Conceptual metaphor a family is a house in Vietnamese

ces like the places of 
different parts in a house’s structure (example 
(33)). Describing the family relationships and 
lifestyles like the spatial structure of a house 
shows the close emotional ties between family 
members as well as the lifestyles of the family.
Among various activities related to 
the house, Vietnamese people only use 
building and damaging to conceptualize the 
family. Building is utilized to talk about the 
establishment while damaging is used to 
mention family breakup.
In the conceptual metaphor A FAMILY 
IS A HOUSE, the aspect “building” of the 
source domain HOUSE is mapped to the 
aspect “establishing and keeping the family” 
of the target domain FAMILY to create the 
conceptual metaphor ESTABLISHING AND 
KEEPING A FAMILY IS BUILDING A 
HOUSE. Vietnamese people use the words 
referring to the building of houses to talk 
about the establishment and preservation of 
the family: building, constructing. 
(34). Ông xây nên một mái gia đình. (Ka 
Bình Phong, 2017, p. 285) 
(He builds a family’s roof.)
(35). Chồng nàng đã không biết quý trọng 
công sức mà nàng xây đắp cho gia đình. 
(Nhiều tác giả, 2011, p. 118) 
(Her husband doesn’t value the efforts she 
has made to build the family.)
(36). Chúc cháu sớm tìm được người thích 
hợp để xây dựng gia đình. (Phạm Thị Ngọc 
Liên, 2015, p. 193)
(I hope that you will soon find a suitable 
partner to build your family.) 
(37). Có những người phụ nữ lấy ai cũng 
dựng nên một gia đình hạnh phúc. (Trang 
Hạ, 2014, p. 98). 
(There are some women who can 
construct a happy family with whoever men 
they get married to.)
(38). Gia đình của mình mình trân trọng 
vun đắp. (Phan Ý Yên, 2016, p. 6) 
(We treasure our family by building it.)
Building is by no means a simple task. As 
defined in Vietnamese dictionary (Hoàng Phê, 
2010), building is “creating an architectural 
work according to a specific plan” (p. 1463). 
It requires careful and long-lasting work. By 
conceptualizing the establishment of a family 
as building a house, Vietnamese people wish 
to emphasize the hard and energy-consuming 
work that is needed to establish a family.
The aspect “being damaged” of the source 
domain HOUSE corresponds to the aspect 
“breakup” in the target domain FAMILY to 
create the conceptual metaphor FAMILY 
BREAKUP IS A DAMAGED HOUSE. 
Words referring to the “damages” to the house 
such as swaying, cracking, collapse, damages, 
destruction, wreckages, etc. are used to talk 
about the breakup of a family.
(39). Gia đình tôi bắt đầu nghiêng ngửa, 
hay nó đã rạn nứt từ lâu rồi mà bộ óc u 
mê của tôi chẳng nhận thấy. (Nguyễn Xuân 
Khánh, 2019, p. 68) 
(My family starts to sway, or it has cracked 
for a long time but my deaf mind does not realize.)
(40). Ba má bỏ nhau, gia đình tan nát. 
(Many authors, 2014, p. 114) 
(When my parents divorce, my family is 
damaged.)
(41). Tui sẽ làm tan nát gia đình họ. (Võ 
Thị Xuân Hà, 2006, p. 229) 
53VNU Journal of Foreign Studies, Vol.36, No.6 (2020) 43-56
(I will destroy their family.)
(42). Một tình bạn phản bội, một gia đình 
đổ nát... đều là bất hạnh cá nhân. (Phan Ý 
Yên, 2016, p. 13) 
(A friendship betrayal, a family 
destruction all are personal mishaps.)
 (43). Anh cũng yêu em nhưng anh không 
thể phá vỡ cuộc sống gia đình được. (Nguyễn 
Thị Thu Huệ, 2004, p. 484) 
(I love you too but I cannot destroy my 
family life.)
(44). Tại sao gia đình đang tốt đẹp như 
thế, đang đầm ấm như thế mà ba nỡ phá 
hỏng? (Phạm Thị Ngọc Liên, 2007, p. 31) 
(Why can you destroy a family which is 
so beautiful and cozy, dad?)
(45). Lý do gì đã dẫn đến sự đổ vỡ của gia 
đình cô? (Từ Thiết Linh, 2004, p. 9) 
(What caused her family’s collapse?)
(46). Sự tan vỡ của gia đình đã làm bà 
suy nhược thần kinh. (Many authors, 2014, p. 
122) 
(Her family’s collapse has resulted in her 
neurasthenia?)
A house is a solid object with many 
parts, when it is damaged, there will be a 
massive collapse, its parts will fall apart 
and be destroyed. The force that causes the 
damages to the house must be immensely 
strong. Therefore, the expressions the family 
collapses / is damaged / is destroyed, etc. 
not only depict the breakup of the family but 
also show the spiritual injuries that family 
members have to suffer. When a family 
breaks up, its members are hurt, as each part 
the house is broken into pieces. At the same 
time, these linguistic expressions also imply 
that the causes of family breakup have put 
heavy pressure on each member, hurting them 
emotionally; moreover, when a family is 
destroyed, its builders must feel very sad and 
regretful because just like building a house, it 
takes a long time and lots of efforts to build 
up a family. Most importantly, the message 
that Vietnamese people want to convey when 
conceptualizing FAMILY BREAKUP IS A 
DAMAGED HOUSE is the affirmation about 
the roles of the family as a shelter to each 
member. Losing family is like losing a house, 
losing a shelter to each person. The collapse 
of a family due to marriage failure really has 
negative impacts on each member.
 Based on the metaphor A FAMILY IS A 
HOUSE, we can find the derivative metaphor 
A HAPPY FAMILY IS A WARM HOUSE.
(47). Người ta sinh ra đâu ai chọn bố, chọn 
mẹ, chọn mái ấm hay mái rách cho mình 
được. (Võ Thu Hương, 2012, p. 159) 
(A person cannot choose his father, mother, 
warm house or cold house for himself.)
(48). Mỹ đã coi đây là mái ấm gia đình. 
(Hồng Thủy, 2010, p. 96) 
(Mỹ has considered this place her warm 
house.)
(49). Anh từng hứa cho chị mái ấm nhưng 
đến cả mái nhà còn lo chưa xong. (Thái 
Cường, 2018, p. 36) 
(He promised to bring her a warm house 
but now cannot even create a roof.)
(50). Em hỏi anh, anh định kéo dài quan 
hệ giữa em và anh đến bao giờ? Người đàn 
ông nhún vai: điều này em tự biết. Cô bảo: 
Em cần một mái ấm. (Võ Thị Xuân Hà, 2009, 
p. 6) 
(“Tell me, you plan to maintain our 
relationship for how long?” The man shakes 
his shoulder: “You know it by yourself.” She 
answers: “I need a warm roof”.)
54 V. H. Cuc / VNU Journal of Foreign Studies, Vol.36, No.6 (2020) 43-56
The conceptual metaphor A HAPPY 
FAMILY IS A WARM HOUSE is a complex 
metaphor with the presence of metonymy. It has 
the combination of the conceptual metonymy 
THE HOUSE ROOF IS A HOUSE (where 
part stands for the whole) and the conceptual 
metaphor HAPPINESS IS WARMTH. In its 
turn, HAPPINESS IS WARMTH is the lower-
level metaphor of the conceptual metaphor 
POSITIVE EMOTIONS ARE WARMTH. The 
conceptual metaphor POSITIVE EMOTIONS 
ARE WARM TEMPERATURES stems from 
people’s physiologic embodiment about warm 
temperatures. Warmth is different from heat. 
Heat may be unbearable while warmth brings 
us comfort and relaxation. Food will taste better 
when it is kept warm, a warm hand will make 
holders feel intimate and peaceful, a warm house 
will help us stay healthy, etc. From experiences 
of the impacts that warm temperatures place 
on our bodies, we usually use warm feelings 
to describe things that bring us comfort: Ăn 
vào thấy ấm bụng (feel warmer after eating), 
nghe ấm trong dạ (feel warm in our soul), 
nghe ấm lòng (feel warm in our heart), cuộc 
sống ấm no (a warm full life), cuộc sống ấm 
êm (a warm life), no cơm ấm cật (full stomach, 
warm feeling), etc. Among different emotions 
of humans, love, like, affection, happiness, 
delight, enjoyment, etc. are those which 
bring comfortable feelings to recipients. It is 
similar to the feelings that warm temperatures 
bring to us. These similarities motivate the 
conceptual metaphor POSITIVE EMOTIONS 
ARE WARM TEMPERATURES. Vietnamese 
people have common saying: sự ấm áp của 
tình người (the warmth of human’s ties); những 
tình cảm ấm nồng (warm sentiments); tình 
cảm của họ đang ấm dần lên (their emotions 
are warming up); sự quan tâm khiến người ta 
ấm lòng (cares that warm people’s hearts), etc. 
By conceptualizing A HAPPY FAMILY IS A 
WARM HOUSE, Vietnamese people express 
the view that family is their beloved shelter, a 
place where people feel safe and can come back 
to feel comfortable, sentimental and loved.
6. Conclusion
In summary, based on the similar feelings 
of a house and a family, Vietnamese people use 
the cognition and experiences that are formed 
by their experiences of their houses to describe 
their family via the conceptual metaphor 
A FAMILY IS A HOUSE. Some aspects of 
the house, including the roof, pillar, space, 
building, being damaged, are mapped to family 
members, relationships, the establishment and 
breakup of the family to create lower-level 
metaphors of the conceptual metaphor A 
FAMILY IS A HOUSE, including: FATHER IS 
THE ROOF OF THE HOUSE, HUSBAND/
FATHER IS THE PILLAR OF THE HOUSE, 
RELATIONSHIPS AND LIFESTYLES OF 
THE FAMILY ARE THE SPACE OF THE 
HOUSE, ESTABLISHING AND KEEPING 
A FAMILY IS BUILDING A HOUSE, 
FAMILY BREAKUP IS A DAMAGED 
HOUSE. Besides, the house roof is also used to 
conceptualize family in the metaphor A HAPPY 
FAMILY IS A WARM HOUSE - a complex 
metaphor created by the combination of the 
conceptual metonymy THE HOUSE ROOF 
IS A HOUSE and the conceptual metaphor 
HAPPINESS IS WARMTH. The conceptual 
metaphor A FAMILY IS A HOUSE and its 
lower-level metaphors, derivative metaphors 
demonstrate the distinctive conceptualization 
of Vietnamese people about the family: A 
family is a place that shelters and protects 
people; a family is built up via a hard and time-
consuming process; family breakup causes lots 
of injuries to its members; in a family, the father 
holds the top position who leads the family 
and educates children; the father/husband is 
considered the strongest person who provides 
physical and spiritual supports to his wife and 
55VNU Journal of Foreign Studies, Vol.36, No.6 (2020) 43-56
children; the relationships and lifestyles are the 
space embracing all family members; a happy 
family is a shelter full of warmth and love. 
As such, the conceptual metaphor A FAMILY 
IS A HOUSE and its lower-level metaphors 
illustrate the cares of Vietnamese people of their 
family including its establishment, structures, 
durability and functions.
REFERENCES
Vietnamese
Hoàng Phê (chủ biên). (2010). Từ điển tiếng Việt. Hà 
Nội: Nxb Từ điển bách khoa.
English
Adams, K. L. (2009). Conceptual Metaphors of Family 
in Political Debates in the USA. In K. Ahrens (Ed.), 
Politics, Gender and Conceptual Metaphors (pp. 
184-206). London: Palgrave Macmillan. 
Kövecses, Z. (2010). Metaphor - A Practical Introduction 
(2nd ed.). New York: Oxford University Press.
Lakoff, G. (1993). The Contemporary Theory of 
Metaphor. In A. Ortony (Ed.), Metaphor and 
Thought (2nd ed., pp. 202-251). Cambridge: 
Cambridge University Press. 
Lakoff, G. & Johnson, M. (1980). Metaphors we live by. 
London: The University of Chicago Press.
Rohrer, T. (2007). Embodiment and Experientialism. In 
D. Geeraerts and H. Cuyckens (Eds.), The Oxford 
Handbook of Cognitive Linguistics (pp. 25-47). 
New York: The University of Oxford Press.
Family. (n.d.). In Cambridge Dictionary. Retrieved from 
https://dictionary.cambridge.org/vi/dictionary/
english/family
Survey data
Phan Thị Vàng Anh (1994). Khi người ta trẻ. Hà Nội: 
Nxb Hội Nhà văn.
Thái Cường (2018). Gam lam không thực. Tp HCM: 
Nxb Tổng hợp.
Vũ Đình Giang (2014). Nết đất. Tp HCM: Nxb Trẻ.
Trang Hạ (2014). Tình nhân không bao giờ đòi cưới (Tái 
bản lần thứ 7). Hà Nội: Nxb Phụ nữ. 
Võ Thị Xuân Hà (2006). Chuyện của con gái người hát 
rong. Hà Nội: Nxb Hội Nhà văn.
Võ Thị Xuân Hà (2009). Thế giới tối đen. Hà Nội: Nxb 
Hội Nhà văn.
Phan Ngọc Diễm Hân (2012). Dấu xăm cánh bướm. Tp 
Hồ Chí Minh: Nxb Trẻ.
Nguyễn Thị Thu Huệ (2004). 37 Truyện ngắn Nguyễn 
Thị Thu Huệ. Hà Nội: Nxb Hội Nhà văn.
Nguyên Hương (2014). 1989.vn. Tp HCM: Nxb Trẻ.
Nguyên Hương, Trang Hạ & Nguyễn Thị Thanh Mận 
(2014). Món quà đến sau những cơn mưa. Tp HCM: 
Nxb Trẻ. 
Nguyễn Quỳnh Hương (2017). Trái tim đàn bà. Hà Nội: 
Nxb Phụ nữ.
Võ Thu Hương (2012). Đó là tình yêu. Tp HCM: Nxb 
Trẻ.
Nguyễn Xuân Khánh (2019). Chuyện ngõ nghèo. Hà 
Nội: Nxb Hội Nhà văn.
Trần Thị Ngọc Lan (2008). Mẹ trần gian. Hà Nội: Nxb 
Hội Nhà văn.
Từ Thiết Linh (2004). Miền quê trăn trở. Hà Nội: Nxb 
Hội Nhà văn.
Phạm Thị Ngọc Liên (2007). Người đàn bà bí ẩn. Tp 
HCM: Nxb Trẻ.
Phạm Thị Ngọc Liên (2015). Và tháng ngày trôi đi. Tp 
HCM: Nxb Trẻ.
Nguyễn Duy Năng (2012). Tản mạn từ quê ra tỉnh. Tp 
Vinh: Nxb Đại học Vinh.
Bích Ngân (2010). Thế giới xô lệch. Hà Nội: Nxb Hội 
Nhà văn. 
Dạ Ngân (2010). Gánh đàn bà. Tp HCM: Nxb Thanh 
niên.
Dạ Ngân (2015). Hoa ở trong lòng. Hà Nội: Nxb Phụ 
nữ.
Dona Đỗ Ngọc (2017). ADN tình yêu. Hà Nội: Nxb Phụ 
nữ.
Đỗ Thị Minh Nguyệt (2013). Bữa tiệc trần gian. Hà Nội: 
Nxb Hội Nhà văn.
Nhiều tác giả (2011). Truyện ngắn hay và đoạt giải báo 
Phụ nữ 2009 - Trả duyên. Hà Nội: Nxb Phụ nữ.
Nhiều tác giả (2014). Ảo ảnh xanh xưa. Tp HCM: Nxb 
Trẻ.
Ka Bình Phong (2017). Bữa đời lạc phận. Tp HCM: 
Nxb Trẻ.
Võ Diệu Thanh (2016). Qua mùa mặc nưa. Trong Tuyển 
tập truyện ngắn hay văn nghệ quân đội 2000-2016. 
Tp HCM: Nxb Trẻ.
Nguyễn Huy Thiệp (2007). Truyện ngắn Nguyễn Huy 
Thiệp. Sài Gòn: Nxb Văn hóa.
Hồng Thủy (2010). Mây trôi về phía cuối trời. Tp HCM: 
Nxb Trẻ.
Trần Đức Tĩnh (2014). Đối cực. Tp HCM: Nxb Trẻ.
Nguyễn Ngọc Tư (2017). Đong tấm lòng. Tp HCM: Nxb 
Trẻ.
Quang Trinh (tuyển chọn) (2011). Truyện ngắn đặc sắc 
2011. Hà Nội: Nxb Thời đại.
Phan Ý Yên (2016). Không xinh, không thông minh, 
không bất bình thế giới. Hà Nội: Nxb Văn hóa Nghệ 
thuật.
56 V. H. Cuc / VNU Journal of Foreign Studies, Vol.36, No.6 (2020) 43-56
ẨN DỤ Ý NIỆM GIA ĐÌNH LÀ NGÔI NHÀ 
TRONG TIẾNG VIỆT
Vũ Hoàng Cúc
Đại học Tây Nguyên, 567 Lê Duẩn, Buôn Ma Thuột, Đắk Lắk, Việt Nam
Tóm tắt: Bài viết phân tích ẩn dụ ý niệm GIA ĐÌNH LÀ NGÔI NHÀ trong tiếng Việt nhằm tìm hiểu 
cách tri nhận của người Việt Nam về gia đình thông qua miền ý niệm NGÔI NHÀ. Để tiến hành việc nghiên 
cứu, bài viết sử dụng lý thuyết ẩn dụ ý niệm và các khái niệm cơ bản khác của Ngôn ngữ học tri nhận để xác 
lập và phân tích sự ánh xạ từ miền nguồn NGÔI NHÀ đến miền đích GIA ĐÌNH. Kết quả nghiên cứu cho 
thấy rằng, người Việt Nam đã dùng ngôi nhà để khắc họa gia đình như là nơi che chở và bảo vệ mỗi thành 
viên. Bên cạnh đó, các bộ phận nóc nhà, mái nhà, trụ (cột), không gian và hoạt động xây dựng, phá hủy ngôi 
nhà cũng được dùng để biểu hiện cách tư duy, nhận thức về vai trò của người cha, người chồng, mối quan 
hệ trong gia đình, sự hình thành và ly tán, sự che chở của gia đình. Việc dùng ngôi nhà để bày tỏ quan niệm 
về gia đình thể hiện đặc trưng văn hóa rất độc đáo trong cách tư duy của người Việt Nam. 
Từ khóa: ẩn dụ ý niệm, ánh xạ, gia đình, ngôi nhà, tiếng Việt.