Giáo trình mô đun Chuẩn bị điều kiện sản xuất - Nghề: Sản xuất phân hữu cơ sinh học từ chất thải chăn nuôi gia cầm dạng rắn sử dụng trồng rau, hoa, cây cảnh

ông rộng quá 3m, chiều sâu 1,5 - 3m (tuỳ vào mực nước ngầm), 
chiều dài không cố định; Tính toán kích thước hố chôn: Thể tích hố gấp 
3-4 lần khối lượng cần chôn. Ví dụ kích thước hố: 
• Kích thước hố chôn 1 tấn chất thải hay xác gia cầm: sâu (1,5 - 2m) x 
rộng (1,5-2m) x dài (1,5 -2m); 
• Kích thước hố chôn 5 tấn chất thải hay xác gia cầm: sâu (2 - 3m) x rộng 
(2,5 -3m) x dài (3 -4m) 
3- Trình tự chôn lấp 
 Hố được đào xong (bằng máy hoăc bằng tay); 
 Rải một lớp vôi bột (1kg/1m2 diện tích đáy hố chôn); 
 Không cần dùng xăng đốt các chất trong hố chôn; 
 Đổ các bao chứa chất thải loại bỏ xuống hố, Phun thuốc sát trùng 
(chlorine, glutaraldehyde hoặc vôi bột trên bề mặt đống); dồn đất xuống 
hố, nén chặt; Đắp thêm đất trên mặt hố. 
 Lớp đất trên yêu cầu tối thiểu cao hơn mặt đất 60cm - 1m; Rải một lớp 
vôi bột phủ kín bề mặt hố và phun thuốc sát trùng (nhóm chlorin, Iodine 
hoặc glutaraldehyde) khu vực vừa xử lý; 
Hình 2.3.2. Thiêu hủy gà chết do bệnh Hình 2.3.1. Chôn lấp gà chết do bệnh 
2.5. Đánh giá kết quả xử lý 
 Kiểm tra sau khi thiêu đốt: chất thải phải cháy hoàn toàn thành tro. 
 56 
 Kiểm tra sau khi chôn lấp 
Khu vực chôn lấp phải được kiểm tra 1 tuần/lần trong vòng 1 tháng đầu 
sau khi chôn lấp. Nếu phát hiện thấy hiện tượng lún, sụp, bốc mùi hôi cần 
có biện pháp xử lý: lấp đất, phun thuốc sát trùng 
 Các hộ gia đình hoặc các trang trại cách hố chôn < 100m, cần lấy mẫu 
kiểm tra nguồn nước sau khi chôn lấp và kiểm tra lại 6 tháng /lần để kịp 
thời phát hiện ô nhiễm nguồn nước, có biện pháp xử lý; 
 Mẫu nước yêu cầu được kiểm tra các chỉ tiêu COD, BOD, TN, TP, E.coli 
và mầm bệnh. 
B. Bài tập thực hành và (hoặc) các sản phẩm thực hành của học viên 
1. Các câu hỏi: 
Câu 1. Liệt kê các trang thiết bị, dụng cụ và máy móc sơ chế các loại nguyên 
phụ liệu. 
Câu 2. Xác định số lượng, tỷ lệ các nguyên phụ liệu và vôi bột. 
Câu 3. Trình bày kỹ thuật phối trộn nguyên phụ liệu sơ chế. 
Câu 4. Nêu các phương pháp và kỹ thuật xử lý sơ chế các chất loại bỏ. 
2. Các bài thực hành: 
2.1. Bài thực hành số 2.3.1: Thực hiện công việc sơ chế các loại nguyên liệu 
2.2. Bài thực hành số 2.3.2: Thực hiện xử lý chất thải chăn nuôi dạng rắn 
loại bỏ. 
C. Ghi nhớ 
- Các nguyên phụ liệu phải được trộn đều với vôi bột với tỷ lệ 1%. 
- Các chất loại bỏ phải được xử lý không gây ô nhiễm môi trường và ảnh 
hưởng đến sức khỏe con người. 
 57 
HƯỚNG DẪN GIẢNG DẠY MÔ ĐUN 
I. Vị trí, tính chất của mô đun/môn học: 
- Vị trí: Mô đun chuẩn bị điều kiện sản xuất là mô đun cơ sở nghề trong 
chương trình dạy nghề trình độ dưới 3 tháng nghề sản xuất phân hữu cơ sinh học từ 
chất thải chăn nuôi gia cầm dạng rắn dùng trồng rau, hoa, cây cảnh; được giảng dạy 
sau mô đun sản xuất phân hữu cơ sinh học. Mô đun chuẩn bị điều kiện sản xuất có 
thể giảng dạy độc lập hoặc kết hợp với một số mô đun khác trong chương trình 
theo yêu cầu của người học. 
- Tính chất: Mô đun chuẩn điều kiện sản xuất được tích hợp giữa kiến thức, 
kỹ năng thực hành và thái độ nghề nghiệp trong điều kiện cơ sở đang sản xuất phân 
hữu cơ nhằm giúp người học nghề có năng lực thực hành chuẩn bị điều kiện sản 
xuất. 
II. Mục tiêu: 
- Kiến thức 
+ Ne được các yêu cầu kỹ thuật của một địa điểm sản xuất phân hữu cơ sinh 
học. 
+ Mô tả được cấu tạo và nêu được cách sử dụng các loại dụng cụ, trang thiết 
bị phục vụ sản xuất phân hữu cơ sinh học 
+ Liệt kê được đặc điểm của các loại chất thải chăn nuôi 
+ Mô tả được các bước thu gom và phân loại các loại chất thải chăn nuôi. 
+ Mô tả được phương pháp sơ chế và xử lý các loại chất thải chăn nuôi. 
- Kỹ năng 
+ Chuẩn bị được địa điểm sản xuất phân hữu cơ sinh học đúng yêu cầu kỹ 
thuật. 
+ Chuẩn bị được các loại dụng cụ, trang thiết bị sản xuất đúng yêu cầu kỹ 
thuật, hoạt động tốt, an toàn lao động. 
+ Đánh giá được đặc điểm của các loại chất thải chăn nuôi. 
+ Thực hiện thu gom và phân loại được các loại chất thải chăn nuôi. 
+ Thực hiện được các bước công việc sơ chế và xử lý chất thải chăn nuôi 
- Thái độ 
+ Cẩn thận, khách quan, trung thực. 
+ Tuân thủ đúng quy trình kỹ thuật chuẩn bị dụng cụ, thiết bị sản xuất. 
+ Tuân thủ quy trình thu gom, sơ chế và xử lý các loại nguyên liệu 
 58 
+ Có ý thức bảo vệ môi trường và an toàn lao động. 
III. Nội dung chính của mô đun: 
Mã bài Tên bài 
Loại 
bài dạy 
Địa 
điểm 
Thời gian 
Tổng 
số 
Lý 
thuyết 
Thực 
hành 
Kiểm 
tra* 
MĐ02-01 
Chuẩn bị hạ tẩng sản 
xuất 
Tích 
hợp 
Cơ sở 
sản xuất 
12 2 9 1 
MĐ02-02 Chuẩn bị các nguồn 
nguyên liệu 
Tích 
hợp 
Cơ sở 
sản xuất 
10 2 7 1 
MĐ02-03 Sơ chế và xử lý các 
loại nguyên liệu 
Tích 
hợp 
Cơ sở 
sản xuất 
8 1 7 
 Kiểm tra hết mô đun 2 2 
 Cộng 32 5 23 4 
* Ghi chú: Thời gian kiểm tra định kỳ được tính vào giờ thực hành (hoặc lý 
thuyết nếu là bài cung cấp kiến thức). 
IV. Hướng dẫn thực hiện bài tập thực hành 
4.1. Đánh giá Bài tập/thực hành 2.1.1: Khảo sát và đánh giá một số địa 
điểm sản xuất. 
- Mục tiêu: Khảo sát và đánh giá được đặc điểm địa hình, diện tích, nguồn 
nước, ảnh hưởng ngoại cảnh và xã hội một số địa điểm khảo sát. 
- Nguồn lực: Biểu mẫu, máy tính, bảng thông tin về đặc điểm địa hình, diện 
tích, nguồn nước, ảnh hưởng ngoại cảnh và xã hội của một số địa điểm, giấy bút. 
- Cách thức tiến hành: Chia nhóm mỗi nhóm 5 - 10 học viên, các nhóm 
nhận nhiệm vụ được giao, thực hiện khảo sát và đánh giá một số địa điểm sản xuất. 
- Nhiệm vụ của nhóm khi thực hiện bài tập: 
+ Khảo sát đánh giá vị trí địa lý 
+ Khảo sát đánh giá điều kiện đất đai 
+ Khảo sát đánh giá nguồn nước 
+ Khảo sát đánh giá khu vực xung quanh 
- Thời gian hoàn thành: 3 giờ 
 59 
- Kết quả và tiêu chuẩn sản phẩn cần đạt được sau bài thực hành: khảo 
sát, phân tích đặc điểm địa hình, diện tích, nguồn nước, ảnh hưởng ngoại cảnh và 
xã hội của một số địa điểm, đánh giá chính xác về đặc điểm của các địa điểm. 
4.2. Bài thực hành số 2.1.2: Thực hiện chuẩn bị nhà xưởng, dụng cụ và thiết 
bị sản xuất. 
- Mục tiêu: Chuẩn bị đầy đủ các điều kiện về nhà xưởng, dụng cụ và thiết bị 
sản xuất đáp ứng phục vụ cho nhu cầu sản xuất. 
- Nguồn lực: nhà xưởng, dụng cụ và thiết bị sản xuất, bảng tiêu chuẩn nhà 
xưởng, bảng tiêu chuẩn dụng cụ và thiết bị sản xuất, máy tính, máy in, giấy bút. 
- Cách thức tiến hành: Chia nhóm mỗi nhóm 5 - 10 học viên, các nhóm 
nhận nhiệm vụ được giao, thực hiện chuẩn bị các điều kiện về nhà xưởng, dụng cụ 
và thiết bị sản xuất đúng yêu cầu kỹ thuật. 
- Nhiệm vụ của nhóm khi thực hiện bài tập: 
+ Chuẩn bị nhà xưởng 
+ Chuẩn bị dụng cụ và thiết bị sản xuất. 
+ Đánh giá chất lượng nhà xưởng, dụng cụ và thiết bị sản xuất 
- Thời gian hoàn thành: 6 giờ 
- Kết quả và tiêu chuẩn sản phẩn cần đạt được sau bài thực hành: Nhà 
xưởng được chuẩn bị đúng yêu cầu kỹ thuật, thiết bị và dụng cụ được kiểm tra về 
số lượng, độ chắc chắn, độ hỏng hóc và vận hành thủ hoạt động tốt trước khi sử 
dụng. 
4.3. Bài thực hành số 2.2.1: Khảo sát, đánh giá đặc điểm các loại nguyên 
liệu 
- Mục tiêu: Khảo sát được các cơ sở cung cấp nguồn nguyên liệu, đánh giá 
đúng đặc điểm và trữ lượng có thể cung cấp được cho cơ sở sản xuất. 
- Nguồn lực: Biểu mẫu, danh sách các thông tin về cơ sở cung cấp nguyên 
liệu và đối thủ cạnh tranh, máy tính, máy in, giấy bút. 
- Cách thức tiến hành: Chia nhóm mỗi nhóm 5 - 10 học viên, các nhóm 
nhận nhiệm vụ được giao, thực hiện khảo sát các cơ sở cung cấp trữ lượng nguyên 
liệu. 
- Nhiệm vụ của nhóm khi thực hiện bài tập: 
+ Xác định các cơ sở cung cấp nguyên liệu 
 60 
+ Xác định đặc điểm của từng loại nguyên liệu 
+ Tính toán và lựa chọn được các cơ sở cung cấp đủ trữ lượng nguyên liệu 
- Thời gian hoàn thành: 3 giờ 
- Kết quả và tiêu chuẩn sản phẩn cần đạt được sau bài thực hành: Liệt 
kê được các cơ sở cung cấp nguồn nguyên liệu, lựa chọn được cơ sở cung cấp 
nguyên liệu. 
4.4. Bài thực hành số 2.2.2: Thu gom, phân loại và đánh giá các loại các 
nguồn nguyên liệu 
- Mục tiêu: Thu gom, phân loại và đánh giá được các loại các nguồn nguyên 
liệu theo đúng yêu cầu kỹ thuật. 
- Nguồn lực: Dụng cụ và phương tiện thu gom, biểu mẫu phân loại, các loại 
nguyên liệu, giấy bút. 
- Cách thức tiến hành: Chia nhóm mỗi nhóm 5 - 10 học viên, các nhóm 
nhận nhiệm vụ được giao, thực hiện thu gom, phân loại và đánh giá các loại các 
nguồn nguyên liệu. 
- Nhiệm vụ của nhóm khi thực hiện bài tập: 
+ Thực hiện thu gom nguyên liệu 
+ Phân loại nguyên liệu 
- Thời gian hoàn thành: 4 giờ 
- Kết quả và tiêu chuẩn sản phẩn cần đạt được sau bài thực hành: Các 
nguyên liệu được thu gom đủ số lượng, nguyên liệu được phân ra thành các loại 
riêng theo nguồn gốc và thành phần nguyên liệu. 
4.5. Đánh giá Bài tập/thực hành 2.3.1: Thực hiện công việc sơ chế các loại 
nguyên liệu 
- Mục tiêu: Nguyên liệu được sơ chế đản bảo đúng tỷ lệ, đồng đều và đảm 
bảo yêu cầu kỹ thuật 
- Nguồn lực: các loại nguyên liệu, vôi bột, dụng cụ đảo trộn (cào, cuốc, 
xẻng, máy trộn) nguyên liệu 
- Cách thức tiến hành: Chia nhóm mỗi nhóm 5 - 10 học viên, các nhóm 
nhận nhiệm vụ được giao, thực hiện bán hàng. 
- Nhiệm vụ của nhóm khi thực hiện bài tập: 
 61 
+ Xác định nguyên liệu và tỷ lệ phối trộn 
+ Phối trộn nguyên liệu 
+ Đánh giá kết quả phối trộn 
- Thời gian hoàn thành: 3 giờ 
- Kết quả và tiêu chuẩn sản phẩn cần đạt được sau bài thực hành: 
Nguyên phụ liệu và vôi bột được phối trộn đúng tỷ lệ quy định và độ đồng đều. 
4.6. Đánh giá Bài tập/thực hành 2.3.2: Thực hiện xử lý chất thải chăn nuôi 
dạng rắn loại bỏ 
- Mục tiêu: Các nguyên liệu loại bỏ được được xử lý đúng yêu cầu kỹ thuật, 
đảm bảo không gây ô nhiễm môi trường và ảnh hưởng đến sức khỏe con người. 
- Nguồn lực: các loại nguyên liệu loại bỏ, xăng dầu, củi, lò thiêu, hố chôn. 
- Cách thức tiến hành: Chia nhóm mỗi nhóm 5 - 10 học viên, các nhóm 
nhận nhiệm vụ được giao, thực hiện xử lý nguyên liệu loại bỏ 
- Nhiệm vụ của nhóm khi thực hiện bài tập: 
+ Thực hiện thiêu đốt nguyên liệu loại bỏ 
+ Thực hiện chôn lấp các nguyên liệu loại bỏ 
- Thời gian hoàn thành: 4 giờ 
- Kết quả và tiêu chuẩn sản phẩn cần đạt được sau bài thực hành: 
Nguyên liệu loại bỏ được thiêu đốt và chôn lấp đúng kỹ thuật và không gây ô 
nhiễm môi trường. 
V. Yêu cầu về đánh giá kết quả học tập 
5.1. Bài 1: Chuẩn bị hạ tầng sản xuất 
Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
1. Sự phù hợp của các yêu cầu về vị 
trí sản xuất phân hữu cơ sinh học; 
1. Kiểm tra sự phù hợp của các yêu cầy kỹ 
thuật về vị trí sản xuất; 
2. Xác định đúng các điều kiện đất 
đai cho một cơ sở sản xuất; 
2. Kiểm tra kết quả xác định các điều kiện 
đất đai của một cơ sở sản xuất; 
 62 
3. Sự phù hợp của các yêu cầu về 
nguồn nước của sản xuất phân hữu cơ 
sinh học; 
3. So sánh với các nhu cầu và các tiêu 
chuẩn về nguồn nước phục vụ sản xuất 
phân hữu cơ sinh học; 
5. Sự phù hợp của các điều kiện xung 
quanh về sản xuất phân hữu cơ sinh 
học; 
4. Kiểm tra các tiêu chuẩn điều kiện xung 
quanh của sản xuất phân hữu cơ sinh học; 
6. Liệt kê được các trang thiết bị, 
dụng cụ, máy móc; 
6. Kiểm tra tên, chủng loại các loại trang 
thiết bị, dụng cụ, máy móc; 
7. Sự phù hợp về các thông số kỹ 
thuật của các trang thiết bị, dụng cụ, 
máy móc; 
7. Quan sát, kiểm tra các thông số kỹ thuật 
của các trang thiết bị, dụng cụ, máy móc; 
8. Sự phù hợp về tiêu chuẩn kỹ thuật 
của kho tập kết, nhà ủ phân và nhà 
tinh chế; 
8. Kiểm tra, so sánh với các yêu cầu kỹ 
thuật của kho tập kết, nhà ủ phân và nhà 
tinh chế; 
9. Trình tự và thời gian thực hiện 
công việc; 
9. Theo dõi, so sánh với trình tự và thời 
gian tiêu chuẩn; 
10. Mức độ thành thạo, chính xác 
trong công việc; 
10. Theo dõi quá trình thực hiện công việc; 
5.2. Bài 2: Chuẩn bị các nguồn nguyên liệu 
Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
1. Liệt kê được các các thành phần 
chất rắn trong phân gà. 
1. Kiểm tra tỷ lệ các thành phần chất rắn 
trong phân gà; 
2. Xác định đúng các tác hại của xác 
gà chết; 
2. Đánh giá các tác hại của xác gà chết; 
3. Sự phù hợp về thành phần và ứng 
dụng của các nguyên phụ liệu; 
3. Đánh giá thành phần, tỷ lệ các chất và 
ứng dụng các nguyên phụ liệu trong sản 
xuất phân hữu cơ; 
4. Sự hoàn chỉnh của bản kế hoạch 
thu gom nguyên liệu; 
4. Kiểm tra, đánh giá các nội dung trong 
bản kế hoạch thu gom nguyên liệu; 
 63 
Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
5. Số lượng và yêu cầu kỹ thuật của 
quá trình thu gom nguyên liệu.; 
5. Kiểm tra, so sánh với tiêu chuẩn về số 
lượng và yêu cầu ký thuật thu gom; 
6. Sự phù hợp về chủng loại, nguồn 
gốc, thành phà hóa học của các 
nguyên liệu; 
6. Kiểm tra kết quả phân loại nguyên liệu 
so sánh với tiêu chuẩn các nhóm nguyên 
liệu; 
7. Trình tự và thời gian thực hiện 
công việc; 
7. Theo dõi, so sánh với trình tự và thời 
gian tiêu chuẩn; 
8. Mức độ thành thạo, chính xác trong 
công việc. 
8. Theo dõi quá trình thực hiện công việc; 
5.3. Bài 3: Sơ chế và xử lý các lại nguyên liệu 
Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
1. Sự phù hợp về phương pháp sơ chế 
và xử lý nguyên liệu; 
1. Kiểm tra, so sánh với yêu cầu ký thuật 
trong sơ chế và sử lý nguyên liệu; 
2. Sự phù hợp về thao tác kỹ thuật sơ 
chế nguyên liệu; 
2. Theo dõi, đánh giá việc thực hiện các 
thao tác kỹ thuật trong sơ chế nguyên liệu; 
3. Sự phù hợp về thao tác kỹ thuật xử 
lý nguyên liệu; 
3. Theo dõi, đánh giá việc thực hiện các 
thao tác kỹ thuật trong sơ chế nguyên liệu; 
4. Trình tự và thời gian thực hiện 
công việc; 
4. Theo dõi, so sánh với trình tự và thời 
gian tiêu chuẩn; 
5. Mức độ thành thạo, chính xác trong 
công việc. 
5. Theo dõi quá trình thực hiện công việc. 
VI. Tài liệu tham khảo 
- Hoàng Đức Liên (2000), Kỹ thuật và thiết bị xử lý chất thải bảo vệ môi 
trường. NXB NN. 
- Nguyễn Xuân Thành, Lê Văn Hưng, Phạm Văn Toản (2003). Giáo trình 
công nghệ vi sinh vật trong sản xuất nông nghiệp và xử lý ô nhiễm môi trường. 
NXB NN. 
 64 
 - Nguyễn Văn Phước (2008). Giáo trình quản lý và xử lý chất thải rắn. NXB 
Xây dựng. 
 - Bùi Huy Hiền, Tạp chí Nông nghiệp và PTNT “Phân hữu cơ trong sản xuất 
nông nghiệp bền vững ở Việt Nam” 
- Viện Thổ nhưỡng Nông hóa, 2005. Sổ tay phân bón. NXB Nông nghiệp Hà 
Nội. 
 65 
DANH SÁCH BAN CHỦ NHIỆM XÂY DỰNG CHƯƠNG TRÌNH, BIÊN 
SOẠN GIÁO TRÌNH DẠY NGHỀ TRÌNH ĐỘ DƯỚI 3 THÁNG 
(Theo Quyết định số /QĐ-BNN-TCCB ngày tháng năm 201 của Bộ Nông 
nghiệp và PTNT) 
1. Ông. Kiều Văn Cương Chủ nhiệm 
2. Ông. Phùng Thanh Sơn Thư ký 
3. Bà. Nguyễn Thị Vịnh Thành viên 
4. Bà. Nguyễn Thị Minh Thành viên 
5. Bà. Nguyễn Thị Thu Trang Thành viên 
DANH SÁCH HỘI ĐỒNG NGHIỆM THU 
CHƯƠNG TRÌNH, GIÁO TRÌNH DẠY NGHỀ TRÌNH ĐỘ DƯỚI 3 THÁNG 
(Theo Quyết định số /QĐ-BNN-TCCB ngày tháng năm 201 của Bộ Nông nghiệp 
và PTNT) 
1. Ông. Nguyễn Thanh Vân Chủ nhiệm 
2. Ông. Nguyễn Thế Hinh Phó chủ nhiệm 
3. Ông. Vũ Duy Tùng Thư ký 
4. Bà. Đào Thị Hương Lan Thành viên 
5. Ông. Tạ Hữu Nghĩa Thành viên 
6 Ông. Đặng Viết Xuân Thành viên 
7 Ông. Lê Công Hùng Thành viên