Bài giảng Phương pháp nghiên cứu khoa học - Lê Văn Hảo

u về bố cục, bài báo và tham luận khoa học có thể khác 
nhau về yêu cầu của nội dung như sau (Lindsay, 1995): 
 40 
Bảng V.2 
Thành phần Tham luận khoa học Bài báo 
CẤU TRÚC 
Phần giới thiệu 40% tổng số (thời gian) 5-10% tổng số (khuôn khổ 
bài viết) 
Phần phương pháp 
và kết quả 
40% tổng số (thời gian) 40-60% tổng số (khuôn khổ 
bài viết) 
Phần thảo luận 20% tổng số (thời gian) 30-60% tổng số (khuôn khổ 
bài viết) 
Phần kết thúc Tóm tắt các kết quả chính Không cần 
NỘI DUNG CHỦ ĐỀ 
Độ dài Bảo đảm đúng thời gian Càng ngắn gọn càng tốt 
Các tài liệu bổ sung Có thể dùng hình ảnh, phim 
để minh hoạ 
Chỉ dùng biểu bảng và số 
liệu 
Tính hài hước Hoan nghênh nhưng không 
nhất thiết 
Không hoan nghênh 
Ngữ pháp Ngôi xưng số 1 và 2 thường 
được dung 
Không dùng ngôi xưng số 2 
III. VIẾT LUẬN VĂN KHOA HỌC 
Theo tác giả Vũ Cao Đàm (1999), luận văn khoa học bao gồm các thể loại sau 
(được sắp xếp theo thứ tự tăng dần của yêu cầu về nội dung chuyên môn): 
- Tiểu luận 
- Khoá luận 
- Đồ án môn học 
- Đồ án tốt nghiệp 
- Luận văn cử nhân 
- Luận án thạc sĩ 
- Luận án tiến sĩ 
Theo Qui chế đào tạo trình độ thạc sĩ (năm 2011) của Bộ GD&ĐT, luận văn khoa 
học ở trình độ thạc sĩ được gọi là “luận văn thạc sĩ”. 
1. Bố cục của nội dung luận văn khoa học 
Bố cục của một luận văn khoa học thường phụ thuộc vào thể loại luận văn, 
ngành nghề và đơn vị tổ chức đào tạo. Lindsay (1995) đề nghị cấu trúc của 
một bản luận văn khoa học như sau. Cấu trúc này có thể được điều chỉnh cho 
phù hợp với nghiên cứu cụ thể, với mức độ yêu cầu về nội dung, và với các 
qui định đặc thù ở mỗi nơi. 
 41 
_______________________________________________________________ 
Trang nhan đề 
Mục lục và lời cảm ơn 
Chương 1: Giới thiệu chung 
Giới thiệu vấn đề nghiên cứu, các giả thuyết chung và những lập luận ban đầu. 
Chương 2: Tổng quan về nguồn tài liệu 
Tổng quan về các nguồn tài liệu có liên quan, các kết quả thực nghiệm đã được 
tiến hành từ trước. 
Chương 3: Phương pháp nghiên cứu 
Giới thiệu các phương pháp nghiên cứu được sử dụng và các tài liệu minh chứng. 
Chương 4 đến N: Các chương về thí nghiệm 
Mỗi thí nghiệm hay một nhóm các thí nghiệm có liên quan được giới thiệu riêng lẽ 
bao gồm: 
 Giới thiệu các giả thuyết cụ thể 
 Quá trình tiến hành thí nghiệm 
 Các kết quả 
 Phần thảo luận các kết quả có liên quan đến các giả thuyết cụ thể 
Chương N+1: Thảo luận chung 
Thảo luận về tất cả các kết quả của các thí nghiệm có liên quan đến các giả thuyết 
tổng quát trong phần giới thiệu chung. 
Phần tóm tắt: 
 Trình bày lại giả thuyết tổng quát 
 Tóm tắt toàn bộ quá trình của các thí nghiệm 
 Các kết quả chính và ý nghĩa 
 Kết luận chung 
Tài liệu tham khảo 
Biên soạn cẩn thận và đầy đủ tất cả các nguồn tài liệu tham khảo 
________________________________________________________________ 
Theo qui định hiện nay (2014) của Trường ĐH Nha Trang, luận văn thạc sĩ bao 
gồm các phần và chương sau: 
- Phần mở đầu: giới thiệu ngắn gọn về công trình nghiên cứu, lý do lựa 
chọn đề tài, mục tiêu, đối tượng, phạm vi nghiên cứu, ý nghĩa khoa học 
và thực tiễn của đề tài. 
- Tổng quan về vấn đề nghiên cứu: phân tích, đánh giá các công trình 
nghiên cứu liên quan mật thiết đến đề tài luận văn đã được công bố ở 
trong và ngoài nước, chỉ ra những vấn đề còn tồn tại mà luận văn sẽ tập 
trung giải quyết, xác định mục tiêu của đề tài, nội dung và phương pháp 
nghiên cứu. 
- Nội dung, kết quả nghiên cứu (một hoặc nhiều chương): trình bày cơ sở 
lý thuyết, lý luận và giả thuyết khoa học; phương pháp nghiên cứu; kết 
quả nghiên cứu và bàn luận. 
 42 
- Kết luận và kiến nghị: trình bày những phát hiện mới, những kết luận rút 
ra từ kết quả nghiên cứu; kiến nghị về những nghiên cứu tiếp theo. 
- Danh mục tài liệu tham khảo được trích dẫn trong luận văn. 
- Phụ lục (nếu có). 
2. Bố cục của Tóm tắt nội dung luận văn hoặc luận án 
Các luận văn thạc sĩ và tiến sĩ thường được yêu cầu viết tóm tắt để gởi đến 
các thành viên tham gia chấm hoặc nhận xét luận án. Có thể áp dụng cấu trúc 
của bản tóm tắt sau đây (Vũ Cao Đàm, 1999): 
______________________________________________________________ 
I. PHẦN MỞ ĐẦU 
Trong phần này tác giả cần viết (rất ngắn và súc tích) một số mục sau: 
1- Tính cấp thiết của đề tài 
2- Mục đích nghiên cứu của luận án 
3- Khách thể nghiên cứu, đối tượng nghiên cứu và đối tượng khảo sát 
4- Nhiệm vụ và phạm vi nghiên cứu 
5- Giả thuyết 
6- Phương pháp nghiên cứu 
7- Đóng góp mới về mặt khoa học của luận án 
8- Kết cấu của luận án được giới thiệu qua từng chương 
II. PHẦN TÓM TẮT NỘI DUNG LUẬN ÁN 
Giới thiệu rất tóm tắt từng chương của luận án. Số chữ cho mỗi chương cần tính toán 
sao cho toàn bộ phần tóm tắt không vượt quá số trang còn lại. 
III. PHẦN KẾT LUẬN 
Khoảng một nữa trang cuối được sử dụng để viết về một số kết luận và khuyến nghị 
quan trọng: 
- Những kết luận quan trọng nhất của toàn bộ công trình 
- Ý nghĩa quan trọng nhất của luận án 
- Khuyến nghị quan trọng nhất từ kết quả nghiên cứu của luận án 
CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ 
- Liệt kê những công trình hoặc bài báo đã công bố 
- Khi liệt kê các công trình, cần lưu ý mấy điểm: 
 Ghi các công trình công bố theo mẫu ghi tài liệu tham khảo 
 Năm xuất bản ghi từ những xuất bản phẩm sớm nhất đến những xuất bản 
phẩm muộn nhất, hoặc ngược lại, từ muộn nhất đến sớm nhất. 
_______________________________________________________________ 
3. Một số lưu ý 
a. Trước khi quyết định chọn một đề tài để nghiên cứu, cần tự trả lời các câu 
hỏi sau: 
o Ý nghĩa khoa học của đề tài là gì? 
o Ý nghĩa thực tiễn của đề tài là gì? 
 43 
o Vấn đề nghiên cứu có tính bức thiết không? 
o Có đủ các điều kiện (cơ sở vật chất, tài chính, thời gian, nhân lực) 
để hoàn thành đề tài không? 
o Đề tài có phù hợp với chuyên môn và sở thích của tác giả không? 
b. Lưu ý về bố cục: Cần bảo đảm tính logic trong cấu trúc tổng thể lẫn cấu 
trúc từng phần của luân án; các chương mục cần được đánh số thứ tự rõ 
ràng, mạch lạc. Do luận án còn là một công trình có tính tập sự làm khoa 
học, nên phần trình bày tổng quan về nguồn tài liệu, phương pháp nghiên 
cứu, và cách tổ chức thu thập và xử lý số liệu cần được đặc biệt coi trọng. 
c. Lưu ý về nội dung: Bảo đảm tính mới của vấn đề được nghiên cứu; trung 
thực với những tư liệu được tham khảo (chú thích nguồn tham khảo đầy 
đủ, đúng chổ, đúng cách); nêu bật được các thành tựu mình đạt được 
nhưng đồng thời phải chỉ rõ những hạn chế, thiếu sót của nghiên cứu. 
d. Lưu ý về văn phong: Lựa chọn cách viết ngắn gọn nhưng súc tích, hết sức 
tránh dùng ngôi thứ nhất và ngôi thứ hai trong danh xưng (tôi, chúng tôi, 
chúng ta, các bạn, các anh chị). Lưu ý bảo đảm văn phạm và chính tả. 
BÀI TẬP CHƯƠNG V 
1. Tìm một bài báo khoa học có cấu trúc nội dung đáp ứng tốt yêu cầu nêu 
ở Bảng V.1 
2. Viết tóm tắt (khoảng nữa trang A4) để giới thiệu về bài báo khoa học nói 
trên. 
3. Mỗi nhóm thực hành xây dựng một đề tài NCKH cấp trường và viết 
Thuyết minh đề tài theo mẫu ở Phụ lục C. 
 44 
PHỤ LỤC A: Bảng giá trị tcrit. (Ravid, 1994) 
df 
Level of significance for one-tailed test 
.10 .05 .025 .01 .005 .0005 
Level of significance for two-tailed test 
.20 .10 .05 .02 .01 .001 
1 3.078 6.314 12.707 31.821 63.657 636.619 
2 1.886 2.920 4.303 6.965 9.925 31.598 
3 1.638 2.353 3.182 4.541 5.841 12.941 
4 1.533 2.132 2.776 3.747 4.604 8.610 
5 1.476 2.015 2.571 3.365 4.032 6.859 
6 1.440 1.943 2.447 3.143 3.707 5.959 
7 1.415 1.895 2.365 2.998 3.499 5.405 
8 1.397 1.860 2.306 2.896 3.355 5.041 
9 1.383 1.833 2.262 2.821 3.250 4.781 
10 1.372 1.812 2.228 2.764 3.169 4.587 
11 1.363 1.796 2.201 2.718 3.106 4.437 
12 1.356 1.782 2.179 2.681 3.055 4.318 
13 1.350 1.771 2.160 2.650 3.012 4.221 
14 1.345 1.761 2.145 2.624 2.977 4.140 
15 1.341 1.753 2.131 2.602 2.947 4.073 
16 1.337 1.746 2.120 2.583 2.921 4.015 
17 1.333 1.740 2.110 2.567 2.898 3.965 
18 1.330 1.734 2.101 2.552 2.878 3.922 
19 1.328 1.729 2.093 2.539 2.861 3.883 
20 1.325 1.725 2.086 2.528 2.845 3.850 
21 1.323 1.721 2.080 2.518 2.831 3.819 
22 1.321 1.717 2.074 2.508 2.819 3.792 
23 1.319 1.714 2.069 2.500 2.807 3.767 
24 1.318 1.711 2.064 2.492 2.797 3.745 
25 1.316 1.708 2.060 2.485 2.787 3.725 
26 1.315 1.706 2.056 2.479 2.779 3.707 
27 1.314 1.703 2.052 2.473 2.771 3.690 
28 1.313 1.701 2.048 2.467 2.763 3.674 
29 1.311 1.699 2.045 2.462 2.756 3.659 
30 1.310 1.697 2.042 2.457 2.750 3.646 
40 1.303 1.684 2.021 2.423 2.704 3.551 
60 1.296 1.671 2.000 2.390 2.660 3.460 
120 1.289 1.658 1.980 2.358 2.617 3.373 
 1.282 1.645 1.960 2.326 2.576 3.291 
 45 
PHỤ LỤC B: Bảng giá trị rcrit. (Ravid, 1994) 
df 
P level (two-tailed) 
.10 .05 .02 .01 
1 .988 .997 .9995 .9999 
2 .900 .950 .980 .990 
3 .805 .878 .934 .959 
4 .729 .811 .882 .917 
5 .669 .754 .833 .874 
6 .622 .707 .789 .834 
7 .582 .666 .750 .798 
8 .549 .632 .716 .765 
9 .521 .602 .685 .735 
10 .497 .576 .658 .708 
11 .467 .553 .634 .684 
12 .458 .532 .612 .661 
13 .441 .514 .592 .641 
14 .426 .497 .574 .623 
15 .412 .482 .558 .606 
16 .400 .468 .542 .590 
17 .389 .456 .528 .575 
18 .378 .444 .516 .561 
19 .369 .433 .503 .549 
20 .360 .423 .492 .537 
21 .352 .413 .482 .526 
22 .344 .404 .472 .515 
23 .337 .396 .462 .505 
24 .330 .388 .453 .496 
25 .323 .381 .445 .487 
26 .317 .374 .437 .479 
27 .311 .367 .430 .471 
28 .306 .361 .423 .463 
29 .301 .355 .416 .456 
30 .296 .349 .409 .449 
35 .275 .325 .381 .418 
40 .257 .304 .358 .393 
45 .243 .288 .338 .372 
50 .231 .273 .322 .354 
60 .211 .250 .295 .325 
70 .195 .232 .274 .302 
80 .183 .217 .256 .283 
90 .173 .205 .242 .267 
100 .164 .195 .230 .254 
 46 
PHỤ LỤC C: Mẫu thuyết minh đề tài NCKH của SV 
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG 
 KHOA/VIỆN/TT 
THUYẾT MINH ĐỀ TÀI 
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CỦA SV 
1. Tên đề tài 
(Phản ánh cô đọng nhất nội dung nghiên cứu 
Mang ý nghĩa hết sức khúc triết và đơn trị 
Không trùng lặp hoàn toàn với các đề tài khác) 
2. Mã số 
3. Lĩnh vực nghiên cứu 
Tự nhiên Kỹ thuật M.trường 
Kinh tế, 
XHNV 
 Nông lâm ATLĐ 
Giáo dục Y Dược SHTT 
4. Loại hình nghiên cứu 
Cơ ng Triển 
bản dụng khai 
5. Thời gian thực hiện (từ tháng năm đến tháng năm ) 
6. Đơn vị chủ trì đề tài 
Tên đơn vị (khoa, viện): 
Điện thoại: Email: 
Họ và tên trưởng đơn vị: 
7. Chủ nhiệm đề tài 
Họ và tên: 
Năm sinh: 
Lớp: 
Điện thoại: 
Email: 
Chỗ ở: 
8. Cán bộ hướng dẫn 
Họ và tên: 
Chức danh khoa học: 
Học vị: 
Điện thoại: 
Email: 
Địa chỉ nhà riêng: 
9. Thành viên tham gia thực hiện đề tài 
STT Họ và tên Địa chỉ học 
tập, công tác 
và lĩnh vực 
chuyên môn 
Nội dung nghiên cứu 
cụ thể 
được giao 
Chữ ký 
10. Đơn vị phối hợp 
Tên đơn vị Nội dung phối 
hợp nghiên cứu 
Họ và tên trưởng đơn vị 
11. Tổng quan tình hình nghiên cứu thuộc lĩnh vực của đề tài 
(Khái quát hoạt động nghiên cứu liên quan đến đề tài 
Liệt kê các công trình nghiên cứu thuộc lĩnh vực của đề tài 
Đánh giá ưu, nhược điểm của từng công trình và khả năng sử dụng kết quả của công trình đó) 
12. Tính cấp thiết của đề tài 
(Phân tích mức độ ưu tiên giải quyết nhu cầu lý thuyết của đề tài 
Phân tích mức độ ưu tiên giải quyết yêu cầu thực tiễn của đề tài) 
 47 
13. Mục tiêu của đề tài 
(Rõ ràng, cụ thể 
Phù hợp với tên đề tài) 
14. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu 
14.1. Đối tượng nghiên cứu 
14.2. Phạm vi nghiên cứu 
15. Cách tiếp cận, phương pháp nghiên cứu 
Cách tiếp cận: 
Trình bày cách thức, bước đi để đạt được mục tiêu nghiên cứu 
Phương pháp nghiên cứu dự kiến: 
Mô tả phương pháp sẽ được sử dụng trong đề tài. 
16. Nội dung nghiên cứu và tiến độ thực hiện 
(Rõ ràng, cụ thể hoá tên của đề tài 
Phù hợp với mục tiêu của đề tài 
Mỗi nội dung phải có tiến độ thực hiện và sản phẩm dự kiến tương ứng) 
STT Các nội 
dung, công 
việc 
thực hiện 
Sản phẩm Thời gian 
(bắt đầu-kết 
thúc) 
Người thực hiện 
17. Sản phẩm 
(Tương ứng với từng nội dung của đề tài 
Có số lượng, thông số và yêu cầu khoa học) 
17.1. Loại sản phẩm 
Giống cây trồng 
Sản phẩm khác: 
17.2. Tên sản phẩm, số lượng và yêu cầu khoa học đối với sản phẩm 
STT Tên sản phẩm Số lượng Yêu cầu khoa học 
18. Hiệu quả (GD&ĐT, KT-XH) 
19. Phương thức chuyển giao kết quả nghiên cứu và địa chỉ ứng dụng 
 48 
20. Kinh phí thực hiện đề tài và nguồn kinh phí 
(Phù hợp với nội dung nghiên cứu. Chi tiết, cụ thể. Dựa trên định mức do cơ quan có thẩm quyền quy 
định. Có căn cứ thực tế) 
Tổng kinh phí: 
trong đó: 
Ngân sách nhà nước: các nguồn khác: 
Nhu cầu kinh phí từng năm: 
Dự trù kinh phí theo các mục chi (phù hợp với nội dung nghiên cứu) ĐVT: đồng 
STT Khoản chi, nội dung 
chi 
Thời 
gian 
thực 
hiện 
Tổng 
kinh phí 
Nguồn kinh phí Ghi chú 
NSNN Khác 
I Chi công lao động 
tham gia trực tiếp 
thực hiện đề tài 
 Chi công lao động 
của cán bộ khoa học, 
nhân viên kỹ thuật 
trực tiếp tham gia 
thực hiện đề tài 
 Chi công lao động 
khác phục vụ triển 
khai đề tài 
II Chi mua nguyên 
nhiên vật liệu 
 Chi mua vật tư, 
nguyên, nhiên, vật 
liệu, tài liệu, tư liệu, 
số liệu, sách, tạp chí 
tham khảo, tài liệu 
kỹ thuật, bí quyết 
công nghệ, tài liệu 
chuyên môn, các 
xuất bản phẩm, dụng 
cụ bảo hộ lao động 
phục vụ công tác 
nghiên cứu 
III Chi sửa chữa, mua 
sắm tài sản cố định 
IV Chi khác 
 Công tác phí 
 Đoàn ra, đoàn vào 
 Hội nghị, hội thảo 
khoa học 
 Văn phòng phẩm, in 
ấn, dịch tài liệu 
 Quản lý chung của 
cơ quan chủ trì 
 Nghiệm thu cấp cơ 
sở 
 Phí xác lập quyền sở 
hữu trí tuệ 
 Chi khác liên quan 
trực tiếp đến đề tài 
 Tổng cộng 
 Ngày tháng năm 
 49 
 Đơn vị chủ trì Cán bộ hướng dẫn Chủ nhiệm đề tài 
Ngày tháng năm 
Cơ quan quản lý duyệt 
TL. HIỆU TRƯỞNG 
TRƯỞNG PHÒNG KHCN 
( ký, họ và tên, đóng dấu) 
(Ban hành kèm theo Quyết định số 1658/QĐ-ĐHNT-KHCN ngày 19/12/2011 của 
Hiệu trưởng Trường Đại học Nha Trang) 
 50 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
Ary, D. ; Jacobs, L ; Sorensen, C. ; Razavieh, A. (2010). Introduction to research 
in education (8th edition). Wadsworth, Cengage Learning. 
Hoàng Trọng & Chu Nguyễn Mộng Ngọc (2008). Phân tích dữ liệu nghiên cứu với 
SPSS. NXB Hồng Đức. 
Lê Tử Thành (1993). Lô gích học và phương pháp nghiên cứu khoa học. NXB Trẻ. 
Lindsay, D. (1995). A guide to scientific writing. Longman. 
Maxwell, J.A. (1996). Qualitative research design. CA: SAGE. 
Newmark, J. (1992). Statistics and probability in modern life (5th ed.). Saunders 
College Publishing. 
Nguyễn Văn Lê (2001). Phương pháp luận nghiên cứu khoa học. NXB Trẻ. 
Ravid, R. (1994). Practical statistics for educators. University Press of America. 
Schumacher, S., McMillan, J.H. (1993). Research in education: A conceptual 
introduction (3rd ed.). Harper Collins College Publishers. 
Shavelson, R. (1988). Statitical reasoning for the behavioral sciences (2nd ed.). 
Allyn and Bacon, INC. 
Vũ Cao Đàm (1999, 2005). Phương pháp luận nghiên cứu khoa học. NXB Khoa 
học & Kỹ thuật.