tìm 
giải pháp chống lại sự thay đổi 
của thiên nhiên. Chính bởi 
vậy, nhiều quốc gia đang dần 
dịch chuyển cơ cấu sử dụng 
năng lượng, thay thế dần than 
đá – thứ năng lượng được xem 
là bẩn nhất, gây hiệu ứng nhà 
kính lớn nhất.
Sự thay đổi này cũng nên 
được diễn ra mạnh mẽ ở Việt 
Nam, theo ông John. Đấy cũng 
là lý do ông chọn nói về năng 
lượng sạch tại Diễn đàn kinh tế 
lần này.
Nói thêm với báo chí, Ông 
cho biết Việt Nam cũng như 
nhiều quốc gia khác trên thế 
giới đang đứng trước cơ hội 
lớn để có bầu không khí trong 
lành hơn, nguồn nước sạch 
hơn, cũng như kiến tạo hệ 
thống năng lượng mới hoàn 
toàn bền vững
II.2. Nước Nhật
 Vào thời điểm 27/02/2019 
tại Hà Nội đã có cuộc Hội 
thảo giữa các Công ty Việt 
Nam – Nhật Bản về Công nghệ 
năng lượng sạch do Bộ Công 
:ương Việt Nam và Bộ Kinh 
tế - Công nghiệp - :ương mại 
Nhật Bản tổ chức. 
Trong những năm qua, với 
sự quan tâm của Nhà Nước, hệ 
thống năng lượng Việt Nam 
đã phát triển mạnh mẽ, cơ bản 
đáp ứng nhu cầu năng lượng 
cho phát triển kinh tế xã hội 
và phục vụ người dân. Tốc độ 
tăng trưởng phụ tải điện của 
Việt Nam trong 20 năm qua 
luôn tăng trưởng ở mức độ cao 
trên dưới 10%/năm.
Về ngành điện, theo số liệu 
của Tập đoàn Điện lực Việt 
Nam, tới cuối năm 2018, hệ 
thống điện của Việt Nam với 
công suất đạt gần 50.000MW, 
đã xếp thứ 2 trong các nước 
Đông Nam Á và 23 trên thế 
giới về công suất hệ thống.
Trước những thách thức to 
lớn đó, trong những năm vừa 
qua, Chính phủ đã ban hành 
nhiều cơ chế chính sách để hạn 
chế những tác động tiêu cực của 
sự phát triển của ngành năng 
lượng, trong khi vẫn phải đảm 
bảo đủ năng lượng, đủ điện 
trong phát triển kinh tế xã hội.
Chính phủ đã xây dựng 
và ban hành bộ Luật sử dụng 
năng lượng tiết kiệm và hiệu 
quả; công bố các tổng sơ đồ 
phát triển ngành điện cho mỗi 
giai đoạn 10 năm và có xét đến 
10 năm tiếp theo.
Các tổng sơ đồ này được 
xem xét điều chỉnh mỗi 5 năm 
để đảm bảo hệ thống điện được 
phát triển hợp lý, phù hợp với 
yêu cầu phát triển của nên kinh 
tế đất nước, phù hợp với xu 
thế phát triển của thế giới và 
ban hành nhiều cơ chế khuyến 
khích phát triển năng lượng 
sạch, năng lượng tái tạo như 
thủy điện, điện gió, mặt trời, 
sinh khối, điện từ rác thải,
Cho tới cuối năm 2018, 
tổng công suất các nhà máy 
thủy điện trong hệ thống đã 
đạt trên 22.000MW, trong đó 
công suất các nhà máy thủy 
điện nhỏ (dưới 30MW) chiếm 
khoảng 4.000MW; sản lượng 
điện các nhà máy điện mặt 
trời phát ra trong 2019 này 
sẽ đạt khoảng 26 triệu kwh / 
ngày (theo Vietnam net). Hiện 
nay Bộ Công :ương đã nhận 
được các đăng ký dự án gần 
30.000MW công suất điện mặt 
trời và hơn 10.000MW điện 
gió do nhiều nhà đầu tư đang 
tiếp tục đề xuất đăng ký đầu 
tư vào các dự án điện gió, điện 
mặt trời (nhờ có những cơ chế 
giá FIT hấp dẫn).
Tuy nhiên, năng lượng tái 
tạo, đặc biệt là điện mặt trời và 
điện gió cũng có những mặt hạn 
chế nhất định, như tính không 
ổn định do hoàn toàn phụ thuộc 
vào nắng gió, khả năng giải tỏa 
công suất chưa cao hay do nắng 
gió có khả năng 
khai thác kinh tế chỉ tập 
trung ở một số địa điểm làm 
ảnh hưởng tới độ tin cậy ổn 
định vận hành hệ thống điện và 
làm tăng chi phí của hệ thống 
mà cuối cùng là làm tăng giá 
điện tới người tiêu dùng cuối 
+͡LWK̫R9L͏W1DP±1K̵WE̫QY͉QăQJO˱ͫQJV̩FK


 BẢN TIN HỘI ĐIỆN LỰC MIỀN NAM - THÁNG 1 / 2020 33
điện tới người tiêu dùng cuối 
cùng.
“Vấn đề tăng chi phí không 
phải chỉ do giá năng lượng tái 
tạo cao, mà còn do phải đầu tư 
thêm hệ thống truyền tải, hệ số 
sử dụng không cao. 
 Đại diện Bộ Kinh tế - 
Nhật Bản phát biểu :
“Hiện, trọng tâm tiêu thụ 
năng lượng đang dịch chuyển 
sang Châu Á, trong đó có Việt 
Nam, do đó Việt Nam cần triển 
khai đang ngày càng có hiệu 
quả hơn các hoạt động trong 
lĩnh vực năng lượng sạch. Tôi 
mong muốn Việt Nam sẽ phát 
huy hơn nữa quá trình chuyển 
đổi năng lượng”. 
 Tại hội thảo, nhiều chuyên 
gia và diễn giả trong và ngoài 
nước đã tập trung trao đổi và 
thảo luận về các nội dung xoay 
quanh lĩnh vực năng lượng 
sạch như các tác động biến 
đổi khí hậu, công nghệ thông 
minh trong ngành năng lượng 
tái tạo và trong sử dụng năng 
lượng hiệu quả,
 III. VẤN ĐỀ CẦN QUAN 
TÂM
1/ Nguồn năng lượng thủy 
điện tại Việt Nam đã được khai 
thác gần như bảo hòa, các dạng 
năng lượng tái tạo khác như 
thủy triều, sóng biển, địa nhiệt 
thì chi phí đầu tư cao hiệu quả 
kinh tế thấp nên ít có cơ hội 
phát triển.
2/ Nguồn năng lượng tái 
tạo (NLTT) có cơ hội phát 
triển mạnh là điện gió và điện 
mặt trời (dự báo năm 2020: 
điện gió là 850 MW; điện mặt 
trời là 800 MW). Riêng điện 
mặt trời tập trung phát triển ở 
Nam Trung Bộ và miền Nam, 
phụ tải chiếm tỉ trọng khoảng 
50% của cả nước.
Tuy nhiên, bên cạnh những 
mặt tích cực, NLTT cũng gây 
không ít khó khăn trong việc 
điều hành hệ thống điện. Cụ 
thể, với đặc điểm công suất 
phát hoàn toàn phụ thuộc vào 
nguồn năng lượng sơ cấp mang 
tính bất định như NLTT. Sự ổn 
định của hệ thống điện nhìn 
chung sẽ bị ảnh hưởng nếu 
các nguồn điện truyền thống 
không kịp thời điều chỉnh theo 
sự thay đổi công suất của phụ 
tải và nguồn điện từ NLTT. 
dụng công suất của các nguồn 
NLTT (gió, mặt trời) tại Việt 
Nam chỉ khoảng 18-20%, thấp 
hơn đáng kể so với nguồn 
nhiệt than khoảng 75% và thủy 
điện khoảng 40-50%. Ngoài ra, 
nếu NLTT tham gia sâu vào 
hệ thống, việc vận hành sẽ gặp 
những thách thức sau: chất 
lượng điện năng cũng có xu 
hướng xấu đi, hiện tượng điện 
áp nằm ngoài ngưỡng quy định 
sẽ tăng thêm, đặc biệt tại các 
khu vực tập trung nhiều nguồn 
và cách xa trung tâm phụ tải, 
quá trình mất cân bằng trong 
hệ thống có xu hướng xảy ra 
nhanh và mạnh hơn. 
Trong 3 đến 5 năm tới, sự 
phát triển của các dự án điện 
mặt trời cũng có thể vượt quá 
khả năng mang tải của lưới 
điện hiện có. Giới hạn vận 
hành của thiết bị tại các khu 
vực có tiềm năng điện mặt 
sẽ liên tục bị vi phạm, gây bất 
ổn hệ thống, nguy hiểm cho 
thiết bị và phát sinh nhiều vấn 
đề về kỹ thuật cần phải xử lý.
3/ Để xử lý cần cập nhật 
phương pháp luận xác định 
lượng công suất điều tần và 
dự phòng quay theo hướng có 
tính toán cụ thể và chi tiết cho 
các chế độ vận hành lưới điện; 
rà soát hiện trạng điều khiển 
tần số trên hệ thống; tiến hành 
nghiên cứu các phương án 
điều chỉnh điện áp mới trên hệ 
thống điện để hỗ trợ tích hợp 
năng lượng tái tạo phối hợp 
với các đơn vị phát điện toàn 
quốc; thí nghiệm hiệu chỉnh 
hệ thống tự động điều khiển 
tần số, điện áp; yêu cầu cài đặt 
thông số và đưa vào vận hành.
nghiệp tiên tiến để phát triển 
khai thác NLTT tối đa và đảm 
bảo ổn định hệ thống, Việt 
Nam cần đầu tư hệ thống 
ắc quy tích trử năng lượng 
điện (Battery Energy Storage 
System – BESS) để đáp ứng các 
biến động tần số và điện áp tạo 
nên bởi sự biến động do điện 
gió và điện mặt trời.
Tất nhiên chi phí đầu tư và 
duy tu bảo dưỡng sẽ làm tăng 
giá thành sản xuất điện./
TÀI LIỆU THAM KHẢO:
1) Một góc nhìn khác về năng lượng tái tạo của Tạp chí Năng Lượng VN.
2) Năng lượng tái tạo & khả năng phát triển tại VN của Vũ Phong Tin tức Năng Lượng VN.
3) 
4) Cựu ngoại trưởng Mỹ John Kerry kêu gọi phát triển Năng lượng 
 Xanh tại VN của Hiếu Công.
 &ÒQJW\ôLÇQOâF%ÄQ7UH O¬GRDQKQJKLÇSQK¬QÝåFK°FKWR­QSKÜWKX×F7ÕQJ
FÒQJW\ôLÇQ OâFPLÃQ1DP–7¶SõR¬QôLÇQ OâF9LÇW1DPKR°Wõ×QJWKHR/X¶W'RDQK
QJKLÇSFÎWÝF­FKSK­SQK±QFÎFRQG³XELÅXWÝèQJõLÃX OÇWÕFKßFY¬KR°Wõ×QJ
&KßFQ·QJFKÚ\ÄXO¬SK±QSKÔLY¬NLQKGRDQKõLÇQQ·QJõÄQF³SõLÇQ­SGÝåLN9
%ÂQF°QKõÎ&ÒQJW\FÍQFÎQKáQJKR°Wõ×QJNLQKGRDQKõDQJ¬QKQJKÃWUÂQF­FOËQK
YâFWÝY³QNK®RV­WWKLÄWNÄJL­PV­WWKÉQJKLÇPY¬F­FGÌFKYÜNìWKX¶WõLÇQFÒQJQJKÇ
WKÒQJWLQú
 7ÂQWLÄQJ9LÇW&ÒQJW\ôLÇQOâF%ÄQ7UH
 7ÂQWLÄQJ$QK%(175(32:(5&203$1<
 7ÂQYLÄWW¹W3&%(175(
 ôÌDFKÊ)4XÔFO×-qS-[¯6ãQôÒQJ-7K¬QK3KÔ%ÄQ7UHWÊQK%ÄQ7UH
 ôLÇQWKR°L  )D[
 (PDLOSFEHQWUH#HYQVSFYQ  :HEVLWHKWWSZZZSFEHQWUHHYQVSFYQ 
 7LÃQWK±QFÚD&ÒQJW\ôLÇQOâF%ÄQ7UHO¬ôLÇQOâF%ÄQ7UHõÝèFWK¬QKO¶SWKHRTX\ÄW
õÌQKVÔô917&&%/ôQJ¬\FÚD7ÕQJ*L­PõÔF7ÕQJ&ÒQJW\ôLÇQOâF9LÇW
1DP4XDTX­WUÈQKKÈQKWK¬QK[±\GâQJY¬SK­WWULÅQõÄQQD\&ÒQJW\ôLÇQOâF%ÄQ7UH
FÎWÕQJF×QJODRõ×QJODRõ×QJQá7URQJõÎODRõ×QJFÎWUÈQKõ×WUÂQô°LKÑF
QJÝäLWUÈQKõ×ô°LKÑFQJÝäLWUÈQKõ×&DRõºQJQJÝäL7UXQJF³SQJÝäL
&ÒQJQK±QNìWKX¶WQJÝäLWUÈQKõ×NK­FQJÝäL
 7ÕFKßFE×P­\FÚD&ÒQJW\ôLÇQOâF%ÄQ7UH
 %DQ*L­PõÔF&ÒQJW\JÓPQJÝäL*L­PõÔF3KÎ*L­PõÔF.LQKGRDQK3KÎ
*L­PõÔF.ìWKX¶WY¬3KÎ*L­PõÔFô²XWÝ[±\GâQJ
 6ÔSKÍQJQJKLÇSYÜ3KÍQJQJKLÇSYÜ9·QSKÍQJ7ÕFKßFY¬QK±QVâ.LÅP
WUDWKDQKWUDY¬3K­SFKÄ.LQK'RDQK7¬LFKÉQKNÄWR­Q.ÄKR°FKY¬9¶WWÝ.ìWKX¶W.LÅP
WUDJL­PV­WPXDE­QõLÇQ$QWR¬QôLÃXõ×4X®QOêõ²XWÝ9LÆQWKÒQJY¬&ÒQJQJKÇ
WKÒQJWLQ
 ôãQYÌSKÜWUèô×L+RWOLQH
 ôLÇQOâFô×LY¬WÝãQJõÝãQJJÓPôLÇQOâF+X\ÇQ7K¬QKSKÔ
9åLQKáQJQÖOâFSK³Qõ³XFDRõ×&ÒQJW\ôLÇQOâF%ÄQ7UHõ¯õÝèFNKHQWKÝæQJQKLÃX
GDQKKLÇXFDRTXê+X±QFKÝãQJODRõ×QJK°QJ%DFÚD&KÚWÌFKQÝåF%¸QJNKHQFÚD%×
&ÒQJQJKLÇSY¬QKLÃXE¸QJNKHQFÚD8%1'WÊQK7ÕQJFÒQJW\ôLÇQOâFPLÃQ1DPY¬7¶S
õR¬QôLÇQOâF9LÇW1DP
7581*7o0ô,8+j1+6&$'$
6Ô7KL6­FK3KÝäQJ%ÄQ1JK¾4X¶Q7K¬QKSKÔ+Ó&KÉ0LQK
ôLÇQ7KR°L)D[
:HEVLWH+WWSVVFDGDHYQVSFYQ