Giáo trình mô đun Lựa chọn và xây dựng chuồng nuôi trùn

bị địch hại tấn công và không ô nhiễm khu vực nuôi. 
- Địa điểm làm luống nuôi trùn không có mái che đòi hỏi khắc khe hơn 
luống có mái che, vì không có mái che để tránh mưa nắng nên người nuôi cần 
chọn địa điểm theo các tiêu chuẩn sau: 
- Luống nuôi trùn có thể 
thiết kế dưới tàn cây bóng mát 
hoặc dưới hàng cây công nghiệp, 
cây ăn quả càng tốt vì tận dụng 
được bóng mát của cây đảm bảo 
được độ ẩm thích hợp vào mùa 
nắng nóng, đồng thời nhờ vào tán 
cây hạn chế được lượng nước 
mưa xối xả vào luống trùn trong 
những lúc mưa lớn (hình 2.6.1). 
 Hình 2.6.1. Luống trùn không có mái che 
- Nền đất cứng, cao ráo, xung quanh có mương rãnh thoát nước tốt. 
- Địa điểm có lối đi lại dễ dàng, thuận tiện vận chuyển lúc cho trùn ăn cũng 
như lúc thu hoạch. 
2. Chọn vật liệu 
Vật liệu làm luống khá đơn giản, cũng giống như làm luống có mái che 
người nuôi có thể xây luống bằng gạch và xi măng có tính bền vững và sử dụng 
55 
được thời gian dài, hoặc tận dụng tôn hay ván sẵn có tại địa phương, bên cạnh 
đó bạt cao su là một loại vật liệu giúp chúng ta tiết kiệm chi phí và dễ làm nhất. 
3. Làm luống nuôi trùn không có mái che 
3.1. Chuẩn bị dụng cụ 
- Xẻng: 2 cây 
- Cưa cây: 2 cây 
- Búa đóng đinh: 2 cây 
- Dao: 2 cây 
- Kéo: 2 cây 
- Chổi: 2 cây 
- Đồ bảo hộ lao động, khẩu trang, găng tay: mỗi người một bộ 
3.2. Chuẩn bị nền đất làm luống 
- Nhằm đề phòng các loài địch hại tấn công trùn, trước khi làm luống người 
nuôi cần phải phát hoang bụi rậm, dọn dẹp rác thải, phá dỡ các ổ chuột, dế, cóc, 
nhái , nơi trú ẩn của địch hại. 
- Dùng xẻng nện chặt nền đất hơi mô lên giống mô phơi lúa để tránh nước 
đọng bên trong luống trùn, nếu xung quanh không có mương thoát nước thì đào 
lối thoát nước bên cạnh luống trùn. 
3.3. Xác định diện tích luống 
Theo kinh nghiệm của 
những người nuôi trùn quế thì 
luống không có mái che phù 
hợp nhất được thiết kế với 
chiều cao khoảng 30-40 cm 
(4-5 viên gạch), chiều rộng 
khoảng 1-1,5m, chiều dài 
khoảng 3-5m là thích hợp cho 
việc chăm sóc và thu hoạch 
trùn (hình 2.6.2). 
 Hình 2.6.2. Luống trùn không có mái che 
3.4. Làm luống nuôi trùn 
* Làm luống bằng gạch, tôn, ván 
Cách thiết kế và làm luống không mái che tương tự như làm luống có mái 
che nhưng cần lưu ý che đậy trên bề mặt luống cẩn thận, vì luống không có mái 
che sẽ chịu ảnh hưởng rất nhiều vào điều kiện thời tiết bên ngoài (hình 2.6.3). 
56 
Hình 2.6.3. Luống trùn không mái che được làm bằng tôn 
Hình 2.6.4. Luống trùn không mái che được quây bằng ván 
* Luống bằng bạt cao su 
 - Đối với bạt cao su thì có thể thiết kế luống giống luống bằng gạch, tôn, 
ván cũng được. 
- Cách thức quây luống bằng bạt cao su cũng giống như quây ô chuồng cao 
su, tận dụng những cây gỗ sẵn có dễ tìm tại tại phương như: tràm, tre nứa, tầm 
57 
vông để làm cọc cắm xuống đất và làm khung đỡ cho luống có độ cao cách mặt 
đất khoảng 30-40cm, sau đó cố định tấm bạt vào khung tạo thành luống nuôi 
trùn (hình 2.6.5). 
- Vì luống trùn không có mái che nên các vật liệu dễ bị hư hỏng, do ảnh 
hưởng của mưa nắng làm cho thời gian sử dụng luống ngắn, các trụ bằng gỗ dễ 
bị mụt gãy, tấm bạt dễ bị rách hoặc các loài địch hại cắn phá tìm trùn ăn. 
Hình 2.6.5. Luống trùn không mái che được làm bằng bạt cao su 
- Thực tế, hộ gia đình anh Võ Minh Tân tại số 201, hương lộ 31, ấp số 3, xã 
Mỹ Cẩm, Huyện Càng Long, Tỉnh Trà Vinh thiết kế luống nuôi trùn không có 
mái che rất đơn giản, anh Tân nuôi trùn giữa hai lớp bạt cao su và luống trùn 
được bố trí trong vườn dừa, xung quanh có mương thoát nước rất tốt. 
- Anh Tân dùng bạt cao su loại kẻ sọc (loại này có thể ngấm nước) trải trên 
nền đất đã được chuẩn bị và nuôi trùn trực tiếp trên nền bạt cao su này, sau mỗi 
lần cho ăn anh sẽ phủ lên luống trùn một lớp bạt cao su nữa và dùng các tàu lá 
dừa đậy lên luống cho kín để các loài địch hại không chui vào được luống trùn 
(hình 2.6.6). 
- Theo kinh nghiệm của hộ gia đình anh Tân thì thiết kế luống không mái 
che đơn giản, ít tốn chi phí, trùn vẫn phát triển tốt và đạt năng suất tương đương 
với các hình thức nuôi khác. 
58 
Hình 2.6.6. Luống trùn không mái che đơn giản 
4. Kiểm tra hoàn thiện 
4.1. Luống bằng gạch, tôn, ván 
- Bằng mắt thường kiểm tra các vách ngăn luống có xiêu vẹo, nghiêng ngả 
hay không. 
- Bằng ngoại lực: dùng tay đẩy nhẹ kiểm tra độ chắn chắn các vách ngăn. 
4.2. Luống bằng bạt cao su 
- Kiểm tra bằng mắt thường xem tấm bạt xem có đứt, rách hay không. 
- Đổ nước lên bề mặt luống kiểm tra tình trạng ứ đọng nước. 
59 
B. Câu hỏi và bài tập thực hành 
1. Câu hỏi 
1) Nêu các bước chuẩn bị nền đất làm luống trùn không có mái che 
2) Trình bày cách làm luống trùn không có mái che 
2. Bài tập thực hành 
2.1. Bài thực hành 2.6.1. Thực hiện công việc chuẩn bị nền đất làm luống 
trùn không có mái che. 
- Mục tiêu: Củng cố lý thuyết và rèn luyện các kỹ năng chuẩn bị được nền 
đất làm luống trùn không có mái che. 
- Nguồn lực: 
- Xẻng 
- Cưa cây 
- Búa 
- Dao 
- Chổi 
- Đồ hốt rác 
- Đồ bảo hộ lao động, khẩu trang, găng tay: mỗi người một bộ 
- Tổ chức thực hiện: 
+ 2 giáo viên hướng dẫn 
+ Chia lớp thành các nhóm 5-6 học viên. 
- Nhiệm vụ của nhóm 
+ Học viên quan sát chọn địa điểm phù hợp (chú ý các vị trí có địch hại). 
+ Phát hoang bụi rậm, dọn dẹp vệ sinh nền đất làm luống. 
- Thời gian hoàn thành: 4 giờ 
- Kết quả cần đạt được: 
Chọn được địa điểm và chuẩn bị tốt nền đất làm luống không có mái che. 
2.2. Bài thực hành 2.6.2. Làm luống nuôi trùn không có mái che bằng bạt 
cao su hay ván gỗ. 
- Mục tiêu: Củng cố kiến thức và rèn luyện kỹ năng để thực hiện việc thiết 
kế và làm luống nuôi trùn không có mái che. 
- Nguồn lực: 
+ Ván gỗ hay tấm bạt cao su 
+ Tre, tầm vông 
60 
+ Thước dây 
+ Búa 
+ Cưa gỗ 
+ Kìm 
+ Dây chì 
- Cách thức tổ chức: 
+ 2 giáo viên hướng dẫn 
+ Chia lớp thành các nhóm , mỗi nhóm 5-6 học viên 
- Nhiệm vụ của nhóm: 
+ Bước 1: Học viên chuẩn bị vật tư làm luống. 
+ Bước 2: Đo xác định diện tích. 
+ Bước 3: Cố định ván gỗ hay bạt cao su tạo luống. 
+ Bước 4: Kiểm tra hoàn thiện 
- Thời gian hoàn thành: 4 giờ. 
- Kết quả cần đạt được: Thao tác thành thục, làm được luống nuôi trùn không mái che 
đạt yêu cầu. 
C. Ghi nhớ 
- Địa điểm chọn làm luống không có mái che phải cao ráo, xung quanh có 
mương rãnh thoát nước, có lối đi thuận tiện lúc chăm sóc cũng như thu hoạch 
trùn. 
- Tùy theo điều kiện sẵn có mà người nuôi trùn có thể làm luống bằng tôn, 
ván, bạt cao su hay xây xi măng. 
- Luống nuôi trùn không có mái che phải được thiết kế và bố trí đúng địa 
điểm, đảm bảo sinh khối trùn không bị chảy tràn ra ngoài lúc trời mưa to. 
61 
 HƯỚNG DẪN GIẢNG DẠY MÔ ĐUN 
I. Vị trí, tính chất của mô đun 
1. Vị trí 
Lựa chọn và xây dựng chuồng nuôi trùn là mô đun chuyên môn trong chương 
trình dạy nghề “Nuôi trùn quế từ phân gia súc, gia cầm và chất thải nông 
nghiệp” trình độ sơ cấp, được học trước các mô đun thả trùn giống, chăm sóc 
trùn, thu hoạch trùn, sử dụng sản phẩm trùn và sau mô đun chuẩn bị nuôi trùn. 
Mô đun này cũng có thể giảng dạy độc lập theo yêu cầu của học viên. 
2. Tính chất 
Lựa chọn và xây dựng chuồng nuôi trùn là mô đun tích hợp giữa kiến thức 
và kỹ năng thực hành xây dựng chuồng nuôi trùn, được giảng dạy tại cơ sở 
đào tạo hoặc tại hộ gia đình nuôi nuôi trùn quế có đầy đủ các thiết bị và dụng 
cụ cần thiết. 
II. Mục tiêu 
- Kiến thức 
+ Mô tả được các hình thức nuôi trùn; 
+ Trình bày được yêu cầu chọn địa điểm xây dựng chuồng nuôi trùn; 
+ Trình bày được tính chất của những vật liệu làm chuồng nuôi trùn; 
+ Trình bày được các tiêu chuẩn kỹ thuật của các loại chuồng nuôi trùn. 
- Kỹ năng 
+ Chọn được hình thức nuôi trùn phù hợp với điều kiện thực tế; 
+ Xác định được địa điểm chuồng nuôi trùn phù hợp; 
+ Chọn được vật liệu làm chuồng nuôi trùn thích hợp; 
+ Sắp xếp, bố trí chuồng nuôi trùn hợp lý. 
- Thái độ 
+ Trung thực, có ý thức tuân thủ quy trình kỹ thuật trong khi thực hiện các 
công việc của nghề; 
+ Rèn luyện tính cẩn thận, đảm bảo an toàn lao động. 
III. Nội dung chính của mô đun 
62 
Mã bài Tên bài 
Loại bài 
dạy 
Địa 
điểm 
Thời lượng 
Tổng 
số 
Lý 
thuyết 
Thực 
hành 
Kiểm 
tra 
MĐ 02-01 
Lựa chọn hình thức 
nuôi trùn 
Tích hợp 
Cơ sở 
nuôi 
trùn quế 
2 2 
MĐ 02-02 
Nuôi trùn trong 
khay, chậu, thùng 
xốp 
Tích hợp 
Cơ sở 
nuôi 
trùn quế 
18 2 12 2 
MĐ 02-03 
Nuôi trùn trên kệ 
nhiều tầng 
Tích hợp 
Cơ sở 
nuôi 
trùn quế 
8 2 8 
MĐ 02-04 
Nuôi trùn trong ô 
chuồng 
Tích hợp 
Cơ sở 
nuôi 
trùn quế 
16 2 14 
MĐ 02-05 
Nuôi trùn trên luống 
có mái che 
Tích hợp 
Cơ sở 
nuôi 
trùn quế 
16 2 12 2 
MĐ 02-06 
Nuôi trùn trên luống 
không có mái che 
Tích hợp 
Cơ sở 
nuôi 
trùn quế 
12 2 8 2 
Kiểm tra kết thúc mô đun 4 4 
Cộng 76 12 54 10 
IV. Yêu cầu về đánh giá kết quả học tập 
4.1. Bài thực hành 2.2.1. Chuẩn bị và làm thùng xốp nuôi trùn. 
Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
Tiêu chí 1: Vệ sinh thùng xốp Quan sát, đánh giá 
Tiêu chí 2: Tạo lỗ thoát nước cho 
thùng xốp 
Kiểm tra sự thoát nước thùng xốp 
Tiêu chí 3: Sắp xếp thùng xốp Kiểm tra, đánh giá 
63 
4.2. Bài thực hành 2.2.2. Thiết kế và làm khay gỗ nuôi trùn 
Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
Tiêu chí 1: Chuẩn bị dụng cụ, vật tư. Đối chiếu dụng cụ, vật tư lý thuyết 
Tiêu chí 2: Thiết kế ván gỗ làm khay Theo dõi thiết kế ván gỗ. 
Tiêu chí 3: Lắp ráp khay Giáo viên quan sát, kiểm tra học 
viên suốt quá trình lắp ráp khay. 
4.3. Bài tập 2.2.3. Chuẩn bị và sắp xếp chậu trồng cây nuôi trùn 
Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
Tiêu chí 1: Chọn chậu nuôi trùn Quan sát chậu. 
Tiêu chí 2: Vệ sinh chậu Kiểm tra chậu đảm. 
Tiêu chí 3: Sắp xếp chậu Theo dõi, kiểm. 
4.4. Bài tập 2.3.1. Anh (chị) hãy chọn đầy đủ vật liệu để làm kệ kiểu khung 
đỡ cho khay và thùng xốp với kích cỡ: Chiều ngang: 50cm, chiều dài: 2m, chiều 
cao: 1,5m. 
Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
Tiêu chí 1: Chọn các vật liệu Kiểm tra vật liệu học viên chọn 
Tiêu chí 2: Tính số lượng các vật liệu Quan sát, kiểm tra học viên tính số 
lượng vật liệu 
Tiêu chí 3: Thời gian Trong thời gian qui định 
4.5. Bài tập 2.3.2. Thiết kế và làm kệ nhiều tầng nuôi trùn quy mô nhỏ với 
kích cỡ: chiều dài 1m, chiều rộng 0,8m, chiều cao khoảng 1,2m và kệ được chia 
thành 2-3 tầng nuôi trùn. 
Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
Tiêu chí 1: Chuẩn bị dụng cụ, vật tư Kiểm tra dụng cụ, vật tư 
Tiêu chí 2: Vẽ kích thước kệ Kiểm tra, đánh giá kích thước kệ 
Tiêu chí 3: Cưa gỗ Kiểm tra kích thước gỗ được cưa 
Tiêu chí 4: Lắp ráp, cố định kệ Quan sát, nhận xét quy trình lắp ráp, 
cố dịnh kệ. 
64 
4.6. Bài thực hành 2.4.1. Tham quan hộ gia đình nuôi trùn quế với hình thức 
trong ô chuồng. 
Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
Tiêu chí 1: Quy cách, vật liệu làm ô 
chuồng 
Kiểm tra báo cáo của nhóm 
Tiêu chí 2: So sánh chi phí đầu tư và 
tính bền vững của các kiểu ô chuồng. 
Kiểm tra báo cáo của nhóm 
Tiêu chí 3: Ý kiến nhận xét của nhóm Phân tích nhận xét của nhóm 
4.7. Bài thực hành 2.4.2. Anh (chị) hãy thiết kế, làm ô chuồng từ tre, gỗ và 
quây bằng bạt cao su. 
Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
Tiêu chí 1: Chuẩn bị dụng cụ, vật liệu Kiểm tra dụng cụ, vật liệu 
Tiêu chí 2: Làm khung ô chuồng Quan sát thực hiện 
Tiêu chí 3: Trải bạt cao su Quan sát thực hiện 
Tiêu chí 4: Thời gian Trong thời gian quy định 
4.8. Bài tập 2.4.3. Chuẩn bị chuồng heo cũ để làm ô chuồng nuôi trùn. 
Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
Tiêu chí 1: Chuẩn bị dụng cụ Kiểm tra dụng cụ 
Tiêu chí 2: Vệ sinh ô chuồng cũ Quan sát, đánh giá vệ sinh 
Tiêu chí 3: Tạo vách ngăn ô nuôi trùn. Theo dõi, kiểm tra 
4.9. Bài tập 2.5.1. Anh (chị) hãy vẽ sơ đồ bố trí, dự trù vật liệu để làm 
luống trùn bằng bạt cao su. Với diện tích sẵn có là 4m x 5m. 
Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
Tiêu chí 1: Vẽ sơ đồ bố trí Sơ đồ phù hợp với diện tích 
Tiêu chí 2: Tính số lượng các vật liệu Bảng dự trù đủ số lượng vật liệu 
Tiêu chí 3: Thời gian Trong thời gian qui định 
65 
4.10. Bài tập 2.5.2. Thiết kế và làm luống nuôi trùn bằng bạt cao su với 
diện tích 1,2m x 2m x 0,5m 
Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
Tiêu chí 1: Chuẩn bị dụng cụ, vật liệu Kiểm tra dụng cụ, vật liệu 
Tiêu chí 2: Làm khung luống trùn Kiểm tra độ chắn chắn của khung. 
Tiêu chí 3: Trải bạt cao su Quan sát thực hiện 
4.11. Bài tập 2.5.3. Thiết kế và làm mái che bằng bạt cao su cho luống trùn 
có diện tích 1,2m x 2m x 0,5m 
Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
Tiêu chí 1: Chuẩn bị dụng cụ, vật tư Kiểm tra dụng cụ, vật tư 
Tiêu chí 2: Làm khung mái che Quan sát thao tác của học viên 
Tiêu chí 3: Trải bạt cao su Theo dõi cách trải bạt làm mái che 
4.12. Bài tập 2.6.1. Thực hiện công việc chuẩn bị nền đất làm luống trùn 
không có mái che. 
Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
Tiêu chí 1: Chuẩn bị dụng cụ Đầy đủ, đáp ứng yêu cầu 
Tiêu chí 2: Chọn địa điểm Địa điểm đáp ứng yêu cầu. 
Tiêu chí 3: Vệ sinh nền đất làm luống Nền đất đảm bảo yêu cầu vệ sinh 
4.3. Bài tập 2.6.2. Làm luống nuôi trùn không có mái che bằng bạt cao su 
hay ván gỗ. 
Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
Tiêu chí 1: Chuẩn bị dụng cụ, vật tư Đầy đủ, đáp ứng yêu cầu 
Tiêu chí 2: Xác định diện tích Quan sát thao tác của học viên. 
Tiêu chí 3: Cố định luống Giáo viên kiểm tra, theo dõi học 
viên suốt quá trình cố định luống 
66 
VI. TÀI LIỆU THAM KHẢO 
1. Đặng Bửu Long, Kỹ thuật nuôi trùn quế, Nxb. Nông nghiệp Tp. Hồ Chí 
Minh. 2007. 
2. TS. Nguyễn Văn Bảy, Hướng dẫn kỹ thuật nuôi trùn đất, Nxb. Nông 
nghiệp, 2004. 
3. Nguyễn Lân Hùng, Nghề nuôi giun đất, Nxb. Nông nghiệp Hà Nội, 2012. 
4. Nguyễn Lân Hùng, Hướng dẫn nuôi giun đất, Nxb. Nông nghiệp, 2002. 
5. Việt Chương, Kỹ thuật nuôi trùn giòi tạo nguồn thực phẩm bổ dưỡng cho 
gia cầm – gia súc, Nxb. Mỹ thuật, 2013. 
6. Nguyễn Thị Hồng, Kỹ thuật nuôi giun quế, Nxb. Thanh Hóa, 2014. 
7. Tài liệu hướng dẫn kỹ thuật nuôi trùn quế của trại trùn An Phú – Củ Chi. 
67 
 DANH SÁCH BAN CHỦ NHIỆM XÂY DỰNG CHƯƠNG TRÌNH 
DẠY NGHỀ TRÌNH ĐỘ SƠ CẤP NGHỀ “NUÔI TRÙN QUẾ TỪ PHÂN 
GIA SÚC, GIA CẦM VÀ CHẤT THẢI NÔNG NGHIỆP” 
(Kèm theo Quyết định số 41/QĐ-TCĐCĐ ngày 04 tháng 3 năm 2016 
của Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Cơ điện và Nông nghiệp Nam Bộ) 
1. Chủ nhiệm: Ông Lê Thái Dương - Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Cơ 
điện và Nông nghiệp Nam bộ 
2. Phó chủ nhiệm: Bà Nguyễn Thị Chúc – Phó Trưởng khoa Nông nghiệp, 
Trường Cao đẳng Cơ điện và Nông nghiệp Nam bộ 
3. Thư ký: Bà Huỳnh Hạnh Ngôn – Cán bộ phòng Đào tạo, Trường Cao 
đẳng Cơ điện và Nông nghiệp Nam bộ 
4. Các ủy viên: 
- Bà Dương Minh Hiền - Cán bộ Trung tâm đào tạo nghề cho lao động 
nông thôn, Trường Cao đẳng Cơ điện và Nông nghiệp Nam bộ 
- Bà Nguyễn Thị Thùy Linh - Cán bộ phòng Quản trị – Đời sống, Trường 
Cao đẳng Cơ điện và Nông nghiệp Nam bộ 
- Ông Tiền Ngọc Tiên - Cán bộ Trung tâm thú y vùng VII 
- Ông Nguyễn Ngọc Thạch - Cán bộ Tổ chức Heifer International tại Cần 
Thơ 
68