Bài giảng Nguyên lý kế toán - Chương 2: Tổng quan về Báo cáo tài chính

uyên tắc thận trọng. Các khoản doanh thu, thu nhập, chi phí của các kỳ trước có sai sót làm ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh và lưu chuyển tiền phải được điều chỉnh hồi tố, không điều chỉnh vào kỳ báo cáo. 
Nguyên tắc lập và trình bày BCTC 
	(7). Khi lập BCTC tổng hợp giữa doanh nghiệp và các đơn vị cấp dưới không có tư cách pháp nhân hạch toán phụ thuộc, số dư các khoản mục nội bộ của Bảng cân đối kế toán, các khoản doanh thu, chi phí, lãi, lỗ được coi là chưa thực hiện phát sinh từ các giao dịch nội bộ đều phải được loại trừ  
Hệ thống BCTC 
Hệ thống Báo cáo tài chính gồm Báo cáo tài chính năm và Báo cáo tài chính giữa niên độ. 
- Bảng cân đối kế toán 
Mẫu số B 01 - DN 
- Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh 
Mẫu số B 02 - DN 
- Báo cáo lưu chuyển tiền tệ 
Mẫu số B 03 - DN 
- Bản thuyết minh Báo cáo tài chính 
Mẫu số B 09 - DN 
Báo cáo tài chính năm gồm : 
BẢNG CÂN ĐỐI KẾ TOÁN ( Statement of financial position ) 
Bảng cân đối kế toán : báo cáo tài chính tổng hợp phản ánh tình hình tài sản về mặt giá trị và nguồn hình thành tài sản của đơn vị tại một THỜI ĐIỂM nhất định 
Nội dung, kết cấu của bảng cân đối kế toán: 
Gồm 2 phần: phần tài sản và phần nguồn vốn. 
Kết cấu theo kiểu 2 bên (kết cấu ngang) hoặc theo kiểu 1 bên (kết cấu dọc) 
KẾT CẤU 
 ............... 
NGUỒN VỐN 
A. Nợ phải trả 
 . 
B . Vốn CSH 
 Nợ ngắn hạn 
 Nợ dài hạn 
TÀI SẢN 
A. TS ngắn hạn 
B. TS dài hạn 
 Tiền 
 ............... 
 ............... 
BẢNG CÂN ĐỐI KẾ TOÁN 
BẢNG CÂN ĐỐI KẾ TOÁN 
Mã số 
Thuyết minh 
Số cuối kỳ 
Số đầu năm 
100 
200 
300 
400 
A. Tài sản ngắn hạn 
..... 
B. Tài sản dài hạn 
....... 
Tổng cộng tài sản 
TÀI SẢN 
NGUỒN VỐN 
A. Nợ phải trả 
..... 
B. Vốn chủ sở hữu 
...... 
Tổng cộng nguồn vốn 
Kết cấu dọc 
Tài sản 
Mã số 
TM 
Số cuối kỳ 
Số đầu năm 
A.TS ngắn hạn 
I.Tiền và ... 
1.Tiền 
2.Các khoản .. 
B.TS dài hạn 
I.Các KPTDH 
II.TSCĐ 
....... 
Cộng TS 
XXX 
XXX 
Nguồn vốn 
Mã số 
TM 
Số cuối kỳ 
Số đầu năm 
A. Nợ phải trả 
I.Nợ ngắn hạn 
1. Vay và nợ ngắn hạn 
... 
B.Vốn CSH 
I.Vốn CSH 
1.Vốn đầu tư của CSH 
....... 
Cộng NV 
XXX 
XXX 
Kết cấu ngang 
B ẢNG CÂN ĐỐI KẾ TOÁN 
Ý nghĩa 
Bảng CĐKT cung cấp thông tin tổng hợp, khái quát về tình hình tài chính của đơn vị: 
Nguồn lực kinh tế mà đơn vị đang kiểm soát và kết cấu các nguồn lực 
Cơ cấu tài chính 
Khả năng thanh toán 
Khả năng thích ứng của đơn vị đối với những thay đổi trong môi trường kinh doanh 
Nguyên tắc lập bảng cân đối kế toán 
Không áp dụng nguyên tắc bù trừ (giữa Nợ phải thu và Nợ phải trả) 
Chứng khoán có thời hạn thu hồi hoặc đáo hạn không quá 3 tháng được coi như “ Các khoản tương đương tiền” 
Tài sản và Nợ phải trả phải trình bày riêng biệt thành ngắn hạn và dài hạn. 
Tài sản được sắp xếp theo tính thanh khoản giảm dần, Nợ phải trả sắp xếp theo thứ tự ưu tiên chi trả giảm dần. 
Căn cứ để lập bảng cân đối kế toán 
Bảng CĐKT năm trước 
Tài khoản tổng hợp 
Sổ, thẻ kế toán chi tiết 
Ví dụ: Số liệu các TK của DN X ngày 31/12/N như sau (đvt: 1.000 đồng): 
Tiền mặt: 20.000 
Tiền gửi NH: 120.000 
Phải thu KH: 90.000 
NL,VL 200.000 
TSCĐ HH: 1.300.000 
HM TSCĐ: 200.000 
Vay ngắn hạn: 100.000 
Phải trả người bán: 110.000 
Phải trả CNV: 20.000 
NCSH: 1.220.000 
CLĐGLTS: 5.000 
Qũy đầu tư PT: 75.000 
BẢNG CÂN ĐỐI KẾ TOÁN Ngày 31/12/N 
TÀI SẢN 
Số cuối năm 
NGUỒN VỐN 
Số cuối năm 
Tiền mặt 
Tiền gửi NH 
Phải thu KH 
Nguyên vật liệu 
TSCĐ HH 
Hao mòn TSCĐ 
Vay ngắn hạn 
Phải trả NB 
Phải trả CNV 
Vốn CSH 
CLĐGL TS 
Quỹ đầu tư PT 
Tổng cộng TS 
Tổng cộng NV 
Đvt: 1.000 đ 
CÔNG TY X 
Sự thay đổi của bảng cân đối kế toán 
1 
2 
3 
4 
Một loại TS tăng lên, một loại TS giảm xuống cùng 1 đại lượng. Từng loại TS có liên quan thay đổi nhưng tổng TS không thay đổi. 
Một khoản mục trong NV tăng lên, một khoản mục khác trong NV giảm bớt với giá trị tương ứng. Tổng NV vẫn không thay đổi. 
Loại TS này tăng lên, đồng thời loại NV nào đó cũng tăng thêm cùng 1 đại lượng 
Loại TS này giảm xuống, tương úng khoản NV nào đó cũng giảm xuống cùng 1 đại lượng 
BAÛNG CAÂN ÑOÁI KEÁ TOAÙN CUÛA COÂNG TY ABC 
Ngaøy 31 thaùng 01 naêm 2015 
Ñôn vò tính: 1.000 ñoàng 
TAØI SAÛN 
SOÁ TIEÀN 
NGUOÀN VOÁN 
SOÁ TIEÀN 
A. TAØI SAÛN NGAÉN HAÏN 
I. Tieàn vaø caùc khoaûn töông ñöông tieàn 
1. Tieàn 
2. Caùc khoaûn töông ñöông tieàn 
II. Caùc khoaûn ñaàu tö TC ngaén haïn 
III. Caùc khoaûn phaûi thu ngaén haïn 
IV. Haøng toàn kho 
B. TAØI SAÛN DAØI HAÏN 
1. TSCÑ höõu hình 
2. Hao moøn TSCÑ höõu hình 
750.000 
400.000 
300.000 
100.000 
170.000 
30.000 
150.000 
280.000 
300.000 
(20.000) 
A. Nôï phaûi traû 
I. Nôï ngaén haïn 
1. Vay ngaén haïn 
2. Khoaûn phaûi traû 
3. Thueá phaûi noäp 
4. Phaûi traûngười LĐ 
B. Voán CSH 
1. Voán kinh doanh 
2. Quyõ ÑT phaùt trieån 
3. LN chöa phaân phoái 
300.000 
300.000 
80.000 
120.000 
40.000 
60.000 
730.000 
500.000 
100.000 
130.000 
TOÅNG 
1.030.000 
TOÅNG 
1.030.000 
Ví dụ minh họa 
 Tröôøng hôïp 1 : NVKT phaùt sinh laøm aûnh höôûng ñeán 2 khoaûn muïc thuoäc TS 
Vd: Chi tieàn maët 50 trieäu mua haøng toàn kho 
BAÛNG CAÂN ÑOÁI KEÁ TOAÙN CUÛA COÂNG TY ABC 
Ngaøy 31 thaùng 01 naêm 2015 
Ñôn vò tính: 1.000 ñoàng 
TAØI SAÛN 
SOÁ TIEÀN 
NGUOÀN VOÁN 
SOÁ TIEÀN 
A. TAØI SAÛN NGAÉN HAÏN 
I. Tieàn vaø caùc khoaûn töông ñöông tieàn 
1. Tieàn 
2. Caùc khoaûn töông ñöông tieàn 
II. Caùc khoaûn ñaàu tö TC ngaén haïn 
III. Caùc khoaûn phaûi thu ngaén haïn 
IV. Haøng toàn kho 
B. TAØI SAÛN DAØI HAÏN 
1. TSCÑ höõu hình 
2. Hao moøn TSCÑ höõu hình 
750.000 
? 
? 
100.000 
170.000 
30.000 
? 
280.000 
300.000 
(20.000) 
A. Nôï phaûi traû 
I. Nôï ngaén haïn 
1. Vay ngaén haïn 
2. Khoaûn phaûi traû 
3. Thueá phaûi noäp 
4. Phaûi traûngười LĐ 
B. Voán CSH 
1. Voán kinh doanh 
2. Quyõ ÑT phaùt trieån 
3. LN chöa phaân phoái 
300.000 
300.000 
80.000 
120.000 
40.000 
60.000 
730.000 
500.000 
100.000 
130.000 
TOÅNG 
1.030.000 
TOÅNG 
1.030.000 
Nhaän xeùt: 
 NVKT treân chæ aûnh höôûng ñeán cô caáu, tyû troïng caùc khoaûn muïc, ñoù laø: 
Tieàn maët 
Haøng toàn kho 
Tröôøng hôïp 2 : NVKT phaùt sinh laøm aûnh höôûng ñeán 2 khoaûn muïc thuoäc nguoàn voán  
Vd: Vay ngaén haïn traû nôï ngöôøi baùn (khoaûn phaûi traû) laø 50 trieäu 
BAÛNG CAÂN ÑOÁI KEÁ TOAÙN CUÛA COÂNG TY ABC 
Ngaøy 31 thaùng 01 naêm 2015 
Ñôn vò tính: 1.000 ñoàng 
TAØI SAÛN 
SOÁ TIEÀN 
NGUOÀN VOÁN 
SOÁ TIEÀN 
A. TAØI SAÛN NGAÉN HAÏN 
I. Tieàn vaø caùc khoaûn töông ñöông tieàn 
1. Tieàn 
2. Caùc khoaûn töông ñöông tieàn 
II. Caùc khoaûn ñaàu tö TC ngaén haïn 
III. Caùc khoaûn phaûi thu ngaén haïn 
IV. Haøng toàn kho 
B. TAØI SAÛN DAØI HAÏN 
1. TSCÑ höõu hình 
2. Hao moøn TSCÑ höõu hình 
750.000 
350.000 
250.000 
100.000 
170.000 
30.000 
200.000 
280.000 
300.000 
(20.000) 
A. Nôï phaûi traû 
I. Nôï ngaén haïn 
1. Vay ngaén haïn 
2. Khoaûn phaûi traû 
3. Thueá phaûi noäp 
4. Phaûi traûngười LĐ 
B. Voán CSH 
1. Voán kinh doanh 
2. Quyõ ÑT phaùt trieån 
3. LN chöa phaân phoái 
300.000 
300.000 
? 
? 
40.000 
60.000 
730.000 
500.000 
100.000 
130.000 
TOÅNG 
1.030.000 
TOÅNG 
1.030.000 
Nhaän xeùt 
NVKT treân chæ aûnh höôûng ñeán cô caáu, tyû troïng caùc khoaûn muïc, ñoù laø: 
Vay ngaén haïn 
Khoaûn phaûi traû 
Tröôøng hôïp 3: NVKT phaùt sinh aûnh höôûng 2 khoaûn muïc thuoäc taøi saûn vaø nguoàn voán treân BCÑKT, laøm 2 beân cuøng taêng 1 khoaûn töông öùng 
Vd: Mua haøng toàn kho chöa thanh toaùn cho ngöôøi baùn 100 trieäu 
BAÛNG CAÂN ÑOÁI KEÁ TOAÙN CUÛA COÂNG TY ABC 
Ngaøy 31 thaùng 01 naêm 2015 
Ñôn vò tính: 1.000 ñoàng 
TAØI SAÛN 
SOÁ TIEÀN 
NGUOÀN VOÁN 
SOÁ TIEÀN 
A. TAØI SAÛN NGAÉN HAÏN 
I. Tieàn vaø caùc khoaûn töông ñöông tieàn 
1. Tieàn 
2. Caùc khoaûn töông ñöông tieàn 
II. Caùc khoaûn ñaàu tö TC ngaén haïn 
III. Caùc khoaûn phaûi thu ngaén haïn 
IV. Haøng toàn kho 
B. TAØI SAÛN DAØI HAÏN 
1. TSCÑ höõu hình 
2. Hao moøn TSCÑ höõu hình 
? 
350.000 
250.000 
100.000 
170.000 
30.000 
? 
280.000 
300.000 
(20.000) 
A. Nôï phaûi traû 
I. Nôï ngaén haïn 
1. Vay ngaén haïn 
2. Khoaûn phaûi traû 
3. Thueá phaûi noäp 
4. Phaûi traûngười LĐ 
B. Voán CSH 
1. Voán kinh doanh 
2. Quyõ ÑT phaùt trieån 
3. LN chöa phaân phoái 
? 
? 
130.000 
? 
40.000 
60.000 
730.000 
500.000 
100.000 
130.000 
TOÅNG 
? 
TOÅNG 
? 
Nhaän xeùt: 
NVKT treân khoâng chæ aûnh höôûng ñeán cô caáu, tyû troïng caùc khoaûn muïc, maø coøn thay ñoåi soà toång coäng cuûa baûng caân ñoái keá toaùn ñoù laø: 
Haøng hoaù 
Khoaûn phaûi traû 
Tröôøng hôïp 4: NVKT phaùt sinh aûnh höôûng 2 khoaûn muïc thuoäc taøi saûn vaø nguoàn voán treân BCÑKT, laøm 2 beân cuøng taêng 1 khoaûn töông öùng 
Vd: Chi tieàn maët traû löông coâng nhaân vieân 50 trieäu 
BAÛNG CAÂN ÑOÁI KEÁ TOAÙN CUÛA COÂNG TY ABC 
Ngaøy 31 thaùng 01 naêm 2015 
Ñôn vò tính: 1.000 ñoàng 
TAØI SAÛN 
SOÁ TIEÀN 
NGUOÀN VOÁN 
SOÁ TIEÀN 
A. TAØI SAÛN NGAÉN HAÏN 
I. Tieàn vaø caùc khoaûn töông ñöông tieàn 
1. Tieàn 
2. Caùc khoaûn töông ñöông tieàn 
II. Caùc khoaûn ñaàu tö TC ngaén haïn 
III. Caùc khoaûn phaûi thu ngaén haïn 
IV. Haøng toàn kho 
B. TAØI SAÛN DAØI HAÏN 
1. TSCÑ höõu hình 
2. Hao moøn TSCÑ höõu hình 
? 
? 
? 
100.000 
170.000 
30.000 
300.000 
280.000 
300.000 
(20.000) 
A. Nôï phaûi traû 
I. Nôï ngaén haïn 
1. Vay ngaén haïn 
2. Khoaûn phaûi traû 
3. Thueá phaûi noäp 
4. Phaûi traûngười LĐ 
B. Voán CSH 
1. Voán kinh doanh 
2. Quyõ ÑT phaùt trieån 
3. LN chöa phaân phoái 
? 
? 
130.000 
170.000 
40.000 
? 
730.000 
500.000 
100.000 
130.000 
TOÅNG 
? 
TOÅNG 
? 
Nhaän xeùt : 
NVKT treân khoâng chæ aûnh höôûng ñeán cô caáu, tyû troïng caùc khoaûn muïc, maø coøn thay ñoåi số toång coäng cuûa baûng caân ñoái keá toaùn ñoù laø: 
Tieàn maët 
Phaûi traû người lao động 
Toùm laïi 
- Moãi 1 NVKT PS 
- Neáu NVKT PS aûnh höôûng 1 beân cuûa BCÑKT  
 - Neáu 1 NVKT PS aûnh höôûng 2 beân cuûa BCÑKT  
 - Trong moïi tröôøng hôïp thì  
BÁO CÁO KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH  ( Statement of profit or loss ) 
Báo cáo kết quả kinh doanh : báo cáo tài chính tổng hợp phản ánh tình hình và kết quả hoạt động kinh doanh trong một KỲ KẾ TOÁN của đơn vị, chi tiết theo hoạt động kinh doanh chính và các hoạt động khác, tình hình thực hiện nghĩa vụ với NN về thuế và các khoản phải nộp khác. 
Kết cấu của báo cáo kết quả kinh doanh: 
Phần 1: Lãi, lỗ - phản ánh kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp 
Phần 2: Tình hình thực hiện nghĩa vụ với Nhà nước 
Phần 3: Thuế GTGT được khấu trừ, thuế GTGT được hoàn lại, thuế GTGT được giảm, thuế GTGT bán hàng nội địa 
Báo cáo kết quả HĐKD 
Doanh thu HĐKD 
Chi phí HĐKD 
Doanh thu HĐ taøi chính 
Chi phí HĐ taøi chính 
Thu nhaäp khaùc 
Chi phí khaùc 
Toång laõi/lỗ tröôùc thueá 
Laõi, loã HÑKD 
Laõi, loã khaùc 
Laõi, loã HĐ taøi chính 
Hoạt động chức năng (hoạt động kinh doanh): hoạt động sản xuất, tiêu thụ sản phẩm, dịch vụ ở đơn vị sản xuất hoặc hoạt động mua, bán hàng hoá ở đơn vị thương mại. 
Lợi nhuận thuần = 
từ hoạt động KD	 
Doanh thu thuần bán hàng và CCDV= 
Các khoản giảm trừ = 	 
Báo cáo kết quả HĐKD 
Lợi nhuận HĐ khác = 
Hoạt động khác liên quan đến các sự kiện hay nghiệp vụ riêng biệt với hoạt động thông thường của đơn vị: thu nhập từ bán TSCĐ đã khấu hao hết, thu được nợ khó đòi đã xử lý 
Báo cáo kết quả HĐKD 
1. Doanh thu baùn haøng vaø cung caáp dòch vuï 
2. Caùc khoaûn giaûm tröø 
3. Doanh thu thuaàn veà baùn haøng vaø cung caáp dòch vuï 
4. Giaù voán haøng baùn 
5. Lôïi nhuaän goäp töø vieäc baùn haøng vaø cung caáp dòch vuï 
6. Doanh thu taøi chính 
7. Chi phí taøi chính 
8. Chi phí baùn haøng 
9. Chi phí quaûn lyù doanh nghieäp 
10. Lôïi nhuaän thuaàn töø hoaït ñoäïng kinh doanh 
Kết cấu B áo cáo kết quả HĐKD 
11. Thu nhaäp khaùc 
12. Chi phí khaùc 
13. Lôïi nhuaän khaùc 
14. Toång lôïi nhuaän keá toaùn tröôùc thueá 
15. Chi phí thueá TNDN hieän haønh 
16 Chi phí thueá TNDN hoaõn laïi 
17. Lôïi nhuaän sau thueá TNDN 
18. Laõi cô baûn treân coå phieáu 
Vai trò của báo cáo kết quả kinh doanh: 
Phản ánh kết quả kinh doanh và chỉ rõ nguyên nhân về khả năng sinh lời của doanh nghiệp 
Kiểm tra được tình hình thực hiện trách nhiệm, nghĩa vụ của doanh nghiệp đối với Nhà nước về khoản thuế và các khoản phải nộp khác. 
Báo cáo kết quả HĐKD 
BÁO CÁO LƯU CHUYỂN TIỀN TỆ ( S tatement of cash flows ) 
B á o c á o lưu chuyển tiền tệ: b á o c á o t à i ch í nh tổng hợp, phản á nh việc h ì nh th à nh v à sử dụng lượng tiền ph á t sinh trong kỳ b á o c á o của doanh nghiệp 
Vai trò: 
Cung cấp thông tin liên quan đến sự vận động của tiền tệ và tình hình tiền tệ trong kỳ của doanh nghiệp 
Đánh giá khả năng kinh doanh để tạo ra tiền, trên cơ sở đó phân tích khả năng thanh toán của doanh nghiệp và lập kế hoạch thu chi tiền cho kỳ sau. 
Căn cứ lập Báo cáo lưu chuyển tiền tệ: 
Bảng cân đối kế toán 
Báo cáo kết quả kinh doanh 
Thuyết minh báo cáo tài chính 
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ kỳ trước 
Các tài liệu kế toán khác: sổ kế toán tổng hợp, sổ kế toán chi tiết của các tài khoản liên quan, bảng tính và phân bổ khấu hao TSCĐ 
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ 
Lưu chuyển tiền tệ 
TEXT 
TEXT 
TEXT 
TEXT 
Lưu chuyển 
tiền tệ từ 
HĐ kinh doanh 
Lưu chuyển 
tiền tệ từ 
HĐ đầu tư 
Lưu chuyển 
tiền tệ từ 
HĐ tài chính 
Sản xuất và tiêu thụ SP, mua bán hàng hoá 
Mua sắm, xây dựng, nhượng bán, thanh lý các TS dài hạn và các khoản đầu tư khác 
Đi vay, trả nợ vay cho chủ nợ, trả cổ tức cho cổ đông, mua lại cổ phiếu của chính mình 
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ 
Tiền tồn 
đầu kỳ 
+ 
Tiền thu 
trong kỳ 
= 
+ 
 Cân đối thu chi tiền tệ: 
 Phương pháp lập: 
 Phương pháp trực tiếp 
 Phương pháp gián tiếp 
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ 
BẢN THUYẾT MINH BÁO CÁO TÀI CHÍNH(Notes to Financial Statements) 
Thuyết minh báo cáo tài chính : được lập để giải trình và bổ sung thông tin về tình hình hoạt động SXKD, tình hình tài chính của đơn vị mà các báo cáo tài chính khác không thể trình bày rõ ràng và chi tiết 
Căn cứ lập: 
	 Các sổ kế toán kỳ báo cáo 
	Bảng cân đối kế toán kỳ báo cáo 
	Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh kỳ báo cáo 
	Thuyết minh báo cáo tài chính kỳ trước, năm trước 
Bản thuyết minh BCTC 
Đặc điểm hoạt động doanh nghiệp 
Kỳ kế toán, đơn vị tiền tệ sử dụng trong kỳ kế toán 
Chuẩn mực kế toán và chế độ kế toán áp dụng 
Các chính sách kế toán áp dụng 
Thông tin bổ sung cho các khoản mục trên Bảng CĐKT 
Thông tin bổ sung cho các khoản mục trên BCKQKD 
Thông tin bổ sung cho các khoản mục trên BCLCTT 
Thông tin khác 
Bản thuyết minh BCTC 
Chính saùch keá toaùn 
Thoâng tin chi tieát 
Coâng nôï ngoaøi döï kieán 
Söï kieän sau ngaøy keát thuùc nieân ñoä 
Nghieäp vuï quan troïng lieân quan ñeán caùc beân höõu quan 
? 
 Câu hỏi và bài tập chương 6, Giáo trình Nguyên lý kế toán (Lý thuyết, bài tập và bài giải), TS. Lê Thị Thanh Hà và TS. Trần Thị Kỳ, Nhà xuất bản Thống kê, 2014. 
Bài tập