Hoạt động liên kết gắn nhà trường với doanh nghiệp: Lý thuyết và ứng dụng tại các trường cao đẳng

12-2018) 
84 
hỗ trợ cho đơn vị công tác. Đến năm 1980, vấn đề này được mở rộng tại các trường trên thế giới, 
đặc biệt là ở các nước Anh, Pháp, Mỹ, Đức, Liên Xô đại diện cho các nước tư bản và xã hội chủ 
nghĩa khi xây dựng mô hình đại học - doanh nghiệp với đặc trưng là có tính thích nghi cao và gắn 
chặt với thực tiễn sản xuất, dịch vụ tuân theo sự phát triển của xã hội mặc dù hình thức vận hành 
hoạt động hợp tác giữa nhà trường và doanh nghiệp của các trường khác nhau. 
Theo đó, một loạt các nghiên cứu khác đã chỉ ra rằng sự phát triển của xã hội sẽ kéo theo sự 
gia tăng cạnh tranh giữa các doanh nghiệp, điều đó càng thúc đẩy nhà trường và doanh nghiệp 
tăng tính tương tác và liên kết trong việc cung cấp kiến thức và thực tế trên lĩnh vực kinh tế, công 
nghệ. Cũng theo quan điểm của Lê và Mansfield khi ông phân tích tầm quan trọng của trường đại 
học trong thời kỳ công nghiệp hóa trong việc tạo ra giá trị vật chất và góp phần phát triển kinh tế 
thị trường. Những năm đầu thập kỷ XXI, các nghiên cứu sâu hơn vào nội dung đào tạo nhằm gắn 
kết nhà trường với doanh nghiệp khi cho rằng nguồn tri thức mới chính là kiến thức chuyên môn 
và kiến thức thực tế, năng lực làm việc khi sinh viên còn ngồi trên ghế nhà trường, theo đó các 
trường cần thể hiện sứ mệnh đặc biệt trong thời đại giáo dục mới là định hướng đào tạo theo xu 
hướng của doanh nghiệp và nhu cầu xã hội. 
Mối quan hệ hợp tác giữa nhà trường và doanh nghiệp là những hoạt động bao gồm sự 
tương tác, hỗ trợ, giúp đỡ, chuyển giao kiến thức và kinh nghiệm trong đào tạo giáo dục nhằm 
hướng đến lợi ích của hai bên. Theo đó, nhà trường là đại diện cho các trường cao đẳng, đại học 
giáo dục nghề nghiệp, doanh nghiệp là các tổ chức sản xuất, kinh doanh trên mọi lĩnh vực. 
Hoạt động liên kết đòi hỏi sự tương tác một cách tích cực và chủ động từ hai bên với hình 
thức trực tiếp hoặc gián tiếp, mang tính cá nhân hoặc tổ chức của một đơn vị trường học với các 
doanh nghiệp hoặc ngược lại. 
2.2. Mô hình liên kết hợp tác giữa doanh nghiệp và nhà trường 
2.2.1. Mô hình đào tạo Đức - Mô hình kép - Lợi ích kép 
Mô hình đào tạo kép tại Đức là mô hình đào tạo trong đó có sự phối hợp 3 bên: nhà trường, 
sinh viên và doanh nghiệp. Hình thức học tập này là sự kết hợp giữa việc học nghề theo định 
hướng 30/70, nghĩa là học 30% lý thuyết tại trường theo module thực tế phù hợp với doanh 
nghiệp và 70% rèn luyện kiến thức thực tế tại xưởng, trên lịch công tác tại doanh nghiệp. Thời 
điểm sinh viên thực hành tại doanh nghiệp mang trọng trách vô cùng lớn, đồng hành cùng sự 
thành công của doanh nghiệp nên giữa hai bên luôn có hợp đồng thỏa thuận rõ ràng. 
2.2.2. Mô hình đào tạo của Nauy: Mô hình linh hoạt 
Mô hình này xuất phát từ hình thức đào tạo đầu tiên là 2+2, nghĩa là sinh viên được học 
2 năm ở nhà trường và 2 năm học thực hành tại doanh nghiệp. Từ đó, rất nhiều trường đào tạo 
TRƯỜNG CAO ĐẲNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN HỮU NGHỊ VIỆT - HÀN 
85 
nghề ở Nauy đã phát triển thành nhiều mô hình khác nhau phù hợp với từng ngành nghề hoặc tính 
chất của nhà trường, bao gồm mô hình 1+3 nghĩa là 1 năm học ở nhà trường và 3 năm ở doanh 
nghiệp và mô hình 0+4 là học nghề 4 năm liên tiếp tại doanh nghiệp. 
2.2.3. Mô hình đào tạo Úc 
Hình thức học nghề ở Úc đã được mở rộng, sinh viên không chỉ được học với giảng viên 
mà còn học ở chuyên gia chuyên về lĩnh vực được đào tạo. Họ có nhiệm vụ vừa nghiên cứu, vừa 
làm việc thực tế trong lĩnh vực chuyên môn của mình. Sinh viên tiến hành học tập trong khi thực 
hành một cách tích hợp và khoa học, dưới sự hướng dẫn của các chuyên gia. Song song với 
chương trình đào tạo tại trường, nhà trường có sự phối hợp với nghiệp đoàn, doanh nghiệp để đảm 
bảo tính thực tế và hướng đầu ra tốt nhất cho sinh viên. 
2.3. Hình thức liên kết giữa nhà trường và doanh nghiệp 
- Hình thức liên kết trong tuyển sinh, đào tạo: 
Có hai hình thức đào tạo trong nhà trường theo nhu cầu của xã hội và doanh nghiệp, 
bao gồm: 
 Đào tạo nguồn nhân lực của nhà trường theo đơn đặt hàng hoặc ít nhất theo nhu cầu 
tuyển dụng của doanh nghiệp và xã hội. Theo hướng đào tạo này, nhà trường cùng doanh nghiệp 
lên kế hoạch dài hạn, xác định mục tiêu và triển khai hướng nghiệp đến học sinh khi còn học ở 
bậc trung học phổ thông. Quá trình đào tạo luôn có sự hợp tác và góp ý từ phía doanh nghiệp. 
 Đào tạo nguồn nhân lực do doanh nghiệp gửi đến. Theo đó, doanh nghiệp chủ động 
tuyển sinh và tuyển dụng đào tạo với số lượng và điều kiện nhất định sau khi thỏa thuận hợp tác 
với doanh nghiệp. Nhà trường đào tạo theo yêu cầu đặt ra của doanh nghiệp trên cơ sở chương 
trình đào tạo đã được thông qua. 
 Hai hình thức đào tạo này đỏi hỏi cả nhà trường và doanh nghiệp xác định mục tiêu và 
nội dung đào tạo để thỏa mãn nhu cầu và năng lực hai bên. Chương trình khung cần được biên 
soạn với sự tham gia, phản biện của hai bên. Chất lượng đào tạo thực hành cũng cần có sự tham 
gia hướng dẫn, đào tạo từ phía doanh nghiệp, việc phân bổ thời lượng và bố cục chương trình do 
giảng viên nghiên cứu và thực hiện. 
 Phương pháp đào tạo thay đổi phù hợp theo hướng thu hẹp khoảng cách giữa nhà trường 
và doanh nghiệp theo phương thức: Thứ nhất, đào tạo theo hình thức vừa làm vừa học: Theo đó, 
người lao động vẫn tiếp tục đi làm vào ban ngày và đi học vào buổi tối. Thứ hai, đi thực tập, tham 
quan, đi thực tế: Trong quá trình học, sinh viên sẽ được tiếp xúc với thực tiễn tại doanh nghiệp 
trong các khoảng thời gian từ 1 ngày (tham quan, đi thực tế), 5 tuần (thực tập giữa khóa) đến 
2 tháng (thực tập tốt nghiệp). 
- Hình thức liên kết trong lao động và nghiên cứu: 
CHUYÊN ĐỀ CÔNG NGHỆ VÀ GIÁO DỤC - 10 (12-2018) 
86 
 Doanh nghiệp và nhà trường phối hợp trong việc đảm bảo số lượng nguồn nhân lực đào 
tạo và ổn định trong thời gian đào tạo khóa học. Đội ngũ nghiên cứu, giáo dục của nhà trường bao 
gồm giảng viên, cán bộ viên chức phụ trách, cán bộ quản lý. Đội ngũ đào tạo, thực hành của 
doanh nghiệp bao gồm cán bộ lãnh đạo, cán bộ kỹ thuật, chuyên viên cao cấp. Những nguồn lao 
động này cần được trau dồi nâng cao nghiệp vụ tay nghề thường xuyên, đảm bảo tính chuyên môn 
và năng lực giảng dạy, đào tạo nghề. 
 Quá trình lao động và nghiên cứu giữa hai luôn mang tính phối hợp và lồng ghép. 
Phương thức hiệu quả là giảng viên thực tế và là người lao động trực tiếp, gián tiếp tại doanh 
nghiệp hoặc dự án. Cán bộ kỹ thuật của doanh nghiệp được giao lưu, nói chuyện và trải nghiệm 
với sinh viên để có phương pháp hướng dẫn phù hợp năng lực của sinh viên. 
 Nội dung nghiên cứu được dựa trên yêu cầu cấp bách và có thật từ xã hội, doanh nghiệp. 
Người nghiên cứu sẽ nghiên cứu mang tính ứng dụng, làm việc thật chứ không mang tính mô hình 
lý thuyết. [3] 
2.4. Sự cần thiết của việc liên kết giữa nhà trường và doanh nghiệp 
2.4.1. Những lợi ích đối với nhà trường, doanh nghiệp và sinh viên 
Đối với nhà trường 
Nhà trường hiểu rõ nhu cầu của doanh nghiệp chuyên nghiệp và bài bản, đúng với thực tế. 
Từ đó, chương trình và nội dung đào tạo được sửa đổi phù hợp và nâng cao, nhanh chóng giải 
quyết đầu ra cho nhà trường, chất lượng về năng lực và trình độ của sinh viên thỏa mãn các tiêu 
chí do doanh nghiệp và xã hội mong đợi. 
Lực lượng giảng viên có cơ hội hợp tác và trao đổi về kinh nghiệm thực tế, nâng cao chất 
lượng bài giảng. Đồng thời, thông qua các buổi hội thảo, nghiên cứu khoa học với sự giúp sức từ 
phía doanh nghiệp, kiến thức và thực tiễn được mở rộng, tiếp cận nhanh chóng các thông tin về 
công nghệ tiên tiến, xây dựng bài giảng đúng với mong đợi của xã hội và nhu cầu nhân lực trong 
thực tiễn. 
Nâng cao uy tín và tạo tiếng vang tích cực cho nhà trường thông qua những hoạt động ký 
kết, hỗ trợ với các doanh nghiệp trong lĩnh vực chuyên môn. Việc phối hợp với doanh nghiệp 
trong đào tạo cũng giúp ích cho nhà trường trong quá trình tự chủ và phát triển cơ sở vật chất. 
Đối với doanh nghiệp 
Doanh nghiệp luôn có cơ hội tuyển dụng được một đội ngũ nhân sự chất lượng, có chuyên 
môn và kinh nghiệm thực tế, nhanh chóng làm việc và tạo hiệu quả tức thì. Đồng thời, doanh 
nghiệp cũng không tốn kém cho việc đào tạo lại và thử việc nhân viên, giảm thiểu chi phí rủi ro và 
con người, vật chất và thời gian. 
TRƯỜNG CAO ĐẲNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN HỮU NGHỊ VIỆT - HÀN 
87 
Hoạt động kinh doanh và phát triển chất lượng sản phẩm sẽ được nâng cao thông qua việc 
nghiên cứu chuyên môn từ phía các nhà nghiên cứu, từ đó đề ra những giải pháp hữu ích cho 
doanh nghiệp áp dụng. 
Doanh nghiệp có tiếng nói và có thể can thiệp về chương trình đào tạo thông qua hoạt động 
góp ý, đánh giá để khắc phục những nhược điểm, góp phần cung cấp nhân sự có kiến thức phù 
hợp với doanh nghiệp mong đợi. 
Doanh nghiệp có thể được quảng bá thương hiệu và phát triển hình ảnh trong quá trình hợp 
tác, đầu tư và tham gia giảng dạy cùng nhà trường. 
Đối với sinh viên 
Sinh viên được học tập môi trường hiện đại, thiết thực, được gắn chặt giữa lý thuyết và thực 
hành, thực tế. Sinh viên có thể hình dung và biết được năng lực, sở thích, sở trường của mình 
ngay khi còn ngồi trên ghế nhà trường. Từ đó, sinh viên có cơ hội khảo sát thực tiễn và bản thân, 
tiếp cận học bổng và tổ chức tuyển dụng, nhận ngay công việc ngay khi có thể. 
Sinh viên nhanh chóng tiếp cận với các doanh nghiệp thực tập thay vì phải tìm kiếm mất rất 
nhiều thời gian và không phù hợp. Sự gắn kết và hiểu biết giữa các bên giúp sinh viên định hướng 
được nên đầu quân vào đơn vị nào để thực tập và cống hiến. Bên cạnh đó, sinh viên cũng mở rộng 
mối quan hệ của mình. 
2.5. Hướng khuyến nghị hoạt động liên kết giữa các trường cao đẳng với doanh nghiệp 
Căn cứ vào các mô hình đào tạo liên kết và hình thức đào tạo nêu trên, chúng tôi cho rằng 
để nâng cao chất lượng giảng dạy và học tập, nhà trường và doanh nghiệp cần chú trọng nhiều 
giải pháp, trong đó có một số khuyến nghị như sau: 
Thứ nhất, nhà trường tăng cường hợp tác với doanh nghiệp trên cơ sở là đối tác trong các 
dự án hoặc chuỗi công việc của doanh nghiệp. Hoạt động này giúp nhà trường dễ dàng đưa giảng 
viên và sinh viên vào nghiên cứu, thực hành và làm việc thực tế, đáp ứng đúng nhu cầu nhân sự 
mà doanh nghiệp cần. 
Thứ hai, nhà trường tạo điều kiện để doanh nghiệp được thực hiện các hoạt động của mình 
trên cơ sở vật chất hoặc con người của nhà trường như để doanh nghiệp đặt phòng Lab nghiên 
cứu, đào tạo tại trường; sử dụng trang thiết bị nghiên cứu để phục vụ công tác sản xuất giống hay 
sản phẩm mẫu. Theo đó, những sinh viên học tập tốt, giảng viên chuyên ngành sẽ được tham gia 
nghiên cứu và hỗ trợ doanh nghiệp hoàn thành hoạt động của mình. 
Thứ ba, doanh nghiệp và nhà trường cần hợp tác thường xuyên trong xây dựng chương trình 
khung và phản biện đề cương học phần. Quá trình hợp tác này được diễn ra theo hướng nhà 
CHUYÊN ĐỀ CÔNG NGHỆ VÀ GIÁO DỤC - 10 (12-2018) 
88 
trường nghiên cứu nhu cầu công việc và yêu cầu nhân sự từ các doanh nghiệp và xã hội, cùng làm 
việc với doanh nghiệp trong việc xây dựng chương trình khung. Giai đoạn soạn đề cương và duyệt 
đề cương, doanh nghiệp và chuyên gia cần được thẩm định nội dung học tập. 
Thứ tư, nhà trường cần chú trọng công tác nghiên cứu khoa học và sáng kiến cải tiến chất 
lượng, phù hợp với tình hình thực tế của doanh nghiệp và xã hội đặt ra. Kết quả của công trình 
cần được thương mại hóa để nâng cao chất lượng nghiên cứu và có tính ứng dụng cao, doanh 
nghiệp sẽ hợp tác sau khi công trình được công nhận. 
Thứ năm, xây dựng quy trình đào tạo gắn liên kết giữa nhà trường và doanh nghiệp theo 
hướng thực tế đào tạo nguồn nhân lực cao đẳng 2,5 năm: 
- Giai đoạn 1: Đào tạo sinh viên trong 1 năm được học tại cơ sở. Sinh viên tiếp cận các môn 
học đại cương và cơ sở ngành bằng hình thức nghe giảng lý thuyết; làm bài tập; thảo luận nhóm; 
trình bày quan điểm. Sau đó, sinh viên được đi thực tế môn học tại doanh nghiệp, tại đơn vị thực 
hiện nội dung học tập... viết kết quả đạt được sau mỗi chuyến đi. Tỷ lệ giữa việc được đào tạo tại 
trường là 80% 
- Giai đoạn 2: Sinh viên vừa được đào tạo thời lượng tại trường, vừa được tham gia thực tế 
tại doanh nghiệp. Tỷ lệ này đạt 50/50. Đối với các môn học chuyên ngành, sinh viên sẽ được 
hướng dẫn, đánh giá nội dung học tập tại lớp, tham gia thực tế một hoặc một số công việc mang 
tính chuyên môn tại doanh nghiệp dưới sự chỉ đạo, phân công nhiệm vụ của doanh nghiệp và 
giám sát từ phía giảng viên và người lao động trực tiếp. Trong đó, tùy vào môn học có số tiết thực 
hành nhiều hay ít để bố trí thời gian đi tham gia thực tế từ 5 tuần đến 2 tháng. 
- Giai đoạn 3: Sinh viên hoàn thành kỹ năng và kiến thức về nghề được đào tạo tại trường 
bằng cách tham gia 100% tổng thời gian tại doanh nghiệp. Giai đoạn này sinh viên có thể thực 
hiện một công việc trực tiếp, một công việc trải nghiệm hỗ trợ hoặc tham gia trực tiếp dự án mà 
doanh nghiệp đặt hàng. Sinh viên chỉ thực hiện hoạt động học tập này đối với các môn có 
thời lượng 100% số tiết thực hành. Giai đoạn này cũng là kết thúc khóa học trước khi sinh viên 
tốt nghiệp. 
3. Kết luận 
Nội dung nghiên cứu đã chắt lọc từ những nghiên cứu, phân tích về hoạt động đào tạo liên 
kết giữa các trường đào tạo và doanh nghiệp tại Việt Nam, bao gồm mô hình đào tạo tiên tiến của 
các nước Đức, Nauy, Úc và một số hình thức thực hiện hoạt động hợp tác, từ đó đưa ra khuyến 
nghị nhằm nâng cao hoạt động liên kết. Tuy nhiên, nghiên cứu chưa đề cập đến một số phương 
pháp và cách thức thực hiện chuyên sâu do mỗi trường cao đẳng có những đặc điểm riêng, những 
yêu cầu riêng, vì vậy cần căn cứ vào tình hình thực tế để lựa chọn chương trình hợp tác, liên kết 
TRƯỜNG CAO ĐẲNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN HỮU NGHỊ VIỆT - HÀN 
89 
phù hợp nhất. Xuất phát từ những kiến thức nghiên cứu trên các mô hình thực tế, các trường có 
thể lập kế hoạch chi tiết về chương trình đào tạo cũng như hình thức dạy và học với sự tham gia 
của nhà trường và doanh nghiệp, trong đó đề cao vai trò của doanh nghiệp trong thực hành nghề. 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
[1] Nguyễn Kim Dung, Phạm Thị Hương (2017), “Thực trạng hợp tác của các trường đại học 
với doanh nghiệp ở Việt Nam”, Tạp chí Khoa học, tập 14, số 4 năm 2017, Trường Đại học Sư 
phạm Thành phố Hồ Chí Minh. 
[2] Phạm Thị Ly (2012), “Về quan hệ hợp tác giữa nhà trường và doanh nghiệp”, Thông tin 
Giáo dục Quốc tế, Đại học Nguyễn Tất Thành. 
[3] Nguyễn Đình Luận (2015), “Sự gắn kết giữa nhà trường và doanh nghiệp trong đào tạo 
nguồn nhân lực phục vụ sự phát triển kinh tế và xã hội ở Việt Nam: Thực trạng và khuyến 
nghị”, Tạp chí Phát triển và hội nhập, số 22 (32), Hà Nội. 
[4] Phùng Xuân Nhạ (2009), “Mô hình đào tạo gắn với nhu cầu doanh nghiệp ở Việt Nam hiện 
nay”, Tạp chí Khoa học, Đại học quốc gia Hà Nội, Kinh tế và Kinh doanh 25, Hà Nội. 
[5] Lê Thị Hải Vân (2017), Khảo sát thực tế học tập của sinh viên cao đẳng năm 2017, phục vụ 
đề tài PR trên Internet cho trường Cao đẳng CNTT Hữu nghị Việt - Hàn, Thành phố 
Đà Nẵng.