Bài giảng Nhập môn điện tử - Chương 3: Dòng điện xoay chiều

Đại Học Công Nghệ Thông Tin 
ĐH QG TPHCM
Môn học : Nhập Môn Điện Tử
TP HCM - 2012
Dòng điện xoay chiều (AC)
 Khái niệm về dòng điện xoay chiều (AC)
Dòng điện xoay chiều là dòng điện có chiều và giá trị biến đổi theo thời gian, 
những thay đổi này thường tuần hoàn theo một chu kỳ nhất định.
 Chu kỳ (T) của dòng điện xoay 
chiều ký hiệu là T là khoảng thời 
gian mà điện xoay chiều lặp lại vị trí 
cũ , chu kỳ được tính bằng giây (s)
 Tần số (f) điện xoay chiều : là số
lần lặp lại trang thái cũ của dòng 
điện xoay chiều trong một giây ký 
hiệu là F đơn vị là Hz
F = 1 / T
Dòng điện xoay chiều (AC)
 Pha của dòng điện xoay chiều.
Là sự so sánh giữa hai dòng điện xoay chiều co cùng tẩn số
Cùng pha.
Là hai dòng điện có các thời 
điểm điện áp cùng tăng và 
cùng giảm như nhau
Lệch pha. Ngược pha.
Là hai dòng điện có các thời 
điểm điện áp tăng giảm lệch 
nhau 
Là hai dòng điện lệch pha 180 
độ, khi dòng điện này tăng thì 
dòng điện kia giảm và ngược 
lại
P = U.I.cosα
Dòng điện xoay chiều (AC)
 Biên độ của dòng điện xoay chiều .
 Giá trị hiệu dụng (U0) của dòng điện xoay chiều.
 Công suất (P) của dòng điện xoay chiều.
Biên độ của dòng xoay chiều là giá trị điện áp đỉnh của dòng điện xoay chiều, biên độ 
này thường cao hơn điện áp mà ta đo được từ các đồng hồ
Thường là giá trị đo được từ các đồng hồ và cũng là giá trị điện áp được ghi trên zắc 
cắm nguồn của các thiết bị điện tử.Ví dụ nguồn 220V AC mà ta đang sử dụng chính là chỉ giá trị 
hiệu dụng, thực tế biên độ đỉnh của điện áp 220V AC khoảng 220V x 1,4 lần = khoảng 300V
U: là điện áp 
I : là dòng điện 
α : là góc lệch pha giữa U và I 
Chú ý:
 Nếu dòng xoay chiều đi qua điện trở thì độ lệch 
pha gữa U và I là α = 0 khi đó cosα = 1 và P = U.I
 Nếu dòng xoay chiều đi qua cuộn dây hoặc tụ 
điện thì độ lệch pha giữa U và I là +90 độ hoặc -
90độ, khi đó cosα = 0 và P = 0 ( công xuất của 
dòng điện xoay chiều khi đi qua tụ điện hoặc cuộn 
dây là = 0 )
Dòng điện xoay chiều (AC)
Dòng điện xoay chiều đi qua R, L, C.
 Dòng điện xoay chiều đi qua điện trở.
Thì dòng điện và điện áp cùng pha với nhau , nghĩa là khi điện áp tăng cực đại thì 
dòng điện qua trở cũng tăng cực đại. như vậy dòng xoay chiều có tính chất như dòng một 
chiều khi đi qua trở. Do đó có thể áp dụng các định luật Ohm cho dòng xoay chiều đi qua 
điện trở 
 Dòng điện xoay chiều đi qua tụ điện.
Thì dòng điện sẽ sớm pha hơn điện áp 90độ
Dòng xoay chiều đi qua tụ sẽ bị tụ 
cản lại với một trở kháng gọi là Zc ZC = RC + XC
Với ZC = 1/jωC
Dòng một chiều không đi 
qua được tụ điện vì f = 0
Dòng điện xoay chiều (AC)
Dòng điện xoay chiều đi qua R, L, C.
 Dòng điện xoay chiều đi qua cuộn dây.
Khi dòng điện xoay chiều đi qua cuộn dây sẽ tạo ra từ trường biến thiên và từ 
trường biến thiên này lại cảm ứng lên chính cuộn dây đó một điện áp cảm ứng có chiều 
ngược lại , do đó cuộn dây có xu hướng chống lại dòng điện xoay chiều khi đi qua nó, sự 
chống lại này chính là cảm kháng của cuộn dây ký hiệu là ZL
ZL = RL + XL
Với ZL = jωL
Do tính chất lệch pha giữa dòng điện và điện áp khi đi qua tụ điện và cuộn dây, 
nên ta không áp dụng được định luật Ohm vào mạch điện xoay chiều khi có sự tham gia 
của L và C được. 
Chú ý:
Dòng điện xoay chiều (AC)
Hướng dẫn đo dòng điện xoay chiều.
Dòng điện xoay chiều (AC)
Hướng dẫn đo dòng điện xoay chiều.
Chú ý